'εως (ἡ) :
   I foi, càd. :
      1 confiance en autrui : p. opp. à ἀπιστία, THGN. 831 ; au plur. p. opp. à ἀπιστίαι, HÉS. O. 370 ; πίστιν ἔχειν τινί, SOPH. O.C. 950, avoir confiance en qqn ; πίστιν φέρειν τινί, SOPH. O.R. 1445, ajouter foi à qqn ; ἔν τινι θέσθαι πίστιν, PD. N. 8, 73, mettre sa confiance en qqe ch. ;
      2 au sens commercial, confiance, crédit, DÉM. 964, 4 ;
      3 bonne foi, p. opp. à ἀπιστία, SOPH. O.C. 611 ; κατὰ πίστιν, ARSTT. Nic. 8, 1, de bonne foi ; πίστι λαμϐάνειν τινά, HDT. 3, 74, accueillir qqn de bonne foi ;
      4 fidélité : πίστει χρήσασθαι μονίμῳ, PLAT. Rsp. 505 e, montrer une fidélité durable ; διασῴζειν τι ἐν πίστει, XÉN. Cyr. 1, 6, 19, conserver qqe ch. fidèlement ;
      5 foi, croyance ; particul. la foi religieuse, ECCL. ;
   II ce qui fait foi, càd. :
      1 gage de foi, caution, garantie : οὐκ ἀνδρὸς ὅρκοι πίστις, ἀλλ' ὅρκων ἀνήρ, ESCHL. fr. 276, ce ne sont pas les serments qui sont une garantie de l’homme, mais l’homme qui est une garantie des serments ; ἐμϐάλλειν χειρὸς πίστιν, SOPH. Ph. 813 ; ou δοῦναι χερὸς πίστιν, SOPH. O.C. 1632, donner la garantie de la main, càd. donner la main comme gage ; πίστιν δοῦναί τινι, THC. 5, 45, donner un gage à qqn ; πίστιν λαμϐάνειν XÉN. An. 1, 2, 26, recevoir une garantie ; πίστιν δοῦναι καὶ λαϐεῖν, XÉN. Cyr. 7, 1, 44, se fournir mutuellement une caution, donner et recevoir un gage ;
      2 particul. serment : θεῶν πίστεις ὀμνύναι, THC. 5, 30, jurer par les dieux ; πίστιν ἐπιτιθέναι τινί, DÉM. 852, 15 ; ou προστιθέναι τινί, DÉM. 1270, 9, déférer le serment à qqn, le forcer à jurer ;
      3 p. suite, engagement, pacte : πίστιν ποιέεσθαι, HDT. 9, 92, conclure un pacte ; πρός τινα, THC. 4, 51 ; ἀλλήλοις XÉN. Hell. 1, 3, 12, avec qqn, les uns avec les autres ;
   III le résultat de la confiance, càd. : action de tenir pour vrai, foi, croyance : π. θεῶν, EUR. Med. 414, la foi aux dieux ; τι ἔχει πίστιν, ARSTT. Nic. 10, 8 ; PLUT. M. 146 b, qqe ch. mérite créance, est digne de foi ; τι ἔχει πίστιν παρά τινι, EUR. El. 737, qqe ch. trouve créance auprès de qqn ; λαμϐάνειν πίστιν, POL. 1, 35, 4, être confirmé ;
   IV moyen d’inspirer confiance, de persuader, preuve, PLAT. Phæd. 70 b etc. ; particul. preuve juridique, ISOCR. 28 b, etc.

➳ Gén. ion. πίστιος, EMPÉD. 413 Mullach ; dat. ion. πίστι [τῑ] HDT. 3, 74 ; nom. et acc. pl. ion. πίστις [τῑ] HDT. 3, 8 ; dat. pl. ion. πίστισι, HDT. 4, 172.

Étym. πείθω.

