ου (ὁ) :
   I ce qui est attribué en partage, d’où ce qu’on possède ou dont on fait usage, d’où usage, coutume, HÉS. Th. 66 ; avec l’inf. : τόνδε νόμον διέταξε Κρονίων, ἰχθύσι μὲν καὶ θηρσὶ καὶ οἰωνοῖς ἐσθέμεν ἀλλήλους, HÉS. O. 276, le fils de Kronos a établi pour les poissons, les bêtes sauvages et les oiseaux de proie cette coutume qu’ils se mangent les uns les autres ; κατὰ νόμον, HÉS. Th. 417 ; HDT. 1, 61 ; dor. κὰν νόμον, PD. O. 8, 103, selon l’usage, d’après la coutume ; οἱ κατὰ νόμον ὄντες θεοί, PLAT. Leg. 904 a, les dieux traditionnels, reconnus par l’État ; νόμου χάριν, ANTH. 6, 349 ; 11, 141, pour l’amour de la coutume, pour se conformer à l’usage ; θεῶν νόμοι, PD. P. 2, 81, les usages des dieux ; γυναικεῖος νόμος, ESCHL. Ag. 594, la coutume des femmes ; ἐν Ἀδραστείῳ νόμῳ, PD. N. 10, 52, d’après le règlement des jeux Néméens ;
   II p. suite :
      1 opinion générale, maxime, HDT. 4, 39 ; d’où règle de conduite, SOPH. Tr. 613 ;
      2 usage, coutume ayant force de loi, loi : νόμῳ, ATT. d’après la loi ; νόμῳ καὶ δίκῃ, ATT. d’après la loi et le droit ; νόμῳ καὶ ἔθει, PLAT. Crat. 384 d, selon le droit et la coutume ; avec un gén. : οὗτός τοι πεδίων πέλεται νόμος, HÉS. O. 386, telle est la loi pour les pays de plaine ; φαρμάκων νόμον, PD. N. 3, 96, l’usage dans l’emploi des remèdes ; ἐς χειρῶν νόμον ἀπικέσθαι, HDT. 9, 48, en venir aux mains ;
      3 t. de mus. mode musical, en parl. des cinq modes phrygien, lydien, ionien, éolien et dorien : νόμοι ᾠδῆς, HH. Ap. 20, les modes du chant, d’où air, chant, ESCHL. Pr. 575, Ch. 823 ; SOPH. fr. 414 ; νόμος ὀξύς et ὄρθιος, ESCHL. Sept. 954, Ag. 1153 ; AR. Eq. 1279, mélodie qui se chante sur un ton élevé.

ὁ, (< νέμω) that which is in habitual practice, use or possession, not in Hom. (cf. J. Ap. 2.15), though read by Zenod. in Od. 1.3.
usage, custom, [Μοῦσαι] μέλπονται πάντων τε νόμους καὶ ἤθεα κεδνά Hes. Th. 66; ν. ἀρχαῖος ἄριστος Id. Fr. 221; ἔνθα ν. (sc. ἐστί) c. inf., where it is the custom…, Alc. Supp. 25.5; ν. πάντων βασιλεύς custom is lord of all, Pi. Fr. 169.1; ν. δεσπότης Hdt. 7.104, Pl. Lg. 715d; ν. τύραννος τῶν ἀνθρώπων Id. Prt. 337d; ἴησις ὀθονίοισι κατὰ τὸν ν. τὸν ἀρθριτικόν Hp. Art. 18; ὡς νόμος Id. Mochl. 37; hence, law, ordinance, τόνδε… ν. διέταξε Κρονίων… θηρσὶ… ἐσθέμεν ἀλλήλους Hes. Op. 276; τρέφονται πάντες οἱ ἀνθρώπειοι ν. ὑπὸ τοῦ θείου Heraclit. 114; ἄφθογγον εἶναι τὸν παλαμναῖον ν. [ἐστί] A. Eu. 448; ν. κάλλιστον ἐξευρόντα, πειθαρχεῖν πατρί S. Tr. 1177; ν. κοινός, = ὀρθὸς λόγος, Zeno Stoic. 