GRC

κατατίθημι

download
JSON

Bailly

κατα·τίθημι :
   I
déposer :
      1 au propre : τόξον, OD. 21, 82, son arc ; τὰ ὅπλα, XÉN. Cyr. 2, 1, 14, ses armes ; ἐπὶ χθονός, IL. 3, 293, jeter à terre (des agneaux immolés) ; ἐπὶ χθονί, IL. 6, 473, déposer qqe ch. à terre ; τινὰ εἰς Ἰθάκην, OD. 16, 230, ou ἐν Λυκίης δήμῳ, IL. 16, 683, transporter et déposer qqn à Ithaque, chez le peuple des Lyciens ; ἐπὶ θρόνου, OD. 20, 96 ; παρὰ πυρί, OD. 19, 55, sur un siège, près du feu ; τι ἐκ καπνοῦ, OD. 16, 288 ; 19, 7, déposer ailleurs un objet qu’on retire de la fumée ;
      2 particul. déposer de l’argent, payer : ὄφλημα, DÉM. 546 fin, payer des impôts, acquitter une dette ; τάλαντα τῷ θεῷ, HDT. 9, 120, déposer des talents en offrande à la divinité ; avec un gén. de pers. : μηδὲν αὐτῶν καταθείς, XÉN. Cyr. 3, 1, 37, sans rien payer pour eux ; ou de ch. : τί τινος κ. τινί, AR. Pax 1214, payer qqe ch. à qqn en échange d’autre ch. ; fig. κ. τινὶ χάριν, PD. N. 7, 112, acquitter une dette de reconnaissance envers qqn ; κ. ἃ ὑπέσχεο, SOPH. O.C. 227, acquitter la promesse que tu as faite ;
   II déposer en public, d’où :
      1 proposer : ἄεθλα, OD. 24, 91, des prix ; λέϐητα, IL. 23, 267, 885, un bassin comme prix ;
      2 communiquer : τι ἐς μέσον, EUR. Cycl. 547, qqe ch. pour l’usage commun ; κ. εἰς τὸ μέσον ou εἰς τὸ κοινόν, PLAT. Crat. 384 c, proposer pour être discuté en commun ; ἐς μέσον Πέρσῃσι κ. τὰ πρήγματα, HDT. 3, 80, communiquer aux Perses une part du pouvoir ; τὸ αὑτοῦ ἔργον ἅπασι κοινὸν κ. PLAT. Rsp. 369 e, faire ce qu’on fait pour le bien commun ;
   III déposer sous la garde de : τινὰ ἐν τῷ δεσμωτηρίῳ, DÉM. 720, 22, jeter qqn en prison ;
   IV apporter, conférer : εὐεργεσίας εἴς τινα, HDN 3, 6, conférer des bienfaits à qqn ; σπουδήν τινι, HDN 1, 4, témoigner de son zèle pour qqn ;
   V accomplir : εὐθύτομον ὁδόν, PD. P. 5, 120, faire la route directement ;

