GRC

Bailly

adv., maintenant :
   I avec idée de temps :
      1 en parl. du temps présent, en gén. οἳ νῦν βροτοί εἰσι, IL. 1, 272, ceux des mortels qui sont actuellement, ceux qui vivent en ce moment ; οἱ νῦν ἄνθρωποι, ATT. les hommes de ce temps-ci ; ἡ νῦν ἡμέρα, ATT. le jour d’aujourd’hui ; τὸ νῦν et τὰ νῦν, ATT. en ce moment ; parfois séparé : τό περ νῦν, PD. N. 7, 149 ; τὰ δὲ νῦν, SOPH. O.C. 133 ; de même τὰ νῦν τάδε, HDT. 7, 104 ; EUR. I.A. 557 ; m. sign. ; νῦν γε, ATT. précisément maintenant, justement à cette heure ; τὰ νῦν γε, SOPH. Ph. 245 ; τὸ δὲ νῦν γε, PLAT. Leg. 686 d, m. sign. ; τὸ νῦν δή, PLAT. Phil. 27 a, à l’heure qu’il est ; νῦν ἤδη, SOPH. Ant. 801, sur-le-champ, dès maintenant ; νῦν σήμερον, ESCHL. Sept. 705 ; νῦν ἔστιν ὅτε, ESCHL. Suppl. 630, c’est maintenant le moment où ;
      2 en parl. du passé, tout à l’heure : νῦν Μενέλαος ἐνίκησεν, IL. 3, 439, Ménélas vient justement de vaincre ; cf. IL. 13, 772 ; OD. 1, 43, etc. ; ATT. ;
      3 en parl. de l’avenir, maintenant, désormais, IL. 5, 279, etc. ; OD. 1, 200 ; PLAT. Soph. 221 c ;
   II pour marquer la conséquence immédiate d’une action, donc, par conséquent : μὴ νῦν μοι νεμεσήσετε, IL. 15, 115, ne m’en veuillez donc pas ; νῦν δέ, mais maintenant, s’il en est ainsi, mais dans ces circonstances, dans ces conditions, THC. 1, 122 ; 3, 112, etc. ; καὶ νῦν, XÉN. An. 7, 4, 24, même ainsi, même dans ces conditions.

Étym. indo-europ. *nu, nuH-, maintenant ; cf. lat. nudiūs « c’est maintenant le jour » ; num, d’où nunc = num + ce.

Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »

