Bailly
ά, όν :
I brillant :
1 en parl. du soleil, IL.
1, 605 ; de la lune, HÉS.
Th. 18, 371 ; des astres, IL.
22, 30 ; du jour, DH.
3, 27 ; de l’éclat des yeux, SOPH.
O.R. 1483 ; d’un corps métallique (casque, etc.), IL.
13, 132 ; 17, 269 ; particul. brillant de blancheur,
en parl. de la peau, HDT.
4, 64 ; d’un vêtement, OD.
19, 234 ; de la toga candida
romaine, POL.
10, 5, 1 ; 2 p. anal. brillant de beauté, PLAT.
Phædr. 250 b ; de jeunesse, THC.
6, 54 ; de joie, SOPH.
Tr. 379, O.R. 81 ; de vêtements, XÉN.
Cyr. 2, 4, 5 ; fig. en parl. du style, AR.
Av. 1388 ; ARSTT.
Poet. 24, 23 ; 3 p. suite, splendide, magnifique : λ. γάμοι, EVANG. (ATH.
644 e) noces splendides ;
en parl. de pers. qui vit
ou agit magnifiquement, ISOCR.
38 d ;
joint à πλούσιος, DÉM.
571, 2 ; en parl. d’animaux, particul. d’un cheval qui relève la tête, XÉN.
Eq. 11, 1 ; 4 illustre,
en parl. de pers. HDT.
6, 125 ; THC.
1, 138 ; XÉN.
Cyn. 1, 13 ; SOPH.
Tr. 379 ; EUR.
El. 37, etc. ; p. opp. à ἄδοξος, ISOCR.
100 b ;
en parl. de choses (action, HDT.
3, 72 ; vie, SOPH.
O.C. 1144, etc.) ;
II clair, limpide :
1 en parl. de l’eau, HPC.
Aër. 282 ; ESCHL.
Eum. 695 ; XÉN.
Hell. 5, 3, 19 ; de l’air, HPC.
290, 16 ; du ciel, EUR.
Med. 829 ; p. anal. en parl. de la voix, du son, clair, sonore, PLAT.
Phil. 51 d ; DÉM.
403, 16 ; λαμπρὰ κηρύσσειν, EUR.
Her. 864, publier à haute et intelligible voix ; λαμπρὸν ἀνολολύζειν, PLUT.
M. 258 b,
768 d, éclater en cris de douleur ;
2 fig. clair, évident, manifeste ;
au propre en parl. de traces de pas, XÉN.
Cyn. 5, 5 ; fig. en parl. de témoignage, ESCHL.
Eum. 797 ; d’une victoire devenue certaine, THC.
7, 55 ; III p. ext. fort, véhément,
en parl. du vent, ESCHL.
Ag. 1181 ; HDT.
2, 96 ; POL.
1, 44, 3, etc. vent fort
ou frais,
de Cléon comparé à un ouragan, AR.
Eq. 430 ; λ. μάχη, POL.
10, 12, 5, combat fortement disputé ; λ. κίνδυνος, POL.
1, 45, 9, danger grave.
• Cp. -ότερος, XÉN. Cyr. 1, 4, 17, etc. ARSTT. H.A. 5, 14, 7, etc. • Sup. -ότατος, IL. 22, 30, etc. ; THC. 1, 138 ; XÉN. Eq. 11, 6 ; PLAT. Hipp. mi. 368 d ; DÉM. 564, 11.
Étym. λάμπω.
Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »
LSJ
ά, όν, fem. -ή in Ep. (Il. 17.269, Hom. Epigr. 3.3), but -ά in Hes. Th. 19, 371 : — bright, radiant, of the sun and stars, λ. φάος ἠελίοιο Il. 1.605; ἀστήρ 4.77; -ότατος, of Sirius, 22.30 (and of the same, λαμπρὸν παμφαίνῃσι 5.6); λαμπρὰ σελήνη Hes. ll.cc., cf. Th. 7.44; πρὶν ἡμέραν λ. γενέσθαι D.H. 3.27; of the eyes, S. OT 1483, E. Hec. 1045, etc., v. infr. II. 3; of metallic bodies, λ. φάλοι, κόρυθες, Il. 13.132, 17.269; neut. as Adv., θώρηκες λαμπρὸν γανόωντες 13.265. of white cloths and the like, bright, λαμπρὸς δ’ ἦν ἠέλιος ὥς [ὁ χιτών] Od. 19.234; δέρμα… λαμπρότατον λευκότητι Hdt. 4.64; λ. ἐσθής, = Lat. toga candida, Plb. 10.5.1. of water, clear, limpid, A. Eu. 695, Hp. Aër. 5, X. HG 5.3.19; of air, λ. ἠήρ Hp. Aër. 15; αἰθήρ E. Med. 829 (Sup., lyr.). of sound or voice, clear, distinct, Pl. Phlb. 51d, D. 19.199; λαμπρὰ κηρύσσειν E. Heracl. 864; φωνὴ λαμπροτέρα Arist. HA 545a12; opp. φ. ἀσαφής, Id. Aud. 801b22; λαμπρὸν ἀνολολύξαι Plu. 2.768d; cf. λάμπω I. 2. metaph, of vigorous action, λ. ἄνεμος a keen wind, Hdt. 2.96, cf. A. Ag. 1180; λ. ἤδη καὶ μέγας καθιείς swooping down like a fresh and mighty breeze, Ar. Eq. 430, cf. 760; λαμπρὸς φανήσεται he will come furiously forth, E. Heracl. 280; λ. μάχη a keenly contested battle, Plb. 10.12.5; λαμπρότερος κίνδυνος Id. 1.45.9. Adv. -ρῶς, ἐπικείμενοι vigorously, Th. 7.71; utterly, λ. ἡττῆσθαι, λ. περιεστοιχίσθαι, Hld. 4.4, 9.1. metaph also, clear, manifest, μαρτύρια A. Eu. 797; ταῦτ’ ἐπειδὴ λαμπρὰ συμβαίνει S. Tr. 1174; ἴχνη X. Cyn. 5.5; γεγενημένης τῆς νίκης λ. ἤδη Th. 7.55; λ. φυγή decisive, Arr. An. 2.11.3. Adv. -ρῶς, κοὐδὲν αἰνικτηρίως A. Pr. 833; λελυμένων λ. τῶν σπονδῶν Th. 2.7; λ. νικᾶν Arr. An. 2.10.4; λαμπρῶς ἐλέγετο it was said without concealment, Th. 8.67. of persons, well-known, illustrious by deeds, station, etc., λ. ἐν τῇσι Ἀθήνῃσι Hdt. 6.125; ἐν τοῖσι πολέμοισι ἐὼν λαμπρότατος Id. 7.154; λ. ἐν [τοῖς κινδύνοις] D. 19.269; λαμπροτάτους γενομένους τῶν καθ’ ἑαυτούς Th. 1.138; ἐξ ἀδόξων γενέσθαι λ. Isoc. 5.89; λ. ἐς γένος E. El. 37; ἐν λόγοις Id. Supp. [902]; as honorary title, λαμπρότατος, = Lat. clarissimus, IG 14.911, 7.91, etc. ; of cities, councils, etc., ἡ λαμπρὰ τῶν Μιλησίων μητρόπολις SIG 906 A 4 (iv AD), cf. 867.4 (Sup., Ephesus, ii AD); of actions, etc., ἔργον οὐδὲν ἀπ’ αὐτῶν λ. γίνεται Hdt. 3.72; τὸν βίον λ. ποιεῖσθαι S. OC 1144; τὸ λ. φῶς ἀποσβεννὺς γένους Trag.Adesp. 9.