Moy. :
   I. 1 déposer, quitter : τεύχεα, IL. 3, 114, ses armes ; χλαῖναν, OD. 17, 86 ; ἱμάτιον, AR. Pl. 929, etc. sa tunique, son vêtement ; fig. τὴν μοναρχίαν, PLUT. Fab. 9, abdiquer la dictature ;
      2 particul. déposer un mort, enterrer, OD. 24, 190 (cf. κατάθεσις) ;
      3 déposer, mettre de côté, négliger, acc. XÉN. Mem. 1, 4, 15 ; PLAT. Prot. 348 a, etc. ;
      4 déposer, faire cesser : πόλεμον, THC. 1, 121 ; DÉM. 425, 26, une guerre ; au pass. ξυμφορᾶς μετρίως κατατιθεμένης, THC. 4, 20, l’incident étant arrangé sans déshonneur ou sous le coup de revers encore sans gravité ;
      5 décharger : ὀργὴν εἴς τινα, XÉN. Cyn. 10, 8, sa colère contre qqn ;
   II déposer ou réserver pour soi, d’où :
      1 déposer en lieu sûr : πρέσϐεις εἰς, THC. 3, 72 ; λείαν εἰς, XÉN. Hell. 1, 3, 2, transporter et déposer en lieu sûr des envoyés, du butin, etc. ;
      2 mettre en dépôt, en réserve pour soi, se réserver, acc. τι ἐπὶ δόρπῳ, OD. 18, 45, qqe ch. pour son souper ; ἔντεα ἐς θάλαμον, OD. 19, 17, déposer son armure à l’écart dans sa chambre ; θησαυροὺς ἐν οἴκῳ, XÉN. Cyr. 8, 2, 15, déposer des trésors dans sa maison ; fig. χάριτα, HDT. 6, 41 ; χάριτας, PLAT. Crat. 391 b ; χάριν πρός τινα, DÉM. 1351 fin ; χάριν τινί, XÉN. Cyr. 8, 3, 26, se faire une réserve de reconnaissance chez qqn, càd. lui accorder un bienfait, lui rendre un service ; φιλίαν παρά τινι, XÉN. An. 2, 5, 8 ; ἔχθραν πρός τινα, LYS. 192, 35 ; PLUT. Dem. 12, s’amasser un fonds d’amitié, de haine, chez qqn ; δόξαν, THC. 4, 87 ; κλέος, HDT. 7, 220 ; 9, 78 ; PLAT. Conv. 208 c, acquérir de la gloire ; πολλὰ αἱ μακραὶ ἁμέραι κατέθεντο λύπας ἐγγυτέρω, SOPH. O.C. 1216, une longue vie met en réserve (pour les retrouver dans la vieillesse) beaucoup de choses plus voisines de la douleur (que du plaisir) ;
      3 consigner, enregistrer : τι εἰς μνήμην, PLAT. Leg. 858 d, déposer qqe ch. dans son souvenir ; εἰς βιϐλίον, DÉM. 1401, 19, dans un livre ;
      4 proposer : γνώμην εἰς μέσον, DH. Rhet. c. 4, proposer son avis dans une assemblée ;
      5 dépenser (v. l’act. I, 2) ou employer son argent : ἔς τι, PHILÉM. (Com. fr. 4, 12) pour qqe ch. ; fig. τὴν σχολὴν εἴς τι, PLUT. M. 135 d, employer son loisir à qqe ch. ;
      6 c. συγκατατίθεμαι, EUST. 1261, 19.

➳ Formes épq. : ao.2 ind. 1 pl. κάτθεμεν, OD. 9, 72 ; 24, 44 ; 3 pl. κάτθεσαν, OD. 13, 135 ; impér. 2 pl. κάτθετε, OD. 19, 317 ; 21, 260 ; sbj. 1 pl. καταθείομεν (p. καταθῶμεν) OD. 21, 264 ; inf. κατθέμεν, OD. 19, 4. Moy. ao.2 ind. 3 sg. κάτθετο, A.RH. 3, 867 ; 1 pl. κατθέμεθα, OD. 18, 45 ; 3 duel κατθέσθην, OD. 22, 141 ; sbj. καταθείομαι (p. καταθῶμαι) IL. 22, 111 ; OD. 19, 17 ; part. κατθέμενοι, OD. 24, 190.

Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »

LSJ

fut. -θήσω ; Hom. freq. uses the Ep. aor. forms, Act. κάτθεμεν, κάτθετε, κάτθεσαν, inf. κατθέμεν (Dor. κατθέμειν prob. in Epich. 71, Aeol. κά(θ)θηκε Schwyzer 647a (Naucratis, vi BC)), Med. κατθέμεθα, κατθέσθην, κατθέμενοι (sg. κάτθετο A.R. 3.867); also καταθείομεν, aor. subj. for καταθῶμεν, Od. 21.264; καταθείομαι, aor. subj. Med. for καταθῶμαι, Il. 22.111, Od. 19.17:
place, put, lay down, folld. by various Preps., κ. ἄρνας ἐπὶ χθονός Il. 3.293; κόρυθ’ ἐπὶ χθονί 6.473; κ. τινὰ ἐν Λυκίης δήμῳ or εἰς Ἰθάκην, set him down in…, 16.683, Od. 16.230; τινὰ ἐν λεχέεσσι Il. 18.233; τεύχε’ ἐς θάλαμον Od. 24.166; ἐς μέγαρον ἐπὶ θρόνου 20.96; κλισίην τινὶ παρὰ πυρί 19.55; τι ὑπὸ ζυγά 13.20; τι ἐκ καπνοῦ take down out of the smoke, 16.288, 19.7.
put down, offer as a prize, ἄπυρον κατέθηκε λέβητα Il. 23.267, cf. 885 (tm.); κ. ἄεθλα Od. 24.91; but κ. ἄεθλον ordain a contest, 19.572; εἰς τὴν ἀγορὰν γράμματα κ.
set up as a public notice, Pl. Lg. 946d; so also κ. τι ἐς μέσον put it down in the midst, i.e. for common use, E. Cyc. 547, cf. Ar. Ec. 602; οὐσίαν, χρήματα κ., ib. 855, 871; τὰ ὅπλα εἰς τὸ μέσον X. Cyr. 2.1.14; but ἐς μέσον Πέρσῃσι κ. τὰ πρήγματα communicate power to them, give them a common share of it, Hdt. 3.80; ἐς μέσον Κῴοισι κ. τὴν ἀρχήν Id. 7.164; τὸ αὑτῶν ἔργον ἅπασι κοινὸν κ. Pl. R. 369e; κ. εἰς τὸ μέσον or εἰς τὸ κοινόν, propose for common discussion, Id. Phlb. 14b, Cra. 384c.
put down as payment, pay down, Hdt. 9.120, Ar. Ra. 176, Nu. 246, Th. 1.27, Pl. Prt. 314b, Lg. 921d, etc. ; τέλη Antipho 5.77; μετοίκιον Lys. 31.9; τὸ ὄφλημα D. 21.99, cf. 151; τὰς συμβολάς Antiph. 26.8; put down as paid (in accounts), X. Oec. 9.8; τί… τουτοινὶ καταθῶ σοι… ; what shall I pay you for these? Ar. Pax 1214; generally, pay, perform what one has promised, νικῶντί γε χάριν κ. Pi. N. 7.76; ἃ δ’ ὑπέσχεο ποῖ καταθήσεις ; S. OC 227 (anap.); — also in Med., v. infr. II. 7.
dedicate, Schwyzer 647a (Naucratis, vi BC), 682 (2) (Cypr.), al.
deposit, παρακαταθήκην ἐς… Hdt. 5.92. ηʹ; ἐνέχυρα IG 5(2).344.18 (Orchom. Arc., iii BC); — in this sense usu. in Med., cf. 11.4.
mortgage, Leg. Gort. 6.19, Test.Epict. 2.13, etc.
deposit in the tomb, bury, v.l. in Ev. Marc. 15.46.
sow seed, POxy. 1031.17 (iii AD). κ. ὁδόν lay down, make a road, Pi. P. 5.90.
dish up, serve, Epich. 71. in late form κατατίθω, consign, ἀγγέλοις καταχθονίοις Tab. Defix. Aud. 75.1. Med., lay down from oneself, put off, lay aside, esp. of arms, τεύχεα…, τὰ μὲν κατέθεντ’ ἐπὶ γαίῃ Il. 3.114, cf. Od. 22.141 (hence, comically, θυμὸν κατάθου παρὰ τὴν ὀργὴν ὥσπερ ὁπλίτης Ar. Av. 401); χλαίνας μὲν κατέθεντο κατὰ κλισμούς Od. 17.86; ζώναν καταθηκαμένα, of a maiden, Pi. O. 6.39; θοἰμάτιον, etc., Ar. Pl. 926, etc. ; τὴν χλαμύδα (of the ἔφηβος) prob. in Philem. 34; τὴν μοναρχίαν lay down, Plu. Fab. 9. metaph, put an end to, settle, τὸν πόλεμον Th. 1.121, Lys. 33.6, D. 19.264; — Pass., ξυμφορᾶς μετρίως κατατιθεμένης being arranged on tolerable terms, Th. 4.20.
