κατ·άγω [ᾰγ] (f. κατάξω, ao.1 κατῆξα, ao.2 κατήγαγον, pf. καταγήοχα) conduire de haut en bas, d’où :
      1 amener d’en haut, faire descendre : ἐκ τῶν ὀρῶν ὕλην εἰς τὸ ἄστυ, PLAT. Criti. 118 d, du bois des montagnes dans la ville ; ἵππους ἐπὶ νῆας, IL. 5, 26, etc. conduire des chevaux vers les vaisseaux ; ψυχὰς εἰς Ἀΐδαο, OD. 11, 164 ; cf. PD. O. 9, 52, faire descendre les âmes chez Hadès ; τὸν Δία, PLUT. Num. 15, faire descendre Zeus (du ciel par des enchantements) ; fig. γένος ἀπό τινος, PLUT. M. 843, faire descendre sa race de qqn ;
      2 particul. t. de mar., amener de la haute mer : ναῦν, HDT. 8, 4 ; τινά, OD. 19, 186, conduire au port ou faire aborder un navire, des passagers ; au pass. οἱ καταγόμενοι, STR. 183, les passagers qui débarquent (p. opp. à ἀναγόμενοι) ; τὰ καταγόμενα, STR. 800, les importations ;
      3 dévider, dérouler, filer, PLAT. Soph. 226 b ; PHÉRÉCR. (Bkk. 404, 26) ; fig. λόγον, PLAT. Men. 80 e, dérouler un discours ;
      4 faire descendre, tirer ou dériver (un mot) de, SEXT. 653 Bkk. ;
      5 refouler de haut en bas ou d’avant en arrière le tiroir d’une machine de jet, HÉRON, PHIL. BYZ. ;
      6 ramener : οἴκαδε, XÉN. An. 1, 2, 2, dans sa patrie ; particul. en parl. d’exilés, HDT. 5, 31 ; THC. 1, 26 ; PLAT. Menex. 242 b ; τυραννίδας ἐς τὰς πόλις, HDT. 5, 92, restaurer des royautés dans les cités ;
      7 rapporter : χρυσὸν ἐκ πολέμου, PLUT. Lyc. 30, de l’or d’une guerre ; p. anal. θρίαμϐον, POL. 11, 33, 7 ; PLUT. Marc. 22, etc. remporter un triomphe (lat. victoriam reportare) ;

Moy. :
   I intr.
      1 descendre à terre, OD. 3, 10 ; HDT. 8, 4 ; d’où débarquer, aborder : Σίγειον, SOPH. Ph. 356, ou εἰς Μαραθῶνα, PLAT. Menex. 240 c, à Sigéion, à Marathon ;
      2 p. ext. mettre pied à terre pour séjourner : παρά τινι, XÉN. Conv. 8, 39 ; DÉM. 1242, 14 ; ὥς τινα, DÉM. 1242, 12, descendre chez qqn ;
      3 retourner, revenir : εἰς τὸ στρατόπεδον, XÉN. An. 3, 4, 36, au camp ;
   II tr. faire reculer (son origine) jusqu’à, avec εἰς et l’acc. PLUT. Num. 1.

➳ Ao. inf. épq. καταξέμεν, IL. 6, 53 ; pf. καταγήοχα, DÉM. 249, 18.

Étym. décr.

