εος-ους (τὸ) grandeur :
   I au pr. :
      1 grandeur de taille, en parl. de pers. OD. 5, 217 ; 6, 152, etc. ; ESCHL. Pers. 184, etc. ; μ. λαμϐάνειν, XÉN. Cyr. 1, 4, 3, grandir ; p. anal. hauteur (d’une montagne) HDT. 1, 203 ; d’où en gén. taille (grande ou petite) : μεγάθεϊ μέγας, HDT. 1, 51, de grande taille ; μεγάθεϊ σμικρός, HDT. 2, 74 ; σμικροὶ τὰ μεγάθεα, HDT. 3, 107, de petite taille ;
      2 grandeur ou grosseur de volume, en parl. de fourmis, HDT. 3, 102 ; d’arbres, HDT. 4, 23 ; d’une enceinte, HDT. 1, 98, etc. ; p. anal. en parl. d’un cri, THC. 4, 126 ;
   II fig. :
      1 grandeur, importance, EUR. Hel. 593 ; THC. 6, 15 ;
      2 force, puissance, EUR. Bacch. 273 ; XÉN. Conv. 8, 1 ;
      3 grandeur d’âme, PLUT. Alex. 14, Ant. 24 ;
      4 t. de rhét. élévation du style, HERMOG. π. ἰδ. 1, p. 54 ; D. PHAL. 5 ; LGN 4, 1 ; au plur. LGN 9, 1, etc. ;
      5 t. de pros. allongement d’une syllabe, DYSC. Synt. p. 133, 26 ; EM. 419, 50, etc. ;
      6 t. de math. PLAT. Tim. 57 d ; au pl. les grandeurs mathématiques, PLAT. Prot. 356 c ; particul. terme d’une proportion arithmétique ; τὰ μεγέθη ἡγούμενα καὶ ἑπόμενα, EUCL. les antécédents et les conséquents.

➳ Ion. μέγαθος, HDT. 1, 98 ; 2, 10, etc.

Étym. μέγας.

