(impf. ἔλουον, f. λούσω, ao. ἔλουσα, pf. inus. ; pass. ao. ἐλούθην, réc. ἐλούσθην, pf. λέλουμαι, réc. λέλουσμαι)
laver, particul. :
      1 laver le corps, baigner, faire prendre un bain, p. opp. à νίζω, laver les pieds et les mains, ou à πλύνω, laver des vêtements (ttf. λούω, au sens de πλύνω, IL. 23, 282) : τινά, IL. 5, 905 ; OD. 4, 49, baigner qqn ; ἐν ποταμῷ, OD. 6, 210, faire prendre un bain dans un fleuve ;
      2 laver, en gén. : λοῦσαι νεκρόν, HDT. 2, 86 ; SOPH. Ant. 901 ; EUR. Tr. 1152, laver un mort ;
      3 p. ext. mouiller : λοῦσθαι ὑπὸ τοῦ Διός, HDT. 3, 124, 125, être mouillé par la pluie ;
      4 t. eccl. plonger dans l’eau, baptiser, CELS. (ORIG. 1, 736 Migne) ; CLÉM. 1, 996 Migne, etc. ;

Moy. :
      1 se baigner : ἐν βαλανείῳ, PLAT. Rsp. 495 e, dans un fleuve, dans un bain ; avec le dat. sans prép. : ποταμοῖο ῥοῇσιν, OD. 6, 216, dans le courant d’un fleuve ; avec gén. seul. ou précédé d’une prép. : ποταμοῖο, IL. 6, 508, dans un fleuve ; Ὠκεανοῖο, IL. 5, 6, dans l’Océan, en parl. d’une constellation ; ἀπὸ κρήνης, HDT. 3, 23 ; CALL. Del. 124, dans une fontaine ; εἰς λουτρῶνας, ATH. 438 e, aller se baigner dans une piscine ; rar. avec l’acc. de la partie baignée ; χρόα, HÉS. O. 520, Th. 5, se baigner le corps (cf. λοῦσθαι ὕδωρ τὸ σῶμα, HDT. 4, 75) ;
      2 se mouiller : αἵματι λούεσθαι, ANTH. 6, 2 ; CALL. Del. 95, s’inonder de sang ; λελουμένος τῷ φόνῳ, LUC. D. mer. 13, 3, inondé du sang d’un meurtre.

➳ Act. impf. 3 sg. ἔλουε (var. ἔλου) LUC. Nec. 7. — Pass. prés. 3 pl. contr. λοῦνται, HDT. 1, 198 ; 2, 37 ; XÉN. Cyr. 1, 3, 11 ; inf. contr. λοῦσθαι, OD. 6, 216 ; HDT. 3, 124 ; PLAT. Leg. 942 b ; part. contr. λούμενος (var. λουόμενος) HDT. 3, 23 ; XÉN. Mem. 3, 13, 3. Impf. 3 pl. contr. ἐλοῦντο, HDT. 3, 125 ; XÉN. Cyr. 4, 5, 4. Ao. 3 pl. poét. λούσαντο, OD. 4, 48.

Étym. p. *λόϝω, de la R. indo-europ. *leuh₃-, laver, baigner ; cf. λοέω, lat. lavāre, lautus.

