ά, όν :
      1 fort, ferme, solide, en parl. de héros, IL. 13, 316 ; de guerriers, IL. 5, 592 ; ἐν πολέμῳ, IL. 9, 53, ou simpl. avec un dat. μάχῃ, ESCHL. Sept. 517, à la guerre, dans le combat ; πρὸς τὸ λέγειν, PLAT. Theæt. 169 b, solide pour discuter ; en parl. de choses, ὅρκος κ. IL. 19, 108, serment qui lie fortement ; κ. ἔργα, IL. 5, 872, actions terribles ; λίθος, PD. O. 1, 92, forte pierre ; βέλος, PD. O. 1, 179, trait lancé avec force ; ἕλκος, IL. 16, 517, blessure grave ; τεῖχος, HDT. 9, 9 ; XÉN. Hell. 7, 4, 22, mur solide ; τὸ καρτερόν, ESCHL. Suppl. 612, la force, la violence ; κατὰ τὸ καρτερόν, HDT. 1, 212 ; AR. Ach. 622 ; πρὸς τὸ κ. ESCHL. Pr. 212, par la force ; abs. τὸ κ. THCR. Idyl. 1, 41, de toute sa force ; avec un gén. qui est maître de, ARCHIL. 22 ; fig. γλώσσης, νόου, THGN. 480 ; παθῶν, DH. 5, 8, de sa langue, de son esprit, de ses passions ;
      2 p. suite, ferme, patient, XÉN. Cyr. 1, 6, 25 ; en parl. de choses : κ. μάχῃ, HDT. 1, 76 ; PLUT. Alc. 31, etc. combat disputé avec acharnement ; en mauv. part : κ. πρὸς τὸ ἀπιστεῖν, PLAT. Phæd. 77 a, qui s’obstine à se défier.

• Cp. -ώτερος, ESCHL. Sept. 517 ; • Sup. ώτατος, PD. O. 1, 179 ; SOPH. Aj. 669 ; PLAT. Phæd. 77 a.

Étym. κράτος, cf. κρατερός.

ά, όν, (κάρτος) = κρατερός, strong, staunch, φάλαγγες Il. 5.592; καὶ εἰ μάλα κ. ἐστιν [Hector] 13.316; Ἡρακλῆς ὁ κ. Ar. Ra. 464; c. inf., κ. ἐστι μάχῃ ἔνι φῶτας ἐναίρειν Il. 13.483; πολέμῳ ἔνι κ. ἐσσι 9.53; Ζεὺς Τυφῶ καρτερώτερος μάχῃ A. Th. 517; τὰ καρτερώτατα the strongest, S. Aj. 669. c. gen., possessed of, in control of, master of, Ἀσίης Archil. 26; οὐκέτι τῆς αὑτοῦ γλώσσης κ. οὔτε νόου Thgn. 480; ἁμῶν Theoc. 15.94; παθῶν D.H. 5.8; γῆς καὶ οἰκίων SIG 45.28 (Halic., V BC); Θηβαίων Arr. Fr. 91 J. = καρτερικός, steadfast, patient, πρὸς πάντα X. Cyr. 1.6.25; obstinate, καρτερώτατος ἀνθρώπων πρὸς τὸ ἀπιστεῖν Pl. Phd. 77a; κ. πρὸς τὸ λέγειν mighty in disputation, Id. Tht. 169b. of things, mighty, potent, ὅρκος Il. 19.108; κ. ἔργα deeds of might, 5.872; κ. ἕλκος severe, 16.517; κ. μάχη strongly contested, sharp, severe, Hdt. 1.76, Th. 4.43; ναυμαχίη Hdt. 8.12; ἀγών Plb. 1.27.11; ἀλαλά, μέριμναι, Pi. I. 7 (6).10, 8 (7).13; λίθος Id. O. 1.58, E. Fr. 1044; κτύπος A. Pr. 923; καρτερώτατον βέλος Pi. O. 1.112; τὸ κ.
force, violence, A. Supp. 612; but τόλμης εἶμι πρὸς τὸ κ.
the utmost verge of…, E. Med. 394; κατὰ τὸ κ. in Adv. sense, Hdt. 1.212, 3.65, Ar. Ach. 622, etc. ; πρὸς τὸ κ. A. Pr. 214; abs., τὸ κ. Theoc. 1.41. of place, strong, Hdt. 9.9, Th. 4.3; τὸ καρτερώτατον τοῦ χωρίου Id. 5.10; λόφος κ. Id. 4.131. = κύριος, fixed, determined, τοῦτο κ. εἶναι SIG 45.22 (Halic., V BC). Adv. -ρῶς strongly, violently, LXX 4 Ma. 15.31, Arr. An. 2.23.7, Luc. Somn. 6; κ. ὑπνοῦσθαι to sleep sound, Hdt. 3.69.
resolutely, Ach.Tat. 8.17; κ. ὑπόμενε Luc. Prom. 21.

