'κοσμέω-ῶ :
   I mettre en ordre, d’où :
      1 arranger, mettre en bon ordre, disposer, particul. en parl. d’une armée, IL. 2, 554 ; 3, 1, etc. ; EUR. Rhes. 662 ; au pass. XÉN. Cyr. 2, 1, 26 ; d’où en gén. disposer, arranger, préparer : δόρπον, OD. 7, 13, ou δεῖπνον, PD. N. 1, 32, préparer un repas ; τράπεζαν, XÉN. Cyr. 8, 2, 6, dresser une table ; ἀοιδήν, HH. 6, 59, arranger un chant ; λέϐητα, SOPH. El. 1401, orner l’urne funéraire ; en parl. de pers. ταπεινὸς καὶ κεκοσμημένος, PLAT. Leg. 716 a, modeste et rangé, de mœurs régulières ;
      2 maintenir en ordre, càd. en repos, acc. EUR. Rhes. 138 ;
      3 répartir, distribuer, HDT. 3, 91 ; 6, 41 ;
      4 p. ext. diriger, gouverner, commander (une ville, etc.) acc. HDT. 1, 59 ; 1, 100 ; DH. 2, 7 ; en parl. de l’intelligence qui gouverne le monde, PLAT. Phæd. 97 ; τὰ κοσμούμενα, SOPH. Ant. 677, les dispositions prises par ceux qui gouvernent ; en Crète, être κόσμος ARSTT. Pol. 2, 10, 10 ; POL. 23, 15, 1 ;
   II p. suite, parer, orner :
      1 au propre, HÉS. O. 72, etc. ; au pass. être paré, HH. Ven. 65 ; κεκοσμημένος ἐσθῆτι ποικίλῃ καὶ χρυσοῖσι στεφάνοις, PLAT. Ion 535, paré d’une robe brodée et de couronnes d’or ; en parl. d’armures, BATR. 121 ; HDT. 4, 180 ; de meubles, d’objets d’art, PD. I. 1, 27, etc. ; fig. λόγον εὐρυθμίαις, ISOCR. 87 e, arranger un discours avec des phrases bien cadencées ; cf. EUR. Med. 576 ;
      2 vanter, célébrer, acc. PD. N. 6, 78 ; PLAT. Lys. 196 b, Lach. 197 c ; DÉM. 321, 14 ; ἐπὶ τὸ μεῖζον κ. THC. 1, 21, embellir en exagérant ;
      3 honorer : νέκυν, EUR. Tr. 1147, un mort ; τάφον, SOPH. Ant. 396, donner des soins à une tombe ; κ. καὶ τιμᾶν, XÉN. Cyr. 1, 3, 3, parer (de vêtements, de bijoux) qui sont des marques d’honneur ;

Moy. :
      1 arranger ou disposer pour soi : κοσμησάμενος πολιήτας, IL. 2, 806, ayant disposé en bon ordre ses compatriotes ;
      2 parer pour soi ou sur soi : κ. τὰς κόμας, HDT. 7, 209, se parer la chevelure ; χαλκοῖς σῶμ' ὅπλοις, EUR. Ph. 1359, se revêtir d’une belle armure d’airain.

Étym. κόσμος.

'