put aside, leave out of the question, τοὺς ποιητάς Pl. Prt. 348a, cf. Ti. 59c, Democr. 3; κ. ἐν ἀμελείᾳ treat negligently, X. Mem. 1.4.15.
lay down in a place; of the dead, bury, Od. 24.190; κ. πηδάλιον ὑπὲρ καπνοῦ Hes. Op. 45; τὰς μαχαίρας ἐνθαδί Ar. Eq. 489; [τὰ στρώματα] Id. Ra. 166; ὤμοισι κατ’ ἄμβροτα θήκατο τεύχη on one΄s shoulders, Q.S. 12.303; put on shore, disembark, Luc. Alex. 57; ποῖ δὴ ἡμᾶς ὁ ἀνὴρ θήσεται ; Plu. Caes. 37; metaph, πολλὰ αἱ μακραὶ ἁμέραι κατέθεντο λύπας ἐγγυτέρω have brought them nearer…, S. OC 1216 (lyr.).
deposit for oneself, lay by, lay up in store (v. supr. I. 4), [γαστέρας] ἐπὶ δόρπῳ for supper, Od. 18.45; ἔντεα ἐς θάλαμον 19.17; ὅπλα εἰς τὰς ἄκρας X. Cyr. 7.5.34; βίον Hes. Op. 601; σμικρὸν ἐπὶ σμικρῷ ib. 361; καρποὺς ἐς φορβήν Hdt. 1.202; παραθήκην Id. 6.73; χρήματα Antipho Soph. 54; θησαυρὸν παισί Thgn. 409; θησαυροὺς ἐν οἴκῳ X. Cyr. 8.2.15; μυρίους δαρεικοὺς εἰς τὸ ἴδιον ἐμοί Id. An. 1.3.3; [σῖτον] hoarditup in hope of high prices, Lys. 22.9. metaph, κλέος lay up store of glory, Hdt. 7.220, 9.78, Pl. Smp. 208c; ἀΐδιον δόξαν κ. Th. 4.87; κ. ἀποστροφήν τινι X. An. 7.6.34; freq. χάριτα or χάριν κατατίθεσθαι τινι or πρός τινα, lay up a store of gratitude or favour, Hdt. 6.41, 7.178, Antipho 5.61, Th. 1.33, D. 59.21, etc. ; εὐεργεσίαν κ. ἐς βασιλέα Th. 1.128 (so in Pass., μεγάλων μοι κατατεθεισῶν ἐς αὐτὸν εὐεργεσιῶν Hdn. 3.6.2, cf. 1.4.3); also ἔχθραν καταθέσθαι πρὸς ἐκείνους ὑπὲρ αὐτῶν Lys. 2.22; κατέθετο μῖσος διπλάσιον τῆς οὐσίας Men. 626; but κ. ὀργὴν εἴς τινας vent one΄s fury upon…, X. Cyn. 10.8.
deposit in a place of safety, τοὺς πρέσβεις κατέθεντο εἰς Αἴγιναν Th. 3.72; τὴν λείαν ἐς τοὺς Βιθυνούς X. HG 1.3.2; κ. εἰς τὸ οἴκημα D. 56.4; οἴκαδε Pl. Prt. 314a; διαθήκην παρά τινι Is. 6.27; φιλίαν παρὰ θεούς X. An. 2.5.8; [Διόνυσον] ἐν Δρακάνῳ Theoc. 26.34; — Pass., of prisoners, ἐν τῷ δεσμωτηρίῳ κατατεθῶσιν Lex ap. D. 24.63, cf. D.C. 58.1.
lay up in memory or as a memorial, χρὴ… γνώμην ταύτην (ταύτῃ Bgk.) καταθέσθαι Thgn. 717; μνημεῖον παρά τινι Pl. Tht. 209c; κ. εἰς μνήμην record, register, Id. Lg. 858d; κ. τι ἐς βιβλίον D. 61.2; γνώμην θέσθαι εἰς μέσον D.H. Th. 9.4.
pay (cf. 1.3), ἐκφόριον BGU 1059.22 (i BC), cf. PTeb. 329.7 (ii AD), etc.
employ, spend, τὴν ἀκμὴν… πρὸς τί κατατιθέμενος on what he is employing the prime of life, Apollod.Com. 13.4; τὸν βίον εἴς τι Phld. Rh. 1.244 S. ; κ. τὴν σχολὴν εἰς καλόν τι employ one΄s leisure in…, Plu. 2.135d; τὴν τοῦ λέγειν δύναμιν εἰς τὴν τῶν ἀδικουμένων βοήθειαν D.S. 9.13; σπουδὴν τιθέμενοι Polystr. p. 19 W.
impose, ὄνομα Parm. 19.3, cf. 8.39; but μορφὰς κατέθεντο δύο γνώμας ὀνομάζειν recorded their decision, decided to name, ib. 53. in Law, depose, aver, ἐν ὑπομνήμασι PLips. 35.16 (iv AD), cf. Cod.Just. 1.5.16.1, etc. = συγκατατίθεμαι, Eust. 1261.19.
make a testamentary disposition, κ. διαθηκιμαίαν βούλησιν PMasp. 151.43, al. (vi AD). — Freq. in Hom. and familiar Att. ; rare in Trag.
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)

