'α ou ος, ον : qui a lieu ou vient à temps, d’où :
      1 propr. avec idée de temps, opportun, HDT. 1, 125 ; ATT. (ESCHL. Sept. 1, etc. ; EUR. El. 598, etc.) ; καίριον λέγειν, SOPH. Ant. 724, parler à propos, dire des choses opportunes ; τὰ καίρια, THC. 4, 10, les circonstances favorables, l’opportunité ; en parl. de pers. : καιρίαν δ' ἡμῖν ὁρῶ στείχουσαν Ἰοκάστην, SOPH. O.R. 631, voici que justement je vois Jocaste s’avancer vers nous ;
      2 p. anal. avec idée de lieu, qui se trouve à l’endroit convenable (particul. pour donner la mort): ἐν καιρίῳ, IL. 4, 185 ; κατὰ καίριον, IL. 11, 439, à l’endroit où le coup est mortel ; τὰ καίρια (s.-e. μέρη) IL. 8, 84, etc. ; XÉN. Eq. 12, 2, parties du corps essentielles, particul. où les blessures sont mortelles ; καιρία πληγή, ESCHL. Ag. 1292, 1343 ; DS. 4, 16 ; ou simpl. καιρίη (ion.) HDT. 3, 64, blessure mortelle ; καίρια νοσήματα, HPC. 448, 8, maladies mortelles ;
      3 qui ne dure qu’un temps, temporaire, ANTH. 12, 224.

• Cp. -ώτερος, EUR. Her. 471 ; • Sup. -ώτατος, HDT. 1, 125 ; XÉN. Eq. 12, 8, etc.

➳ Fém. -ος, THGN. 341 ; LUC. Nigr. 35.

Étym. καιρός.

'

α, ον, also ος, ον Thgn. 341, A. Ch. 1064, S. Ph. 637, Luc. Nigr. 35; (καιρός II) in Hom. always of Place, in or at the right place, hence of parts of the body, καίριον a vital part, Il. 8.84, 326; ἐν καιρίῳ 4.185; ὁ αὐχήν ἐστι τῶν καιρίων X. Eq. 12.2, cf. 8 (Sup.); of wounds, mortal, καιρίῃ (sc. πληγῇ) τετύφθαι Hdt. 3.64; πέπληγμαι καιρίαν πληγήν A. Ag. 1343; καιρίας πληγῆς τυχεῖν ib. 1292, cf. X. Cyr. 5.44.5; καιρίας (v.l. -ίους) σφαγάς E. Ph. 1431; ἔχειν τὴν καταφορὰν κ. Plb. 2.33.3; but also, grave, serious, νουσήματα, τρώματα, Hp. Morb. 1.5; generally, καιριωτάτης τετευχέναι χώρας Theol.Ar. 44. of Time, in season, timely, εὕρισκε ταῦτα καιριώτατα εἶναι Hdt. 1.125, cf. Emp. 111.6; χρὴ λέγειν τὰ κ. A. Th. 1, cf. Ch. 582; καίριοι συμφοραί ib. 1064; εἴ τι κ. λέγει S. Ant. 724; δρᾶν, φρονεῖν τὰ κ., Id. Aj. 120, El. 228 (lyr.); καίριος σπουδή Id. Ph. 637; καιριωτέρα βουλή E. Heracl. 471; κ. ἐνθύμημα X. HG 4.5.4; τὸ ἀεὶ κ. Id. Cyr. 4.2.12, etc. ; πρὸς τὸ κ., = καιρίως, S. Ph. 525; critical, αὐτὰ τὰ κ. ἔχων ἑκκαίδεκα (sc. ἔτη) AP 12.22 (Scyth.); agreeing with the subject, καιρίαν δ’ ἡμῖν ὁρῶ στείχουσαν Ἰοκάστην coming at the right time, S. OT 631; καίριος ἤλυθες E. El. 598; καιρία (Dind. for καὶ δορία) πτώσιμος falling at the exact or fatal moment, A. Ag. 1122 (lyr.); τὰ κ.
timely circumstances, opportunities, Th. 4.10; emergencies, D.C. Fr. 70.8.
lasting but for a season, AP 12.224 (Strato).
chief, principal, τὰ καιριώτατα τῶν κλημάτων Thphr. CP 3.15.4, cf. 6.4.2. Adv. -ρίως in season, seasonably, κ. εἰρημένον A. Ag. 1372; σκοπεῖν E. Rh. 339; Comp. -ωτέρως X. Cyr. 4.5.49.
mortally, οὐτασμένος A. Ag. 1344, cf. Plb. 2.69.2.

