[ῡ]
      1 affermir (p. opp. à ἁπαλύνω) : τοὺς πόδας, XÉN. Lac. 2, 3, les pieds ; au pass. s’affermir, en parl. des os, HPC. 756 e ; fig. κρ. ἑαυτὸν ἐν τῇ τυραννίδι, HDT. 1, 100, s’affermir dans le pouvoir absolu ;
      2 fortifier : πόλιν, HDT. 7, 156 ; THC. 1, 69, une ville ; τείχη, THC. 3, 18, etc. des remparts ;
      3 tenir fortement : κ. ἐνὶ χερσὶν ἐρετμά, A.RH. 2, 332, les rames dans ses mains ;
      4 se rendre maître de, d’où posséder : τῶν ὅπλων, SOPH. Ph. 366, les armes ; βασιληΐδα τιμάν, EUR. Hipp. 1282, posséder ou exercer la dignité royale ;
      5 gouverner, diriger, acc. ESCHL. Pers. 930 ; EUR. Suppl. 699 ; gén. ESCHL. Pr. 150 ; SOPH. O.R. 14 ; EUR. Bacch. 660 ;
      6 faire prévaloir, avec la prop. inf., càd. établir victorieusement que, DL. 7, 83 ;

Moy. :
      1 fortifier pour soi : φάλαγγας, IL. 11, 215 ; 12, 415, ses rangs ; τὴν Ἄντανδρον, THC. 4, 52, Antandros ; σπείρῃσιν καρτ. βοείαις χεῖρας, THCR. Idyl. 22, 80, munir ses mains de lanières de bœuf ;
      2 fig. affermir, confirmer : πίστεις, THC. 3, 82, leurs témoignages de fidélité.

Étym. κράτος.

Ep. καρτύνω, (< κράτος, κρατύς) strengthen, κ. τὰς Συρηκούσας Hdt. 7.156; τὴν πόλιν Th. 1.69; τείχη Id. 3.18; κ. τινὰ δορυφόροισι Hdt. 1.98; κ. ἑωυτὸν τῇ τυραννίδι ib. 100; — also in Med. (so only in Hom.), ἐκαρτύναντο φάλαγγας they strengthened their ranks, Il. 11.215, 12.415; κρατυνάμενοι [τὴν Ἄντανδρον] Th. 4.52, cf. 114; τὴν προβολήν Plu. Aem. 20; πίστεις κ.
confirm their pledges, Th. 3.82; σπείραισιν ἐκαρτύναντο βοείαις χεῖρας Theoc. 22.80; ἐκαρτ. μέλαθρον A.R. 2.1087; οἵ μιν… ἐκαρτ. κεραυνῷ Id. 1.510; καρτ. τὴν αἰσυμνητείην Thrasyb. ap. D.L. 1.100; — Pass., wax strong, ἔσχε τὴν βασιληΐην καὶ ἐκρατύνθη Hdt. 1.13; τείχεσιν ἐκεκράτυντο D.C. 40.36, cf. D.H. 3.72; ἐν χρόνῳ κρατυνθὲν ἔθος LXX Wi. 14.16.
confirm an impression, S.E. M. 8.364 (Pass.); an agreement, PLond. 1.113i51 (vi AD).
harden, opp. ἁπαλύνω, τοὺς πόδας ἀνυποδησίᾳ X. Lac. 2.3, cf. Gal. 4.748 (Pass.); — Pass., ὀστέα κρατύνεται consolidate, Hp. Fract. 7.
rule, govern, c. gen., S. OT 14, E. Ba. 660; c. acc., ἄκρα κρατύνων Emp. 100.19, cf. 73.2, A. Pers. 900 codd. (lyr.); πτόλιν Id. Supp. 699 (lyr.); c. acc. cogn., κράτος κ. Id. Ag. 1471 (lyr.); abs., Id. Pr. 150 (lyr.), 404 (lyr.); τὰ πρῶτα μὲν δόρει κρατύνων, πρῶτα δ’ οἰωνῶν ὁδοῖς S. OC 1314. c. gen., become master, get possession of, τῶν ὅπλων Id. Ph. 366, cf. 1059, 1161 (lyr.); c. acc., possess, λέκτρα Corinna Supp. 2.55; βασιληΐδα τιμὰν κ.
hold, exercise, E. Hipp. 1281 (lyr.), cf. A. Supp. 372 (lyr.); τὴν πολιτικὴν ἀρετήν Him. Or. 14.28. καρτύνειν βέλεα ply, throw them stoutly, Pi. O. 13.95; κ. ἐνὶ χερσὶν ἐρετμά A.R. 2.332. c. acc. et inf., insist that…, D.L. 7.83, cf. Procl. Hyp. 3.54.

ep. καρτύνω (s. oben),
1) stärken, kräftigen, befestigen ; τὰς Συρακούσας Her. 7.156 ; κρατύνειν αὐτὸν δορυφόροισι 1.98 ; ἐκράτυνε ἑωυτὸν τῇ τυραννίδι 100 ; pass., ἔσχε τὴν βασιληΐην καὶ ἐκρατύνθη 1.13 ; πόλιν, durch Mauern befestigen, Thuc. 1.69 ; τὰ τείχη 3.18 ; med., für sich befestigen, τὰς οἰκίας 4.114 ; Sp., τὰς μὲν πόλεις ἐκρατύνετο φρουραῖς Plut. Demetr. 33 ; τὴν ἀρχήν Dion 3 ; so gew. bei den Späteren κρατύνεσθαι ἐπί τινι, worauf fußen.
2) wie κρατέω, Gewalt haben, herrschen ; Ζεὺς δ' ἰδίοις νόμοις κρατύνων, Aesch. Prom. 402, öfter ; ὦ κρατύνων, Zeus, Soph. O.R. 903 ; c. acc., beherrschen, κρατύνεις βωμὸν ἑστίαν χθονός Aesch. Suppl. 372 ; τὸ δήμιον, τὸ πτόλιν κρατύνει 699 ; Ζεύς, ὃς ἐφορᾷ πάντα καὶ κρατύνει Soph. El. 170 ; – c. gen., ὦ κρατύνων Οἰδίπους χώρας ἐμῆς O.R. 14, vgl. Phil. 366, wie Eur. Bacch. 659.