μαρτυρέω-ῶ (f. ήσω, ao. ἐμαρτύρησα, pf. μεμαρτύρηκα) [ῠ]
   I intr.
      1 être témoin, rendre témoignage, témoigner : τινι, HDT. 8, 94 ; ESCHL. Eum. 594, etc. ; ou ὑπέρ τινος, DÉM. 860, 19, en faveur de qqn ; περί τινος, PLAT. Ap. 21 a, rendre témoignage au sujet de qqe ch. ; ὅτι, ESCHL. Ag. 494 ; PLAT. Gorg. 523 c, etc. témoigner que ; avec un inf. SOPH. Tr. 422, ou avec un part. en relat. avec le rég. ESCHL. Ag. 1184, rendre témoignage que, etc. ; au pass. être l’objet d’un témoignage : μαρτυροῦμαι ἐπί τινι, ATH. 25 f, on me rend témoignage de qqe ch. ; impers. μαρτυρήσεταί μοι ὅτι, XÉN. Mem. 4, 8, 10, on me rendra témoignage, témoignage sera rendu en ma faveur… que, etc. ;
      2 t. eccl. rendre témoignage de Dieu, d’où être martyr, ECCL. ;
   II tr. attester, donner l’assurance de : τι, SOPH. Ant. 515 ; PLAT. Phædr. 244 d, etc. de qqe ch. ; τινί τι, PD. O. 6, 35 ; ATT. de qqe ch. à qqn ;

Moy. attester par serment, LUC. Sacr. 10.

➳ Act. prés. part. éol. masc. pl. μαρτυρεῦντας, ALC. 102. Fut. moy. au sens pass. μαρτυρήσομαι, XÉN. Mem. 4, 8, 10 ; Ap. 26 ; DÉM. 57, 37.

Étym. μάρτυς.

fut. -ήσω Pi. O. 6.21; — Pass., fut. μαρτυρηθήσομαι Is. 8.13, D. 19.40; μαρτυρήσομαι in pass. sense, X. (v. infr. 9), D. 57.37; aor. ἐμαρτυρήθην ; pf. μεμαρτύρημαι Antipho 6.16, used in act. sense, LXX Ge. 43.3 : — bear witness, give evidence; — Constr. ; abs., Simon. 4.7, Pi. I. 5 (4).48; μαρτυροῦντι πιστεύειν Antipho 2.2.7; ἐξέστω καὶ τοῖς δούλοις μαρτυρεῖν PLille 29.20 (iii BC), cf. SIG 953.19 (Calymna, ii BC), etc. c. dat. pers., bear witness to or in favour of another, confirm what he says, A. Eu. 594, Hdt. 8.94, etc. ; μαρτυρέει μοι τῇ γνώμῃ, ὅτι… bears witness to my opinion, that…, Id. 2.18, cf. 4.29; μαρτυρεῖς σαυτῷ E. Ion 532; esp.
bear favourable witness to, give a good report of a person, IG2². 657 (iii BC), etc. ; πάντες ἐμαρτύρουν αὐτῷ Eu. Luc. 4.22. BC dat. rei, μ. τῇ διαθήκῃ POxy. 494.33 (ii AD), etc. c. acc. rei, testify to a thing, Alc. 102, Pi. O. 13.108, S. Ant. 515, Pl. Phdr. 244d; μ. τινί τι Pi. O. 6.21, A. Supp. 797 (lyr.). μ. περί τινος Pl. Ap. 21a; ὑπέρ τινος D. 29.54. c. inf., testify that a thing is, Heraclit. 34, S. OC 1265, etc. ; τίς σοι μαρτυρήσει ταῦτ’ ἐμοῦ κλύειν ; that he heard… ? Id. Tr. 422, cf. E. Hipp. 977; ὁ κληθεὶς μαρτυρείτω ἀληθῆ μαρτυρεῖν PHal. 1.225 (iii BC); rarely c. part., μαρτυρεῖτέ [μοι]… ῥινηλατούσῃ A. Ag. 1184; μ. τισὶ παραγινομέναις D.H. 8.46. μ. τινὶ ὡς… A. Ag. 494, cf. Pl. Grg. 523c; σώματα… ὡς ἔστιν, αὐτὴ ἡ αἴσθησις… μ. Epicur. Ep. 1 p. 6U. ; μ. ὅτι… X. Vect. 4.25. μ. τινὶ τῆς συμμαχίας testify to, acknowledge the value of his alliance, J. AJ 13.5.3. c. acc. cogn., μαρτυρίαν μ. Is. 11.25, Pl. Erx. 399b; μ. ἀκοήν give hearsay evidence, D. 57.4; μ. ψεῦδος, ψεύδη, bear false witness, Amips. 13, Diph. 32.16; τὰ ψευδῆ Lys. 19.4; τἀληθῆ Aeschin. 1.46; — Pass., μαρτυρίαι μαρτυρηθεῖσαι D. 47.1; μεμαρτύρηταί τι περί τινος Antipho 6.16, cf. Lys. 13.66. impers. in Pass., παρ’ ἄλλου ποιητοῦ μαρτυρεῖται testimony is borne by…, Pl. Prt. 344d; οἶδα… μαρτυρήσεσθαί μοι ὅτι… X. Mem. 4.8.10, cf. Ap. 26; μεμαρτύρηται ὑμῖν testimony has been given before you, Lys. 19.55, Is. 9.5. Pass., μαρτυρεῖταί μοι σοφία is ascribed to me, D.H. 2.26; μαρτυροῦμαι ἐμπειρίαν I have it ascribed to me, Plu. 2.58a, cf. Luc. Sacr. 10; καλοκἀγαθίαν μαρτυρούμενος J. AJ 15.10.5; μαρτυροῦμαι ἐπί τινι I bear a character for…, Ath. 1.25 f; ἄνδρας μαρτυρουμένους men whose character is approved by testimony, Act. Ap. 6.3; τεχνίτας… μαρτυρηθέντας ὑπό τινος SIG 799.28 (Cyzicus, i AD); δι’ ὅλης οἰκουμένης μαρτυρούμενον θεόν Sammelb. 1070 (Abydos).
Astrol., to be in aspect with, c. dat., Ptol. Tetr. 123; μ. τὴν μοῖραν Cat.Cod.Astr. 7.226; — Pass., Nech. ap. Vett.Val. 279.23.

