νωμάω-ῶ (ao. ἐνώμησα, pf. νενώμηκα) : tr.
      1 partager, distribuer, en parl. d’aliments, IL. 1, 471 ; OD. 3, 430, etc. ;
      2 mouvoir habilement, en parl. d’armes, manier avec habileté, brandir, HOM. TRAG. ; en parl. d’autres objets (gouvernail ou agrès d’un navire, OD. 10, 32 ; 12, 218 ; sceptre, IL. 3, 218 ; char, PD. P. 4, 32 ; rênes, PD. I. 1, 20) ; νωμᾶν οἴακα πόλεως, ESCHL. Sept. 3, diriger le gouvernail d’une cité ; en parl. des membres du corps humain : φυγᾷ πόδα ν. SOPH. O.R. 468, fuir (litt. diriger son pied en fuyant) ; νωμᾶν ὀφρύν, ESCHL. Ch. 285, rouler les yeux ; fig. en parl. de pers. ou de choses, diriger, conduire, gouverner : δικαίῳ πηδαλίῳ στρατόν, PD. P. 1, 166, litt. conduire une armée avec un juste gouvernail ; πᾶν ν. ἐπὶ τέρμα, ESCHL. Ag. 781, diriger tout en vue du terme ; ν. ὄρνιθας ἐν ὠσὶ καὶ φρεσίν, ESCHL. Sept. 25, observer avec son oreille et son esprit les oiseaux, et connaître les signes qu’ils indiquent ; κέρδεα νωμᾶν, avec et sans ἐνὶ φρεσί, OD. 18, 216 ; 20, 257, agiter en son âme de sages desseins, des projets astucieux ; abs. penser, réfléchir, PLAT. Crat. 411 d.

➳ Impf. itér. 3 sg. νώμασκε, MOSCH. 4, 108. Fut. dor. 3 pl. νωμάσοισι [ᾱ] PD. P. 4, 18. Ao. part. dor. νωμάσας [μᾱ] PD. I. 1, 15.

Étym. νέμω.

Iterat. impf. νώμασκε Mosch. 4.108 ; — Med., v. infr. ; (νέμω A.I.1) : — deal out, distribute, esp. food and drink at festivals, Il. 1.471, Od. 3.340, etc. ; ν. φιάλαισιν ἀμπέλου παῖδα pour wine into the several cups, Pi. N. 9.51 ; ν. προπόσεις Critias 1.7 D. (νέμω A. III. 2) direct, guide, of weapons, implements, etc., handle, wield, ἐν παλάμῃσι πελώριον ἔγχος ἐνώμα Il. 5.594 ; οἶδ’ ἐπὶ δεξιά, οἶδ’ ἐπ’ ἀριστερὰ νωμῆσαι βῶν 7.238 ; σκῆπτρον δ’ οὔτ’ ὀπίσω οὔτε προπρηνὲς ἐνώμα 3.218 ; ἄλεισον… μετὰ χερσὶν ἐνώμα Od. 22.10 ; ἀεὶ γὰρ πόδα νηὸς ἐνώμων managed the sheet, 10.32 ; νηὸς… οἰήϊα νωμᾷς 12.218 ; ἁνία χερσὶ ν. Pi. I. 1.15 ; drive, ν. δίφρους Id. P. 4.18 ; ν. κύλικα Theophil. 2.5 ; — Med., νωμήσασθαι σάκος Q.S. 3.439. metaph, ἐν πρύμνῃ πόλεως οἴακα νωμῶν A. Th. 3 ; νώμα δικαίῳ πηδαλίῳ στρατόν Pi. P. 1.86 ; πᾶν ἐπὶ τέρμα ν. A. Ag. 781 (lyr.) ; νωμᾶτ’ ὠκεανόν, νωμᾶθ’ ἅλα, δένδρεά τ’ αὔτως Orph. H. 38.8, etc. ; abs., to be the guiding power, S. Fr. 941.11. of the limbs of the human body, ply, γούνατ’ ἐν. Il. 10.358 ; ὄμμα Parm. 1.35 ; φυγᾷ πόδα ν. S. OT 468 (lyr.) ; ν. ὀφρύν move the brow, A. Ch. 288 ; πτερὸν αἰθέρι ν. AP 9.339 (Arch.) ; πήδα… παμφυὲς νωμῶν δέμας IG4²(1).130.19 (Epid.). metaph, of the mind, turn over, ἐνὶ φρεσὶ κέρδε’ ἐνώμας thou didst use to turn wiles over in the mind, Od. 18.216 ; κέρδεα νωμῶν 20.257 ; ply nimbly, ἐν στήθεσσι νόον πολυκερδέα νωμᾶν 13.255.
observe, νωμῶντες… σῖτα ἀναιρεομένους observing them in the act of foraging, Hdt. 4.128 ; of soothsayers, ἐν ὠσὶ ν. καὶ φρεσίν… χρηστηρίους ὄρνιθας A. Th. 25 ; ὦ πάντα νωμῶν, Τειρεσία S. OT 300, cf. E. Ph. 1256 ; τὸ νωμᾶν καὶ τὸ σκοπεῖν ταὐτόν Pl. Cra. 411d ; so prob. in h.Cer. 373 ἀμφὶ ἕ νωμήσας peering round him. Med., = νέμομαι, possess, occupy, χώραν, νῆσον, Supp.Epigr. 2.511.56, al. (Crete, ii BC). — Poet. word, exc. in Hdt. and Pl. ll. cc. and in signf. III.

