κοιρανέω-ῶ [ᾰ] être maître, commander, dat. en parl. d’un chef d’armée, IL. 2, 207 ; 4, 250 ; μάχην ἄνα, IL. 5, 824 ; πόλεμον κάτα, IL. 5, 332, commander pendant le combat, à la guerre ; en parl. d’un roi en temps de paix : Ἰθάκην κάτα, OD. 1, 247 ; Λυκίην κάτα, IL. 12, 318, régner à Ithaque, en Lycie ; avec le gén. τινος, HÉS. Th. 331 ; ESCHL. Pers. 214 ; τινι, ESCHL. Pr. 49 ; A.RH. 2, 998, commander à qqn ou à qqe ch. ; rar. avec l’acc. : χορούς, PD. O. 14, 12, diriger des chœurs ; abs. ESCHL. Pr. 958.

➳ Prés. ind. 3 pl. ion. κοιρανέουσι, OPP. C. 3, 41 ; 3 pl. dor. κοιρανέοισιν, PD. l. c. ; part. κοιρανέων, IL. 2, 207 ; acc. κοιρανέοντα, IL. 5, 824 ; impf. itér. 3 sg. κοιρανέεσκεν, A.RH. 2, 998.

Étym. κοίρανος.

poet. Verb, to be lord or master, rule, command, in Hom., 1. of a military leader, ὣς ὅ γε κοιρανέων δίεπε στρατόν Il. 2.207, cf. 4.250; μάχην ἀνὰ κοιρανέοντα 5.824; πόλεμον κάτα κοιρανέουσιν ib. 332. of a king in peace, Λυκίην κάτα κοιρανέουσιν 12.318; of the suitors (princes) in Ithaca, Od. 1.247, al. later c. gen., to be lord of, Hes. Th. 331, A. Pers. 214; c. dat., θεοῖσι κ. Id. Pr. 49; Ep. impf. κοιρανέεσκεν A.R. 2.998; abs., τὸν νῦν κοιρανοῦντα A. Pr. 958; c. acc., lead, arrange, χορούς Pi. O. 14.9; — Pass., Call. Del. 167.

Herrscher sein, herrschen, gebieten, obwalten, sowohl vom Oberbefehl im Kriege, als von der Herrscher- u. Richtergewalt des Königs im Frieden ; Hom., teils absolut, ἃς ὅ γε κοιρανέων δίεπε στρατόν, Il. 2.207, 4.250, wie Aesch. Prom. 960, teils, was häufiger ist, mit Präpositionen, μάχην ἀνὰ κοιρανέοντα Il. 5.824, (θεαὶ) αἵτ' ἀνδρῶν πόλεμον κάτα κοιρανέουσιν ib. 332, οὐ μὰν ἀκληεῖς Λυκίην κάτα κοιρανέουσιν βασιλῆες 12.318 ; Od. 1.247 von der vornehmen Stellung der Freier in Ithaka ; – Pind. vrbdt es mit dem acc., θεοὶ κοιρανέοισιν χορούς, Ol. 14.9 ; – c. gen., Aesch. σωθεὶς δ' ὁμοίως τῆσδε κοιρανεῖ χθονός, er beherrscht dies Land, Pers. 210 ; ähnlich Opp. λεόντων κοιρανικῶν Λίβυες μέγα κοιρανέουσι λέοντες, Cyn. 3.41, unter den gebietenden Löwen herrschen die Libyschen ; – c. dat., Ap.Rh. 2.998 τῇσιν τότε κοιρανέεσκεν.