LSJ

(for νυν, νυ, v. infr. II), Adv.
now, both of the present moment, and of the present time generally, οἳ ν. βροτοί εἰσιν mortals of our day, Il. 1.272 ; so in Ion. and Att., οἱ ν. [ἄνθρωποι] men of the present day, Hdt. 1.68 ; οἵ γε ν. Pi. O. 1.105, B. 5.4, cf. Arist. Metaph. 1069a26 ; ὁ ν. τρόπος, τὸ ν. βαρβαρικόν, Th. 1.6 ; Βοιωτοὶ οἱ ν. ib. 12 ; ὁ ν. παρὼν χρόνος S. Tr. 174, al., Pl. Prm. 141e ; ἡμέρα ἡ ν. S. OT 351 ; νὺξ ἡ ν. Id. Ant. 16 ; ἡ ν. ὁδός Id. El. 1295 ; τὸ ν.
the present, Arist. Ph. 218a6, al. ; ἀπὸ τοῦ ν. Pl. Prm. 152c, LXX Ge. 46.30, etc. ; ἀπὸ ν. AP 5.40 (Rufin.) ; ἕως τοῦ ν. LXX Ge. 46.34 ; μέχρι ν. (v.l. μ. τοῦ ν.) D.S. 17.110 ; τὰ ν. simply, = ν., Hdt. 7.104, E. Heracl. 641, etc. ; τό περ ν. Pi. N. 7.101 ; τὰ δὲ ν. S. OC 133 (lyr.) ; τὸ ν. εἶναι Pl. R. 506e, X. Cyr. 5.3.42, Arist. Ath. 31.2 ; τὸ ν. ἔχον Act. Ap. 24.25. of the immediate past, just now, but now, ν. Μενέλαος ἐνίκησεν Il. 3.439, cf. 13.772, Od. 1.43, S. OC 84, X. Cyr. 4.5.48 ; ν. γοῦν ἐπεχείρησας Pl. R. 341c ; ἡλίκα ν. ἐτραγῴδει D. 18.13. of the future, presently, ν. αὖτ’ ἐγχείῃ πειρήσομαι Il. 5.279, cf. 20.307, Od. 1.200 ; ν. φεύξομαι, τόθ’ ἁγνὸς ὤν E. El. 975 ; cf. νῦν δή, νυνί. sts. opp. to what might have been under other circumstances, as it is (or was), as the case stands (or stood), as a matter offact, ν. δ’ ὁ μὲν ὣς ἀπόλωλε Od. 1.166 ; εἰ μὲν ὑπώπτευον, οὐκ ἂν… ἐποιούμην· ν. δὲ κτλ. Th. 4.126, cf. 1.122, 3.113, Pl. Cra. 384b, D. 18.195, etc. ; καὶ ν. even so, X. An. 7.4.24, 7.7.17. coupled with other Particles, τὰ ν. γε S. Ph. 245, etc. ; ν. γε μάν Pi. P. 1.50 ; ν. δή, v.h.v. ; with other expressions of Time, ν.… σήμερον, ν. ἡμέρη ἥδε, Il. 7.29, 13.828 ; ν. ἤδη henceforth, S. Ant. 801 (anap.), etc. ; ν.… ἄρτι but now, Pl. Cra. 396c. enclit. (but see below) νυν, νυ. [νυ only Ep., Boeot., and Cypr. (also Arc. in ὅνυ) ; νυν twice in Hom., Il. 10.105, 23.485 ; υ in Trag. (υ A. Th. 242, 246, S. Ant. 705, E. Or. 1678, etc. ; υ S. Tr. 92, E. Andr. 91, etc.), υ in Com. (Ar. V. 1381, Pl. 975, al.), exc. Cratin. 144, Ar. Th. 105 (lyr., citing Agatho), and perh. Nu. 141 ; both quantities in τοίνυν] rarely of Time, now, perh. so used in Il. 10.105, cf. Parm. 19.1, Pi. P. 11.44, al., Epich. 170.6. in Ep. mostly as a particle of emphasis, ἧκε δ’ ἐπ’ Ἀργείοισι κακὸν βέλος· οἱ δέ νυ λαοὶ θνῇσκον Il. 1.382, etc. ; freq. coupled with other Particles or Conjs., ἦ ῥά ν. 4.93 ; καί νύ κεν 3.373 ; οὔ ν., μή νύ τοι, 10.165, 1.28 ; ἐπεί νύ τοι ib. 416 ; ὥς νύ περ 2.258. in commands or entreaties, μή ν. μοι νεμεσήσετ’ 15.115 ; freq. with other Advbs., δεῦρό ν. come now ! 23.485 ; ἐνταῦθά ν. ὕβριζε A. Pr. 82, cf. Ar. Th. 1001, V. 149, Pl. 724 ; εἶά ν. Id. Pax 467, V. 430, Pl. 316 ; freq. with imper., φέρε ν. ib. 789 ; ἄγε ν. Id. Pax 1056, V. 381 ; σπεῦδέ ν. Id. Pl. 414 ; σίγαν. S. Aj. 87, Cratin. l.c. ; περίδου ν. Ar. Nu. 644, cf. X. Cyr. 5.3.21, etc. ; ὕφαινέ ν. B. 18.8 ; so in Boeot., ν. ἔνθω IG 7.3172.88 (Orchom.) ; also in Cypr. with opt. in commands, δυϜάνοι ν., δώκοι ν., Inscr.Cypr. 135.6, 16 H. (Idalion). in questions, τίς ν.; τί ν. ; who, what, why now? Il. 5.373, 1.414, 4.31 ; ἦ νυ… ; Od. 6.125.
[In signf. I always perispom. In signf. II perispom. exc. when short, Hdn. Gr. 2.39, al. ; enclit. when short, sts. in codd., as Il. 23.485 (Pap. in AJPh 21.304, etc. ; oxyt. when = δή, Tyrannio ap. Hdn. Gr. 2.27 ; καθ’ ὁμαλισμόν or κατ’ ἔγκλισιν when = δή, Sch. Ar. Pl. 414, Sch. A.R. 1.664). In codd. usu. perispom. in both senses, A. Pr. 82, Th. 242, 246, S. Ant. 705, El. 324, Ar. Pl. 414, V. 758, 922, etc. ; even νυν is written νῦν in codd. vett. Pi.
passim, also in S. Aj. 87, Tr. 92, etc. ; hence νυν may freq. be restored where the sense requires it. The accent of τοίνυν perh. shows that both νυν and νυν could be enclitic. — Position ; in signf. I νῦν can occupy any position ; in signf. II it prefers (like other enclitics, but also like ἄν, δέ, γάρ, etc.) the second place in the sentence, e.g. πρός νύν σε πατρός S. Ph. 468, cf. OC 1333 ; ἀπό νύν με λείπετ’ ἤδη Id. Ph. 1177 (lyr.) ; μετά νυν δός E. Supp. 56 (lyr.) ; νυ (always enclitic) precedes other enclitics and allows only δέ to precede.] (Cf. Skt. nú, nū΄, nūnám, OE. ΄now΄, etc.)
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)