bei Soph. Phil. 633 u. oft in sp. Prosa 2 Endgn,
1) vom Orte, am rechten Orte geschehend, den rechten Fleck treffend, τὸ καίριον, die Stelle am Leibe, wo eine Wunde tödlich ist, vgl. Il. 8.83 ἄκρην κὰκ κορυφὴν (βάλεν), ὅθι τε πρῶται τρίχες ἵππων κρανίῳ ἐμπεφύασι, μάλιστα δὲ καίριόν ἐστιν u. 326 ; οὐκ ἐν καιρίῳ ὀξὺ πάγη βέλος, nicht an einer tödlichen Stelle, 4.185 ; οὔ τι βέλος κατὰ καίριον ἦλθε 11.439 ; so Xen. Eq. 12.8 καιριώτατον. – Nach Hom. bes. καιρία πληγή, ein tödlicher Streich, Todesstreich, πέπληγμαι καιρίαν πληγήν Aesch. Ag. 1316, wie ἐπεύχομαι δὲ καιρίας πληγῆς τυχεῖν 1265 ; καιρίους σφαγάς Eur. Phoen. 1440, u. Sp., wie Luc. Nigr. 55 βαθεῖα καὶ καίριος ἡ πληγὴ ἐγένετο ; DS. 4.16 ; καταφορά Pol. 2.33.3 ; ohne subst., καιρίῃ ἔδοξε τετύφθαι Her. 3.64 ; – καίριοι τόποι τοῦ σώματος Plut. Lac. apophth. Cleomen. p. 212 ; vgl. noch καίριον ἀστράγαλον ἐάγη Diod. 15 (VII.632); – νοσήματα ἢ τρώματα, tödlich, Hippocr.
2) von der Zeit, zu rechter Zeit, schicklich, passend, treffend ; τὰ καίρια λέγειν Aesch. Spt. 1, 601 ; σιγᾶνθ' ὅπου δεῖ καὶ λέγειν τὰ κ. Ch. 575 ; εἴ τι καίριον λέγεις Soph. Ant. 720 ; βλέπ' εἰ καίρια φθέγγει Phil. 850, wie Eur. I.A. 829 ; καιρίοισι συμφοραῖς Aesch. Ch. 1060 ; καίριος σπουδή Soph. Phil. 633 ; δρᾶν τὰ καίρια Aj. 120 ; φρονεῖν El. 221 ; καιρίαν δ' ἡμῖν ὁρῶ στείχουσαν Ἰοκάστην O.R. 631, daß Jok, zu rechter Zeit kommt, wie Eur. καίριος ἦλθες El. 598 ; καιριωτέρα βουλή Heracl. 492 ; in Prosa, φροντίζων δὲ εὕρισκε ταῦτα καιριώτατα εἶναι Her. 1.125, καὶ τὸ μέτριον Plat. Phil. 66a, τοῦτο μάλιστα καιριώτατον γένοιτ' ἄν Tim. 51d ; einzeln bei Sp.
3) das Zeitliche, Vergängliche, neben ἀβέβαιος Strato 66 (XII.224).
• Adv., πολλῶν καιρίως εἰρημένων Aesch. Ag. 1345 ; καιρίως οὐτασμένος, tödlich verwundet, Ag. 1317, wie κ. πατάξαι Pol. 11.18.4, πληγείς 2.69.2 ; – καιριωτέρως παρεῖναι Xen. Cyr. 4.5.49.

1. of Place, in or at the right place , hence of parts of the body, ἐν καιρίῳ, κατὰ καίριον in a vital part , (Iliad by Homer); also, of wounds, πέπληγμαι καιρίαν πληγήν, καιρίας πληγῆς τυχεῖν (Aeschulus Tragicus); πληγή is sometimes omitted, (Herdotus Historicus):—; adverb -ίως, mortally , (Aeschulus Tragicus)
2. of Time, in season, seasonable, timely, opportune , (Herdotus Historicus)
3. lasting but for a season , [variant datesAnthology Palantina
4. adverb -ρίως, in season, seasonably , (Aeschulus Tragicus): comparative -ωτέρως (Xenophon Historicus):—;so also, πρὸς τὸ καίριον (Sophocles Tragicus) (ML)