καθ·ίζω (f. καθίσω, att. καθιῶ, ao. ἐκάθισα, att. καθῖσα, pf. κεκάθικα) [ᾰ]
   I tr. faire asseoir :
      1 au pr. : τινά, IL. 3, 68, etc. qqn ; ἐπὶ γούνεσσι, IL. 9, 488, sur les genoux ; καθίσαι τινὰ εἰς θρόνον, XÉN. An. 2, 1, 4, faire asseoir qqn sur un trône, faire roi ;
      2 p. suite, faire siéger, convoquer : ἀγοράς, OD. 2, 69, tenir des assemblées (p. opp. à λύειν) ; δικαστήριον, AR. Vesp. 305 ; τοὺς νομοθέτας, DÉM. 708, 1, réunir en séance un tribunal, les nomothètes, etc. ;
      3 établir, poster : στρατόν, EUR. Her. 664 ; THC. 4, 90, établir une armée dans une position ; φύλακας, XÉN. Cyr. 2, 2, 14, poser des gardes ; ἐνέδραν, PLUT. Popl. 19, dresser une embuscade ; fig. δικαστήν, PLAT. Leg. 873 e, instituer un juge ; τὴν βουλὴν ἐπίσκοπον, PLUT. Sol. 19, établir le sénat comme surveillant ;
      4 mettre dans telle ou telle situation : τινὰ κλαίοντα, PLAT. Ion 535 e, ou κλάειν τινά, XÉN. Cyr. 2, 2, 14, faire pleurer qqn, propr. le mettre dans l’état d’un homme qui pleure ;
   II intr.
      1 s’asseoir, IL. 3, 394 ; avec une prép. ἔν τινι, OD. 8, 422 ; ἐπί τι, AR. Nub. 954 ; THC. 1, 126 ; ou simpl. τι, EUR. Ion 366, sur qqe ch. ; particul. en parl. de juges, de magistrats, siéger, HDT. 1, 97, etc. ; PLAT. Leg. 659 b ;
      2 se coucher : ἐπὶ τὰ ἴσχια, PLAT. Phædr. 254 b, sur les flancs, en parl. de chevaux ;
      3 en parl. d’une armée, s’établir dans une position, camper, THC. 4, 93 ;
      4 en parl. de navires, s’échouer, POL. 1, 39, 3 ; STR. 99 ;

Moy. (fut. καθιζήσομαι) s’asseoir, PLAT. Phædr. 229 a, etc. ; DÉM. 532, 20, etc. ; en parl. d’oiseaux, se poser, ARSTT. H.A. 9, 10, 1.

➳ Impf. épq. καθῖζον, IL. 3, 426, etc. ; OD. 16, 408. Dans les inscr. att. seul. le fut. καθιῶ, inf. καθιεῖν, CIA. 2, 308, 13 (290/288 av. J.C. ; v. Meisterh. p. 143, 1). Fut. dor. καθιξῶ, BION 4, 16. Ao. épq. κάθισα, IL. 19, 280 ; part. épq. καθίσσας, IL. 9, 488 ; ao. dor. sbj. 3 sg. καθίξῃ, THCR. 1, 51 ; part. καθίξας, THCR. 1, 12 ; ao. réc. ἐκαθίζησα, DC. 37, 27 ; 54, 30. Pf. κεκάθικα, DYSC. Synt. 323 ; DS. 17, 115. Ao. pass. part. καθιζηθείς, DC. 63, 5. — Ion. prés. κατίζω, HDT. 1, 181 ; f. κατίσω, HDT. 4, 190, etc.

Étym. cf. καθιζάνω et *καθέω.

