GRC

κεφαλή

download
JSON

Bailly

'ῆς (ἡ) [ᾰ] tête :
   I en parl. de pers. ou d’animaux, IL. 1, 524, etc. ; OD. 1, 157, etc. ; seul. une fois dans ESCHL. Sept. 525 et dans SOPH. Aj. 238 ; ἐς πόδας ἐκ κεφαλῆς, IL. 23, 169, de la tête aux pieds ; d’où comiq. en parl. de choses : τὰ πράγματα ἐκ τῶν ποδῶν ἐς τὴν κεφαλήν σοι πάντ' ἐρῶ, AR. Pl. 649, je vais tout te dire des pieds à la tête ; ἐπὶ ταῖς κεφαλαῖς τινα περιφέρειν, PLAT. Rsp. 600 d, faire faire à qqn le tour d’une assemblée, porté sur les têtes des citoyens, en signe d’admiration ; ἐπὶ κεφαλὴν ὠθεῖν τινα, HDT. 7, 136 ; LUC. Tim. 44, précipiter qqn la tête la première ; ἐπὶ κεφαλὴν εἰς τὸ δικαστήριον βαδίζειν, DÉM. 1042, 11, se précipiter (litt. marcher la tête la première) au tribunal ; κατὰ κεφαλήν, XÉN. Hell. 7, 2, 8, de haut en bas ; en parl. de ch. : τὸ κατὰ κεφαλὴν ὕδωρ, TH. H.P. 4, 10, 7, etc. l’eau de pluie (v. en outre ci-après 1) ; particul. :
      1 comme synon. de homme (la tête étant considérée comme la partie la plus noble du corps) : ἰφθίμους κεφαλάς, IL. 11, 55, têtes vaillantes, guerriers vaillants ; ἶσον ἐμῇ κεφαλῇ, IL. 18, 82, comme moi-même ; particul. avec idée d’affection ou de respect : ἠθείη κ. IL. 23, 94 ; φίλη κ. IL. 8, 281, etc. ; PLAT. Phædr. 264 e, tête chérie ; ou en mauv. part, μιαρὰ κ. AR. Ach. 285 ; DÉM. 559, 6, etc. tête maudite ; κατὰ κεφαλήν, ARSTT. Pol. 2, 10, 7, par tête, homme par homme ;
      2 dans les imprécations : ἐς κεφαλὴν τρέποιτ' ἐμοί, AR. Ach. 833, que cela retombe sur ma tête ; ἐς κ. σοι, AR. Pax 1063, etc. ; σοὶ εἰς κεφαλήν, PLAT. Euthyd. 283 e, que cela retombe sur ta tête ; cf. DÉM. 322, 23, etc. ; périphr. πεντακοσίας κεφαλὰς πολεμίων, HDT. 9, 99, cinq cents têtes d’ennemis ; comme synon. de vie : ἐμῇ κεφαλῇ περιδείδια, IL. 17, 242, j’ai craint pour ma tête ; κεφαλὰς παρθέμενοι, OD. 2, 237, ayant exposé leurs têtes, càd. leur vie ;
   II p. anal. :
      1 tête d’une plante, AR. Pl. 718 ; TH. H.P. 1, 8, 5, etc. ; d’un os, HPC. Art. 797 ; d’un membre, ARSTT. H.A. 3, 1 ; RUF. p. 29 Clinch. ; d’un vase, THCR. Idyl. 8, 87 ; ARSTT. P.A. 2, 8, 8, etc. càd. la partie supérieure, dominante ; ποταμοῦ, HDT. 4, 91, la source d’un fleuve ; en parl. d’un terrassement près d’un fossé, XÉN. Cyr. 3, 3, 68 ;
      2 fig. le point capital, la partie principale d’une chose, d’où couronnement, achèvement : κεφαλὴν ἐπιτιθέναι, PLAT. Gorg. 505 d, ou ἀποδοῦναί τινι, PLAT. Phil. 66 d, etc. mettre le couronnement à qqe ch.

Étym. indo-europ. *ghebh-l-, tête ; cf. all. Giebel.