fut. -ξω Th. 1.26, etc. ; aor. κατήγαγον Od. 11.164, Epig. 7; rarely aor.1 κατῆξα v.l. in X. HG 2.2.20, PGrenf. 2.44 (ii AD), Philum. Ven. 10.4; Ep. aor. inf. -αξέμεν Il. 6.53; pf. καταγήοχα Decr. ap. D. 18.73: — lead down, esp.
into the nether world, ψυχὰς μνηστήρων κατάγων Od. 24.100; εἰς Ἀΐδαο 11.164, cf. Pi. O. 9.34, Paus. 3.6.2; generally, bring down to a place, Od. 20.163; τὴν ἐκ τῶν ὀρῶν ὕλην εἰς τὸ ἄστυ Pl. Criti. 118d, etc. ; bring down a river or canal, PGrenf. l.c. ; — Pass., POxy. 708.3 (ii AD).
draw down, κατῆγεν ἦγεν ἦγεν ἐς μέλαν πέδον E. Ba. 1065; esp. by magic arts, κ. τὸν Δία Plu. Num. 15; ἀετόν ib. 8, dub.sens. in Thphr. CP 2.9.4.
bring down to the sea-coast, κατάγειν κοίλας ἐπὶ νῆας Il. 5.26, cf. 6.53; ἐπὶ θάλατταν τὸ στράτευμα X. Ages. 1.18.
launch, σκάφος εἰς τὴν θάλασσαν Callix. 1.
bring down from the high seas to land, τὸν Κρήτηνδε κατήγαγε ἲς ἀνέμοιο Od. 19.186; abs., put in to shore, 3.10 Aristarch. (κατάγοντο codd.); esp. for purposes of exacting toll or plundering, X. HG 4.8.33, An. 5.1.11, D. 5.25, al. ; κ. ναῦς ἐς τοὺς ἑαυτῶν συμμάχους X. HG 5.1.28; also κ. τοὺς ἐμπόρους Plb. 5.95.4, cf. D.S. 20.82; κ. σαγήνην draw it to land, Plu. Sol. 4; τοῦ πνεύματος κλύδωνα κατάγοντος πολύν bringing in a heavy swell from the sea, Id. Mar. 36; ὥρα πνεῦμα λαμπρὸν ἐκ πελάγους κατάγουσα Id. Them. 14; — Pass., come to land, land, opp. ἀνάγεσθαι, of seamen as well as ships, Od. 3.178; ἐπ’ ἀκτῆς νηΐ κατηγαγόμεσθα 10.140, cf. Hdt. 4.43; Σίγειον οὐρίῳ πλάτῃ κατηγόμην S. Ph. 356; κατάγεσθαι ἐς τὸν Μαραθῶνα Hdt. 6.107, cf. 8.4, Pl. Mx. 240c; εἰς τὸν λιμένα X. HG 6.2.36. κατάγεσθαι παρά τινι turn in and lodge in a person΄s house, Eup. 344, X. Smp. 8.39, PFlor. 248.11 (iii AD); ὥς τινα D. 52.22; εἰς οἰκίαν Id. 49.22; εἰς πανδοκεῖον Plu. 2.773e.
draw down or out, spin, Pherecr. 46, Epig. 7, Pl. Sph. 226b; κατάγουσα, ἡ, spinning-girl, statue by Praxiteles, Plin. HN 34.69; metaph, κ. λόγον Pl. Men. 80e.
reduce to a state, ἐς κίνδυνον φανερὸν κ. τὴν πόλιν Th. 4.68; ὁ οἶνος εἰς ὕπνον κ. Ael. VH 13.6.
bring home, gain, θρίαμβον καὶ νίκην τῇ πατρίδι Plb. 11.33.7; ἐκ πολέμων Plu. Fab. 24; escort, ἐπὶ τιμητείαν Id. Aem. 38, etc. κ. γένος derive a pedigree, ἀπό τινος Id. 2.843e, Nic.Dam. 61 J. ; — Pass., τὰ στέμματα κατάγεται εἴς τινα are traced down to…, Plu. Num. 1; φᾶμαι κατάγοντο Call. Fr. 1.39 P. ; of persons, to be descended, ἀπό τινος Olymp. Vit. Pl. p. 1 W.
derive a word, S.E. M. 1.242 (Pass.); generally, derive, ὅθεν δεῖ κατῆχθαι καὶ πῶς ἀποδεικνύειν Phld. Rh. 1.203S. ; κ. [βοάν] lower the voice, E. Or. 149 (lyr.); metaph, bring down, lower, πρὸς αὑτόν to one΄s own standard, D.Chr. 40.11. Medic., couch a cataract, Gal. 18(2).680.
wind up a torsion-engine, Ph. Bel. 76.13; — Pass., Hero Bel. 79.6; ὁ κατάγων τὴν χεῖρα Ph. Bel. 75.9. καταγόμενος current, ἐνιαυτός Vett.Val. 27.16.
bring back, κατὰ δὲ φρόνιν ἤγαγε πολλήν brought back much news [of Troy], Od. 4.258; esp. from banishment, recall, Hdt. 1.60, Th. 1.26, A. Th. 647, 660, etc. ; κ. οἴκαδε X. An. 1.2.2; generally, restore, τυραννίδας ἐς τὰς πόλις Hdt. 5.92. αʹ; εἰς τὰς πατρίδας… εἰρήνην Plb. 5.105.2; ἐκ ταλαιπωρίας Jul. Or. 2.58c; — Pass., return, ἐπὶ τὸ στρατόπεδον X. An. 3.4.36.