Zeuge sein, bezeugen ; τοῦτό γέ οἱ σαφέως μαρτυρήσω, Pind. Ol. 6.21, vgl. I. 4.54 ; θανούσῃ μαρτυρεῖτέ μοι τόδε, Aesch. Ag. 1290, öfter ; auch von Sachen, μαρτυρεῖ δέ μοι φᾶρος τόδε, Ch. 1005, vgl. Ag. 480, wie Soph. sagt ποδῶν ἂν ἄρθρα μαρτυρήσειεν τὰ σά, O.R. 1032, sie dienen zum Zeugnis, zum Beweise ; auch absol., τίς ὁ μαρτυρήσων ; wer wird Zeuge sein ? Aesch. Ag. 1487, wie αὐτὸς ἧν ὁ μαρτυρῶν, Eum. 798 ; τίς τοι μαρτυρήσει τοῦτ' ἐμοῦ κλύειν, Soph. Tr. 421, öfter ; οὐ μαρτυρήσει μ' Ἴσθμιος Σίνις ποτὲ κτανεῖν ἑαυτόν, Eur. Hipp. 977. – Ebenso in Prosa ; μαρτυρεῖ δέ σφι καὶ ἡ ἄλλη Ἑλλάς, Her. 8.94, μαρτυρέει δέ μου τῇ γνώμῃ καὶ Ὁμήρου ἔπος, 4.29 ; μαρτυρεῖ τούτοις καὶ Ομηρος, Plat. Gorg. 525d, τὰ ἐπιόντα πάντα τούτῳ μαρτυρεῖ ὅτι οὕτως εἴρηται, Prot. 344a ; auch c. acc., Etwas bezeugen, Phaedr. 244d ; περί τινος, Apol. 21a ; ὑπέρ τινος, Dem. 29.54 ; μαρτυρίαν μαρτυρεῖν, ein Zeugnis ablegen, Isae. 12.25 ; pass., μαρτυρίαι μαρτυρηθεῖσαι, 3.11 ; μαρτυρεῖται, Plat. Prot. 344d ; μεμαρτύρηται, Lys. 13.66 ; so auch pass. μαρτυρήσεται, Xen. Mem. 4.8.10. – Sp. auch med. = act., S.Emp. adv. math. 7.324 u. NT, wie Act.Ap. 26.22.
Bei den K.S. = Märtyrer sein.
Das pass. geht bei Ath. I.25e, μαρτυροῦνται καὶ Χῖοι ἐπὶ ὀψαρτυτικῇ, in die Bdtg gelobt werden über, probari ; vgl. Luc. am. 45 ; μαρτυρεῖσθαι ἐμπειρίαν ἐδόκει, d.i. man bezeugte ihm Erfahrung, Plut. discr. am. et ad. 21 E.

μαρτυρέω, -ῶ
(< μάρτυς), [in LXX chiefly for עֵד (עֵד (Gen.31:47-48, al.), also for עוּד hi. (Gen.43:3, La 2:13), עָנָה (Num.35:30) ;]
__(a) prop., to be a witness, bear witness, testify: absol. (find., al.), Jhn.15:27, Act.26:5; parenthetical (Bl., § 79, 7; MM, xvi), 2Co.8:3; with dative of person(s) (comm. and incomm.; El., § 37, 2), Act.22:5, Heb.10:15; id. before ὅτι, Mat.23:31, Rom.10:2, al.; accusative and inf., Act.10:43; with accusative of thing(s) (cl.), Jhn.3:11, Rev.22:16, 20; with accusative cogn., before περί, Jhn.5:32, 1Jn.5:10; with dative of thing(s), Jhn.5:33, Act.14:3, al.; before περί, with genitive (of person(s) and of thing(s)), Jhn.1:7-8, 15 2:25 18:23 21:24, al.; id. before ὅτι, Jhn.5:36 7:7; ὅτι, Jhn.1:34 4:44 al.; ὅτι recit., Jhn.4:39; κατά before ὅτι, 1Co.15:15; pass., Heb.7:8; ptcp., Rom.3:21; impers., Heb.7:17;
__(b) in late Gk., to witness favourably, give a good report, approve (Bl., § 54, 3; MM, xvi; Deiss., BS, 265): with dative of person(s), Luk.4:22; before ἐπί with dative of thing(s), Heb.11:4; pass., Act.6:3; before ἐν, 1Ti.5:10, Heb.11:2; διά, with genitive of thing(s), Heb.11:39; with genitive of person(s), Act.10:22, al.; impers., III Jn 12 (cf. ἐπι, συν-επι-, κατα-, συν-μαρτυρέω)
(AS)