Pape

nun, jetzt, sowohl von dem gegenwärtigen Augenblick, als von einem längern Zeitraume, der der Vergangenheit od. Zukunft entgegengesetzt wird ; Ggstz von πάλαι, οἷον ἐγὼ νοέω ἠμὲν πάλαι ἠδ' ἔτι καὶ νῦν, Il. 9.105 ; Ggstz von ὀπίσσω, 6.354 ; φίλον τέως, νῦν δ' ἐχθρόν, Aesch. Ch. 987 ; νῦν τε καὶ σμικρὸν ἔμπροσθεν, Plat. Phil. 18d ; τότε μὲν – νῦν δέ, Rep. I.329a u. öfter ; – νῦν ἄρτι, Crat. 396c ; νῦν ἡμέρη ἥδε, Il. 8.541.
   a) sehr gewöhnlich mit dem praes., Hom. u. Folgde überall ; auch mit dem imperat., ἄρχετε νῦν νέκυας φορέειν, Od. 22.437 ; νῦν δέρκου θαρσῶν, νῦν δέ μοι λέγε, Soph. Phil. 144, 152 (vgl. νύν); so auch mit dem imperat. aor., καὶ νῦν ἔασον, Aesch. Prom. 332 ; τὰ λοιπὰ νῦν ἀκούσατε, 705 ; Suppl. 315 ; ἐκεῖσε νῦν μέθες με, Soph. Phil. 805 ; ἀλλὰ νῦν ἔτ' ἐν σαυτῷ γενοῦ, 983, öfter ; u. so auch μὴ νῦν ἔτ' αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς, O.R. 975, μὴ νῦν ἔτ' εἴπῃς, El. 316 ; auch beim opt. aor., O.R. 1183.
   b) mit dem perf.; οὓς γὰρ νῦν ἀκήκοας λόγους, Aesch. Prom. 917 ; εἴ τι μὴ δαίμων παλαιὸς νῦν μεθέστηκε στρατῷ, Pers. 154 ; τὰ νῦν πεπραγμένα, 787 ; νῦν αὖ τρίτος ἦλθέ ποθεν σωτήρ, Ch. 1069 ; νῦν δ' ἠπάτημαι δύσμορος, Soph. Phil. 937 ; ἔγνωκα μὲν νῦν, O.C. 96, vgl. Ant. 1150, Tr. 1064, öfter ; Plat. Rep. V.473e ; ἣ ἐμοὶ ἐξαίφνης νῦν οὕτωσι προσπέπτωκεν ἄρτι, Crat. 396c ; Xen. Cyr. 5.2.27.
   c) auffallender mit dem aor.; νῦν μὲν γὰρ Μενέλαος ἐνίκησεν, Il. 3.439, vgl. 13.772, Od. 1.43, 166, 182 ; τοιῶνδέ γ' ἀρχῶν νῦν ἐπεμνήσθην πέρι, Aesch. Pers. 321, vgl. 524, 885 ; Ag. 1248 ; νῦν δὲ ὤρθωσας στόματος γνώμην, 1454 ; νῦν δ' εἰσῆλθε ἔρις, Soph. O.C. 372 ; νῦν δ' ἔχρισα, Trach. 685, vgl. 160, 650 ; Aj. 18, 974 ; u. in Prosa, καθάπερ νῦν εἶπες, wie du es so eben sagtest, Plat. Soph. 241d, Polit. 307c.
   d) auch mit dem imperf., vgl. weiter unten νῦν δή ; so Xen. καὶ γὰρ νῦν, ὅτε ἄνευ ἡμῶν ἐκινδυνεύετε, πολὺν φόβον ἡμῖν παρείχετε, Cyr. 4.5.48, vgl. 5.4.32, 6.1.43 ; Dem. 19.65 ὅτε γὰρ νῦν ἐπορευόμεθα, als wir jetzt, d.i. vor Kurzem reiften.
   e) cum futuro, den Beginn der künftigen Handlung in der Gegenwart zu bezeichnen, νῦν αὖτ' ἐγχείῃ πειρήσομαι, Il. 5.279, 20.307, Od. 1.200 ; νῦν δὲ θεοῖσι πρῶτα δεξιώσομαι, Aesch. Ag. 825 ; vgl. Suppl. 49 ff, νῦν τῶν πρόσθε πόνων μνασαμένα τά τε νῦν ἐπιδείξω πιστὰ τεκμήρια ; u. Soph. νῦν δ' εὐδαίμων ἀνύσει, Phil. 710 ; νῦν γέ σοι ἑκὼν ἐκστήσομαι, 1042 ; ὡς τοῦτο νῦν πεπράξεται, O.C. 865, öfter ; u. in Prosa, ταύτην καὶ ἐγὼ νῦν ἔχων διάξω, Xen. Cyr. 7.2.27.