Ion. κατίζω, impf. κάθιζον Il. 3.426, al. ; in Prose ἐκάθιζον X. HG 5.44.6, Din. 2.13; fut. καθέσω Eup. 12.11 D. ; καθίσω (intr.) Apollod.Com. 5; Ion. κατίσω (trans.) Hdt. 4.190; Att. also καθιῶ X. An. 2.1.4, D. 24.25, 39.11, IG2². 778.13 (iii BC); Dor. καθιξῶ Bion Fr. 10.16; aor.1 καθεῖσα Il. 18.389, al., subj. καθέσω h.Ap. ap. Th. 3.104; inf. καθέσαι IG2². 46a B* 21, 25 (v/iv BC); poet. κάθεσσα Pi. P. 5.42 codd. ; this aor. καθεῖσα has Ms. authority in E. Hipp. 31 (ἐγκαθ-, Med.), Ph. 1188, Hdt. 1.88, 4.79, Th. 7.82, but we also find Ep. κάθισα, Ion. κάτ- (for which κάθεσα, κάτεσον, etc., shd. perh. be restored), Il. 19.280 (v.l. κάθεσαν), al., Hdt. 1.89, 2.126, καθῖσα Ar. Ra. 911, Th. 6.66 (leg. καθεῖσα), later ἐκάθισα X. Cyr. 6.1.23, Men. 544, etc., cf. Poll. 3.89; also Ep. part. καθίσσας Il. 9.488; Dor. καθίξας Theoc. 1.12, subj. καθίξῃ ib. 51; late part. καθιζήσας, subj. -ζήσῃ, D.C. 54.30, 37.27; pf. κεκάθικα D.S. 17.115, Ep. Hebr. 12.2, A.D. Synt. 323.23; — Med., impf. ἐκαθιζόμην Ar. V. 824, κὰδ… ἵζ- Il. 19.50; fut. καθιζήσομαι Pl. Phdr. 229a, Euthd. 278b, (προσ-) Aeschin. 3.167, later καθίσομαι Ev. Matt. 19.28, Plu. 2.583f, -ιοῦμαι LXX Ma. 3.3, al. ; aor.1 καθεσσάμην Anacr. 111; also ἐκαθισάμην SIG 975.6 (Delos, iii BC), Hsch., (< ἐπ, παρ-) Th. 4.130 codd., D. 33.14; Ep. ἐκαθισσάμην Call. Dian. 233, καθισσάμην A.R. 4.278, 1219; — Pass., aor.1 part. καθιζηθείς D.C. 63.5:
causal, make to sit down, seat, ἄλλους μὲν κάθισον Τρῶας Il. 3.68; μή με κάθιζ’ 6.360; σ’ ἐπ’ ἐμοῖσιν ἐγὼ γούνεσσι καθίσσας 9.488; κὰδ δ’ εἷσ’ ἐν θαλάμῳ 3.382; τὴν μὲν… καθεῖσεν ἐπὶ θρόνου 18.389; κατίσαι τινὰ ἐπ’ οἰκήματος Hdt. 2.121. εʹ; καθιεῖν τινα εἰς τὸν θρόνον, i.e. to make him king, X. An. 2.1.4; ἐπὶ θρόνον Phld. Vit. p. 22 J.
set, place, τὸν μὲν… καθεῖσεν ἐπ’ ἠϊόεντι Σκαμάνδρῳ Il. 5.36; κὰδ δ’ ἐν Ἀθήνῃς εἷσεν 2.549; Κρόνον… Ζεὺς γαίης νέρθε καθεῖσε 14.204; καθίζειν τινὰ εἰς δόμον E. Ion 1541; κ. στρατόν encamp it, Id. Heracl. 664, cf. Th. 4.90; κ. τὸ στράτευμα ἐς χωρίον ἐπιτήδειον Id. 6.66; σύλλογον εἰς χωρίον κ., χωρὶς μὲν τοὺς ὁπλίτας, χωρὶς δὲ τοὺς ἱππέας Pl. Lg. 755e.
post watchers, guards, etc., σκοπὸς ὅν ῥα καθεῖσεν Αἴγισθος Od. 4.524; κατίσαι φυλάκους set guards, Hdt. 1.89, cf. X. Cyr. 2.2.14; ἄλλους κάτισον ἀγαγὼν κατὰ τὰς… πύλας Hdt. 3.155; κ. ἐνέδραν Plu. Publ. 19; rarely of things, τι ἐπὶ τηγάνοις Pherecr. 127.
set up, ἀνδριάντα κάθεσσαν Pi. P. 5.42 codd. ; — Med., καθέσσασθαι Anacr. 111, A.R. 4.1219.
cause an assembly, court, etc., to take their seats, convene, ἀγορὰς ἠμὲν λύει ἠδὲ καθίζει Od. 2.69; ὅταν καθέσωσιν ἀγῶνα h.Ap. ap. Th. 3.104; κ. τὸ δικαστήριον Ar. V. 305, cf. D. 39.11, IG2². 778.13; νομοθέτας D. 24.25, prob. in Id. 3.10; but κ. τινὶ δικαστήν appoint a judge to try a person, Pl. Lg. 874a; ἐάν τε χιλίους ἐάν θ’ ὁποσουσοῦν ἡ πόλις καθίσῃ D. 21.223; constitute, establish, δικαστήρια Pl. Plt. 298e; βουλὴν ἐπίσκοπον πάντων Plu. Sol. 19.