Pape

(τίθημι),
1) niederlegen, -setzen, -stellen, hinsetzen, hinstellen ; τόξον ἐδέξατο καὶ κατέθηκεν Od. 21.82 ; τὸ μὲν (τόξον) εὖ κατέθηκε ποτὶ γαίῃ ἀγκλίνας Il. 4.112 ; τοὺς μὲν κατέθηκεν ἐπὶ χθονός 3.293 ; ἐπὶ χθονί 6.473 ; ἐν ψαμάθῳ Od. 13.119 ; κάτθεσαν εἰς Ἰθάκην, ans Land setzen, 16.230 ; ἐς μυχὸν ὑψηλοῦ θαλάμου καταθεῖναι 285 ; χρὴ τεύχε' Ἀρήϊα κατθέμεν εἴ 19.4 ; κλισίην τινὶ παρὰ πυρί ib. 55 ; χλαῖναν ἐς μέγαρον ἐπὶ θρόνου 20.96 ; κάτθες τὸν κρατῆρα εἰς μέσον Eur. Cycl. 544 ; καταθεὶς τὰ ὅπλα εἰς τὸ μέσον Xen. Cyr. 2.1.14 ; oft Ar.; Geld niederlegen, Eccl. 603 ; εἰς τὴν ἀγορὰν γράμματα καταθέντες Plat. Legg. XII.946d, zur öffentlichen Bekanntmachung ; als Kampfpreis aussetzen, ἄπυρον κατέθηκε λέβητα Il. 23.267 ; ἄεθλα Od. 24.91 ; εἰς τὸ μέσον, einen Satz zum Disputieren aufstellen, Plat. Phileb. 14b, vgl. Cratyl. 384c. – Ins Gefängnis werfen, ὁπόσοι νῦν εἰσὶν ἐν τῷ δεσμωτηρίῳ ἢ τὸ λοιπὸν κατατεθῶσιν Dem. 24.63, im Gesetz, wie Sp., z.B. DC. 58.1.
2) Geld erlegen, bar bezahlen, eine Schuld abtragen ; εἰ μὴ καταθήσεις δύο δραχμὰς μὴ διαλέγου Ar. Ran. 176, öfter ; δέκα τάλαντα τῷ θεῷ Her. 9.120 ; τέλη Antiph. 5.77, die Abgaben erlegen ; τῇ δραχμῇ ἐπωβελίαν κατατιθέτω, als Zins, Plat. Legg. XI.921d ; τὴν τιμήν Prot. 314b ; Dem. 24.2 ; μετοίκιον Lys. 31.9 ; μηδὲν αὐτῶν καταθείς, ohne Etwas für sie zu bezahlen, Xen. Cyr. 3.1.37. – Sein Versprechen erfüllen, ἃ δ' ὑπέσχεο ποῖ καταθήσεις Soph. O.C. 227 ; χάριν τῷ νικῶντι καταθέμεν Pind. N. 7.76.
3) hingeben ; ἐς μέσον Πέρσῃσι καταθεῖναι τὰ πρήγματα, so daß Alle an der Verwaltung Teil nehmen, Her. 3.80 ; vgl. 7.164 ; τὸ αὑτοῦ ἔργον ἅπασι κοινόν, zum Gemeingut Aller machen, Plat. Rep. II.369e ; – εὐεργεσίας εἴς τινα, Wohltaten erweisen, Hdn. 3.6.6 ; σπουδὴν πρός τινα, 1.4.7 ; – εὐθύτομον κατέθηκεν ὁδόν, machte ihn gerade, Pind. P. 5.90.