magnificent, munificent, λ. ἐν ταῖς λειτουργίαις Isoc. 3.56, cf. D. 21.153 (Sup.); ὁ λ. καὶ πλούσιος οὗτος ib. 174. Adv. -ρῶς, χορηγεῖν Antipho 2.2.12, Arist. EN 1122b22.
bright, joyous, λ. ὥσπερ ὄμματι, of the bearer of good news, S. OT 81, cf. X. HG 4.5.10; λαμπρὸν ἐξέπεμψα with bright hopes, S. El. 1130; λ. ταῖς ἐλπίσιν Jul. Or. 2.64b; also ὄμματι δέρκομαι λαμπρόν, of one clear in conscience, Pi. N. 7.66. of outward appearance, splendid, brilliant, νυμφίον… λ. ὄντα Ar. Pax 859; of a horse, IG2². 956.87, X. Eq. 11.1; in dress, Id. Cyn. 2.4.5 (Sup.); of youthful bloom, ὥρᾳ ἡλικίας λ. Th. 6.54; of healthy look, Hp. Aër. 24; of property, dress, etc., εἴ τί γ’ ἔστι λ. καὶ καλόν Ar. Pl. 144, cf. E. Fr. 316.5; κατασκευή X. Smp. 1.4 (Comp.); λ. κάλλος beaming beauty, Pl. Phdr. 250b, etc. ; more generally λ. τι ποιεῖν X. Cyr. 5.44.15; τὸ λ.
splendour, Pi. N. 8.34; λ. γενέσθαι βουλόμεσθα τοὺς γάμους Euang. 1.3. Adv. -ῶς, opp. λιτῶς, Phld. Mort. 30; Sup. -ότατα X. Cyr. 2.4.1; later -οτάτως JHS 44.26 (Ancyra, ii AD). of language, brilliant, τῶν διθυράμβων τὰ λ. Ar. Av. 1388; λ. λέξις ornamental diction, Arist. Po. 1460b4; λόγος Hermog. Id. 1.9.
Astrol., of degrees in a zodiacal sign, ἑκάστου ζῳδίου λαμπρὰς μοίρας ἐξέθεντο Heph.Astr. 1.1, al. for Adv. -ρῶς, v. supr. I. 5 and 6, II. 2, III. 1.
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)
Pape
(λάμπω), 1) leuchtend, glänzend, Hom. meist vom Glanz der Himmelskörper, λ. φάος ἠελίοιο, Il. 1.650, ἀστήρ, 4.77, u. des Erzes, φάλοι, κόρυθες, 13.132, 17.269 ; so Pind. φέγγος, ἀκτῖνες, P. 8.101, 4.198 ; ἡλίου κύκλος, Aesch. Pers. 496, wie Soph. Ant. 412 ; λαμπρὸν ἡλίου σέλας El. 17 ; auch στεροπή, Aj. 250 ; übertr., τὸ λαμπρὸν φῶς ἀποσβεννὺς γένους frg. 497 ; auch in Prosa, πρὶν ἡμέραν λαμπρὰν γίνεσθαι Dion.Hal. 3.27 ; ἦν σελήνη λαμπρά, heller Mondschein, Thuc. 7.44 ; – αἰθήρ, Eur. Or. 1087 ; vgl. Ar. Nub. 269 ; – κάλλος, strahlende Schönheit, Plat. Phaedr. 250b ; vom Auge, ὄμμα, Eur. Hec. 1045 ; Soph. O.R. 1483. – Von allen glänzenden Farben, besonders = weiß, rein, χιτὼν λαμπρὸς ἦν ἠέλιος ὥς Od. 19.234 ; bei Pol. 10.4.5 von der toga candida ; von prächtigen Kleidern, ἐβουλόμην σε ὡς λαμπρότατον φανῆναι Xen. Cyr. 2.4.5. – Auch von der Stimme, helltönend, laut, Poll. 2.116 ; λαμπρὰ κηρύσσειν, Eur. Heracl. 864 ; λαμπρᾷ τῇ φωνῇ, Dem. 19.199 ; φώνημα λαμπρότατον, Luc. Alex. 3 ; übertr., hell, einleuchtend, λαμπρὰ μαρτύρια παρῆν Aesch. Eum. 764, wie λαμπρῶς κοὐδὲν αἰνικτηρίως Prom. 835 ; λαμπρὰ συμβαίνει, glänzend trifft es ein, Tr. 1164 ; so kann man auch fassen γεγενημένης τῆς νίκης λαμπρᾶς ἤδη, da der Sieg entschieden war, Thuc. 7.55.