contr. from λοέω, from which come impf. λόεον Od. 4.252; aor. inf. λοέσσαι 19.320; part. λοέσσας Il. 23.282; fut. Med. λοέσσομαι Od. 6.221; 3 sg. aor. λοέσσατο ib. 227; λοεσσάμενος Il. 10.577, Schwyzer 633 (Eresus, ii/i BC); also Ep. impf. ἐλούεον h.Cer. 289. — Later forms, λούει Hdt. 6.52; inf. λούειν Hp. Morb. 2.20, Pl. Phd. 115a; fut. λούσω Call. Del. 95; Dor. λουσῶ Theoc. 5.146; aor. ἔλουσα Anacr. 47, S. Ant. 901, Ar. Lys. 19 (Ep. λοῦσα Il. 16.679, etc.); — Med. λούονται Hdt. 4.75; inf. λούεσθαι Il. 6.508, Hp. Epid. 5.70; part. λουόμενοι Hdt. 3.23; fut. λούσομαι Ar. Nu. 837, Pl. Phd. 116a; aor. ἐλουσάμην ibid. ; Ep. λούσαντο Il. 10.576; Dor. part. λωσάμενος Berl.Sitzb. 1927.157 (Cyrene); — Pass., aor. ἐλούθην Hp. Mul. 1.11, later ἐλούσθην Lyc. 446; pf. λέλουμαι, 3 sg. λέλουται Ar. Pax 868; part. λελουμένος Il. 5.6, later λέλουσμαι LXX Ca. 5.12 (cod. Vat.). — Another old form of the pres. was λόω, whence 3 sg. λόει Scol. 25, 2 sg. Med. καταλόει Ar. Nu. 838 (prob.); 3 sg. impf. λόε Od. 10.361, 3 pl. λόον h.Ap. 120; 3 sg. subj. Med. λόηται IG 12(5).569.5 (Ceos, iii BC); inf. λόεσθαι Hes. Op. 749; — to λόω also belong the foll. contr. forms, 3 sg. impf. ἀπέλου Ar. V. 118, ἐλοῦμεν Id. Pl. 657; pres. Pass. λοῦται Semon. 7.63, X. Cyr. 1.3.11, A. Fr. 366 (note); λοῦνται, ἐλοῦτο, Hdt. 1.198, 3.125, ἐλούμην Men. 363; 3 pl. ἐλοῦντο X. Cyr. 4.5.4, etc. (Dor. λῶντο, λώοντο, Call. Lav. Pall. 72, 73); inf. λοῦσθαι Od. 6.216, Hdt. 3.124, Ar. Nu. 1044, Pl. Lg. 942b; part. λούμενος Ar. Av. 1623, Pl. 658, X. Mem. 3.13.3; the forms ἐλούομεν, λούομαι, ἐλουόμην, etc., are rejected by Phryn. 165, but are freq. found in codd., Lys. 1.9, etc. ; the imper. form λοῦ (glossed by λοῦσαι, Hsch.), if correct, is contr. for λόε ; (Cf. Lat. lăvo [fr. *lovo]) :
wash, prop.
wash the body (νίζω being used of the hands and feet, πλύνω of clothes), τὸν δ’ Ἥβη λοῦσεν Il. 5.905; δμῳαὶ λοῦσαν καὶ χρῖσαν ἐλαίῳ Od. 4.49, cf. 6.210; λοῦσ’ ἐν ποταμῷ bathed me, i.e.
let me bathe, 7.296; τίς ἄν σφε λούσειεν ; A. Th. 739 (lyr.); λούσαντες τὸν νεκρόν Hdt. 2.86, cf. E. Tr. 1152, S. Ant. 901; λ. τινὰ ἀπὸ τῶν πληγῶν Act. Ap. 16.33; also λὄ ἐκ τρίποδος μεγάλοιο washed me [with water] from a great cauldron, Od. 10.361; ὀϊστοὺς λοῦσεν φοινίσσᾳ… Ἄρης ψακάδι Simon. 106; c. acc. cogn., λουτρὸν λοῦσαί τινα, v. λουτρόν I. 2. rarely of things, λ. τὰ δύο μέρη τοῦ βαλανείου PFlor. 384.30 (v AD). metaph, purify, τινὰ ἐκ τῶν ἁμαρτιῶν v.l. in Apoc. 1.5. Med. and Pass., bathe, λοῦσθαι ποταμοῖο ῥοῇσι Od. 6.216; also c. gen., λελουμένος Ὠκεανοῖο (of a star just risen) fresh from Ocean΄s bath, Il. 5.6; λούεσθαι ποταμοῖο bathe in the river, 6.508; so ἀπὸ [κρήνης] λουόμενοι Hdt. 3.23; c. acc. cogn., τὸ λουτρὸν ἡ Ῥέα λοῦται Arr. Tact. 33.4; abs., λούσαντο Od. 4.48, cf. Hdt. 5.20, etc. ; λελουμένος freshbathed, after bathing, Id. 1.126, Ar. Lys. 1064 (lyr.); ἐν βαλανείῳ λελουμένος Pl. R. 495e; λούεσθαι ἐν πηλῷ Arist. HA 595a31; εἰς λουτρῶνας Ptol.Euerg. 3 J. (dub.); metaph, τόξα… αἵματι λουσάμενα Simon. 143, cf. Call. Del. 95; λελουμένος τῷ φόνῳ Luc. DMeretr. 13.3. in strict pass. sense, λοῦσθαι ὑπὸ τοῦ Διός, i.e.
to be washed by the rain from heaven, Hdt. 3.124, 125. in strict med. sense, c. acc., λοέσσασθαι χρόα wash one΄s body, Hes. Op. 522, Th. 5; λούονται (v.l. λοῦνται) ὕδατι τὸ σῶμα Hdt. 4.75.

