ου (ὁ) :
   I lampe, OD. 19, 34 ; BATR. 180 ; XÉN. Conv. 7, 4, etc. ; λύχνον ἅπτειν, AR. Nub. 18, etc. ; ARR. Epict. 2, 20, 9, etc. ; ἀνάπτειν, ANACR. 31, 15, allumer la lampe ; λύχνος ἡμμένος, THC. 4, 133, lampe allumée ; λύχνον σϐεννύναι, PLUT. M. 281 f ; ἀποσϐεννύναι, AR. Pl. 668 ; PLUT. M. 702 d, éteindre une lampe ; ἀποπληροῦν τοὺς λύχνους ἀποσϐεσθέντας, PLUT. M. 702 e, remplir les lampes éteintes ; λύχνος ἀπεσϐήκει, PLAT. Conv. 218 b, la lampe s’était éteinte ; περὶ λύχνων ἁφάς, HDT. 7, 215 ; DS. 19, 31, etc. à l’heure où l’on allume les lampes ; mais λύχνους ἅπτειν, ARR. Epict. 2, 17, 37, illuminer ; p. ext. :
      1 flambeau, torche, EUR. Cycl. 514 ;
      2 οἱ λύχνοι, AR. Nub. 1065, endroit où l’on achète des lampes ;
   II lampe, poisson, STR. 823.

➳ Plur. -οι, BATR. 179 ; AR. Eq. 1315 ; ARR. l. c. ; λύχνα, HDT. 2, 133 ; PLUT. Pel. 11, etc.

Étym. p. *λύκ-σν-ος, de indo-europ. *leuk-sn-eh₂-, lune, étoiles, etc., v. λεύσσω ; cf. lat. lūna, lūmen.

ὁ, pl. λύχνοι Batr. 180, Ar. Eq. 1315, Antiph. 70, 152, PPetr. 2 p. 72 (iii BC); freq. also λύχνα, Hdt. 2.62, 133, E. Cyc. 514 (lyr.), Call. Hec. 1.4.11, etc., prob. in Alc. 41.1. (Fr. λυκ-sno-, cf. Λύκη) : — portable light, lamp, χρύσεος λ. Od. 19.34; λύχνα καίειν, ἀνάπτειν, light lamps, Hdt. ll. cc. ; ἅπτε, παῖ, λ. Ar. Nu. 18; λύχνους ἅπτειν to have an illumination, Arr. Epict. 2.17.37; λύχνους ἀποσβέσαι Ar. Pl. 668; λ. ἀπεσβήκει had been put out, Pl. Smp. 218b; περὶ λύχνων ἁφάς about lamp-lighting time, i.e. towards nightfall, Hdt. 7.215, D.S. 19.31; πάννυχος λ. παρακαίεται lamps are kept burning all night, Hdt. 2.130; καύσεις λύχνων Sammelb. 1161.14 (i BC); ἔλαιον ἡμῖν οὐκ ἔνεστ’ ἐν τῷ λύχνῳ Ar. Nu. 56; cf. κεράτινος. in pl., οἱ λύχνοι or τὰ λύχνα the lamp-market, οὑκ τῶν λ. ib. 1065. a fish, Str. 17.2.4, Hsch. ; cf. Lat. lucerna, Plin. HN 9.82.

ὁ (*λύκη, S.Emp. adv.gramm. 243 ἀπὸ τοῦ λύειν τὸ νύχος), Leuchte, Leuchter, Lampe ; χρύσεος, Od. 19.34, aus welcher Stelle hervorgeht, daß der λύχνος tragbar ist, nicht wie der λαμπτήρ feststeht, ἔλαιον ἡμῖν οὐκ ἔνεστ' ἐν τῷ λύχνῳ, Ar. Nub. 156 ; λύχνον ἅπτειν, 18 ; oft auch ἀνάψαι, Anacr. 13.15 ; λύχνος ἡμμένος, Thuc. 4.133 ; λύχνον καίειν, Matth. 5.15 ; auch sprichwörtlich, λύχνον ἐν μεσημβρίᾳ ἅπτειν, Diog. 6.27. – Ggstz ἀποσβεννύναι, Ar. Plut. 668 ; λύχνος ἀπέσβηκε, Plat. symp. 218b ; πάννυχος, Her. 2.130 ; ὁ μὲν λύχνος διὰ τὸ λαμπρὰν φλόγα ἔχειν φῶς παρέχει Xen. Symp. 7.4 ; περὶ λύχνων ἀφάς, um die Zeit, wo man Lichter anzündet, gegen Anfang der Nacht, Her. 7.215. – Die Lampen wurden nach der Anzahl der Dochte, welche darin brannten, unterschieden (s. δίμυξος u. ähnliche). – Der plur. wurde auch λύχνα gebildet (s. unter λύχνον); neben λύχνους ἅψω, ἂν σωθῇς, ich werde illuminieren, Arr. Ep. 2.17.
Bei Strab. XVII.833 ein Fisch.

λύχνος, -ου, ὁ
[in LXX for נִיר (Exo.25:37), al.) ;]
a lamp (portable, and usually set on a stand, λυχνία): Mat.5:15, Luk.11:36; ἔρχεται ὁ λ., Mrk.4:21; λ. ἅπτειν Luk.8:16 11:33 15:8; φῶς λύχνου, Rev.18:23; id. opp. to φ.ἡλίου, Rev.22:5; metaph., of the eye, Mat.6:22 Luk.11:34; of John the Baptist, Jhn.5:35; of the Lamb, Rev.21:23; of prophecy, 2Pe.1:19; of spiritual readiness, pl., λύχνοι (as always in LXX; freq. in Att.. λύχνα), Luk.12:35.†
SYN.: λαμπάς, q.v (AS)