order, arrange, esp.
set an army in array, marshal it, Il. 14.379; κοσμῆσαι ἵππους τε καὶ ἀνέρας 2.554; — Pass., ἐπεὶ κόσμηθεν ἅμ’ ἡγεμόνεσσιν ἕκαστοι 3.1; πένταχα κοσμηθέντες marshalled in five bodies, 12.87; of a population, διὰ τρίχα κοσμηθέντες 2.655; once in Od., of hunters, διὰ δὲ τρίχα κοσμηθέντες 9.157; — Med., κοσμησάμενος πολιήτας having arranged his men, Il. 2.806; so after Homer, κ. στρατόν (v.l. for κοιμήσων) E. Rh. 662; τάξεις κεκοσμημέναι X. Cyr. 2.1.26, cf. Pl. Phdr. 247a; ἐπὶ τάξις πλεῦνας ἐκεκοσμέατο Hdt. 9.31. generally, arrange, prepare, δόρπον ἐκόσμει Od. 7.13; κ. ἀοιδήν h.Bacch. 59; ἔργα Hes. Op. 306; στέφανον E. Hipp. 74; τράπεζαν X. Cyr. 8.2.6; εἰς τάφον λέβητα S. El. 1401; — Pass., δεῖπνον κεκόσμηται Pi. N. 1.22; δεῖ οὕτω κοσμηθῆναι ὅκως… Democr. 266; τὸ κοσμηθὲν αἷμα, = τὸν οἰκεῖον κόσμον κτησάμενον, Gal. 5.551.
order, rule, τὴν πόλιν κ. καλῶς τε καὶ εὖ Hdt. 1.59, cf. S. Aj. 1103; Σπάρτην ἔλαχες, κείνην κόσμει E. Fr. 723 (anap.); κ. ἐμαυτόν restrain myself, Id. Hyps. Fr. 34 (60).46; τὰ ἄλλα ἐκεκοσμέατό οἱ Hdt. 1.100; τόν γε νοῦν κοσμοῦντα πάντα κοσμεῖν Pl. Phd. 97 c; — Pass., τὰ κοσμούμενα orderly institutions, S. Ant. 677; pf. part., of persons, orderly, ταπεινὸς καὶ κεκοσμημένος Pl. Lg. 716a; τεταγμένον τε καὶ κ. πρᾶγμα Id. Grg. 504 a. in Crete, hold office of κόσμος III, οἱ κεκοσμηκότες Arist. Pol. 1272a35, cf. Plb. 22.15.1; Cret. κοσμίω Leg. Gort. 1.51, etc. ; also κορμίω.
adorn, equip, dress, esp. of women, h.Hom. 6.11, Hes. Op. 72; κοσμῆσαί τινα πανοπλίῃ Hdt. 4.180; τριπόδεσσι κ. δόμον Pi. I. 1.19; τινὰ πλούτῳ ὑπερβάλλοντι Hdn. 3.10.6; c. dupl. acc., πρίν σε νυμφικὸν ἰστέφανον κοσμήσαμεν JRS 17.51 (Phrygia, iv AD); — freq. in Med., κοσμέεσθαι τὰς κεφαλάς to adorn their heads, Hdt. 7.209; κοσμεῖσθαι σῶμα ὅπλοις E. Ph. 1359; ἐν φοινικίσι κοσμησάμενοι having decked themselves, Pl.Com. 208; — Pass., χρυσῷ κοσμηθεῖσα h.Ven. 65; παῖσα δ’ Ἄρῃ κεκόσμηται στέγα Alc. 15.1; ἵπποι κεκοσμημένοι ὡς κάλλιστα Hdt. 7.40; κεκ. ἐσθῆτι ποικίλῃ καὶ χρυσοῖσι στεφάνοις Pl. Ion 535 d, cf. S. Ph. 1064, Th. 6.41, etc. metaph, adorn, embellish, λόγους E. Med. 576; λόγους ῥήμασί τε καὶ ὀνόμασι κεκοσμημένους Pl. Ap. 17 c; τραγικὸν λῆρον Ar. Ra. 1005; κ. ἔργον ἄριστον ib. 1027; τὸ λογικὸν ἔχεις ἐξαίρετον, τοῦτο κόσμει Arr. Epict. 3.1.26; λόγον εὐρυθμίαις Isoc. 5.27; αὑτὸν λόγοις Pl. La. 196 b, cf. 197 c; ἐπὶ τὸ μεῖζον κ. Th. 1.21; τὸν… τὴν ἐκείνων ἀρετὴν κοσμήσοντα (in speaking) D. 18.287; — Pass., ἦθος σεμνότητι μημένον Phld. Acad. Ind. p. 52 M.
honour, λουτροῖς σ’ ἐκόσμησ’ S. El. 1139; κ. τάφον Id. Ant. 396; νέκυν E. Tr. 1147; κ. καὶ τιμᾶν X. Cyr. 1.3.3; of persons, adorn, be an honour to, πατρίδα Thgn. 947; νᾶσον εὐκλέα Pi. N. 6.46; Σαλαμῖνα κ. πατρίδα E. Fr. 530.3; [τὴν πόλιν] αἱ τῶνδε ἀρεταὶ ἐκόσμησαν Th. 2.42.
bury, JHS 25.172, al. (Isauria). Pass., to be assigned, ascribed to, ἐς τὸν Αἰγύπτιον νομὸν αὗται [αἱ πόλεις] ἐκεκοσμέατο Hdt. 3.91; ἐς Πέρσας κεκοσμέαται Id. 6.41; esp. of philosophic schools, κατὰ τὴν Ἀκαδημίαν κοσμεῖσθαι S.E. P. 1.231; οἱ κατὰ διαφόρους αἱρέσεις κοσμούμενοι Id. M. 11.77.