1.43; pl., ἔργων… ὧν νόμοι πρόκεινται ὑψίποδες S. OT 865 (lyr.); νεοχμοῖς ν. Ζεὺς κρατύνει A. Pr. 150 (lyr.). in VT, of the law of God, ἐν τῷ νόμῳ Κυρίου τὸ θέλημα αὐτοῦ LXX Ps. 1.2, al., cf. Is. 2.3; νόμον ὃν ἐνετείλατο ὑμῖν Μωϋσῆς ib. De. 33.4; so in NT, ὁ ν. Μωϋσέως Ev. Luc. 2.22, etc. ; but also ὁ ν. τοῦ Χριστοῦ Ep. Gal. 6.2; ὁ ν. τοῦ Πνεύματος τῆς ζωῆς, opp. ὁ ν. τῆς ἁμαρτίας καὶ τοῦ θανάτου, Ep. Rom. 8.2; ν. τέλειος ὁ τῆς ἐλευθερίας Ep. Jac. 1.25. with Preps., κατὰ νόμον according to custom or law, Hes. Th. 417, Hdt. 1.61, etc. ; κὰν νόμον Pi. O. 8.78; οἱ κατὰ ν. ὄντες θεοί the established deities, Pl. Lg. 904a; κατὰ νόμους A. Supp. 241; παρὰ νόμον contrary to…, Id. Eu. 171 (lyr.); παρὰ τοὺς τῆς φύσεως ν. Pl. Ti. 83e; ἐν Πανελλάνων νόμῳ Pi. I. 2.38; ἐν Ἀδραστείῳ νόμῳ by the law of Adrastus, i.e. at the Nemean games, Id. N. 10.28; esp. in dat. νόμῳ by custom, conventionally, opp. φύσει, Hdt. 4.39, Philol. 9, Arist. EN 1094b16, etc. ; ν. γλυκύ, ν. πικρόν, Democr. 9; εἰ μή τις λέγοι ν. ὁρᾶν καὶ τὰς λεγομένας ποιότητας μὴ ἐν τοῖς ὑποκειμένοις εἶναι Plot. 4.44.29; ὅσον νόμου χάριν just for form΄s sake, Diph. 43.14, Arist. Metaph. 1076a27.
statute, ordinance made by authority, [Σόλων] νόμους ἔθηκεν ἄλλους, τοῖς δὲ Δράκοντος θεσμοῖς ἐπαύσαντο χρώμενοι πλὴν τῶν φονικῶν Id. Ath. 7.1 (but τὸν Δράκοντος ν. τὸν περὶ τοῦ φόνου IG1². 115.5), etc. ; νόμον τιθέναι, τίθεσθαι, v. τίθημι· βασιλικὸς ν. OGI 483.1 (Pergam., ii AD), Ep. Jac. 2.8; freq. of general laws, opp. ψηφίσματα (special decrees), Pl. Tht. 173d, etc. ; ὅταν τὰ ψηφίσματα κύρια ᾖ ἀλλὰ μὴ ὁ ν. Arist. Pol. 1292a7; generally, law, ἄνευ ὀρέξεως νοῦς ὁ ν. ἐστίν ib. 1287a32; ἄγραφος ν. Lex ap. And. 1.85, etc. ; opp. γεγραμμένος, Arist. Rh. 1373b6; ν. ἴδιος, opp. κοινός, ib. 4; ὁ ν. freq. as subject, οἱ ν. διδόασι τιμωρίας D. 18.12; ὧν ὁ ν. ἀγορεύει Inscr.Magn. 92b16 (ii BC); μὴ ὁ ν. κρίνει τὸν ἄνθρωπον ἐὰν μὴ ἀκούσῃ πρῶτον ; Ev. Jo. 7.51. c. gen. rei, οὗτός τοι πεδίων πέλεται ν. Hes. Op. 388; Ὑλλίδος στάθμας ἐν νόμοις Pi. P. 1.62; τὸν φαρμάκων δίδαξε μαλακόχειρα ν. Id. N. 3.55; ν. ἐμβολῆς καὶ διορθώσιος Hp. Mochl. 38; ὁ ν. τοῦ κριοῦ, τοῦ ἀνδρός, τῶν ἐρανιστῶν, LXX Le. 6.31 (7.1), Ep. Rom. 7.2, SIG 1198.14 (Arcesine, iii BC); ἐς χειρῶν νόμον ἀπικέσθαι to come to blows, into action, Hdt. 9.48; ἐν χειρῶν νόμῳ ἀπόλλυσθαι, περιπεσεῖν, die in action, Id. 8.89, Plb. 1.57.8; μεταλλάξαι τὸν βίον ἐν χ. ν. Id. 3.63.5, cf. 3.116.9; Ἀσδρούβας… ἐν χ. ν. κατέστρεψε τὸν βίον Id. 11.2.1; τοὺς μὲν ἐν χ. ν. διέφθειρε Id. 1.82.2; τοὺς ἐν χ. ν. τὰς πολιτείας καταλύοντας by ΄direct action΄, Aeschin. 1.5; but κτεῖναι ἐν ταῖς πολεμικαῖς ἐξόδοις ἐν χειρὸς νόμῳ under martial law, Arist. Pol. 1285a10; τῷ τοῦ πολέμου νόμῳ κτησάμενος Aeschin. 2.33. Νόμος personified, οἱ θεοὶ σθένουσι χὡκείνων κρατῶν N. E. Hec. 800, cf. Orph. Fr. 105, 160.