'

ἡ, gen. εως, Ion. ιος Parm. 8.12, Emp. 114; dat. πίστει, Ion. πίστι Hdt. 3.74, 9.106 ; Ion. nom. and acc. pl. πίστις v.l. in Id. 3.8 ; dat. πίστισι Id. 4.172; (< πείθομαι) : — trust in others, faith, first in Hes., πίστιες καὶ ἀπιστίαι ὤλεσαν ἄνδρας Op. 372; πίστει χρήματ’ ὄλεσσα, ἀπιστίῃ δ’ ἐσάωσα Thgn. 831 ; π. ἴσχειν τινί S. OC 950 ; τῷ θεῷ πίστιν φέροις Id. OT 1445, etc. ; generally, persuasion of a thing, confidence, assurance, Pi. N. 8.44 (πιστόν Sch.), etc. ; ἡ βεβαιοτάτη π., ἀταραξία καὶ π. βέβαιος, Epicur. Ep. 1 p. 19, 2 p. 36U. ; σωφροσύνης π. ἔχειν περί τινος to be persuaded of his probity, D. 18.215 ; π. περὶ θεῶν ἔχειν Plu. 2.1101c. in subjective sense, good faith, trustworthiness, honesty, Thgn. 1137, A. Pers. 443, Hdt. 8.105 ; θνῄσκει δὲ π., βλαστάνει δ’ ἀπιστία S. OC 611. of things, credence, credit, τὰν π. σμικρὰν παρ’ ἔμοιγ’ ἔχει E. El. 737 (lyr.); πίστιν τὰ τοιαῦτα ἔχει τινά Arist. EN 1179a17; π. λαβεῖν Plb. 1.35.4. καλῇ π., = Lat. bona fide, PGnom. 180 (ii AD), etc. ; αἱ κατὰ πίστιν γεινόμεναι κληρονομίαι, = Lat. hereditates fideicommissariae, ib. 56. in a commercial sense, credit, π. τοσούτων χρημάτων ἐστί τινι παρά τισι he has credit for so much money with them, D. 36.57, cf. 44; εἰς πίστιν διδόναι [τί τινι] Id. 32.16; εἰ ἕξω ἐλπίδα πίστεως Astramps. Orac. 68 p. 6H.
position of trust or trusteeship, ἐν πίστει κληρονόμος ἀπολειφθείς left in trust, as guardian, Plu. Cic. 41, cf. 2c supr. ; ἐν πίστει ὤν τῷ βασιλεῖ IG2². 646.11. Theol., faith, opp. sight and knowledge, 1 Ep. Cor. 13.13, etc.
that which gives confidence ; hence, assurance, pledge of good faith, guarantee, οὐκ ἀνδρὸς ὅρκοι π. ἀλλ’ ὅρκων ἀνήρ A. Fr. 394, cf. S. El. 887, E. Hipp. 1055; ὅρκοις καὶ πίστεσιν ἀναγκάξειν Antipho 6.25 ; distd. from ὅρκοι and δεξιαί, Arist. Rh. 1375a10, cf. E. Med. 22; ἔμβαλλε χειρὸς πίστιν S. Ph. 813 ; δός μοι χερὸς σῆς π. Id. OC 1632 ; ὅρκους παρασχών, πίστιν οὐ σμικράν, θεῶν E. Hipp. 1037, cf. Med. 414 (lyr.); πίστιν καὶ ὅρκια ποιέεσθαι make a treaty by exchange of assurances and oaths, Hdt. 9.92, cf. And. 1.107; οἷσιν… οὔτε π. ὄθ’ ὅρκος μένει Ar. Ach. 308 ; ποιέεσθαι τὰς πίστις (Ion. for πίστεις) Hdt. 3.8 ; πίστεις ποιήσασθαι πρός τινας Th. 4.51 ; ἀλλήλοις X. HG 1.3.12 ; πίστιν δοῦναι to give assurances, Hdt. 9.91, cf. Th. 4.86, 5.45 ; ὅρκους καὶ πίστιν ἀλλήλοις δότε Ar. Lys. 1185; ἔδοσαν πίστιν καὶ ἔλαβον interchanged them, X. Cyr. 7.1.44; πίστεις ἀλλήλοιν δεδωκέναι τε καὶ δεδέχθαι Pl. Phdr. 256d ; π. παρά τινος λαβεῖν Lys. 12.9 ; π. πρός τινας δοῦναι c. inf., Id. 19.32 ; πίστι τε λαβεῖν (or καταλαβεῖν) καὶ ὁρκίοισί τινα bind by assurances and oaths, Hdt. 3.74, 9.106; θεῶν πίστεις ὀμόσαι Th. 5.30; πίστιν ἐπιθεῖναι or προσθεῖναι, D. 29.26, 49.42, 54.42 ; c. gen. objecti, φόβων π.