put into a certain condition, esp. in the phrase κλαίοντά τινα κ set him aweeping, κλάοντα καθέσωσ’ Eup. l.c., cf. Pl. Ion 535e, X. Cyr. 2.2.15; but ib. 14 κλαίειν τινὰ κ.
to make him weep; for Theoc. 1.51, v. ἀκράτιστος.
marry, γυναῖκας ἀλλοτρίας LXX Ne. 13.27, cf. 23. intr., take one΄s seat, sit, abs., Il. 3.394, etc. ; μετ’ ἀθανάτοισι, ἐν θρόνοισι καθίζειν, 15.50, Od. 8.422; ἐν [θώκοισι] Hdt. 1.181; ἐπὶ τοῖς ἐργαστηρίοις or τῶν καθίων, Isoc. 18.9, 7.15; ἐπὶ σκίμποδα Ar. Nu. 254; ἐπὶ δένδρου Arist. HA 614a34 (but κ. ἐπὶ κώπην, of rowers, Ar. Ra. 197); of suppliants, κ. ἐπὶ τὸν βωμόν Th. 1.126, Lys. 13.24; εἰς γόνυ D.S. 17.115; in Poets also c. acc., κ. τρίποδα E. Ion 366, El. 980; βωμόν, ὀμφαλόν, ἱερά, Id. HF 48, Ion 6, 1317.
sit, recline at meals, X. Cyr. 8.4.2.
sit as judge, Hdt. 1.97, 5.25, Pl. Lg. 659b, Ph. 1.382; hold a session, of the πρόεδροι, D. 24.89, cf. Hermes 17.5 (Delos).
reside, μετά τινος LXX Ru. 2.23 (3.1); ἐν πόλει ib. Ne. 11.1.
settle, sink down, ἐπὶ τὰ ἰσχία καθίσαι τὼ ἵππω Pl. Phdr. 254c; καθίσας ὁ φελλὸς ἀνοίξει τὸν κρουνόν Hero Spir. 1.20. of ships, run aground, be stranded, Plb. 1.39.3, Str. 2.3.4. Med. in intr. sense, Il. 19.50 (in tmesi), Theoc. 15.3, etc. ; εἰς τὸν αὐτὸν θᾶκον Pl. R. 516e; ἐὰν δὲ καθίζεσθαι κελεύσῃ if he order them to take their seats (among the spectators in the theatre), D. 21.56 (nisi leg. καθέζεσθαι, as also ib. 162, both readings are found ib. 119); καθίζεσθαι ἢ κατακλινῆναι Pl. Phdr. 228e. of birds, settle, alight, Arist. HA 614b23.
leave goods purchased in a market, SIG 975.6 (Delos, iii BC). — Att. in this signf. acc. to Hsch.

(ἵζω), impf. καθῖζον u. ἐκάθιζον, Od. 16.408, wie aor. gew. ἐκάθισα, auch καθῖσα, Ar. Ran. 911 Thuc. 6.66, 7.82 ; fut. καθιῶ, z.B. Dem. 39.11, Xen. An. 2.1.4, mit der v.l. καθίσειν, dor. καθιξῶ, Bion. 2.16, auch καθιζήσω, bes. im med.; καθίξας Anacr. 31.19, wie Theocr. 1.12, καθιζηθείς DC. 63.5 ; perf. κεκάθικα, Apoll.Dysc. synt. p. 318;
niedersetzen, sich setzen lassen ; μή με κάθιζε Il. 6.360 ; σ' ἐπ' ἐμοῖσιν ἐγὼ γούνεσσι καθίσσας 9.488 ; ἥ τ' ἀνδρῶν ἀγορὰς ἠμὲν λύει ἠδὲ καθίζει, die Volksversammlung ansetzen, Od. 2.69, vgl. Ar. Vesp. 303 ; τὴν σύγκλητον Plut. Oth. 9 ; τὴν βουλὴν πάντων ἐπίσκοπον Sol. 19 ; κάθιζε νῦν με Soph. O.C. 21 ; εἰς εὐγενῆ δόμον σε καθίζει Eur. Ion 1541 ; στρατόν Heracl. 664, wie Phoen. 