melody, strain, οἶδα δ’ ὀρνίχων νόμως πάντων Alcm. 67; ν. ἵππιος Pi. O. 1.101; Ἀπόλλων ἁγεῖτο παντοίων ν. Id. N. 5.25; ν. πολεμικοί Th. 5.69; ἐπηλάλαξαν Ἀραὶ τὸν ὀξὺν ν. A. Th. 952 (lyr.); κρεκτοὶ ν. S. Fr. 463, cf. AP 9.584; metaph, τοὺς ᾍδου ν. S. Fr. 861. esp. a type of early melody created by Terpander for the lyre as an accompaniment to Epic texts, ν. ὄρθιος Hdt. 1.24; ν. Βοιώτιος S. Fr. 966; ν. κιθαρῳδικοί Ar. Ra. 1282, cf. Pl. Lg. 700d, Arist. Po. 1447b26, Pr. 918b13, etc. ; also for the flute, ν. αὐλῳδικός Plu. 2.1132d; without sung text, ν. αὐλητικός ib. 1133d, cf. 138b, Poll. 4.79; later, composition including both words and melody, e.g. Tim. Pers. = νοῦμμος, Epich. 136, Sophr. 162, Inscr.Délos 407.21 (ii BC); ν. σηστέρτιοι, = Lat. nummi sestertii, Inscr.Prien. 41.13 (ii BC). Archit., course of masonry, IG 12(2).11.17 (Mytil.).

ὁ, eigtl. das Zugeteilte, was Einer in Gebrauch genommen, Gebrauch, Herkommen und das dadurch gesetzlich Gewordene, Gesetz, Verordnung ; als Lesart Zenodots Od. 1.3, πολλῶν δ' ἀνθρώπων ἴδεν ἄστεα καὶ νόμον ἔγνω, s. Scholl.; Hes. Op. 278, 390, Th. 66, 417 ; ἐν θεῶν νόμοις Pind. P. 2.43, öfter ; νεοχμοῖς δὲ δὴ νόμοις Ζεὺς κρατύνει, Aesch. Prom. 150 ; νόμῳ πόλεως, Suppl. 383 ; Δίκη ξύνεδρος Ζηνὸς ἀρχαίοις νόμοις, Soph. O.C. 1384 ; οἳ τούσδ' ἐν ἀνθρώποισιν ὥρισαν νόμους, Ant. 448 ; νόμους ὑπερβαίνουσα τοὺς προκειμένους 477, öfter ; übh. Vorschrift, Regel, φύλασσε πρῶτα μὲν νόμον τὸ μή 'πιθυμεῖν περισσὰ δρᾶν, Tr. 613 ; πειθαρχεῖν τοῖς δεδογμένοις νόμοις, Ar. Eccl. 762. Die Alten leiteten νόμος, das Gesetz, von νέμειν ab, a suum cuique tribuendo, Cic. Legg. 1.19. Κατὰ νόμους, den Gesetzen gemäß, Aesch. Suppl. 385 ; u. so in Prosa überall, οἱ κατὰ νόμον θεοί, Plat. Legg. X.904a, vgl. III.684a, wie παρὰ νόμον, wider das Gesetz, Aesch. Eum. 164 ; Plat. Tim. 83e u. Folgde. In Athen hießen bes. Solons Gesetze νόμοι, vgl. θεσμός, u. die folgenden durch Volksbeschluß zum Gesetz erhobenen Bestimmungen ; νόμοι καθεστῶτες, Ar. Nub. 1382 ; κείμενος, Ran. 760 ; über die in Prosa gew. Verbindungen νόμον τίθεσθαι, λύειν u. ä. s. diese Verba ; ὁ περὶ τὸν ἔρωτα νόμος, Plat. Symp. 182a ; er setzt oft φύσει – νόμῳ einander entgegen, Prot. 337c, Menex. 245d ; vgl. Her. 4.39 u. Arist. eth. 1.3. – Sitte, Brauch ; κατὰ νόμους ἀφικτόρων, Aesch. Suppl. 217 ; Κισσίας νόμοις πολεμιστρίας, Ch. 418 ; Soph. Aj. 544 ; Pind. vrbdt φαρμάκων μαλακόχειρα νόμον, N. 3.53, der Gebrauch der mit weicher Hand aufzulegenden Heilmittel ; – oft bei Her., ἐμίσγετό οἱ ού κατὰ νόμον, 1.61 ; ἐξαπατᾶν τοὺς εὖ ποιεῦντας νόμος ἐστί οἱ, 1.90, öfter ; ὁ τῶν Σκυθῶν νόμος, der Skythen Brauch, Plat. Legg. VII.795a ; νόμῳ καὶ ἔθει, Crat. 384d ; τετράποδος νόμον, v.l. νόμῳ, Phaedr. 250e ; Sp., οὐ γάρ τοι θήρεσσι νόμος, Opp. Cyn. 3.151 ; sprichwörtlich νόμος καὶ χώρα, ländlich, sittlich, Zenob. 5.25 ; – χειρῶν νόμος, Faust- od. Gewaltrecht, Kriegsrecht, ἐς χειρῶν νόμον ἀπικέσθαι, d.i. handgemein werden, Her. 9.48 ; ἐν χειρῶν νόμῳ ἀπόλλυσθαι, 8.89 ; ἐν χειρῶν νόμῳ καταφθείρεσθαι, μεταλλάξαι u. ä. oft Pol. (vgl. χείρ).