Ion. (not Hp.) μέγαθος Hdt. (v. infr.), also Philox. 2.19, εος, τό ; (< μέγας) : — greatness, magnitude, opp. πλῆθος, Anaxag. 1, etc. ; πλῆθος μὲν… ἐὰν ἀριθμητὸν ᾖ, μ. δὲ ἐὰν μετρητὸν ᾖ Arist. Metaph. 1020a9. in Hom. always stature, of men and women, εἶδος ἀκιδνοτέρη μέγεθός τ’ εἰσάντα ἰδέσθαι Od. 5.217, cf. 6.152; ἐς μ. καὶ κάλλος ὁρώμενος 18.219, cf. Pl. Chrm. 154c; θηλειῶν ἀρετὴ σώματος κάλλος καὶ μ. Arist. Rh. 1361a7; then, generally, size, μύρμηκες μεγάθεα ἔχοντες κυνῶν ἐλάσσονα Hdt. 3.102; μ. λαβεῖν X. Cyr. 1.4.3; ἡ ἐπίδοσις εἰς τὸ μ. Arist. HA 560a20; of sound, loudness, βοῆς μ. Th. 4.126; acc. as Adv., λίθου λάμποντος μέγαθος, = μεγάλως, Hdt. 2.44; but usu., in size, τεῖχος κατὰ τὸν Ἀθηνέων κύκλον… τὸ μ. Id. 1.98; [δένδρεον] μέγαθος κατὰ συκέην μάλιστά κῃ Id. 4.23; ὅσην δεῖ τὸ μ. τὴν πόλιν ποιεῖσθαι Pl. R. 423b; also in pl., ποταμοὶ οὐ κατὰ τὸν Νεῖλον ἐόντες μεγάθεα Hdt. 2.10, cf. 1.202; σμικροὶ τὰ μεγάθεα Id. 3.107; κυαμιαῖοι τὰ μ. Luc. Herm. 40; μεγέθη ἔργων καὶ διαθέσεων Epicur. Nat. 43 G. freq. in dat., μεγέθει… ἐκπρεπεστάτη in stature, A. Pers. 184; ἀνθρώπους μεγέθει μεγίστους καὶ ἥκιστα διαφόρους ἐς… τὰ μεγέθεα Hp. Aër. 12; πλήθεϊ μέγιστον καὶ μεγάθεϊ ὑψηλότατον, of a mountain, Hdt. 1.203; κρητῆρες μεγάθεϊ μεγάλοι ib. 51; μεγάθεϊ μέγιστος Id. 7.117; μ. περιμήκεας Id. 2.108; σμικρός ib. 74; ἐλάττω τῷ μ. Arist. HA 560b5. of quality and degree, greatness, magnitude, πόνων E. Hel. 593; τῆς παρανομίας Th. 6.15; τῆς ζημίας Lys. 1.3; τῆς κολάσεως Pl. Lg. 934b; importance, μ. ἐχούσας πράξεις D.H. Isoc. 6.
might, power, E. Ba. 273; δαίμονος μεγέθει πάντα ἐπέχοντος X. Smp. 8.1.
greatness, magnanimity, Plu. Alex. 14; περί τι Id. Ant. 24.
Rhet., loftiness, sublimity, μ. περιτιθέναι τοῖς πράγμασιν D.H. Comp. 17, cf. Demetr. Eloc. 5, Hermog. Id. 1.5, etc. ; λόγων μ. Longin. 4.1, al. ; in pl., sublime objects, Id. 9.1, al.
Math., magnitude, Gorg. 3; μ. ἔχειν Pl. Ti. 57d, cf. Iamb. Comm. Math. 3, etc. ; extension, Plot. 2.4.11; in pl., magnitudes, Pl. Prt. 356c; τὰ μ. τὰ γεγραμμένα IG 7.3073.102 (Lebad.).
Astron., magnitude, of stars, Cleom. 1.11, Ptol. Alm. 7 passim.
Gramm., metrical length, τὸ μέγιστον μ. τρίχρονον A.D. Synt. 133.26, cf. EM 419.50. τὰ ἐν τῷ μέτρῳ μ. the recognized lengths of lines in a metre, Heph. 12.3.
τὸ μ. τινός, as title, his Highness, POxy. 2107.8 (iii AD); τὸ σὸν μ. Cod.Just. 8.10.12.1a.

τό (μέγας), ion. μέγαθος, Her., die Größe, körperlich u. geistig ; bei Hom. von hohem Wuchs der Männer u. Frauen, stattliche Leibesgröße, mit εἶδος vrbdn, Od. 5.217, 6.152 ; μεγέθει τι τῶν νῦν εὐπρεπεστάτα πολύ, Aesch. Pers. 180 ; auch μέγεθος τῶν πόνων, Eur. Hel. 599 ; πόλεως, Andr. 196 ; μ. λαμβάνειν, heranwachsen, Xen. Cyr. 1.4.3 ; μέγεθος τοῦ στόλου, Plat. Legg. III.698b ; καὶ πλῆθος, V.733b ; ῥώμη, Rep. VI.488a ; auch im plur., μεγέθεσι κάλλεσί τε ἔργων, Critia. 115d ; Her. sagt μεγάθεϊ μέγας, σμικρός, 1.51, 4.52 ; häufig steht μέγεθος absolut, was die Größe anbetrifft, an Größe, 1.98, 2.44, 73 ; auch im plur., εἰσὶ δὲ καὶ ἄλλοι ποταμοὶ οὐ. κατὰ τὸν Νεῖλον ἐόντες μεγάθεα, 2.10 ; ὅσην δεῖ τὸ μέγεθος τὴν πόλιν ποιεῖσθαι, Plat. Rep. IV.423b ; θαυμαστὸς ἐφάνη τό τε μέγεθος καὶ τὸ κάλλος, Charmid. 154c, u. so bei den Folgdn ; seltener μεγέθει μεγίστη πόλις, Luc. hist.conscr. 31.

μέγεθος, -ους, τό
(< μέγας) [in LXX chiefly for קוֹמָה ;]
greatness: Eph.1:19 (cf. MM, xvi, see word μέγας).†
(AS)