verstärktes νέμω,
1) verteilen, zuteilen, bes. Speise u. Trank, νώμησαν δ' ἄρα πᾶσιν ἐπαρξάμενοι δεπάεσσιν, Il. 1.471, Od. 3.340, 7.183 u. sonst ; Antimach. bei Ath. XI.468a. Gewöhnlich
2) handhaben, bewegen und lenken, schwingen u. dgl., nur mit der Nebenbdtg des Geregelten, Kunstgemäßen, die Bewegung beherrschen, bes. von Waffen ; Ἄρης δ' ἐν παλάμῃσι πελώριον ἔγχος ἐνώμα, Il. 5.594 ; οἶδ' ἐπὶ δεξιά, οἶδ' ἐπ' ἀριστερὰ νωμῆσαι βῶν, 7.238 ; νωμῶν ῥόπαλον, Pind. frg. 77 ; auch δράκοντ' ἐπ' ἀσπίδος, P. 8.49 ; vgl. ἐν χαλκηλάτῳ σάκει Σφίγγ' ὠμόσιτον ἐνώμα, Aesch. Spt. 324, von dem Wappen des Schildes ; δόρυ, Pers. 313 ; βέλη, Ch. 161 ; λόγχην ἐνώμα, Eur. Phoen. 1394 ; von anderen Werkzeugen u. Geräten, deren Handhabung Geschicklichkeit erfordert, σκῆπτρον Il. 3.218, vom Ruder, Od. 12.218, vgl. 10.32, 22.10 ; ἁνία χερσίν, Pind. I. 1.15 ; ἁνία ἀντ' ἐρετμῶν δίφρους τε νωμάσοισιν, P. 4.18 ; übertr., νώμα δικαίῳ πηδαλίῳ στρατόν, lenken, 1.86, wie ἐν πρύμνῃ πόλεως οἴακα νωμῶν Aesch. Spt. 3 ; sp.D.; – die Glieder des Leibes geschickt gebrauchen, λαιψηρὰ πόδας καὶ γούνατ' ἐνώμα, behend rührte er, bewegte er Hände und Füße, Il. 15.369 ; γούνατ' ἐνώμα φευγέμεναι, Il. 10.359 ; λαμπρὸν ἐν σκότῳ νωμῶντ' ὀφρύν, das Auge rollen, Aesch. Ch. 283 ; ὥρα νιν φυγᾷ πόδα νωμᾶν, Soph. O.R. 468.
3) übertr., κέρδεα νωμῶν, Od. 20.257, wie αἰὲν ἐν στήθεσσι νόον πολυκερδέα νωμῶν, 13.255, listige Anschläge in der Seele bewegen, im Sinne haben ; ἐν ὠσὶ νωμῶν καὶ φρεσί vrbdt Aesch. Spt. 25, = ἀκούειν καὶ φρονεῖν ; – übh. bedenken, wahrnehmen, beobachten, ὦ πάντα νωμῶν Ἰειρεσία, Soph. O.R. 300, Hesych. erkl. κρίνων ; vgl. Her. 4.128 ; Eur. Phoen. 1262, ἐμπύρους ἀκμὰς ῥήξεις τ' ἐνώμων, wo der Schol. παρετήρουν, ἐσκόπουν erkl.; Plat. Crat. 411d sagt τὸ γὰρ νωμᾶν καὶ τὸ σκοπεῖν ταὐτόν ; vgl. Her. νωμῶντες αὐτοὺς σῖτα ἀναιρεομένους, 4.128. Oefter bei sp.D., wie Theocr. 22.33, 109 ; Ap.Rh. 4.1006, 1056, u. in der Anth.; – absol., sinnen, H.h. Cer. 374. – Auch intr., sich bewegen, schweben, Lobeck ad Aj. 604.