'
Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »

LSJ

ἡ, head of man or beast, Hom. (v. infr.), Alc. 15, etc. ; once in A., Th. 525 (lyr.), once in S., Aj. 238 (anap.), also in E., Fr. 308 (anap.), Rh. 226 (lyr.), al. ; ἄλλου οὐδενὸς ἐμψύχου κ. γεύσεται Αἰγυπτίων οὐδείς Hdt. 2.39; κεφαλῇ… μείζονες taller in stature, Il. 3.168; so μείων… κεφαλήν ib. 193 Aristarch. ; freq. with Preps., κατὰ κεφαλῆς, Ep. κὰκ κεφαλῆς, down over the head, κόνιν… χεύατο κὰκ κεφαλῆς Il. 18.24, cf. Od. 8.85, etc. κατὰ κεφαλήν, Ep. κὰκ κεφαλήν on the head, Ἐρύλαον… βάλε πέτρῳ μέσσην κὰκ κεφαλήν Il. 16.412, cf. 20.387, 475; in Prose, from above, X. HG 7.2.8; c. gen., above, κ. κ. τινῶν γενέσθαι ib. 7.2.11; τὸ κ. κ. ὕδωρ, of rain water, Thphr. HP 4.10.7 (-ὴν codd.), CP 6.18.10 (-ῆς); in Archit., upright, IG2². 463.42; also, per head, each person (cf. infr. 1.2), Arist. Pol. 1272a14, LXX Ex. 16.16; κατὰ κεφαλὴν τῶν κωμητῶν PPetr. 2 p. 17 (iii BC). ἐς πόδας ἐκ κεφαλῆς from head to foot, Il. 23.169; τὰ πράγματα ἐκ τῶν ποδῶν ἐς τὴν κ. σοι πάντ’ ἐρῶ Ar. Pl. 650. ἐπὶ κεφαλήν head foremost, ἐπὶ κ. κατορύξαι to bury head downwards, Hdt. 3.35; ἐπὶ κ. ὠθέεσθαι to be thrust headlong, Id. 7.136, cf. Hyp. Fr. 251; ἐπὶ κ. ὠθεῖν τινα ἐκ τοῦ θρόνου Pl. R. 553b; ἐπὶ τὴν κ. εἰς κόρακας ὦσον Men. Sam. 138; εὐθὺς ἐπὶ κ. εἰς τὸ δικαστήριον βαδίζειν D. 42.12; οὐ βουλόμενος πολίτας ἄνδρας ἐπὶ κ. εἰσπράττειν τὸν μισθόν recklessly, Hyp. Lyc. 17; ἐπὶ ταῖς κεφαλαῖς περιφέρειν carry on high, in token of admiration, Pl. R. 600d. as the noblest part, periphr. for the whole person, πολλὰς ἰφθίμους κ. Il. 11.55, cf. Od. 1.343, etc. ; ἶσον ἐμῇ κ. no less than myself, Il. 18.82; ἑᾷ κ. Pi. O. 7.67; esp. in salutation, φίλη κ. Il. 8.281, cf. 18.114; ἠθείη κ. 23.94; Ἄπολλον, ὦ δία κ. E. Rh. 226 (lyr.); in Prose, Φαῖδρε, φίλη κ. Pl. Phdr. 264a; τῆς θείας κ. Jul. Or. 7.212a; in bad sense, ὦ κακαὶ κεφαλαί Hdt. 3.29; ὦ μιαρὰ κ. Ar. Ach. 285; periphr. in Prose, πεντακοσίας κεφαλὰς τῶν Ξέρξεω πολεμίων Hdt. 9.99; in bad sense, ἡ μιαρὰ καὶ ἀναιδὴς αὕτη κ. D. 21.117, cf. 18.153; ἡ κ. τῶν αὐτοῦ PRein. 57.8 (iv AD); μεγάλη κ. a great personage, Vett.Val. 74.7; cf. supr. 1 b fin.
