κρή·δεμνον, ου (τὸ) :
   I ornement de tête, particul. bandelette ou sorte de mantille couvrant la tête et pendant de chaque côté, de façon à pouvoir être ramenée sur le visage, IL. 14, 184, etc. ; PLUT. M. 831 d ; au pl. OD. 1, 334 ; EUR. Ph. 1490 ;
   II p. anal. :
      1 couvercle de vase, OD. 3, 392 ;
      2 créneau de muraille, au pl. IL. 16, 100 ; OD. 13, 388 ; HH. Cer. 151, etc. ; au sg. HÉS. Sc. 105.

➳ Dor. plur. κράδεμνα [ᾱδ] EUR. l. c.

Étym. κράς, δέω¹.

Dor. κράδεμνον, τό, (< κράς, δέω) woman΄s head-dress or veil, a kind of mantilla, κ. ὅ ῥά οἱ (sc. Ἀνδρομάχῃ) δῶκε χρυσέη Ἀφροδίτη Il. 22.470; κρηδέμνῳ δ’ ἐφύπερθε καλύψατο δῖα θεάων 14.184; pl., [Πηνελόπεια] ἄντα παρειάων σχομένη λιπαρὰ κ. Od. 1.334; δμῳαί τε καὶ αὐτή,… ἀπὸ κ. βαλοῦσαι 6.100, cf. E. Ph. 1490 (lyr.). metaph in pl., battlements which crown a city΄s walls, Τροίης ἱερὰ κ. Il. 16.100, cf. Od. 13.388, h.Cer. 151, B. Fr. 16.7; πέτρινα κ. E. Tr. 508; sg., Θήβης κρήδεμνον Hes. Sc. 105.
cover, lid of a wine-jar, Od. 3.392.

τό, die Kopfbinde ; bei Hom. ein weiblicher Kopfputz, der schleierartig an beiden Seiten herabhing, so daß man das ganze Gesicht damit verhüllen konnte ; κρηδέμνῳ δ' ἐφύπερθε καλύψατο δῖα θεάων Il. 14.184 ; ἄντα παρειάων σχομένη λιπαρὰ κρήδεμνα, von der Penelope, Od. 1.334 u. öfter ; auch die Dienerinnen der Nausikaa tragen sie, 6.100.
Bei Eur. Phoen. 1490 ein Schmuck der Jungfrauen.
Ueberh. Bedeckung, Deckel, κρητῆρα κέρασσεν οἴνου, τὸν ὤϊξεν ταμίη καὶ ἀπὸ κρήδεμνον ἔλυσεν Od. 3.390. – Uebertr. von Städten, Zinnender Stadtmauern, ὄφρ' οἶοι Τροίης ἱερὰ κρήδεμνα λύοιμεν Il. 16.100, vgl. Od. 13.388 ; H.h. Cer. 151 ὃς Θήβης κρήδεμνον ἔχει ῥύεταί τε πόληα, Thebens Mauerzinnen, d.i. Theben selbst, Hes. Sc. 105 ; folgde Dichter ; πόλεων κρήδεμνα λύειν Bacchyl. bei Ath. II.39f ; πέτρινα Eur. Troad. 508.