'ου (ὁ) :
   I ordre, d’où :
      1 bon ordre : κόσμῳ ἔρχεσθαι, IL. 12, 225, aller en ordre ; κόσμῳ καθίζειν, OD. 13, 77, s’asseoir en ordre ; κόσμῳ τιθέναι τὰ πάντα, HDT. 2, 52, mettre tout en ordre ; σὺν κόσμῳ, HDT. 8, 86 ; ἐν κόσμῳ, PLAT. Conv. 223 b, en bon ordre ; φεύγειν, ἀπιέναι οὐδενὶ κόσμῳ, HDT. 3, 13 ; 8, 60, fuir, s’éloigner sans aucun ordre, etc. ; οὐδένα κόσμον, HDT. 9, 65, 69 ; κατ' οὐδένα κόσμον, PLUT. Nic. 3, sans aucun ordre ;
      2 au mor. bon ordre, convenance, bienséance : οὐ κατὰ κόσμον, IL. 2, 214 ; OD. 8, 179, non comme il convient, d’une façon inconvenante ; εὖ κατὰ κόσμον, IL. 10, 472, bien comme il convient ; ἀμφὶ κόσμον, ESCHL. Suppl. 246, comme il convient, càd. avec prudence, sagesse ou honnêteté ;
      3 bon ordre, discipline, DÉM. 300, 19 ; p. opp. à ἀκοσμία, SOPH. fr. 726 ;
      4 organisation, construction : ἵππου, OD. 8, 492, du cheval (de bois) ; fig. en parl. d’institutions, de coutumes : κόσμον τόνδε καταστησάμενος, HDT. 1, 99, ayant établi ce cérémonial ; d’où en gén. ordre établi dans un État, THC. 8, 72 ; μεταστῆσαι τὸν κ. THC. 4, 76, changer l’ordre établi ; ἐκ τοῦ παρόντος κόσμου τὴν πόλιν μεταστήσας, THC. 8, 48, ayant changé l’ordre établi et modifié la constitution de l’État ;
   II en parl. de pers. le régulateur, le directeur, le magistrat suprême, en Crète, ARSTT. Pol. 2, 10, 6 ;
   III ordre de l’univers, d’où :
      1 chez les Pythagoriciens, monde, univers, PYTHAG. (PLUT. M. 886 b) ; p. suite, chez les poètes philosophes, Empédocle, Parménide, etc. et en gén. chez les philosophes, PLAT. Tim. 27 a, etc. ; ARSTT. Cæl. 1, 10, 10 ;
      2 chez les stoïciens, l’âme du monde, POSIDON. (DL. 7, 139) ;
      3 en parl. de parties diverses du monde : le ciel, ISOCR. 78 ; ARSTT. Meteor. 1, 2, 2 ; au plur. les mondes, càd. les astres (p. opp. à τὸ πᾶν, l’univers) PLUT. M. 879 b ; l’organisme humain, l’homme : βραχὺς κ. PHIL. 2, 155, ou μικρὸς κ. ANON. V. Pyth. Theophil Kießling, Iamblichi De vita pythagorica, præter anonymus apud Photium De vita Pythagoræ etc., vol. 1, p. 114, l’homme, un petit monde, un monde en raccourci ; le monde connu, la terre habitée, NT. Matth. 16, 26 ; le monde, la réunion des hommes, NT. Joh. 7, 4, etc. ; les choses terrestres, p. opp. aux choses du ciel, NT. Joh. 12, 25, etc. ;
   IV parure, ornement, en parl. de la parure des femmes (lat. mundus muliebris) IL. 14, 187 ; XÉN. Cyr. 8, 4, 24 ; PLAT. Rsp. 373 c, etc. ; fig. en parl. de pers. chères ou remarquables, HDT. 3, 123, etc. ; XÉN. Cyr. 6, 4, 3 ; en parl. d’un cheval, IL. 4, 145 ; en parl. de choses en gén., d’un chant, PD. O. 3, 24, etc. ; des ornements du langage ou du style, particul. des épithètes, ARSTT. Rhet. 3, 7, 2 ; Poet. 21, 2, etc. ; p. suite, gloire, honneur : κόσμον φέρει τινί, HDT. 8, 60, 142, cela donne de la considération à qqn ; γυναιξὶ κόσμον ἡ σιγὴ φέρει, SOPH. Aj. 293, le silence donne aux femmes de la considération ; ἐν κόσμῳ καὶ τιμῇ εἶναί τινι, DÉM. 1400, 13, être pour qqn un motif de considération et d’honneur ; cf. THC. 1, 5.