an assurance against…, E. Supp. 627 (lyr.).
means of persuasion, argument, proof, φρὴν παρ’ ἡμέων (sc. τῶν αἰσθήσεων) λαβοῦσα τὰς πίστεις Democr. 125; τοὺς δεομένους πίστεως αἰσθήσει κεκραμένης Plot. 4.7.15 ; esp. of proofs used by orators, Antipho 5.84, 6.28, Pl. Phd. 70b, Isoc. 3.8, etc. ; in Arist., opp. a demonstrative proof (< ἀπόδειξις), π. ἔντεχνοι, ἄτεχνοι, Rh. 1355b35, 1375a22; also, generally, π. ἐκ τῆς ἐπαγωγῆς APo. 90b14, al. ; π. ἡ διὰ συλλογισμοῦ Top. 103b7 ; ἡ τῶν λόγων π. (cf. λόγος IV. 1) Pol. 1326a29; ὁ ἀναιρῶν ταύτην τὴν π. οὐ πολὺ πιστότερα ἐρεῖ EN 1173a1.
that which is entrusted, a trust, πίστιν ἐγχειρίζειν τινί Plb. 5.41.2, cf. 16.22.2, IG 7.21.12 (Megara, ii BC), 5(1).26.6 (Amyclae, ii/i BC), BMus.Inscr. 422.7 (Priene, ii BC); σὴ π.
given in trust to thee, IG 14.2012A23 (Sulp. Max.). political protection or suzerainty, Lat. fides, Αἰτωλοὶ… δόντες αὑτοὺς εἰς τὴν Ῥωμαίων π.… τῷ τῆς π. ὀνόματι πλανηθέντες Plb. 20.9.10, cf. 3.30.1 ; πάντες εἰς τὴν [τῆς συγκλήτου] π. ἐνδεδεμένοι Id. 6.17.8. in Egypt, safe-conduct, safeguard, UPZ 119.32 (pl., ii BC); δοῦναί μοι ἔγγραπτον π. ib. 124.30 (ii BC). Pythag. name for ten, Theol.Ar. 59, 60. personified, = Lat. Fides, Plu. Num. 16, App. BC 1.16, D.C. 45.17 ; π. δημοσία, = Fides publica, D.H. 2.75.

ἡ, Treuen, Glauben, Vertrauen, Zutrauen ; πίστεις καὶ ἀπιστίαι ὤλεσαν ἄνδρας, Hes. O. 370 ; ἐν ὄμμασι θέσθαι πίστιν, Pind. N. 8.44 ; Aesch. Pers. 435 ; θνήσκει δὲ πίστις, βλαστάνει δ' ἀπιστία, Soph. O.C. 617 ; εἴ τίς ἐστι πίστις ἐν τοῖς δρωμένοις, Tr. 585 ; νῦν γ' ἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις, O.R. 1445 ; ὅρκων φρούδη πίστις, Eur. Med. 492 ; τὰν πίστιν σμικρὰν παρ' ἐμοί γ' ἔχει, El. 737 ; οἷσιν οὔτε πίστις μένει, Ar. Ach. 289 ; Her. 8.105 ; πίστει χρήσασθαι μονίμῳ, Plat. Rep. VI.505e ; δόξαι καὶ πίστεις γίγνονται βέβαιοι καὶ ἀληθεῖς, Tim. 37b ; διασῴζειν τι ἐν πίστει, Xen. Cyr. 1.6.19 ; Folgde : Kredit, Dem. 36.57, vgl. 44 ; εἰς πίστιν διδόναι, 32.16. – Beweis, Unterpfand der Treue, Versicherungs-, Ueberzeugungsmittel, auch Bürgschaft, Zusicherung, ἔμβαλλε χειρὸς πίστιν, Soph. Phil. 802, vgl. O.C. 1628 ; πίστιν ἐπιτιθέναι κατὰ τῶν ἱερῶν, Isae. 7.16 ; πίστιν καὶ ὅρκια ποιεῖσθαι, einen Vertrag, ein Bündnis machen, Her. 9.32 ; auch im plur., τὰς πίστις ποιεῖσθαι, 3.8 ; πίστι λαβεῖν, καταλαβεῖν τινα, Einen nach gegebener Bürgschaft zum Freunde annehmen, 3.74, 9.106 ; πρός τινα, Thuc. 4.51 ; ὅρκων καὶ πίστεων, Plat. Legg. III.701c ; πίστεις τὰς μεγίστας ἡγουμένω ἀλλήλοιν δεδωκέναι καὶ δεδέχθαι, Phaedr. 