In der musikalischen Kunstsprache bedeutet νόμος im Allgemeinen die Tonweise, Harmonie ; νόμοι ᾠδῆς, H.h. Apoll. 20 ; ἐπηλάλαξαν Ἀραὶ τὸν ὀξὺν νόμον, Aesch. Spt. 935 ; ὀρθίοις ἐν νόμοις, Ag. 1124, wie Ar. Eq. 1276 ; κρεκτὸν γοήτων νόμον μεθήσομεν πόλει, Ch. 809 ; Ar. Pax 1160 ; νόμοι κιθαρῳδικοί, Ran. 1280 ; Ὀλύμπου, Eq. 9, öfter ; ὥσπερ τοῦ τῆς Ἀθηναίας νόμου προαύλιον, Plat. Crat. 417e ; κιθαρῳδικῆς ᾠδῆς λεγομένων νόμων προοίμια, Legg. IV.722d ; πολεμικοί, Thuc. 5.69 ; καὶ ἅμα ἐχόρευον νόμῳ τινὶ ᾄδοντες, Xen. An. 5.4.17 ; Sp., wie Pol. 4.20.9 ; Arist. Probl. 19.28 ; nach Schol. Ar. Eq. 9 bes. οἱ εἰς θεοὺς ὕμνοι. Bes. hieß so eine mit dem Dithyrambus verwandte alte Liederart, die zur Zither od. Flöte einer Gottheit, bes. dem Apollo zu Ehren angestimmt wurde.

νόμος, -ου, ὁ
(< νέμω, to deal out, distribute), [in LXX chiefly for תּוֹרָה, also for חֻקָּה, etc. ;]
that which is assigned, hence, usage, custom, then law; in NT (only in Mt, Jo, Ja, and the Lucan and Pauline bks.);
__1. of law in general: Rom.3:27 5:13b; pl., of divine laws, Heb.8:10 10:16; ὁ ν. τ. Χριστοῦ, Gal.6:2; (τ.) ἐλευθερίας, Jas.1:25 2:12; βασιλικιός (Hort., in l.; Deiss., LAE, 267:3), Jas.2:8.
__2. Of a force or influence impelling to action: Rom.7:21, 23a, 25 8:2.
__3. Of the Mosaic law: Mat.5:18, Luk.2:27, Jhn.1:17, Act.6:13, Rom.2:15, 1Co.9:8, 1Ti.1:8, Heb.7:19; al.; Μωυσέως, Luk.2:22, Jhn.7:23, Act.15:5, al.; κυρίου, Luk.2:39; κατὰ τὸν ν., Act.22:12, Heb.7:5 9:22.
__4. As printed, Abbott-Smith mistakenly numbers this as 3.Anarthrous (Bl, §46, 8; ICC on Rom.2:12, 13), νόμος,
__(a) of law in general: Rom.2:12, 14b 3:20, 21 4:15, al.;
__(b) of the Mosaic law in its quality as law: Rom.2:14a 5:20 10:4, Gal.2:19, al.; οἱ ἐκ ν., Rom.4:14; ὑπὸ νόμον, 1Co.9:20, Gal.4:5; ν. πράσσειν (πληροῦν), Rom.2:25 13:8.
__5. Of Christian teaching: ν. πίστεως, Rom.3:27; τ. Χριστοῦ, Gal.6:2.
__6. By meton., of the books which contain the law;
__(a) of the Pentateuch: Mat.12:5, Jhn.1:45, al.; ὁ ν. καὶ οἱ προφῆται, Mat.5:17, Luk.16:16, al.; ὁ ν. καὶ προφῆται κ. ψαλμοί, Luk.24:44.
__(b) of the OT Scriptures in general (as Heb. תּוֹרָה): Jhn.10:34 12:34 15:25, 1Co.14:21, al.
(AS)