Étym. indo-europ. *ḱeNs-, ordre ; cf. lat. cēnseō.

'

ὁ, (heterog. pl. κόσμα POxy. 494.10 (in sense ii, ii AD); for form with rhotacism v.s.v. κόρμος), order, κατὰ κόσμον in order, duly, εὖ κατὰ κ. Il. 10.472, al. ; οὐ κατὰ κ.
shamefully, Od. 8.179; μὰψ ἀτὰρ οὐ κατὰ κ. Il. 2.214; freq. in dat., κόσμῳ καθίζειν to sit in order, Od. 13.77, cf. Hdt. 8.67; οὐ κ.… ἐλευσόμεθα Il. 12.225; κ. θεῖναι τὰ πάντα Hdt. 2.52, cf. 7.36, etc. ; διάθες τάδε κ. Ar. Av. 1331; κ. φέρειν bear becomingly, Pi. P. 3.82; δέξασθαί τινα κ. A. Ag. 521; σὺν κόσμῳ Hdt. 8.86, Arist. Mu. 398b23; ἐν κόσμῳ Hp. Mul. 1.3, Pl. Smp. 223b; κόσμῳ οὐδενὶ κοσμηθέντες in no sort of order, Hdt. 9.59; φεύγειν, ἀπιέναι οὐδενὶ κ., Id. 3.13, 8.60. γ΄, etc. ; ἀτάκτως καὶ οὐδενὶ κ. Th. 3.108, cf. A. Pers. 400; οὐκέτι τὸν αὐτὸν κ. no longer in the same order, Hdt. 9.66; οὐδένα κ. ib. 65, 69; ἦν δ’ οὐδεὶς κ. τῶν ποιουμένων Th. 3.77; generally, of things, natural order, γίνεται τῶν τεταρταίων ἡ κατάστασις ἐκ τούτου τοῦ κ. Hp. Prog. 20.
2. good order, good behaviour, = κοσμιότης Phld. Mus. p. 43 K. ; discipline, D. 18.216; οὐ κ., ἀλλ’ ἀκοσμία S. Fr. 846.
3. form, fashion, ἵππου κόσμον ἄεισον δουρατέου Od. 8.492; κ. ἐπέων ἀπατηλός Parm. 8.52; ἐξηγεομένων… τὸν κ. αὐτοῦ the fashion of it, Hdt. 3.22; κ. τόνδε… ὁ καταστησάμενος who established this order or from, Id. 1.99.
4. of states, order, government, μεταστῆσαι τὸν κ. Th. 4.76, cf. 8.48, 67; μένειν ἐν τῷ ὀλιγαρχικῷ κ. 8.72, etc. ; esp. of the Spartan constitution, Hdt. 1.65, Clearch. 3; pl., πόλεων κόσμοι Pl. Prt. 322c.
II.
ornament, decoration, esp. of women, Il. 14.187, Hes. Op. 76, Hdt. 5.92. ηʹ; γυναικεῖος κ. Pl. R. 373c, etc. ; of a horse, Il. 4.145; of men, Hdt. 3.123, A. Th. 397, etc. ; γλαυκόχροα κόσμον ἐλαίας, of an olive-wreath, Pi. O. 3.13, cf. 8.83, P. 2.10, etc. ; κ. κυνῶν X. Cyn. 6.1; κ. καὶ ἔπιπλα Lys. 12.19; κ. ἀργυροῦς a service of plate, Ath. 6.231b; ἱερὸς κ. OGI 90.40 (Rosetta, ii BC); pl., ornaments, A. Ag. 1271; οἱ περὶ τὸ σῶμα κ. Isoc. 2.32; metaph, of ornaments of speech, such as epithets, Id. 9.9 (pl.), Arist. Rh. 1408a14, Po. 1457b2, 1458a33; ἁδυμελῆ κ. κελαδεῖν to sing sweet songs of praise, Pi. O. 11 (10).13 (s.v.l.).
