'οὐδεμία [ᾰ], οὐδέν, gén. οὐδενός, οὐδεμιᾶς, οὐδενός, etc. aucun, aucune, rien ; càd. :
      1 pas une personne, pas une chose ; dans HOM. HÉS. et PD. seul. au neutre, excepté dans : τὸ ὃν μένος οὐδενὶ εἴκων, IL. 22, 459 ; OD. 11, 515, ne le cédant à personne pour le courage ; abs. ATT. ; ou joint à un subst. : οὐδὲν προθυμίας, THC. 8, 22, litt. rien de zèle, càd. aucune ardeur ; qqf. à cause du sens collect. de οὐδείς, construit avec un plur. : οὐδεὶς ἐκοιμήθη τοὺς ἀπολωλότας πενθοῦντες, XÉN. Hell. 2, 2, 3, personne ne reposa, tous regrettant la perte des morts ; cf. THC. 2, 53 ; 7, 23 ; rar. au plur. (on emploie plutôt οὐδαμοί) οὐδένες, οὐδένων, XÉN. Cyr. 7, 5, 64 ; Lac. 3, 1 ; DÉM. 23, 6 ; 233, 2 ; 350, 26, etc. ; οὐδείς forme diverses locut. avec les relat. ὅστις et ὅς : οὐδεὶς ὅστις οὐ, il n’y en a pas un qui ne, etc. càd. absolument chacun, tous, HDT. 3, 72 ; ATT. ; au neutre : οὐδὲν ὅ, τι οὐκ ἀπώλετο, THC. 7, 87, il n’y eut rien qui ne fût perdu ; οὐδείς peut se mettre par attract. au même cas que ὅστις : οὐδενὶ ὅτῳ οὐκ ἀποκρίνεται, PLAT. Men. 70 c, il répond à tous ; cf. οὐδένα ὅντινα, PLAT. Phæd. 117 d ; οὐδενὸς ὅτου, PLAT. Prot. 317 c, etc. — de même οὐδεὶς ὃς οὐ, personne qui… ne, càd. tous, chacun, SOPH. O.R. 373 ; rar. οὐδεὶς οὐ, m. sign. XÉN. Conv. 1, 9, etc. ; ἤ τις ἢ οὐδείς, HDT. 3, 140 ; XÉN. Cyr. 7, 5, 45, etc. litt. qqn ou personne, càd. à peine l’un ou l’autre, très peu ;
      2 qui n’a pas de valeur, qui ne jouit d’aucune considération, AR. Eq. 158 ; cf. EUR. fr. 187, 5 ; en ce sens au plur. οὐδένες ἐόντες, HDT. 9, 58 ; ὄντες οὐδένες, EUR. Andr. 700, qui ne sont rien, qui n’ont aucune valeur, aucune considération ; βαρϐάρους τοὺς οὐδένας, EUR. I.A. 371, les barbares, ceux qui ne comptent pas ; particul. au neutre οὐδέν, en parl. de pers. et de choses : οὐδέν εἰμι, HDT. 1, 76 ; SOPH. Ph. 951, je ne suis rien, je suis perdu ; οὐδὲν ἔτι ἐσμέν, XÉN. Hell. 4, 8, 4, nous ne sommes plus rien, nous sommes perdus ; οὐδὲν λέγειν, AR. Th. 625, etc. ne rien dire qui vaille, dire des sottises ; avec une prép. : παρ' οὐδὲν εἶναι, SOPH. O.R. 983 ; ou ἐν οὐδενὸς εἶναι μέρει, DÉM. 23, 14, n’être considéré comme rien ; παρ' οὐδὲν ἄγειν, SOPH. Ant. 35 ; τίθεσθαι, EUR. I.T. 732 ; δι' οὐδενὸς ποιεῖσθαι, SOPH. O.C. 584, regarder comme rien ; subst. τὸ οὐδέν, ce qui n’est rien, d’où t. d’arithm. le zéro, MATH. ; t. de philos. le vide, l’espace, DÉMOCR. (ARSTT. fr. 202) ; adv. οὐδέν, en rien, avec un verbe : οὐδέν σε ῥέξω κακά, IL. 24, 370, je ne te causerai de mal en rien ; cf. HDT. 5, 34, etc. ; XÉN. Cyr. 2, 1, 16, etc. ; avec un adj. ou un adv. ESCHL. Eum. 730, etc. ; avec un adj. au cp. XÉN. Ages. 10, 1 ; οὐδέν τι, XÉN. Cyr. 2, 4, 9, nullement ou peu s’en faut, à peu près pas ; οὐδέν τι πάντως, HDT. 5, 65, absolument pas ; οὐδὲν μᾶλλον, ATT. pas ou point davantage ; οὐδὲν ἧττον, néanmoins ; dans les réponses, en rien, pas du tout, nullement, aucunement, AR. Nub. 694 ; οὐδέν γε, οὐδὲν πάνυ, AR. Nub. 733, etc. m. sign. ; sur le sens de la locut. οὐδὲν ἄλλο ποιεῖν ἤ ou simpl. οὐδὲν ἄλλο ἤ, v. ἄλλος.