1188, lagern lassen, vgl. Thuc. 4.90, καθῖσαν τὸ στράτευμα ἐς χωρίον ἐπιτήδειον 6.66, καθῖσε τὴν στρατιάν 7.82, Plat. Legg. V.755e ; καὶ ἅμα με καθίζει ἄγων παρὰ Κριτίαν Plat. Charm. 153c ; δικαστήρια, einsetzen, Polit. 298e ; δικαστήν, den Richter einsetzen, bestellen, Legg. IX.873e ; ἐὰν κλαίοντας αὐτοὺς καθίσω, wenn ich sie weinen lasse, zum Weinen bringe, Ion 535e ; Xen. Cyr. 2.2.15 ἢν κλαίοντας ἐκείνους πειράσῃ καθίζειν ; Conv. 3.11 dem γελωτοποιεῖν entggstzt ; Din. 3.7 εἰς αἰτίαν καθίσαντα πᾶσαν τὴν πόλιν, wo Steph. καθιστάντα las ; θυγατέρα ἐπ' οἰκήματος Her. 2.121.5 ; – κάτισον φύλακας, stelle Posten aus, Her. 1.89 ; εἰς τὸν θρόνον τὸν βασίλειον αὐτὸν καθιεῖν Xen. An. 2.1.4 ; ἐνέδραν, einen Hinterhalt legen, Plut. Poplic. 20. – Häufiger intr., sich niedersetzen, sich setzen, sitzen ; εἰ μετ' ἀθανάτοισι καθίζοις Il. 15.50, ἐπὶ κλισμοῖσι 8.436, ἐν πέτρῃσι Od. 5.156, ἐν θρόνοισι 8.422 ; Eur. vrbdt es auch c. acc., βωμόν, auf den Altar, Herc.Fur. 48, ὀμφαλόν Ion 6, τρίποδα Or. 954 ; κάθιζε ἐπὶ τὸν ἱερὸν σκίμποδα Ar. Nub. 255 ; ἐν τῷ θρόνῳ κατίζων δικάζει Her. 5.25 ; ἐπὶ τοὺς βωμούς, als Hilfeflehender, Thuc. 1.126, wie Lys. 13.24 ; vom Heere, sich lagern, Thuc. 3.107 ; εἰς τὴν προεδρίαν τῶν πρυτάνεων Din. 2.13 ; von Richtern, Plat. Legg. II.659b ; ὥστε ἐπὶ τὰ ἰσχία ἄμφω καθίσαι τὼ ἵππω Phaedr. 254c ; προέδροις, οἳ κεκληρωμένοι καθίζουσιν ἐξ ὑμῶν Dem. 24.89, wo es ebenfalls dem καθίστημι entspricht ; von Gästen, sich zu Tische setzen, Xen. Cyr. 8.4.2 ; ἐπὶ κώπην, sich ans Ruder setzen, rudern, Ar. Ran. 198 ; von Schiffen, καθισάντων τῶν πλοίων, auf den Grund kommen, sitzen bleiben, Pol. 1.39.3.
Med. sich setzen, sitzen ; ὅπου καθιζησόμεθα Plat. Phaedr. 229a ; Prot. 317d ; Folgde.

καθ-ίζω
[in LXX chiefly for יָשַׁב ;]
__1. causal, to make to sit down, set, appoint: Act.2:30, 1Co.6:4, Eph.1:20.
__2. Intrans., to sit down, be seated, sit: Mat.5:1, Mrk.9:35, Luk.7:15, Jhn.8:2, al.; with inf. tel., 1Co.10:7; before εἰς, 2Th.2:4; ἐπί, with accusative, Mrk.11:2, Jhn.12:14; id. with genitive, Jhn.19:13, Act.12:21; ὧδε, Mrk.14:32; αὐτοῦ, Mat.26:36; ἐν δεξιᾷ, Heb.1:3; ἐκ δεξιῶν, Mat.20:21, 23; ἐν, Rev.3:21; καθίσας pleonastic (M, Pro.14:1-35; Dalman, Words, 22), Mat.13:48, Luk.5:3 14:31 16:6; of settling in a place (ἐς χωρίον, Thuc., iv, 93), before ἐν, Luk.24:49 (cf. ἀνα-, ἐπι-, παρα-, περι-, συν-καθίζω)
(AS)