2. metaph, honour, credit, Id. N. 2.8, I. 6 (5).69; κόσμον φέρει τινί it does one credit, Hdt. 8.60, 142; γύναι, γυναιξὶ κόσμον ἡ σιγὴ φέρει S. Aj. 293; κ. τοῦτ’ ἐστὶν ἐμοί Ar. Nu. 914; οἷς κόσμος [ἐστὶ] καλῶς τοῦτο δρᾶν Th. 1.5; ἐν κόσμῳ καὶ τιμῇ εἶναί τινι D. 60.36; of persons, σὺ ἔμοιγε μέγιστος κ. ἔσει X. Cyr. 6.4.3; ἡ μεγαλοψυχία οἷον κ. τις τῶν ἀρετῶν Arist. EN 1124a1.
III.
ruler, regulator, title of chief magistrate in Crete, SIG 712.57, etc. ; collectively, body of κόσμοι, ib. 524.1; τοῦ κ. τοῖς πλίασι ib. 527.74; also freq. in pl., ib. 528.1, al., Arist. Pol. 1272a6, Str. 10.4.18, 22; cf. κόρμος.
IV. Philos., world-order, universe, first in Pythag., acc. to Placit. 2.1.1, D.L. 8.48 (cf. [Philol.] 21), or Parm., acc. to Thphr. ap. D.L. l.c. ; κόσμον τόνδε οὔτε τις θεῶν οὔτε ἀνθρώπων ἐποίησεν, ἀλλ’ ἦν ἀεὶ καὶ ἔστιν καὶ ἔσται πῦρ Heraclit. 30; ὁ καλούμενος ὑπὸ τῶν σοφιστῶν κ. X. Mem. 1.1.11; freq. in Pl., Grg. 508a, Ti. 27a, al. ; ἡ τοῦ ὅλου σύστασίς ἐστι κ. καὶ οὐρανός Arist. Cael. 280a21, cf. Epicur. Ep. 2 p. 37U., Chrysipp. Stoic. 2.168, etc. ; ὁ κ. ζῷον ἔμψυχον καὶ λογικόν Posidon. ap. D.L. 7.139, cf. Pl. Ti. 30b; sts. of the firmament, γῆς ἁπάσης τῆς ὑπὸ τῷ κόσμῳ κειμένης Isoc. 4.179; ὁ περὶ τὴν γῆν ὅλος κ. Arist. Mete. 339a20; μετελθεῖν εἰς τὸν ἀέναον κ., of death, OGI 56.48 (Canopus, iii BC); but also, of earth, as opp. heaven, ὁ ἐπιχθόνιος κ. Herm. ap. Stob. 1.49.44; or as opp. the underworld, ὁ ἄνω κ. Iamb. VP 27.123; of any region of the universe, ὁ μετάρσιος κ. Herm. ap. Stob. 1.49.44; of the sphere whose centre is the earth΄s centre and radius the straight line joining earth and sun, Archim. Aren. 4; of the sphere containing the fixed stars, Pl. Epin. 987b; in pl., worlds, coexistent or successive, Anaximand. et alii ap. Placit. 2.1.3, cf. Epicur. l.c. ; also, of stars, Νὺξ μεγάλων κ. κτεάτειρα A. Ag. 356 (anap.), cf. Heraclid. et Pythagorei ap. Placit. 2.13.15 (= Orph. Fr. 22); οἱ ἑπτὰ κ. the Seven planets, Corp.Herm. 11.7.
2. metaph, microcosm, ἄνθρωπος μικρὸς κ. Democr. 34; ἄνθρωπος βραχὺς κ. Ph. 2.155; of living beings in general, τὸ ζῷον οἷον μικρόν τινα κ. εἶναί φασιν ἄνδρες παλαιοί Gal. UP 3.10.
3. in later Gr., = οἰκουμένη, the known or inhabited world, OGI 458.40 (9 BC), Ep. Rom. 1.8, etc. ; ὁ τοῦ παντὸς κ. κύριος, of Nero, SIG 814.31, cf. IGRom. 4.982 (Samos); ἐὰν τὸν κ. ὅλον κερδήσῃ Ev. Matt. 16.26.