   f) mit dem Artikel, gew. bei einem Nomen, so daß das partic. ὤν ergänzt, u. νῦν adjektivisch betrachtet werden kann, jetzig ; Aesch. ἀξιώτατος βροτῶν τῶν νῦν, Ag. 518 ; Plat. σοφωτάτῳ τῶν γε νῦν, Prot. 309c ; ἅπερ καὶ οἱ νῦν ἔχουσι, Rep. II.372e, u. sonst ; auch öfter bei Soph., ἡ νῦν ἱμέρα El. 906, ἀφ' ἡμέρας τῆς νῦν O.R. 352, τῷ πότμῳ τῷ νῦν 272, ἐν νυκτὶ τῇ νῦν Ant. 16, ὁ νῦν ἔπαινος O.C. 1413, öfter ; Eur.; u. in Prosa, κατὰ τὸν νῦν δή λόγον Plat. Soph. 256c, τῶν νῦν τιμῶν, Rep. VII.540d. Aber auch τὸ νῦν u. τὰ νῦν, auch in einem Wort geschrieben, τονῦν, τανῦν, was das Jetzt anlangt, verstärkt = νῦν ; τὰ νῦν τάδε, Her. 7.104 ; oft bei den Tragg. u. in att. Prosa, ὥσπερ τὸ νῦν, Plat. Theaet. 187b, καθάπερ τὸ νῦν δή, Phil. 27a, τί οὖν τὰ νῦν ; Prot. 309b, öfter ; τὰ νῦν δὴ ἡμεῖς, Legg. III.686c ; vgl. τό γε νῦν, Pind. P. 11.44, τό περ νῦν, N. 7.101 ; δαίμων τὰ νῦν γ' ἐλαύνει, Soph. O.C. 1750 ; τὰ δὲ νῦν τιν' ἥκειν λόγος, 132 ; so auch τὸ νῦν εἶναι, Xen. Cyr. 5.3.42, An. 3.2.37 u. sonst, s. εἰμί – Abgeleitet von der Bezeichnung der Gegenwart ist der Gebrauch, daß es bes. einen Ggstz gegen einen hypothetischen Satz der Nichtwirklichkeit, das, was nun wirklich ist, ausdrückt ; εἰ γάρ μ' ὑπὸ γῆν ἧκεν –, νῦν δ' αἰθέριον κίνυγμα ὁ τάλας πέπονθα, Aesch. Prom. 157, vgl. 757, nun aber, so aber ; καλῶς ἂν ἐξείρητό σοι, εἰ μὴ 'κύρει ζῶσ' ἡ τεκοῦσα· νῦν δ', ἐπεὶ ζῇ, πᾶσ' ἀνάγκη ὀκνεῖν, Soph. O.R. 985 ; οὐκ ἂν ὧδ' ἐγιγνόμην κακός· νῦν δ' οὐδὲν εἰδὼς ἱκόμην, O.C. 274 ; vgl. 911, 1369, öfter ; εἰ μὲν γὰρ ἦν ἁπλοῦν –, νῦν δὲ τὰ μέγιστα τῶν ἀγαθῶν γίγνεται διὰ μανίας, Plat. Phaedr. 244a ; Thuc. 3.113 ; εἰ ἠπιστάμεθα, ὅτι ἥξει, οὐδὲν ἂν ἔδει – ·νῦν δέ, ἐπεὶ τοῦτ' ἄδηλον, δοκεῖ μοι, Xen. An. 5.1.10, vgl. 7.8.16 ; Sp. – Unter den Vrbdgn mit Partikeln bemerke man bes. νῦν δή, jetzt nun, auch in Beziehung auf Vergangenes, so eben, ἃ νῦν δὴ ἔλεγον, Plat. Prot. 329c, ὅπερ νῦν δὴ σὺ ἤρου, Phaedr. 61e, ὅσα προσετάξαμεν νῦν δή, Rep. VI.491a ; aber auch mit dem fut., καὶ νῦν δὴ τοῦτον θήσομεν ἰδιώτην, Soph. 221c ; vgl. Lobeck Phryn. 19.
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)