256d ; πίστεις ποιεῖσθαι ἀλλήλοις, Xen. Hell. 1.3.12 ; πίστιν δοῦναι, Ar. Lys. 1185 ; καὶ λαβεῖν, Xen. oft ; vgl. τὴν ἑαυτῷ πρὸς ὑμᾶς γεγενημένην πίστιν ἀνεῖλε, Din. 3.18 ; Pol. oft, auch πίστεις θέσθαι, 3.67.7 ; er braucht es auch für das anvertraute Geschäft, 6.35.8 u. sonst ; – Arist. rhet. 1.1 führt die πίστεις als künstliche Beweismittel an ; πίστεσιν, αἷς ἄλλους πείθομεν, βουλευώμεθα, Isocr. 3.8 ; vgl. noch Plat. παραμυθίας δεῖται καὶ πίστεως, Phaed. 70b ; Versprechen, Verheißung, πίστεσιν ἐξαπατηθέντες, Xen. Cyr. 8.8.3.

πίστις, -εως, ἡ
(< πείθω), [in LXX chiefly for אֱמוּנָה ;]
__1. in active sense, faith, belief, trust, confidence, in NT always of religious faith in God or Christ or spiritual things: Mat.8:10, Luk.5:20, Act.14:9, Rom.1:8, 1Co.2:5, 2Co.1:24, 1Ti.1:5, al.; with genitive obj., Mrk.11:22, Act.3:16, Rom.3:22, Gal.2:16, Eph.3:12, Jas.2:1, al.; with prep., ἐν, Rom.3:25, Gal.3:26, Eph.1:15, Col.1:24, 1Ti.1:14 3:13, 2Ti.1:13 3:15, 2Pe.1:1; εἰς, Act.20:21 24:24 26:18, Col.2:5, 1Pe.1:21; πρός, 1Th.1:8, Phm 5; ἐπί, with accusative Heb.6:1; ἐν τῇ π. στήκειν (εἶναι, μένειν), 1Co.16:13, 1Co.13:5, 1Ti.2:15; ὑπακοὴ τῆς π., Rom.1:5 16:26; ὁ ἐκ π., Rom.3:26 4:16, Gal.3:12; διὰ (τῆς) π., Rom.3:30, Gal.2:16, Php.3:9. By meton., objectively, that which is the object or content of belief, the faith: Act.6:7 14:22, Gal.1:23 3:23 6:10, Php.1:26, 27 Ju 3, 20, and perh. also Act.13:8 16:5, Rom.1:5 and 16:26 (see supr.), 1Co.16:13, Col.1:23, 2Th.3:2 (Lft., Notes, 125), 1Ti.1:19 3:9 4:1, 6 5:8 6:10, 12, 2Ti.3:8 4:7 Tit.1:4, 13 3:15, 1Pe.5:9.
__2. In passive sense,
__(a) fidelity, faithfulness: Mat.23:23, Gal.5:22; ἡ π. τοῦ θεοῦ, Rom.3:3;
__(b) objectively, plighted faith, a pledge of fidelity: 1Ti.5:12. (On the various shades of meaning in which the word is used in NT, see esp. ICC on Rom.1:17, pp. 31ff.; Lft., Ga., 154ff.; Stevens, Th. NT, 422, 515ff.; DB, i, 830ff.; Cremer, see word)
(AS)