4. men in general, φανέρωσον σεαυτὸν τῷ κ. Ev. Jo. 7.4, cf. 12.19; esp. of the world as estranged from God by sin, ib. 16.20, 17.9, al., 1 Ep. Cor. 1.21, etc.
5. οὗτος ὁ κ. this present world, i.e.
earth, opp. heaven, Ev. Jo. 13.1; regarded as the kingdom of evil, ὁ ἄρχων τοῦ κ. τούτου ib. 12.31.
V. Pythag. name for six, Theol.Ar. 37; for ten, ib. 59.

ὁ (nach den Alten von κομέω, vgl. aber κάδμος, κέκασμαι, καίνυμαι),
1) Schmuck, Zierde ; ἐπειδὴ πάντα περὶ χροῒ θήκατο κόσμον Il. 14.187, von Frauenputz, wie Hes. O. 76 ; von Pferdeschmuck, Il. 4.145 ; γλαυκόχροα κόσμον ἐλαίας Pind. Ol. 3.13 ; αἰγλᾶντα κόσμον P. 2.10, öfter ; Tragg.; κόσμῳ τε χαίρων καὶ στολῇ Soph. Trach. 764 ; auch im plur., Aesch. Ag. 1244 ; οὐ στέφανοι οὐδ' ἐπίχρυσοι κόσμοι Plat. Legg. VII.800e ; γυναικεῖος κόσμος, Frauenputz, Rep. II.373c ; übertr., γυναιξὶν κόσμον ἡ σιγὴ φέρει Soph. Aj. 286 ; so sagt die Panthea zu ihrem Manne σὺ γὰρ ἔμοιγε μέγιστος κόσμος ἔσει, Xen. Cyr. 6.4.2 ; οἷς κόσμος καλῶς τοῦτο δρᾶν, es gereicht ihnen zur Zierde, ist ihnen Ehre, Thuc. 1.5, wie Her. οὐκ ἔφερέ οἱ κόσμον 8.60, vgl. 142. Auch vom Schmuck der Rede, Arist. rhet. 3.7, poet. 36.
2) die Ordnung ; οὐ κόσμῳ παρὰ ναῦφιν ἐλευσόμεθα, in Ordnung, Il. 12.225 ; τοὶ δὲ κάθιζον ἐπὶ κληϊσιν ἕκαστοι κόσμῳ, sie saßen in geordneter Reihe, Od. 13.77 ; διάθες τόδε κόσμῳ Ar. Av. 1331 ; in Prosa, ὡς δὲ κόσμῳ ἐπεξῆς ἵζοντο Her. 8.67, κόσμῳ θέντες τὰ πάντα πρήγματα, von den Göttern, Alles anordnend, 2.52, vgl. 7.36 ; οἱ Αἰγύπτιοι ἔφευγον οὐδενὶ κόσμῳ, ohne alle Ordnung, 3.13 ; auch οἱ Πέρσαι ἔφευγον οὐδένα κόσμον, 9.65, öfter ; auch τῶν Ἑλλήνων σὺν κόσμῳ ναυμαχεόντων κατὰ τάξιν, 8.86 ; κόσμου καὶ τάξεως τυχοῦσα οἰκία Plat. Gorg. 504a ; Sp., wie Pol. 4.71.11 ; Dion.Hal. 1.24 ; ᾄδειν κατ' οὐδένα κόσμον Plut. Nicia. 3 ; ἀτάκτως καὶ οὐδενὶ κόσμῳ προσπίπτοντες verbindet Thuc. 3.108, wie Aesch. τὸ δεξιὸν μὲν πρῶτον εὐτάκτως κέρας ἡγεῖτο κόσμῳ, Pers. 393 ; ἐν κόσμῳ πίνειν Plat. Symp. 223b ; οὐδένα κόσμον ἐμπιπλάμενοι, unmäßig, Her. 8.117. – Bei Hom. oft κατὰ κόσμον der Ordnung, dem Anstand u. den guten Sitten gemäß, mit Anstand, nach Gebühr ; εἰπὼν οὐ κατὰ κόσμον Od. 8.179 ; μάψ, ἀτὰρ οὐ κατὰ κόσμον Il. 2.214 ; auch verstärkt, εὖ κατὰ κόσμον, 10.472 u. öfter ; so auch εἴρηκας ἀμφὶ κόσμον ἀψευδῆ λόγον Aesch. Suppl. 243. – Daher = ordentliche Einrichtung, Anordnung ; ἵππου κόσμον ἄεισον, des hölzernen Pferdes, Od. 8.492 ; gesetzliche Ordnung, Staatseinrichtung, βουλομένων μεταστῆσαι τὸν κόσμον καὶ ἐς δημοκρατίαν τρέψαι Thuc. 4.46 ; μένειν ἐν τῷ ὀλιγαρχικῷ κόσμῳ 9.72, vgl. 64, 72 ; κόσμον τόνδε καταστησάμενος Her. 1.99 ; τῆς πολιτείας Isocr. 12.116.