alt λοέω, von dem sich bei Hom. noch der aor. λοέσσαι, λοέσσας findet, wie med. λοέσσατο, λοεσσάμενος, u. fut. λοέσσομαι, perf. λέλουμαι, λελουμένος, Il. 5.6, wie Ar. Lys. 1066. – Das praes. med. att. synkopiert λοῦμαι, λούμενος, Ar. Plut. 658 ; aber λουόμενος Xen. Mem. 3.13.3, Hell. 7.2.22 Aesch. ep. 10.5 ; λούεσθαι, Lys. 1.9 ; λοῦσθαι, schon Od. 6.216 u. Ar. Nub. 1027 ; vgl. Lobeck zu Phryn. 189 ; auch im act. ἔλου, ἐλοῦμεν, für ἔλουε u. ἐλούομεν, z.B. Ar. Plut. 657, Vesp. 118. Die Form λόε, Od. 10.361, u. λόον, H.h. Apoll. 120, sind als aor.2 zu betrachten, u. eben so scheint Hes. O. 751 λοέσθαι als aor. med. zu betonen. Im Scol. 22 bei Ath. XV.695e steht λόει, als praes. richtiger λοεῖ zu akzent.; aor. pass. λουσθείς, Lycophr. 446 ; Wurzel ΛΥ – ΛΟF;
baden, waschen ; bei Hom. gew. von Menschen, δμωαὶ λοῦσαν καὶ χρῖσαν ἐλαίῳ, Od. 4.49, λοῦσ' ἐν ποταμῷ, 7.296, λοῦσθαι ποταμοῖο ῥοῇσιν, 6.216, εἰωθὼς λούεσθαι ἐϋρρεῖος ποταμοῖο, Il. 6.508, wie λοεσσάμενος ποταμοῖο, 21.560, sich im Flusse baden ; λελουμένος Ὠκεανοῖο, 5.6 ; ἐς ἀσαμίνθους βάντες ἐϋξέστας λούσαντο, Od. 4.48 ; u. mit einem accus., λοέσσασθαι χρόα, sich den Leib waschen, Hes. O. 524, Th. 5 ; einmal von den Mähnen der Pferde, Il. 23.282 ; vom Waschen der Kleider aber wird πλύνω gesagt (vgl. auch νίζω); – τίς ἄν σφε λούσειεν ; Aesch. Spt. 721 ; αὐτόχειρ ὑμᾶς ἐγὼ ἔλουσα κἀκόσμησα Soph. Ant. 892 ; ἔλουσα νεκρόν Eur. Troad. 1152 ; ἀπὸ κρήνης λούεσθαι, Her. 3.23 ; γυμνάζεσθαι καὶ λοῦσθαι, Plat. Legg. XII.942b ; ἐν βαλανείῳ λελουμένος, Rep. VI.495e ; Xen. u. Folgde. Nach der gew. Vrbdg ἐς βαλανεῖον ἦλθε λουσόμενος, Ar. Nub. 837, sagen Sp. λούεσθαι εἰς λουτρῶνας, Ath. X.438e ; λούεσθαι ἐν πηλῷ, vom Schweine, Arist. H.A. 8.6.
Uebertr., αἵματι, sich im Blute baden, sp.D., φάσγανον αἵματος ὄμβρῳ Tryphiod. 20 ; vgl. Nonn. D. 15.350, 32.238 ; λελουμένος τῷ φόνῳ Luc. D. meretr. 13.3.

λούω
[in LXX chiefly for רָחַץ (freq. of ceremonial washing; cf. Deiss., BS, 226 f.) ;]
to bathe, wash the body: with accusative of person(s), Act.9:37 (of a dead body); id. before ἀπό (Deiss., BS, l.with), Act.16:33; pass. ptcp. pf., Jhn.13:10, Heb.10:22; mid., to wash oneself (Mayor, in l; M. Pr., 155 f., 238 f.), 2Pe.2:22; metaph., Rev.1:5, Rec., R, mg. (cf. ἀπο-λούω).†
SYN.: νίπτω, used of parts of the body-hands, feet, face; πλύνω, of things, as garments, etc. (see Lev.15:11; cf. Tr., Syn., § xlv) (AS)