= κρατερός, was zu vgl., stark, gewaltig, mutig, tapfer ; Beiwort der Helden, καὶ εἰ μάλα καρτερός ἐστιν, von Hektor, Il. 13.316, vgl. 1.178 ; c. inf., ὃς μάλα καρτερός ἐστι μάχῃ ἔνι φῶτας ἐναίρειν 13.483 ; ἐν πολέμῳ 9.53 ; φάλαγγες Il. 5.592 ; von Sachen, καρτερὰ ἔργα, Gewalttaten, 5.872 ; ὅρκος, gewaltiger, festbindender Schwur, 19.108, Od. 4.253 ; ἕλκος, starke, schwere Wunde, Il. 16.517. – Von Helden auch Pind. Ol. 13.81, N. 7.26 ; ἀλαλά I. 6.10 ; ὅρκος P. 4.166 ; λίθος, der gewaltige Stein, Ol. 1.57 ; μέριμνα I. 7.13 ; εἰ Ζεύς γε Τυφῶ καρτερώτερος μάχῃ Aesch. Spt. 500 ; καρτερὰ φρονήματα, der gewaltige, trotzige Mut, Prom. 207 ; καὶ γὰρ τὰ δεινὰ καὶ τὰ καρτερώτατα τιμαῖς ὑπείκει, selbst das Gewaltige, Mächtige weicht den höheren Ehren, Soph. Aj. 635. – In Prosa oft mit πρός, z.B. καρτερὸς πρὸς τὸ λέγειν Plat. Theaet. 169b ; καρτερώτατος ἀνθρώπων ἐστὶ πρὸς τὸ ἀπιστεῖν τοῖς λόγοις, er ist der hartnäckigste, Phaed. 77a ; καρτερὸς πρὸς πάντα Xen. Cyr. 1.6.25 ; ἐν πολέμοις Luc. D.Mort. 24.1 ; καὶ ἐρρωμένος Tox. 10. – Bes. auch τινός, einer Sache mächtig, Herr u. Meister davon, herrschend, vgl. Od. 15.553 ὑμετέρου δ' οὐκ ἔστι γένος βασιλεύτερον ἄλλο ἐν δήμῳ Ἰθάκης, ἀλλ' ὑμεῖς καρτεροὶ αἰεί ; Theocr. 15.94, u. bes. in sp. Prosa, wie Arr. An. 7.11.5 Dion.Hal. 5.8. – Uebh. stark, fest, dauerhaft, haltbar ; τεῖχος Her. 9.9 ; Xen. Hell. 7.4.22 ; χωρίον Thuc. 5.65 ; Sp.; μάχη, heftige, gewaltige Schlacht, Her. 1.76, 8.12, wie Sp., z.B. Plut. Alc. 31. – Τὸ καρτερόν, substantivisch, σθένει κατὰ τὸ καρτερὸν ἀνασώσασθαι τὴν ἀρχήν, durch Mut u. Gewalt, Her. 3.65, vgl. 1.212 ; οὐ κατ' ἰσχύν, οὐδὲ πρὸς τὸ καρτερόν, δόλῳ δέ Aesch. Prom. 212 ; καὶ ναυσὶ καὶ πεζοῖσι κατὰ τὸ κ. Ar. Ach. 597, wie Plat. Symp. 217c ; Sp.; τόλμης εἶμι πρὸς τὸ καρτερόν, zum gewalttigen Wagestück, Eur. Med. 394.
• Adv. καρτερῶς, bes. Sp., καὶ βιαίως Luc. somn. 6.

1. strong, staunch, stout, sturdy; with infinitive, καρτερὸς ἐναίρειν strong to kill, (Iliad by Homer); τὰ καρτερώτατα the strongest , (Sophocles Tragicus)
2. with genitive possessed of a thing, lord or master of it, (Theognis Elegiacus)
3. like καρτερικός, steadfast, patient , πρὸς πάντα (Xenophon Historicus): obstinate , (Plato Philosophus)
4. of things, strong, mighty, potent , ὅρκος (Iliad by Homer); κ. ἔργα deeds of might , (Iliad by Homer); κ. μάχη strongly contested, desperate , (Herdotus Historicus); τὸ καρτερόν, τόλμης τὸ κ. the extremity of daring, (Euripides):—; κατὰ τὸ καρτερόν by force , (Herdotus Historicus), etc.; so, πρὸς τὸ καρτερόν (Aeschulus Tragicus); τὸ καρτερόν, absolute, (Theocritus Poeta Bucolicus)
5. of place, like ὀχυρός, strong , (Thucydides); τὸ καρτερώτερον τοῦ χωρίου (Thucydides)
6. adverb -ρῶς, strongly , etc., κ. ὑπνοῦσθαι to sleep soundly , (Herdotus Historicus)
7. the common comparative and Sup. are κρείσσων and κράτιστος (qq. see.): but the regular forms καρτερώτερος, -ώτατος, occur now and then, (Pindar), attic
(ML)