➳ Dans les inscr. att. οὐδείς, οὐδενός, etc. se séparent qqf. en οὐδὲ εἷς : οὐδὲ ἑνός, CIA. 4, 27, a, 11-12 (446 av. J.C.) ; au lieu de οὐδείς, οὐδέν, οὐδενός, apparaissent à partir de 378 av. J.C. les formes οὐθείς, οὐθέν, οὐθενός, qui deviennent dominantes à partir de 330 av. J.C. ; au temps des Atticistes, il se produit un retour à l’ancienne forme (pour la proportion des formes en δ et des formes en θ pendant cette période, v. μηδείς).

Étym. οὐδὲ εἷς.

'

fem. οὐδεμία (never nom. acc. -μίη, μίην, since οὐδεμιῇ is prob. in Call. Aet. Oxy. 2080.56, rarely οὐδ’ ἴα Sappho 69, Mosch. 4.40), neut. οὐδέν (declined and accentuated like εἷς, μία, ἕν), not one, i.e.
no one, none, used by Hom., Hes., and Pi. (who prefer οὔτις) only in neut. nom. and acc. οὐδέν, exc. in the phrase τὸ ὃν μένος οὐδενὶ εἴκων Il. 22.459, al. ; οὐδείς is found in B. Fr. 28; but all genders and cases are common in all other writers, Hdt. 1.32, 33, etc. ; rare in pl., no set of persons or things, And. 1.23 (dub. cj.), X. Lac. 3.1; πρὸς οὐδένας τῶν Ἑλλήνων D. 18.23 (v.l.), cf. 19.31, 66, 312, 24.214, 27.7; οὐδένων εἰσὶ βελτίους, i.e. οὔ τινων ἄλλων, Id. 2.17 (cf. οὐδενὸς βελτίους Pl. Prt. 324d); dat. pl. οὐδέσιν Paus. 3.24.3; for another sense of the pl., v. infr. II. 3. — In Ion. the pl. is usu. οὐδαμοί. οὐ. ὅστις οὐ every one, Hdt. 3.72, etc. ; οὐδὲν ὅ τι οὐ every, Id. 5.97; this came to be regarded as one word, so that οὐδείς passed into the same case as ὅστις, οὐδένα ὅντινα οὐ κατέκλασε Pl. Phd. 117d; οὐδενὸς ὅτου οὐ πάντων ἂν… πατὴρ εἴην Id. Prt. 317c, cf. 323b; οὐδενὶ ὅτῳ οὐκ ἀποκρινόμενος Id. Men. 70c; so οὐ. ὃς οὐχὶ… ὀνειδιεῖ S. OT 373; οὐδὲν γὰρ… οὔτ’ αἰσχρὸν οὔτ’ ἄτιμόν ἐσθ΄, ὁποῖον οὐ… οὐκ ὄπωπ’ ἐγώ Id. Ant. 4. later οὐδὲν ὅ τι without οὐ, = nothing, οὐδὲν ὅ τι παρήσω Agath. Praef. p. 137 D., al. ὅστις οὐδείς not one, ἐτεθνήκεσαν δὲ αὐτῶν μὲν ἀμφὶ τοὺς τετρακοσίους, Ῥωμαίων δὲ ὅστις οὐδείς Id. 5.20.