3) bei den Kretern eine Obrigkeit, den spartanischen Ephoren entsprechend, Arist. Polit. 2.8 ; Inscr.
4) die Weltordnung, das Weltall, die Welt, weil sich in der wunderbaren Anordnung aller ihrer Teile die höchste Ordnung kund gibt ; zuerst von Pythagoras so bezeichnet (Bentley opusc. philol. p. 347, 445); nach ihm von Empedocles, vgl. Sturz p. 526 ; als Kunstausdruck bei den Philosophen, bes. von Aristoteles an geläufig ; ποταγορεύεται ὁ κόσμος ἀπὸ τᾶς τῶν πάντων διακοσμάσιος Callicrat. bei Stob. fl. 85.17.; über den Begriff des Wortes bei den Stoikern vgl. DL. 7.137 ; – bes. der Himmel u. die Himmelskörper, vgl. Plat. Tim. 28b, Gorg. 508a, Epinom. 977b ; ἅπασα γῆ ὑπὸ τῷ κόσμῳ κειμένη Isocr. 4.179 ; vgl. Pol. 12.25.7 ; ὁ περὶ τὴν γῆν ὅλος κόσμος Arist. Meteor. 1.2 ; τὸν ὅλον κόσμον καὶ τὰ θεῖα καὶ τὰς καλουμένας ὥρας νόμος καὶ τάξις διοικεῖν φαίνεται Dem. 26.27 ; auch Anth. oft, wie Nonn.; später bei den K.S., wo es wie im NT auch das Irdische im Gegensatz zum Göttlichen bezeichnet.

κόσμος, -ου, ὁ
[in LXX: Gen.2:1, Deu.4:19 17:3, Isa.24:21 40:26 (צבא), Exo.33:5, 6 Jer.2:32 4:30, Eze.7:20 16:11 23:40 (עֲדִי), Isa.61:10 (כְּלִי), al., Wis.2:24 and freq., Sir.6:30, al ;]
__1. order (Hom., Plat., al.).
__2. ornament, adornment, esp. of women (Hom., al.): 1Pe.3:3.
__3. Later, the world or universe, as an ordered system (Plat., al.): Act.17:24, Rom.4:13, 1Co.3:22, Php.2:15, Heb.4:3, al.
__4. In late writers only, the world, i.e. the earth (= ἡ οἰκουμένη, cf. Mat.4:8 with Luk.4:5): Mat.4:8, Mrk.16:[15], Col.2:20, 1Ti.6:7, al.; hence by meton.,
__(a) of the human inhabitants of the world: Mat.5:14 15:38, Mrk.14:9, Jhn.1:10 4:42 12:47, Rom.3:6, 1Co.4:13, 2Co.5:19, 2Pe.2:5, al.;
__(b) of worldly affairs or possessions: Mat.16:26, Mrk.8:36, Luk.9:25, 1Co.7:31, 1Jn.2:16, al.;
__(with) in ethical sense, of the ungodly: Jhn.7:7 14:17, 27 1Co.1:21, Jas.1:27, 1Jn.4:4, al.;
__(d) metaph.: ὁ κ. τῆς ἀδικίας, Jas.3:6.
SYN.: αἰών, which see (cf . also Dalman, Words, 162ff.; Tr., Syn., §lix; Westc., additional note on Jhn.1:10; DB, iv, 938ff.). (AS)