1) ordnen ; bes. ein Heer zur Schlacht in Reih' und Glied stellen, Il., κοσμῆσαι ἵππους τε καὶ ἀνέρας 2.534, vgl. 14.379 ; ἐπεὶ κόσμηθεν, = ἐκοσμήθησαν, 3.1 ; πένταχα κοσμηθέντες, in fünf Scharen geordnet, 12.87 (vgl. διακοσμέω); auch im med., κοσμησάμενος πολιήτας, nachdem er sich die Bürger, seine Bürger geordnet hat, 2.806 ; Θρῇκα κοσμήσων στρατόν Eur. Rhes. 662 ; u. in Prosa, ἐπὶ τάξις πλεῦνας ἐκεκοσμέατο Her. 9.31, στρατιὰ θεῶν κατὰ ἕνδεκα μέρη κεκοσμημένη Plat. Phaedr. 247a ; auch τεταγμένον τε καὶ κεκοσμημένον πρᾶγμα, Gorg. 504a ; auch ταπεινὸς καὶ κεκοσμημένος, gesetzt u. bescheiden, Legg. IV.716a. – Daher auch = befehlen, Soph. Aj. 1082, τὰ κοσμούμενα, die Anordnungen, Befehle, Ant. 673 ; so noch Dion.Hal. 2.7, ἡγεμὼν ἑκάστην ἐκόσμει δεκάδα. – Bes. bei den Kretern = die höchste obrigkeitliche Würde haben, Pol. 23.15.1 ; vgl. Arist. Pol. 2.10. – Uebh. anordnen, einrichten ; δεῖπνον Pind. N. 1.22 ; τράπεζαν Xen. Cyr. 8.2.6 ; τράπεζαν ἀφθόνως αὑτῷ κεκοσμημένον Bato bei Ath. XIV.639f ; vgl. noch Soph. ἡ μὲν εἰς τάφον λέβητα κοσμεῖ, El. 1393 ; ἀοιδήν H.h. 6.59 ; ἔργα κοσμεῖν, die Geschäfte ordentlich ausrichten, verrichten, Hes. O. 308. – Κοσμεῖσθαι εἴς τι, zu Etwas gerechnet, zugeordnet werden, τὰ τέκνα αὐτοῦ εἰς Πέρσας κεκοσμέαται, Her. 6.41, vgl. 3.91.
2) schmücken, zieren, χρυσῷ κοσμηθεῖσα Ἀφροδίτη H.h. Ven. 65 ; Hes. O. 72, Th. 573 ; δόμον τριπόδεσσιν Pind. I. 1.19 ; λαφύροις δῶμα κοσμήσει πατρός Aesch. Spt. 461 ; τοῖς ἐμοῖς ὅπλοισι κοσμηθεὶς φανεῖ Soph. Phil. 1053, wie Eur. Phoen. 1368 u. öfter ; in Prosa häufig, z.B. ἀλλοτρίοις χρώμασι καὶ κόσμοις κοσμούμενος Plat. Phaedr. 249d ; auch μεθ' ὅπλων τε καὶ ἵππων κοσμεῖσθαι, Legg. VII.796c ; Sp. – Ehren, bes. die Toten, τάφον Soph. Ant. 592, λουτροῖς ἐκόσμησ' ἄθλιον βάρος El. 1128, ὅταν σὺ κοσμήσῃς νέκυν Eur. Troad. 1147 ; mit Worten, εὖ ὅδε ἑαυτὸν κοσμεῖ τῷ λόγῳ Plat. Lach. 197e, u. so auch A.; αἱ τῶνδε ἀρεταὶ τὴν πόλιν ἐκόσμησαν Thuc. 2.42 ; καὶ τιμᾶν Xen. Cyr. 1.3.3 ; auch ἐπὶ τὸ μεῖζον κοσμεῖν, ausschmücken u. vergrößern, Thuc. 1.21 ; bereichern, πλούτῳ ὑπερβάλλοντι ἐκόσμησε Hdn. 3.10.12.

κοσμέω, -ῶ
(< κόσμος), [in LXX for עָדָה, תָּקַן, etc. ;]
__1. to order, arrange, prepare (in Hom. esp. of marshalling armies): Mat.25:7 (cf. Sir.50:9, al.).
__2. to adorn, furnish: οἶκον, pass., Mat.12:44, Luk.11:25; μνημεῖα, Mat.23:29; τὸ ἱερόν, pass., Luk.21:5; θεμέλιοι, Rev.21:19; νύμφην, pass., Rev.21:2; ἐαυτάς, before ἐν, 1Ti.2:9. Metaph., with accusative of person(s), 1Pe.3:5; with accusative of thing(s), Tit.2:10.†
(AS)