κατ·άγνυμι [ῡ] (f. κατάξω, ao. κατέαξα, pf. au sens pass. κατέαγα [ᾱγ] ; pass. f. καταχθήσομαι, ao.1 κατεάχθην, d’où part. καταχθείς, ao. κατεάγην [ᾰ, une seule fois ᾱ, AR. Ach. 844], pf. κατέαγμαι) casser, briser, rompre, HDT. 7, 224 ; THC. 4, 11 ; PLAT. Phæd. 86 a, Phædr. 265 e ; au pf. avec sens pass. κατέαγα τῆς κεφαλῆς, AR. Ach. 1180 ; PLAT. Gorg. 469 d ; τοῦ κρανίου, LUC. Tim. 48 ; ou avec l’acc. : τὴν κεφαλήν, DÉM. 1268, 3 ; LYS. 97, 35, etc. j’ai la tête cassée ; fig. κ. πατρίδα, EUR. Suppl. 508 ; τὰς ψυχάς, XÉN. Œc. 6, 5, briser, càd. énerver la patrie, les âmes ; κατεαγότες ἄνθρωποι, DH. Comp. p. 128, 11 Reiske ; ATH. 524 f, hommes énervés, amollis.

➳ Act. ao. opt. 2 sg. poét. καυάξαις (p. *καϝάξαις, de *καϝϝάξαις, *κατϝάξαις) HÉS. O. 668, 693 ; pf.2 ion. κατέηγα, HPC. 3, 428, 506 ; rar. κάτηγα, HPC. 3, 75, d’où part. κατηγώς, PHŒN. COL. 6, 3, 4 ; ion. qqf. κατεηγώς, HDT. 7, 224 ; HPC. 4, 130, etc. Pass. part. ao.2 καταγείς [ᾰγ] A. PL. 187 ; LYS. 99, 43 ; qqf. ion. κατεαγείς, HPC. 4, 154, etc. Ce verbe conserve qqf. l’augment à tous les modes : ao.2 pass. part. κατεαγείς (v. ci-dessus), et part. ao.1 act. nom. pl. κατεάξαντες, LYS. 100, 6.

inf. -ύναι [υ] Th. 4.11, Pl. Phdr. 265e; καταγνύω Eub. 107.14, X. Oec. 6.5; late pres. κατάσσω, κατεάσσω; fut. κατάξω Eup. 323; aor. κατέαξα Hom., etc. (v. infr.); Ion. κατῆξα Hp. Epid. 5.26; 3 sg. subj. κατάξει SIG 38.37 (Teos, v BC); part. κατάξας (Dobree for κατεάξας) Lys. 3.42, Plu. 2.526b (v.l. κατεάξας, κατάγξας); Ep. opt. καυάξαις = καϜϜάξαις for κατϜάξαις, Hes. Op. 666, 693; — Pass., κατάγνυμαι Hp. Fract. 45, Art. 67, Ar. Pax 703; impf. κατεάγνυτο Epicur. Nat. 113G. ; aor.2 κατεάγην [prob. α] Ar. V. 1428, subj. καταγῶ (contr. fr. καταϜαγ-) Id. Fr. 604, prob. in Id. Ach. 928, opt. καταγείην ib. 944; part. καταγείς [prob. α] IG 2.1673.33, 39, al., later καταγέντος APl. 4.187; fut. καταγήσομαι Cat.Cod.Astr. 8(4).129; pf. κατέαγα, Ion. κατέηγα Hp. Art. 67 (in pass. sense); part. κατεαγώς, written κατειαγώς IG2². 1673.55, contr. κατηγώς Phoen ix5.1; pf. Pass. κατέαγμαι Luc. Tim. 10, Paus. 8.46.5, Artem. 5.32; aor.1 κατεάχθην LXX Je. 31 (48).25; inf. καταχθῆναι Arist. PA 640a22; part. καταχθείς Anon. Lond. 26.52, D.Chr. 11.82. — The forms κατέαξα, κατεάγην led the copyists to insert the ε in unaugmented forms, as κατεάξας Lys. l.c., κατεαγῇ Hp. Art. 50, κατεαγῆναι Pl. Grg. 469d, and such forms were in use in later Gr., as κατεάξει Ev. Matt. 12.20, κατεαγῶσιν Ev. Jo. 19.31, κατέαξαν BGU 908.25 (ii AD): — break in pieces, shatter, κατά θ’ ἅρματα ἄξω Il. 8.403; ἄξονα Hes. Op. 693; τὸ (sc. ἔγχος) γὰρ κατεάξαμεν Il. 13.257; νέα μέν μοι κατέαξε Ποσειδάων Od. 9.283, cf. Hes. Op. 666; εἴ τινες μαχεσάμενοι ἔτυχον ἀλλήλων κατάξαντες τὰς κεφαλάς Lys. 3.42; κατάξειέ τις αὐτοῦ μεθύων τὴν κεφαλήν Ar. Ach. 1166 cod. R (v.l. τῆς κεφαλῆς, cf. οὐ γὰρ κατάξει τῆς κεφαλῆς τὰ ῥήματα Eup. 323, κατῆξε τῶν πλευρέων Hp. Epid. 5.26, v. sub fin.); κατάξω τὴν κεφαλήν, ἄνθρωπέ, σου Men. Sam. 173; γυνὴ κατέαξ’ ἐχῖνον Ar. V. 1436; Ναξίαν ἀμυγδάλην κατᾶξαι Phryn.Com. 68; τὰς ἀμυγδαλᾶς… κάταξον τῇ κεφαλῇ σαυτοῦ λίθῳ Ar. Fr. 590; metaph, break up into species, μὴ κ. μηδὲ κερματίζειν τὴν ἀρετήν Pl. Men. 79a.
weaken, enervate, πατρίδα θ΄, ἢν αὔξειν χρεὼν καὶ μὴ κατᾶξαι E. Supp. 508; τὰς ψυχὰς καταγνύουσι X. Oec. 6.5; abs. in pf. part. κατεαγώς effeminate, D.H. Comp. 18, Ath. 12.524f; αὐλητὴς τῶν κ. Plu. Dem. 4; κ. μουσική S.E. M. 6.14. Pass. with pf. Act., to be broken, δόρατα κατεηγότα Hdt. 7.224; ὀστέα Hp. Fract. 8; κληΐς Id. Art. 14; περὶ δ’ ἐμῷ κάρᾳ κατάγνυται τὸ τεῦχος S. Fr. 565.3; κατέαγεν ἡ χύτρα Ar. Th. 403; esp. καταγῆναι τὴν κεφαλήν have one΄s head broken, And. 1.61, Lys. 3.14; τὴν κεφαλὴν κατεαγέναι D. 54.35; Com., στάμνου κεφαλὴν κατεαγότος Ar. Pl. 545; τὸ κρανίον E. Cyc. 684; τὸ σκάφιον Ar. Fr. 604; κατεαγέναι or κατάγνυσθαι τὰ ὦτα, of pugilists, Pl. Grg. 515e, Prt. 342b; τὴν κλεῖν κατεαγώς D. 18.67; also c. gen. partit. (οὐ πᾶσαν τὴν κεφαλὴν ἀλλὰ μέρος τι αὐτῆς Hdn. Philet. p. 448 P.), τῆς κεφαλῆς κατέαγε περὶ λίθῳ πεσών Ar. Ach. 1180; κατεάγη τῆς κ. Id. V. 1428; τῆς κ. καταγῆναι (-εαγῆναι, εαγέναι codd.) δεῖν Pl. Grg. 469d; κατέαγα τοῦ κρανίου Luc. Tim. 48; metaph, to be shattered, of an argument, Epicur. l.c.

