μηχανάω-ῶ [χᾰ] imaginer ou arranger avec art, particul. en mauv. part, machiner, tramer, acc. OD. 18, 143, etc. ; SOPH. Aj. 1037 ; A.RH. 3, 583 ;

Moy. μηχανάομαι-ῶμαι plus us. (f. μηχανήσομαι, pf. au sens tr. μεμηχάνημαι) :
      1 fabriquer avec art, combiner avec adresse, d’où en gén. fabriquer, imaginer, acc. HDT. 1, 123 ; THC. 4, 47 ; XÉN. Cyr. 1, 6, 39 ; 8, 3, 1, etc. ; en gén. ATT. ; particul. en mauv. part : machiner, tramer (de mauvais desseins, etc.) acc. OD. 3, 207, etc. ; DÉM. 604, 6, etc. ; μ. τινί τι, OD. 16, 134, qqe ch. contre qqn ; μ. ἐπί τινι, OD. 4, 822, conspirer contre qqn ;
      2 p. suite, produire, causer, occasionner : θάνατόν τινος, ANT. 111 fin, causer la mort de qqn ; γέλωτα, XÉN. Cyr. 2, 2, 12, provoquer le rire ; ὅπως, XÉN. Mem. 2, 3, 9, faire en sorte que, être cause que.

➳ Act. prés. part. épq. μηχανόων, OD. 18, 143, etc. Pass. prés. ind. 2 pl. épq. μηχανάασθε, IL. 20, 370 ; 3 pl. épq. μηχανόωνται, IL. 3, 207 ; sbj. 3 sg. μηχανάαται [ᾰᾱ] HÉS. O. 241 ; opt. 3 sg. μηχανόῳτο, OD. 16, 196 ; 3 pl. ion. μηχανῴατο, HDT. 6, 46. Impf. 3 pl. μηχανόωντο, IL. 8, 177. Ao. dor. ἐμαχανασάμην [ᾱχᾰνᾱ]. — Pass. Ion. μηχανέομαι, HDT. 1, 94, etc. ; opt. 3 pl. μηχανοίατο, HDT. 6, 46 ; part. μηχανεώμενοι, HDT. 7, 172 ; impf. 3 pl. ἐμηχανέοντο, HDT. 8, 7.

Étym. μηχανή.

(μηχανή), ersinnen, vorhaben ; μνηστῆρας ἀτάσθαλα μηχανόωντας, Od. 18.143, wie ὑπέρβια μ. Ap.Rh. 3.583 ; τὰ πάντ' ἀεὶ ἀνθρώποισι μηχανᾶν θεούς, Soph. Aj. 1026 ; pass., μεμηχάνηται τοὖργον, Tr. 583 (s. auch unten). – Gew. im med.;
   a) eigtl. künstlich einrichten, machen ; τείχεα, bauen, Il. 8.177 ; u. so bei den Folgenden von allen Arbeiten, welche Geschicklichkeit, Anwendung eines Kunstgriffes erfordern, λαγὸν μηχανησάμενος, einen Hafen künstlich zurichtend, Her. 1.128 ; γένεσιν, Plat. Tim. 37e ; pass., ἡ πάροδος μεμηχάνητο, Ath. V.207b ; ähnlich λόγοι πρὸς τὸ φενακίζειν ὑμᾶς εὖ μεμηχανημένοι, Dem. 22.35.
   b) übertr. listig, heimlich aussinnen, vorhaben, gew. in schlimmer Bdtg ; ἀτάσθαλα μηχανόωνται, auf Frevel sinnen, Od. 3.207, öfter ; κακά, 17.499 ; ἀεικέα, 22.432 ; δυσμενέες γὰρ πολλοὶ ἐπ' αὐτῷ μηχανόωνται, 4.822, sie machen heimtückische Anschläge gegen ihn ; κατασκαφὰς ἐγὼ τῷδε μηχανήσομαι, Aesch. Spt. 1029, vgl. Ag. 939, wie Soph. O.C. 1039 ; ἐκ τῶν ἐσθλῶν αἰσχρὰ μηχανώμεθα, Eur. Hipp. 331 ; εἰσβάσεις, I.T. 101 ; μηχανᾶσθαι φρενί, Ar. Ach. 420 ; in Prosa, τὰ ἔχθιστα ἐς αὐτὸν πάντα ἐμηχανᾶτο, Her. 6.121 ; ἀπόστασιν μηχανοίατο, 6.46 ; μηχανῶνται τοιόνδε τι, Thuc. 4.46 ; πρός τινα, 5.45 ; πᾶσαν μηχανὴν μηχανώμενοι, ὅπως, Plat. Rep. V.460c ; ἄλλην τιν' αὐτοῖς ἐμηχανᾶτο δύναμιν εἰς σωτηρίαν, Prot. 320e ; μεμηχάνηνται ἀριθμόν, Tim. 47a, öfter ; das perf. auch pass., ἐξ ὧν τὸ τοῦ πυρὸς καὶ τὰ τῶν ἄλλων σώματα μεμηχάνηται, 54b, vgl. Legg. VII.803c, wie τὰ δι' ἡμῶν μεμηχανημένα Isocr. 3.6 ; μεμηχανημένα ἐξ ἀδίκου, Xen. Cyr. 8.8.18 ; τεχνῶν μεμηχανημένων τὴν ἀρχὴν μὴ εὐκαταφρόνητον εἶναι, die ersonnen sind, damit die Regierung nicht verächtlich sei, 8.3.1 ; μηχανᾶταί τι, An. 4.7.10 ; θάνατον, Antiph. 1.3 ; γέλωτα, Xen. Cyr. 2.2.12, Lachen erregen ; mit folgendem ὅπως, Mem. 2.6.35 u. öfter ; auch Sp., wie Plut. u. Luc.