life, ἐμῇ κ. περιδείδια Il. 17.242; σύν τε μεγάλῳ ἀπέτεισαν, σὺν σφῇσιν κεφαλῇσι 4.162; παρθέμενοι κεφαλάς staking their heads on the cast, Od. 2.237; τὴν κ. ἀποβαλέεις Hdt. 8.65. in imprecations, ἐς κεφαλὴν τράποιτ’ ἐμοί on my head be it! Ar. Ach. 833; ἐς τὴν κ. ἅπαντα τὴν σὴν τρέψεται Id. Nu. 40; ἃ σοὶ καὶ τοῖς σοῖς οἱ θεοὶ τρέψειαν εἰς κ. D. 18.290; ἐς κ. σοί (sc. τράποιτο) Ar. Pax 1063, Pl. 526; σοὶ εἰς κ. Pl. Euthd. 283e; τὰ μὲν πρότερον… ἐγὼ κεφαλῇ ἀναμάξας φέρω Hdt. 1.155; οἷς ἂν… τὴν αἰτίαν ἐπὶ τὴν κ. ἀναθεῖεν D. 18.294; τὸ αἷμα ὑμῶν ἐπὶ τὴν κ. ὑμῶν Act. Ap. 18.6. of things, extremity, in Botany, κ. σκορόδου head (= inflorescence) of garlic, Ar. Pl. 718, cf. Plb. 12.6.4; κ. μήκωνος Thphr. HP 9.8.2; ῥίζα κ. ἔχουσα πλείονας tubers, Dsc. 3.120. in Anatomy, κεφαλαὶ τῆς κάτω γνάθου, prob. the condyloid and coronoid processes, Hp. Art. 30; ἡ κ. τοῦ ὄρχεως, = ἐπιδιδυμίς, Arist. HA 510a14, cf. Gal. 4.565; μηροῦ, κνήμης κ., Poll. 2.186, 188; of the base of the heart, Gal. UP 6.16; but, apex, Hp. Cord. 7; of the sac in poulps, Arist. PA 654a23, 685a5; of muscles, origin, Gal. UP 7.14. generally, top, brim of a vessel, Theoc. 8.87; coping of a wall, X. Cyr. 3.3.68; capital of a column, CIG 2782.31 (Aphrodisias), LXX 3 Ki. 7.16, Poll. 7.121. in pl., source of a river, Hdt. 4.91 (butsg., mouth, οἶδα Γέλα ποταμοῦ κεφαλῇ ἐπικείμενον ἄστυ Call. Aet. Oxy. 2080.48); generally, source, origin, Ζεὺς κ. (v.l. ἀρχή), Ζεὺς μέσσα, Διὸς δ’ ἒκ πάντα τελεῖται (τέτυκται codd.) Orph. Fr. 21a; starting-point, κ. χρόνου Placit. 2.32.2 (κρόνου codd.), Lyd. Mens. 3.4; κ. μηνός ib. 12.
extremity of a plot of land, PPetr. 3 p. 72 (iii BC), PFlor. 50.83 (iii AD). Ὁμηρείη κ.
bust of Homer, IG 14.1183.10. κ. περίθετος wig, head-dress, Ar. Th. 258. metaph, κ. δείπνου pièce de résistance, Alex. 172.15.
crown, completion, κεφαλὴν ἐπιθεῖναι Pl. Ti. 69b; ὥσπερ κ. ἀποδοῦναι τοῖς εἰρημένοις Id. Phlb. 66d, cf. Grg. 505d; ὥσπερ κεφαλὴν ἔχουσα ἐπιστήμη Arist. EN 1141a19; consummation, σχεῖν κ. Pl. Ti. 39d.
sum, total, πάσας ἐρρηγείας Tab.Heracl. 1.36; of money, IG 12(9).7 (Carystus, iv BC), SIG 245ii 36 (Delph., iv BC).
band of men, LXX Jb. 1.17; right-hand half of a phalanx (opp. οὐρά), Arr. Tact. 8.3, Ael. Tact. 7.3. Astron., κ. τοῦ κόσμου, of Aries, Heph.Astr. 1.1. (ghebh-, cf. κεβλή and Engl. gable.)
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)

