α, ον [ᾰᾰ]
   I heureux, bienheureux :
      1 en parl. de pers. PD. P. 5, 46 ; EUR. Tr. 1170, etc. ; PLUT. M. 544 c, etc. ; joint à εὐδαίμων, PLAT. Rsp. 354 a, mais distingué de εὐδαίμων, ARSTT. Nic. 1, 10, 14 et 16 ; dans le dialogue : ὦ μακάριε, PLAT. Prot. 309 c, etc., mon très cher ! avec un rég. ὦ μακάριε τῆς τύχης, AR. Eq. 186, heureux mortel ! ὦ μακάριε σὺ τά τε ἄλλα καί, etc., XÉN. Cyr. 8, 3, 39, bienheureux que tu es, surtout de ce que, etc. ;
      2 en parl. de choses (sort, EUR. Tr. 327 ; vie, ARSTT. Nic. 10, 8, 8, etc.) ;
      3 bienheureux, en parl. d’un mort, PLAT. Leg. 947 d ;
   II riche, opulent, en parl. d’une ville, POL. 3, 91, 6 ; en parl. de pers. A. LIB. 34, etc.

• Cp. -ώτερος, XÉN. Cyr. 8, 7, 25 ; EUR. Tr. 365 ; • Sup. -ώτατος, EUR. Tr. 327, etc. ; AR. Eccl. 1113 ; POL. 3, 91, 6.

➳ Fém. -ος, PLAT. Leg. 803 c.

Étym. μάκαρ.

α, ον, also ος, ον Pl. Lg. 803c; collat. form. of μάκαρ, mostly used in Prose, but also in Poets, as Pi., and freq. in E., mostly of men, blessed, happy, Pi. P. 5.46, E. Or. 86, etc. ; σοφοί τε καὶ μ. ἄνδρες Pl. R. 335e; μ. τε καὶ εὐδαίμων ib. 354a; distd. from εὐδαίμων by Arist. EN 1101a7, 19; freq. in phrases such as μ. ὅστις… νοῦν ἔχει Men. 114, cf. Mon. 357, 614, Phld. Ir. p. 3 W. ; Sup., Id. Piet. 104; in addresses, ὦ μακάριε my good sir, my dear sir, Pl. Prt. 309c, R. 432d, Men. Pk. 219; c. gen., ὦ μ. τῆς τύχης O happy you for…, Ar. Eq. 186, cf. V. 1512, Pl. Euthd. 303c; ἰὼ χελῶναι μακάριαι τοῦ δέρματος Ar. V. 1292; ὦ μ. σὺ τά τε ἄλλα καὶ αὐτὸ τοῦτο ὅτι… X. Cyr. 8.3.39.
prosperous, οἱ μ., opp. οἱ ἐνδεεῖς, Arist. EN 1157b21, al. ; κινδυνεύω σοι δοκεῖν μ. τις εἶναι Pl. Men. 71a; τοὺς μ. καλουμένους ὁρῶ πονοῦντας ἡμῖν ἐμφερῆ Men. Kith. Fr. 1.6; μακαριωτάτην… πόλιν Καπύην Plb. 3.91.6; ἐπιγονή SIG 695.48 (Magn. Mae., ii BC). of the dead, like μακαρίτης, Pl. Lg. 947e, cf. Ar. Fr. 488.9; μακαρίας μνήμης BCH 25.89 (Bithynia), Sammelb. 4753.2, etc. of states, qualities, etc., μ. λέχος E. Or. 1208; μακαριωτέρα πόλις Id. Tr. 365; μακαριώταται τύχαι ib. 328 (lyr.); βίος Cratin. 238, cf. Pl. R. 561d; τοῖς θεοῖς ἅπας ὁ βίος μ. Arist. EN 1178b26; μ. διάθεσις Phld. Mort. 18; μ. ἐστιν ἡ τραγῳδία ποίημα Antiph. 191.1; τὸ μακάριον bliss, Arist. EN 1099 b2. Adv. -ίως E. Hel. 909, Ar. Pl. 629, Arist. Pol. 1324a24, etc. ; Sup. -ώτατα Pl. Lg. 733e.

auch πάσης μακαρίου σπουδῆς ἄξιον, Plat. Legg. VII.803c, in Prosa übliche Form für μάκαρ, schon Pind. P. 5.46 ; ὅ γ' εὖ ζῶν μακάριός τε καὶ εὐδαίμων, Plat. Rep. I.354a u. öfter ; ἡ μακαρία ζωή, Legg. IV.713c ; auch ὡς ἡδὺ καὶ μακάριον τὸ κτῆμα, ausgezeichnet schön oder reich, Rep. VI.496c ; Ggstz ἄθλιος, IX.571a ; öfter als schmeichelnde Anrede, ὦ μακάριε, mein Lieber, Bester, z.B. Prot. 309c ; auch ein gen. tritt dazu, ὦ μακάριοι σφὼ τῆς θαυμαστῆς φύσεως, glücklich ihr um der wundervollen Natur willen, Euthyd. 303c, wie Ar. Vesp. 1292, ἰὼ χελῶναι μακάριαι τοῦ δέρματος, vgl. 1512 ; auch ὦ μακάριε σὺ τά τε ἄλλα καί, Xen. Cyr. 8.3.39. – Auch von den Toten, den Seligen, Plat. Legg. XII.947d u. Sp.
• Adv., Eur. Hel. 915 Ar. Plut. 629 u. sonst.

μακάριος, -α, -ον
(collat. form of poët. μάκαρ, in Hom., Hes., chiefly of the gods and the departed), [in LXX for אֹשֶׁר ;]
blessed, happy (DCG, i, 177, 213): θεός (δυνάστης), 1Ti.1:11 6:15; ἐλπίς, Tit.2:13; esp. in congratulations, usually with the omission of the copula (M, Pr., 180; B1., § 30, 3), μ. ὁ, Mat.5:3 ff., Luk.6:20 ff. Jhn.20:29, Rev.1:3, al.; before ptcp., Luk.1:45, al.; ὅς, Mat.11:6, Luk.7:23, Rom.4:7-8; ὅτι, Mat.13:16, al.; ἐάν, Jhn.13:17, 1Co.7:40; compar., μ. . . . μᾶλλον, Act.20:35; -ώτερος, 1Co.7:40
SYN.: εὐλογητός, q.v (AS)