ῆρος (ὁ) [ᾱ]
   I cratère, càd. :
      1 grand vase où l’on mêlait le vin et l’eau pour y puiser avec les coupes ordinaires, IL. 3, 269, 295 ; OD. 1, 110, etc. ; κρ. πρῶτος, δεύτερος, τρίτος, libation du 1^er, du 2^e, du 3^e cratère, càd. en l’honneur de Zeus, de la Terre et des Héros, enfin de Zeus Sôter, SOPH. fr. 375 ; PLUT. M. 270 a ; LUC. Pisc. 39, etc. ; κρητῆρα στήσασθαι ἐλεύθερον, IL. 6, 528, placer un cratère (pour préparer les libations aux dieux en reconnaissance de la victoire qui assure l’indépendance) ; p. ext. πίνειν κρατῆρας, IL. 8, 232, boire des coupes (de vin) ;
      2 p. ext. tout vase pour liquide (lait, EUR. Cycl. 215 ; eau mélangée de miel, SOPH. O.C. 159) ; fig. κρ. ἀοιδῶν, PD. O. 6, 155, la coupe d’où s’épanchent les chants, en parl. du poète qui récite ses odes ; κρ. κακῶν, ESCHL. Ag. 1397 ; AR. Ach. 936, coupe de maux ;
   II p. anal. :
      1 bassin dans un roc, SOPH. O.C. 1593 ; cf. PLAT. Phæd. 111 d ;
      2 cratère de volcan, ARSTT. Mund. 4, 29 ;
      3 évasement d’un engin balistique (battant terminé en cuiller) BITON.

➳ Ion. κρητήρ, HOM. ll. cc.

Étym. κεράννυμι.

Ion. and Ep. κρητήρ, ῆρος, ὁ, (< κεράννυμι) mixing vessel, esp.
bowl, in which wine was mixed with water, κ. ἀργύρεος, χρύσεος, Il. 23.741, 219; [κ.] ἀργύρεος ἔστιν ἅπας, χρυσῷ δ’ ἐπὶ χείλεα κεκράανται Od. 4.615; οἶνον δ’ ἐκ κρητῆρος ἀφυσσόμενοι δεπάεσσιν ἔκχεον Il. 3.295, cf. 247; κρητῆρι δὲ οἶνον μίσγον ib. 269; κρητῆρα κερασσάμενος Od. 7.179, 13.50; οἶνον ἔμισγον ἐνὶ κρητῆρσι καὶ ὕδωρ 1.110, cf. Sappho 51, Alc. 45, S. OC 159 (lyr.), Ar. Ec. 841; κρατῆρα κεράσαι Orac. ap. D. 21.53, cf. Th. 6.32; κρητῆρα καὶ ὑποκρητήριον SIG 2 (Sigeum, vi BC); πίνοντες κρητῆρας drinking bowls of wine, Il. 8.232; κρητῆρα στήσασθαι ἐλεύθερον to set up a bowl of wine to be drunk in honour of the deliverance 6.528, cf. Od. 2.431; κρητῆρα ἐπιστέψασθαι ποτοῖο, v. ἐπιστέφω; κρατῆρος μέρος μετασχεῖν A. Ch. 291; σπονδὴ τρίτου κρατῆρος S. Fr. 425. metaph, κ. ἀοιδᾶν, of the messenger who bears an ode, Pi. O. 6.91; κ. κακῶν, of a sycophant, Ar. Ach. 937 (lyr.); τοσόνδε κρατῆρ’ ἐν δόμοις κακων πλήσας… ἐκπίνει A. Ag. 1397; αἵματος κρατῆρα πολιτικοῦ στῆσαι, of civil war, D.H. 7.44. a constellation, the Cup, Ptol. Tetr. 27.
any cup-shaped hollow, basin in a rock, S. OC 1593, cf. Pl. Phd. 111d.
mouth of a volcano, crater, Arist. Mu. 400a33 (pl.), Plb. 34.11.12 (pl.), Luc. Trag. 23.

[ᾱ], ῆρος, ὁ, ion. u. ep. κρητήρ, das Mischgefäß, in welchem man den Wein mit Wasser mischte, da man gewöhnlich beim Mahle nicht reinen Wein trank, u. aus welchem man dann die Becher füllte ; κρητῆρα κερασσάμενος μέθυ νεῖμον πᾶσιν ἀνὰ μέγαρον Od. 7.179, 13.50, vgl. 18.423 ; κρητῆρι δὲ οἶνον μίσγον Il. 3.269 ; οἶνον ἔμισγον ἐνὶ κρητῆρσι καὶ ὕδωρ Od. 1.110 ; κρητῆρας πίνειν, die Mischgefäße austrinken, Il. 8.232 ; κρητῆρα ἵστασθαι, ein Mischgefäß aufstellen, um zu trinken, Od. 2.431 ; κρητῆρα ἐλεύθερον στήσασθαι, ein Mischgefäß zur Feier der Befreiung aufstellen, Il. 6.528. Vgl. auch noch ἐπιστέφω. Das Mischgefäß, bei Reichen und Vornehmen silbern, Il. 23.741, Od. 9.203, mit goldenem Rande, 4.615, auch wohl ganz vergoldet, Il. 23.219, stand auf einem Dreifuße links am Eingange, Od. 21.241, 22.333. – Tragg.; οὔτε κρατῆρος μέρος εἶναι μετασχεῖν, οὐ φιλοσπόνδου λιβός Aesch. Ch. 289 ; übertr., τοσῶνδε κρατῆρ' ἐν δόμοις κακῶν ὅδε πλήσας ἀραίων αὐτὸς ἐκπίνει μολών Ag. 1370, wie Ar. Ach. 937 ; κρατῆρας ἐγκιρνᾶσιν Eccl. 841. – Auch ein Gefäß zu anderen Flüssigkeiten ; κρατῆρες πλέῳ γάλακτος Eur. Cycl. 215. Bei Soph. O.C. 157 κάθυδρος οὗ κρατὴρ μειλιχίων ποτῶν ῥεύματι συντρέχει von einem Tal, in welchem Bäche zu sammenfließen. – Uebtr. κρατῆρα πολιτικοῦ αἵματος στῆσαι Dion.Hal. 7.44. – Auch der Kessel eines feuerspeienden Berges, in welchem die Lava kocht, u. die Oeffnung, aus welcher sie ausströmt, Arist. mund. 4 u. A.; vgl. Pol. 34.11.5.

1. a mixing vessel , especially a large bowl, in which the wine was mixed with water , and from which the cups were filled, (Homer), etc.; οἶνον δ᾽ ἐκ κρητῆρος ἀφυσσάμενοι δεπάεσσιν ἔκχεον (Iliad by Homer); πίνοντες κρητῆρας drinking bowls of wine , (Iliad by Homer); κρητῆρα στήσασθαι ἐλεύθερον to give a bowl of wine to be drunk in honour of the deliverance, (Iliad by Homer); ἐπιστέψασθαι ποτοῖο, see. ἐπιστέφω.
2. metaphorically, κρατῆρα πλήσας κακῶν having filled a bowl full of woes, (Aeschulus Tragicus)
3. any cup-shaped hollow, a basin in a rock, (Sophocles Tragicus) (ML)