naught, good for naught, ὦ νῦν μὲν οὐ. αὔριον δ’ ὑπέρμεγας Ar. Eq. 158, cf. E. Fr. 187.5; τὸ μὲν [γένος ἀνδρῶν] οὐδέν Pi. N. 6.3; freq. in neut., οὐδὲν εἰδώς knowing naught, Thgn. 141, E. Fr. 391; οὐκ ἄρ’ ᾔστην οὐδὲν ἄλλο πλὴν δάκνειν knew nothing save how to…, Ar. Av. 19; οὐδὲν λέγειν to say naught, v. λέγω² III. 6; τὸ οὐδ’ οὐδέν the absolute nothing, Pl. Tht. 180a. in neut., of persons, οὐδέν εἰμι S. Ph. 951, etc. ; οὐδὲν εἶ Ar. Ec. 144; πρὸς τὸν οὐδέν E. Ph. 598; τὸ μηδὲν εἰς οὐδὲν ῥέπει Id. Fr. 532.2; ᾧ ἀνεμέσητον… οὐδενὶ εἶναι Pl. Tht. 175e. in pl., οὐδένες ἐόντες ἐν οὐδαμοῖσι ἐοῦσι Ἕλλησι being nobodies, Hdt. 9.58; ὄντες οὐδένες E. Andr. 700, cf. IA 371; ὁ μηδὲν ὢν κἀξ οὐδένων κεκλήσομαι dub. cj. in Id. Ion 594; οὐ γὰρ ἠξίου τοὺς μηδένας S. Aj. 1114. with Preps., παρ’ οὐδὲν εἶναι Id. OT 983, etc. ; παρ’ οὐδὲν ἄγειν, θέσθαι, Id. Ant. 35, E. IT 732; δι’ οὐδενὸς ποιεῖσθαι S. OC 584; ἐν οὐδενὸς εἶναι μέρει D. 2.18. τὸ οὐδέν naught, zero, in Arith., Nicom. Ar. 2.6; used by Democritus as a name for Place, Arist. Fr. 208. neut. οὐδέν as Adv., not at all, naught, ἄριστον Ἀχαιῶν οὐ. ἔτισεν Il. 1.412, cf. 24.370, Hdt. 5.34, Th. 8.22, etc. ; so οὐδέν τι X. Mem. 1.2.42, etc. ; οὐ. τι πάντως Hdt. 5.65; in answers, nothing, never mind, no matter, E. Med. 64, IT 781, Ar. Nu. 694; οὐδέν γε not at all, Id. Av. 1360, etc. ; οὐδὲν μᾶλλον, οὐδὲν ἧσσον, οὐδὲν ὕστερος, v. μάλα II. 5, ἥσσων III, ὕστερος A. I. οὐδὲν ἄλλο ἤ, v. ἄλλος III. 2. REMARKS; the more emphatic and literal sense, not even one, i.e.
none whatever, belongs to the full form, οὐδὲ εἷς, οὐδὲ μία, οὐδὲ ἕν, which is never elided, even in Com. (v. Ar. Ra. 927, Lys. 1045 (lyr.), Pl. 138, 1115), but freq. has a Particle inserted between, cf. οὐδέ B. — Zen. (in EM 639.17) and others wrongly assume οὐδείς as a compd. not of οὐδέ and εἷς, but of οὐ and δείς. (Later οὐθείς).