Med. a) von sich ablegen, niederlegen ; τεύχεα κατέθεντ' ἐπὶ γαίῃ Il. 3.114, wie καταθέμενοι τὰ ὅπλα, ihre Waffen von sich ablegend, Hdn. 8.6.3 ; χλαίνας μὲν κατέθεντο κατὰ κλισμούς, die Kleider ablegen, Od. 17.86 ; von Toten, sie beisetzen, bestatten, 24.190 ; ζώναν καταθηκαμένα Pind. Ol. 6.39 ; θοἰμάτιον, τὰ στρώματα, Ar. Eccl. 512, Ran. 166 ; übertr., θυμὸν κατάθου, lege den Zorn ab, Av. 401 ; πόλεμον, beilegen, Thuc. 1.121, wie Dem. 19.264 ; – in Gewahrsam bringen, τοὺς πρέσβεις συλλαβόντες κατέθεντο εἰς αἴγιναν Thuc. 3.72 ; εἰς τὸ οἴκημα Dem. 56.4 ; Sp., wie DC. 37.36. – Ein Amt niederlegen, Plut. Fab. 9 ; τοὺς ποιητάς, sie aufgeben, außer Acht lassen, Plat. Prot. 348a ; λόγους Tim. 59d ; – ἐν ἀμελείᾳ κατατίθενται Xen. Mem. 1.4.15, sich nicht um Einen bekümmern.
   b) für sich zurücklegen, aufbewahren, aufheben ; ἐπὶ δόρπῳ, zur Abendmahlzeit, Od. 18.45 ; Hes. O. 599 ; τὴν λείαν ἅπασαν κατέθεντο εἰς Βιθυνούς Xen. Hell. 1.3.2 ; θησαυροὺς ἐν οἴκῳ Cyr. 8.2.15 ; aufspeichern, Lys. 22.9 ; διαθήκην παρά τινι Isae. 5.1. Uebertr., δοκέοντες χάριτα μεγάλην καταθήσεσθαι Her. 6.41, sich Dank bei Einem verdienen, sich Ansprüche auf Dank begründen ; vgl. Plat. Crat. 391b ; Thuc. 1.32, der auch εὐεργεσίαν καταθέσθαι so sagt, 1.128 ; χάριν, καταθήσεσθαι πρός τινα Dem. 59.21 ; χάριν ἀνδρὶ ἀγαθῷ καταθέσθαι Xen. Cyr. 8.3.26 ; Sp. – Aehnlich ἔχθραν πρός τινα καταθέσθαι, sich Jemandes Feindschaft zuzichen, Lys. 2.22 ; Plut. Dem. 12. – Κλέος εἰς τὸν ἀεὶ χρόνον ἀθάνατον καταθέσθαι, sich erwerben, Plat. Symp. 208c ; vgl. Her. 7.220 Thuc. 4.87. – Schriftlich aufzeichnen, Plat. Legg. IX.858d ; τὴν γνώμην εἰς μέσον, öffentlich hinstellen, Dem. rhet. 4 p. 327.14.
   c) sich eine Stellung, ein Verhältnis zu Einem geben, Sp.; ἐς τὸ ἴδιον, dem δαπανάω entsprechend, für sich anwenden, Xen. An. 1.3.3. – Καταθείομαι ist ep. conj. statt κατάθωμαι, Il. 22.111 ; häufig sind die ep. Formen κάτθεσαν, κατθέμεν u. ähnliche.
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)

TBESG

κατα-τίθημι
[in LXX: 1Ch.21:27 שׁוּב hi.), Psa.41:8 (יָצַק), 1Ma.10:23, al. ;]
to lay down, deposit, lay by: Mrk.15:46, T; mid., to lay up for oneself: χάριν (Hdt., al., see LS, see word), with dative of person(s), Act.24:27 25:9.†
(AS)
Translators Brief lexicon of Extended Strongs for Greek based on Abbot-Smith, A Manual Greek Lexicon of the New Testament (1922) (=AS), with corrections and adapted by Tyndale Scholars
memory