[ῡ], (ἄγνυμι), auch καταγνύω, Eubul. Ath. X.450a, Xen. Oec. 6.5, Arist. H.A. 9.1, zerbrechen, zerschlagen, zerschmettern ; τό (ἔγχος) νυ γὰρ κατεάξαμεν Il. 13.257 ; νέα μέν μοι κατέαξε Ποσειδάων Od. 9.283 ; περὶ δ' ἐμῷ κάρᾳ κατάγνυται τὸ τεῦχος Soph. frg. 147 ; γυνὴ κατέαξ' ἐχῖνον Ar. Vesp. 1436 ; ἀμυγδάλην κατᾶξαι Phrynich. bei Ath. II.52c ; στάμνου κεφαλὴν κατεαγότος, zerbrochen, Ar. Plut. 545, wie δόρατα κατεηγότα Her. 7.224 ; τὰς ναῦς καταγνύναι Thuc. 4.11 ; ἐπειδάν τις κατάξῃ τὴν λύραν Plat. Phaed. 86a ; οἱ μὲν ὦτα κατάγνυνται, sie haben zerschlagene Ohren, Prot. 342b ; ἂν καταγῇ ἡ κερκίς Crat. 389a ; κατεάγην τὴν κεφαλήν, mir wurde der Kopf zerschlagen, Andoc. 1.61 ; Lys. 3.14 ; Eur. Cycl. 680 ; κατᾱγείη Ar. Ach. 908 ; aber auch τῆς κεφαλῆς, Vesp. 1428, vgl. Plat. Gorg. 469d, es ist mir Etwas am Kopfe zerschlagen, so daß man nicht ὀστοῦν zu ergänzen hat ; nach Moeris der attische Ausdruck für den gewöhnlichen accus., wonach Luc. Tim. 48 κατέαγα τοῦ κρανίου sagt ; κατέαγμαι steht ib. 10. – Uebh. entkräften, schwächen, κατᾶξαι πατρίδα, im Ggstz von αὔξειν, Eur. Suppl. 524 ; – κατεαγότες ἄνθρωποι, verweichlicht, entkräftet, geschwächt, fractus, Dion.Hal. C.V.; Ath. XII.524f ; ἡ κατεαγυῖα μουσική S.Emp. adv.mus. 14. – In den Modis des aor. I. findet sich öfter die v.l. κατεάξαι u. ä. (κατεάξαντες steht Lys. 3.42 bei Bekker, der aber ib. 40 καταγείς für die vulg. κατεαγείς nach codd. geschrieben), wie bei Sp. κατεάξεις, z.B. NT Matth. 12.19. – Καυάξαις bei Hes. O. 668, 695 ist alte Form für κατάξαις, aus dem diesem Verbum eigenen Digamma hervorgegangen.

κατ-άγνυμι
[in LXX for נָחַת pi., etc. ;]
to break: with accusative of thing(s), Mat.12:20 (LXX), Jhn.19:31-33.†
(AS)