(ἄγω ; καταγήοχε Dem. 18.73 im Dekret ; κατάξαντες Xen. Hell. 2.2.201;
1) herab-, hinunter führen, -leiten, -bringen ; ψυχὰς μνηστήρων κατάγων, in die Unterwelt hinab, Od. 24.100 ; εἰς Ἀΐδαο 11.164, wie Pind. Ol. 9.34 ᾇ (ῥάβδῳ) βρότεα σώματα κατάγει κοίλαν πρὸς ἀγυιὰν θνασκόντων ; vgl. Eur. Med. 1016, Alc. 24 ; – ἐκ τῶν ὀρῶν ὕλην κατῆγον εἰς τὸ ἄστυ Plat. Critia. 118d ; – übh. nach einem Orte hinführen, den man als niedriger gelegen betrachtet (s. κατά), ἵππους κατάγειν κοίλας ἐπὶ νῆας Il. 5.26, vgl. 6.53, Od. 20.163 ; τὸν Κρήτηνδε κατήγαγεν ἲς ἀνέμοιο, ihn verschlug der Sturm nach Kreta hin, 19.186 ; bes. ein Schiff von der hohen See in den Hafen bringen, a) anlanden, gew. med.; von den Schiffen selbst, Od. 3.178, 16.322 ; von den Seefahrern, 3.10 ; auch νηῒ κατάγεσθαι, 10.140 ; Σίγειον οὐρίῳ πλάτῃ κατηγόμην Soph. Phil. 356 ; κατηγάγοντο ἐξ Ἐρετρίας εἰς μαραθῶνα Plat. Menex. 240c ; Strab. IV.183 οἱ καταγόμενοι, im Ggstz von ἀναπλέοντες ; auch pass., νέας πολλὰς καταχθείσας ἐς τὰς Ἀφεάτς Her. 8.4 ; ναῦν εἰς θάλασσαν κατάγειν, vom Stapel lassen, Ath. V.207a. b) feindlich, ein Schiff aufbringen, es zwingen, in einen gewissen Hafen einzulaufen (ἐκώλυε καταπλεῖν Ἀθήναζε, ἐς δὲ τοὺς ἑαυτῶν συμμάχους κατῆγεν Xen. Hell. 5.1.28), um Zölle zu entrichten, wie es die tun, welche die Meeresherrschaft haben, Dem. 5.25, 8.9 u. öfter ; Lycurg. 18 ; auch wohl wie es die Byzantier taten, um die Ladung, das Getreide dort zu verkaufen, Dem. 50.6, 17 ; vgl. Harp. u. Arist. Oec. 2.3 ; von den Folgdn Pol. 1.83.7 ; auch von Seeräubern, ἐληΐζοντο καὶ κατῆγον τοὺς ἐμπόρους 5.95.4. – Auch auf dem Lande bei Einem einkehren, κατήγοντο παρά τινι Dem. 59.24, wie Eupolis bei Schol. Ar. Pax 812 ; Xen. Symp. 8.39 ; εἰς πανδοκεῖον κατήχθη Plut. am.narr. 3. – Herabziehen, μολιβδὶς ὥστε δίκτυον κατῆγε Soph. frg. 783 ; beim Spinnen den Faden, ξαίνειν καὶ κατάγειν καὶ κερκίζειν Plat. Soph. 226b ; Pherecrat. bei B.A. 404.76. Dah. λόγον, Plat. Menon 80e ; σαγήνην Plut. Sol. 4.
2) zurückführen, bes. einen Verbannten in seine Heimat, Aesch. Spt. 629, 642, Ag. 1589 Eur. Phoen. 432 ; κατάγων ἐς ταύτην τὴν χώρην τοὺς φυγάδας ἐξ αὐτῆς Her. 6.75 ; φεύγων ἔπεισεν Ἀθηναίους ἑαυτὸν κατάγειν Thuc. 1.111 ; τοὺς φυγάδας καταγάγοι οἴκαδε Xen. An. 1.2.2 u. öfter ; med. zurückkehren, ἐπὶ τὸ στρατόπεδον 3.4.36 ; wiederherstellen, ἰσοκρατίας καταλύοντες τυραννίδας εἰς τὰς πόλεις κατάγειν Her. 5.92 ; εἰς τὰς πατρίδας εἰρήνην ἀντὶ πολέμου Pol. 5.105.2 ; – γένος ἀπό τινος, das Geschlecht von Einem ableiten, Plut. X oratt. Lycurg. g.E., τὰ στέμματα κατάγεται εἴς τινα Num. 1. – Nach dem lat. victoriam reportare, θριάμβους ἐκ πολέμων μεγίστων ἐπιφανεστάτους Plut. Fab. 24 ; θρίαμβον καὶ νίκην τῇ πατρίδι κατάγων Pol. 11.33.7 ; Sp.; – καταγαγὼν ἐκ τοῦ πολέμου χρυσόν, Geld zurück-, heimbringen, Plut. Lyc. 30 ; – τὸν Δία, durch Beschwörungen vom Himmel herabziehen, Num. 15.

κατ-άγω
[in LXX chiefly for יָרַד hi. ;]
to bring down: with accusative of person(s), Act.22:30, Rom.10:6; id. before εἰς, Act.9:30 23:15, 20 23:28; as nautical term, to bring to land: τ. πλοῖον ἐπὶ τ. γῆν, Luk.5:11; pass., before εἰς, Act.27:3 2:12.†
(AS)