οὐδεμία, οὐδέν, gen. οὐδενός, οὐδεμιᾶς, οὐδενός usw., wie εἷς, μία, ἕν dekliniert, eigtl. οὐδὲ εἷς (nicht, wie alte Grammatiker nach EM. 639.17 wollten, von οὐ und δείς, δέν), auch nicht Einer, aber mit geringerem Nachdruck (s. οὐδέ), keiner, keine, keines, Nichts ; Hom. u. Folgde, allein u. mit Substantivis ; τὸ ὃν μένος οὐδενὶ εἴκων, Il. 22.459 ; οὐδὲ μακύνων τέλος οὐδέν, Pind. P. 4.286 ; καὶ τοῖσιν οὐδεὶς ἀντέβαινε πλὴν ἐμοῦ, Aesch. Prom. 234 ; δόλος οὐδείς, Spt. 834, öfter ; ναυβάτης οὐδείς, Soph. Phil. 301 ; Eur. u. in Prosa, ἤ τις ἢ οὐδείς, Her. 3.140, einer oder keiner, d.i. kaum einer und der andere, sehr wenige ; vgl. Xen. Cyr. 7.5.45 ; οὐδεὶς ὅστις οὐ, keiner, welcher nicht, d.i. jeder, Her. 3.72 u. Folgde, wie Xen. Cyr. 1.4.25 ; οὐδὲν ὅ, τι οὐ, Her. 5.97 ; auch im plur. οὐδένες, keine, Her. 9.58 ; οὐδένων καταδεέστεροι, Xen. Mem. 3.5.18 ; Folgde einzeln. – Das neutr. wird auch als Prädicat zu masc. u. fem. gesetzt, εἰμί, ich bin Nichts, nichtig, von den Toten, νῦν οὐδὲν ὄντα βαστάζω χεροῖν, Soph. bl. 1118 ; und so ὃς οὐδέν εἰμι καὶ τέθνηχ' ὑμῖν, Phil. 1019 ; daher auch vom höchsten Grade des Unglücks, οὐδέν εἰμ' ὁ δύσμορος, 939, ἀπωλόμην δύστηνος, οὐδέν εἰμ' ἔτι, El. 067 ; O.C. 571 ; vgl. Eur. Andr. 642, 1078, Cycl. 638 ; Ar. oft, οὐδὲν ὤν, Ach. 651, ich bin verloren, Eq. 1240, Vesp. 997, οὐδὲν εἶ, du bist Nichts wert, Eccl. 144 ; dah. οὐδὲν λέγειν, Nichts sagen, törichtes Zeug schwatzen, Possen reden, Thesm. 625, Vesp. 75 (vgl. λέγειν); u. so sogar bei plur., ἄνδρες οἱ ἡμέτεροι πλούσιοί εἰσιν οὐδέν, Plat. Rep. VIII.556d (vgl. auch μηδείς); doch wird auch das masc. so gebraucht, Her. 9.58, Eur. Andr. 700, I.A. 371. – Häufig steht es adverbial, in Nichts, um Nichts, keinesweges, ἄριστον Ἀχαιῶν οὐδὲν ἔτισεν, gar nicht, Il. 1.412, νεμεσσῶμαί γε μὲν οὐδέν, Od. 4.195 ; προθυμίας γὰρ οὐδὲν ἐλλείπεις, Aesch. Prom. 341 ; οὐδὲν γὰρ ἤρκει τόξα, Pers. 270 ; χαίρουσαν οὐδὲν ἧσσον, Ag. 1364, öfter ; οὐδὲν ἐντρέπει ἐμοῦ γε, Soph. El. 509 ; οὐδὲν αἰσχυνθείς, Eur. Or. 568 ; οὐδὲν πάντως, Her. 2.101 ; οὐδὲν μᾶλλον, um Nichts mehr, Xen. Cyr. 8.4.36 ; auch οὐδέν τι μᾶλλον, 7.1.6, wie οὐδέν τι, 2.4.9 ; vgl. Heind. zu Plat. Phaed. 65e ; οὐδὲν ἠχθετο, Xen. An. 1.8.8 ; οὐδὲν πλήθει γε ἡμῶν λειφθέντες, Xen. An. 7.7.31. – Die spätere Form οὐθείς s. unten besonders.

οὐδείς, -δεμία, -δέν (also in WH, txt., the Hellenistic forms -θείς, -θέν, Luk.22:35 23:14, Act.15:9 19:27 26:26, 1Co.13:2, 2Co.11:8; cf. BL, §6, 7; M, Pr., 56n, Thackeray, Gr., 58), related to μηδείς as οὐ to μή,
no, no one, none: with nouns, Luk.4:24, Jhn.10:41, Rom.8:1, al.; absol., Mat.6:24, Mrk.3:27, Luk.1:61, Jhn.1:18, Act.18:10, Rom.14:7, al. mult.; with genitive partit., Luk.4:26, Jhn.13:28, al.; neut., οὐδέν, Mat.10:26, al.; id. with genitive partit., Luk.9:36, Act.18:17, al.; οὐδὲν εἰ μή, Mat.5:13, Mrk.9:29, al.; with neg., strengthening the negation, Mrk.15:4, 5 Luk.4:2, Jhn.3:27, al.; adverbially, Act.25:10, Gal.4:12, al.
(AS)