Pape

ἡ (sanscr. kapâlas, lat. caput);
1) Kopf, Haupt, sowohl von Menschen als von Tieren, von Hom. an überall ; ὕπερθε φοξὸς ἔην κεφαλήν Il. 2.218 ; κεφαλῇ κατανεύσομαι 1.524 ; ἐς πόδας ἐκ κεφαλῆς, vom Kopf bis zu den Füßen, Il. 23.169 u. A., auch ἐκ τῶν ποδῶν ἐς τὴν κεφαλήν, Ar. Plut. 649 ; Aesch. hat das Wort nur Spt. 507 u. Soph. nur Aj. 238 ; öfter Eur., Ar., u. in Prosa gewöhnlich ; ἐπὶ κεφαλήν, auf den Kopf, kopfüber, ὠθεῖν Her. 7.136 ; ἐπὶ κεφαλὴν ὠθεῖ ἐκ τοῦ θρόνου Plat. Rep. VIII.553b ; Sp., wie Dion.Hal. 7.36 Luc. Tim. 44 ; μὴ εὐθὺς ἐπὶ κεφαλὴν πρὸς τὸ δικαστήριον βαδίζειν, Hals über Kopf, Dem. 42.12 ; vgl. noch Lobeck Phryn. 440.
2) das Haupt des Menschen, als der edelste Teil, die ganze Person umschreibend ; τίπτε μοι, ἠθείη κεφαλή, δεῦρ' εἰλήλουθας ; Il. 23.94, teures Haupt, wie 8.281 ; τοίην γὰρ κεφαλὴν ποθέω Od. 1.343, vgl. 11.549 ; ähnl. νῦν δ' εἶμ', ὄφρα φίλης κεφαλῆς ὀλετῆρα κιχείω Ἕκτορα Il. 18.114 ; Ἄπολλον ὦ δία κεφαλά Eur. Rhes. 226 ; μιαρὰ κεφ. Ar. Ach. 285 ; auch in Prosa, μετὰ σοῦ τῆς θείας κεφαλῆς Plat. Phaedr. 234d ; Φαῖδρε, φίλη κεφαλή 264a ; ὦ μιαρὰ κεφαλή Dem. 21.135, öfter ; Themist.; κατὰ κεφαλήν, kopfweise, viritim, Arist. Pol. 2.10.
3) übertr., das Leben, wie auch wir in vielen Vrbdgn »Kopf« für »Leben« sagen ; ὅσσον ἐμῇ κεφαλῇ πέρι δείδια μή τι πάθῃσι Il. 17.242 ; ἔργον, ὃ σῇ κεφαλῇ ἀναμάξεις Od. 19.91, du wirst es mit deinem Kopfe büßen ; σύν τε μεγάλῳ ἀπέτισαν, σὺν σφῇσιν κεφαλῇσιν, büßten es mit ihren Köpfen, ihrem Leben ab, Il. 2.161 ; κεφαλὰς παρθέμενοι, ihre Köpfe daran setzend, ihr Leben aufs Spiel setzend, Od. 2.237, wofür 3.74 ψυχάς steht ; so auch Ar., ἐς κεφαλὴν τρέποιτ' ἐμοί ; an den Kopf, ans Leben gehen, Ach. 833 ; ἃ νῦν εἰς κεφαλὴν ὑμᾶς αὐτῷ δεῖ τρέψαι Dem. 19.130 ; auch ohne Verbum, σοὶ εἰς κεφαλήν, auf deinen Kopf, Plat. Euthyd. 283e, wo der Ausdruck als ἀγροικότερον bezeichnet wird.
4) auch von anderen Dingen das Hauptende, Kopfende ; ὑπὲρ κεφαλᾶς, über den Rand des Gefäßes, Theocr. 8.87 ; ὄρχεως Arist. H.A. 3.1 ; oft bei Medic. ein Knochen u. dgl.; der Säulenknauf, Poll. 7.121 ; – μήκωνος, Mohnkopf, Theophr.; σκορόδου, Knoblauchzwiebel, Ar. Plut. 718 ; Pol. 12.6.4 ; – τῆς τάφρου, vom Walle, Xen. Cyr. 3.3.66 ; – ποταμοῦ, die Quellen, Her. 4.91.
5) Hauptsache, Hauptsatz, Hauptergebnis, wie man es zum Schlusse einer Rede zusammenfaßt ; Plat. vrbdt τελευτὴν ἤδη καὶ κεφαλὴν πειρώμεθα ἐπιθεῖναι τοῖς πρόσθεν Tim. 69a ; ὥσπερ κεφαλὴν ἀποδοῦναι τοῖς εἰρημένοις Phil. 66d, vgl. Gorg. 505d ; Arist. Eth. 6.7. – Später auch so = Hauptperson, Anführer.
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)

TBESG

κεφαλή, -ῆς, ἡ
[in LXX nearly always for רֹאשׁ ;]
the head: Mat.5:35, Mrk.6:24, Rev.1:14 9:7, al. mult.; figuratively, ἄνθρακες ἐπὶ τὴν κ., Rom.12:20 (LXX); αἷμι, Act.18:6; metaph., of a husband, with genitive, 1Co.1:13, Eph.5:23; of Christ, 1Co.11:3, Eph.4:15 5:23, Col.1:18 2:10, 19; of things, κ. γωνίας, Mat.21:42 (LXX)
(AS)
Translators Brief lexicon of Extended Strongs for Greek based on Abbot-Smith, A Manual Greek Lexicon of the New Testament (1922) (=AS), with corrections and adapted by Tyndale Scholars
See also: Κεφαλή
memory