TBESG

νῦν, adv.,
[in LXX chiefly for עַתָּה ;]
__1. prop., of time, now, i.e. at the present time: as opp. to past, Jhn.4:18, Act.7:52, Rom.13:11, 2Co.7:9, Col.1:24, al.; opp. to fut., Jhn.12:27, Rom.11:31, al.; with art., ὁ (ἡ, τὸ) and subst., the present: Rom.3:26, Gal.4:25, 1Ti.6:17, Tit.2:12, al.; απὸ τοῦ ν. (LXX for מֵעַתָּה), Luk.1:48, Act.18:6, al.; ἄχρι τοῦ ν., Rom.8:22, Php.1:5; ἕως τοῦ ν. (LXX for עַד עַתָּה), Mat.24:21, Mrk.13:19; τὰ ν., as regards the present, Act.5:38; with pret., just now, but now, Mat.26:65, Jhn.11:8 21:10; with fut., now, presently, Jhn.12:31, Act.20:22; so with praes., presently, forthwith, Jhn.12:31 17:13; καὶ ν., Jhn.11:22 17:5, al.; ἀλλὰ ν., Luk.22:36; ἔτι ν., 1Co.3:2; τότε (πότε) . . . ν. (δέ), Rom.6:21 11:30; ν. ἤδη, 1Jn.4:3; ν. οὖν, Act.10:33, al.
__2. Of logical sequence (often difficult to disting. from the temporal sense; cf. Lft., Notes, 113f.), now, therefore, now, however, as it is: Luk.11:39; καὶ ν., Act.3:17, 2Th.2:6, 1Jn.2:28; id. before δεῦρο, Act.7:34; ν. δέ, Jhn.8:40 9:41 15:22, 24, 18:36, 1Co.5:11 7:14 12:20, al. (cf. WM, 579.11).
(AS)
Translators Brief lexicon of Extended Strongs for Greek based on Abbot-Smith, A Manual Greek Lexicon of the New Testament (1922) (=AS), with corrections and adapted by Tyndale Scholars
memory