2) rein u. unvermischt, vom Wasser, klar, βορβόρῳ θ' ὕδωρ λαμπρὸν μιαίνων Aesch. Eum. 695 ; τῶν λαμπρῶν καὶ ψυχρῶν ὑδάτων Xen. Hell. 5.3.19 ; dah. kräftig, frisch, ἄνεμος, Her. 2.96 ; vgl. Plut. Them. 14 ; Pol. 1.44.3, 60.6 ; ἀνέμου λαμπρὸν καταπνέοντος Plut. conj.praec. 413, was Einige trans. hell machend, die Luft reinigend od. die Wolken verjagend erkl., unrichtig. Dahin kann man auch rechnen μάχη λαμπρά, heftige Schlacht, Pol. 10.12.15, vgl. 16.5.7, κίνδυνος λαμπρότερος, 1.45.9.
3) oft von Menschen, teils = durch Tatenglanz hervorleuchtend, berühmt, angesehen, ἐν Ἀθήνῃσι, ἐν πολέμοις, Her. 6.125, 7.154 ; οὐ γὰρ λόγοισι τὸν βίον σπουδάζομεν λαμπρὸν ποιεῖσθαι Soph. O.C. 1146 ; Παυσανίαν καὶ Θεμιστοκλέα, λαμπροτάτους γενομένους τῶν καθ' ἑαυτούς Thuc. 1.138 ; ἐν τοῖς κινδύνοις Pol. 24.1.6 ; – teils durch Aufwand od. Lebensweise, prachtliebend, freigebig, splendid, ἐν ταῖς λειτουργίαις Isocr. 3.56 ; ὁμολογῶ μειδίαν ἁπάντων τῶν ἐν τῇ πόλει λαμπρότατον γεγενῆσθαι Dem. 21.153 ; Plat. Hipp. min. 368d ; πρὸς τὰ χρήματα Plut. Philop. 15. Auch τῶν διθυράμβων τὰ λαμπρά, prunkvoll, Ar. Av. 1388, vgl. Plut. 144 ; ἔπη Soph. O.C. 725. Aehnl. οὐκ ἐν λόγοις ἦν λαμπρὸς ἀλλ' ἐν ἀσπίδι – δεινὸς σοφιστής Eur. Suppl. 902.
• Adv. λαμπρῶς, glänzend, prächtig, ὡς εὐκοσμότατα καὶ λαμπρότατα προσελθεῖν, Xen. Cyr. 2.4.1 ; – heftig (s. oben 2), ἐπικείμενοι Thuc. 7.71 ; λαμπρῶς ἐχρήσαντο τοῖς χρήμασι Pol. 4.57.10.
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)
TBESG
λαμπρός, -ά, -όν
(< λάμπω), [in LXX: Tob.13:11, Wis.6:12 17:20, Sir.29:22 33:13 (Sir.30:25) Sir.31:23, Ep. Je 60 * ;]
bright, brilliant: ποταμός, Rev.22:1 (ΕΥ, clear); ἀστήρ, Rev.22:16; of clothing, brilliant, splendid: Luk.23:11, Act.10:30, Jas.2:2-3, Rev.15:6 18:14 19:8.†
(AS)
Translators Brief lexicon of Extended Strongs for Greek based on Abbot-Smith, A Manual Greek Lexicon of the New Testament (1922) (=AS), with corrections and adapted by Tyndale Scholars