θεάομαι-εῶμαι (f. -άσομαι [ᾱ], ao. ἐθεασάμην [ᾱσ], ao. réc. au sens pass. ἐθεάθην [ᾱ], pf. τεθέαμαι [ᾱ], pl.q.pf. ἐτεθεάμην) :
   I contempler, considérer :
      1 en parl. de ch. qui excitent l’étonnement ou l’admiration, XÉN. Cyr. 1, 16 ; PLAT. Charm. 154 c, etc. ;
      2 p. ext. examiner, en gén. : τὴν θέσιν τῆς πόλεως ὡς ἔχοι, THC. 5, 7 (cf. XÉN. Cyr. 4, 5, 7) chercher à reconnaître la position d’une ville ;
   II être spectateur au théâtre, ISOCR. 49 c ; οἱ θεώμενοι, AR. Nub. 517, etc. les spectateurs ; fig. θ. πόλεμον, HDT. 8, 116, être spectateur d’une guerre ;
   III passer en revue : στράτευμα, XÉN. Cyr. 5, 5, 1, une armée ;
   IV fig. : contempler par l’intelligence, PLAT. Phæd. 84 b, Prot. 352 a ;
   V fig. p. ext. voir, en parl. de choses en qqe sorte présentes et qu’on a sous tes yeux, joint, à εἰδῆτε, avec l’idée d’une connaissance plus précise, DÉM. 41, 1.

➳ Les formes ion. sont en θεη- : impf. ἐθεῆτο, HPC. 7, 490 ; f. θεήσομαι, HDT. 1, 8 ; 9, 25 ; ao. ἐθεησάμην, HDT. 7, 128 ; cf. θηέομαι. — Postér. act. θεάω, d’où impér. θέα, THÉM. Or. 3, 44 b ; SYN. 14 b, 70 a, 140 b, au sens de θεάομαι.

Étym. θέα.

Ep. and Ion. θηέομαι (v. infr.), Dor. θαέομαι, *θάομαι, imper. θεῶ Ar. Ach. 262; opt. θηοῖο (for Att. θεῷο) Il. 24.418; part. θηεύμενος Hdt. 7.146; Ion. impf. ἐθηεῖτο, ἐθηεῦντο, Id. 1.10, 3.136; Ep. θηεῖτο Od. 5.75, etc., θηεῦντο Il. 7.444, al., ἐθηεύμεσθα Od. 9.218, ἐθεῆτο Hp. Nat. Puer. 13, θηέσκετο Poet. ap. Parth. 21.2; fut. θεάσομαι [α], Ion. -ήσομαι ; aor. ἐθεασάμην, Ep. opt. θηήσαιο, θηήσαιτο, Od. 17.315, 5.74; 3 pl. ἐθηήσαντο Euph. 51.15; Ion. inf. θεήσασθαι (v.l. θεάσ-) Hdt. 1.8; Att. pf. τεθέαμαι X. Cyr. 7.5.7; codd. of Hdt. vary betw. θεη- and θηη-; a rare Ion. contr. of θηη- to θη- is found in θησαίατ’ Od. 18.191, θησάμενος IG1². 826:
gaze at, behold, mostly with a sense of wonder, θηεῦντο μέγα ἔργον Il. 7.444, cf. Od. 2.13; λαοὶ δ’ αὖ θηεῦντό τε θάμβησάν τε Il. 23.728, cf. Hdt. 1.8, 11, etc. ; θ. τὰ καλά Democr. 194; πάντες ὥσπερ ἄγαλμα ἐθεῶντο αὐτόν Pl. Chrm. 154c; θ. ὄμμασι E. Ion 232 (lyr.); ζητεῖ τὸ κακὸν τεθεᾶσθαι Ar. Th. 797 codd. ; ἐθεᾶτο… τὴν θέσιν τῆς πόλεως…, ὡς ἔχοι reconnoitred it, Th. 5.7; θ. κύκλῳ τὴν πόλιν X. Cyr. 4.5.7; abs., θεᾷ ; do you see? Men. Epit. 564. of the mind, contemplate, τὸ ἀληθές Pl. Phd. 84b, al.
see clearly, ἵν’ ἴδητε καὶ θεάσησθε ὅτι… D. 4.3, cf. Pl. Prt. 352a; with relat. clause, ὅση δεινότης ἦν ἐν τῷ Φιλίππῳ θεάσεσθε D. 18.144.
view as spectators, esp. in the theatre, Isoc. 4.44; οἱ θεώμενοι the spectators, Ar. Ra. 2, cf. Nu. 518, al. (but also, onlookers, bystanders, Antipho 3.3.7); metaph, θ. τὸν πόλεμον to be spectators of the war, Hdt. 8.116. θ. τὸ στράτευμα to review it, X. Cyr. 5.55.1. Act. θεάω, late, Baillet Tombeaux des rois à Thèbes 1080; elsewh. in imper. θέα Them. Or. 3.44b, Jul. Ep. 89b, Hsch. ; aor. ἐθεάθην in pass. sense, Ps.-Callisth. 2.42, Ev. Marc. 16.11, Ap. Ty. Ep. 49, Just. Nov. 133.3.1; pres. θεῶνται Philostr. Her. 2.9. (Orig. prob. θαϜέομαι and θαϜάομαι, cf. θαῦμα.)

(vgl. θάομαι, θηέομαι), sehen, schauen, betrachten ; θεᾶσθε πάντες ἄθλιον δέμας Soph. Tr. 1068 ; πάντα θεᾶσθ' ὄμμασι Eur. Ion 232 ; θεάσομαι Hipp. 661 ; bes. ein Schauspiel mit ansehen, dah. οἱ θεώμενοι, die Zuschauer, Ar. Nub. 510, Plut. 798 ; ζητεῖ τὸ κακὸν τεθεᾶσθαι Th. 797 ; ὅκως ἐκείνην θεήσεαι γυμνήν Her. 1.8 ; πόλεμον, den Krieg mit ansehen, 8.116 ; πάντες ὥσπερ ἄγαλμα ἐθεῶντο αὐτόν Plat. Charm. 154c ; übertr., geistig betrachten, τὰ ὀνόματα Crat. 411a, τὸ ἀληθὲς καὶ τὸ θεῖον Phaed. 84a ; θεῶ δὴ καὶ τὸ μετὰ ταῦτα ἑπόμενον Polit. 298e ; θεασάμενος, ὅτι οὕτως ἔχεις πρὸς τὸ ἀγαθόν Prot. 352a. – Τὸ θεαθέν, das Gesehene, Thuc. 3.38, ist f.l. für δρασθέν.
Bei Sp. finden sich einzelne Formen des Aktivs, bes. θέα, siehe. Die dor. Form s. unter θάομαι.

θεάομαι, -ῶμαι
[in LXX; 2Ch.22:6 (רָאָה), Tob.2:2 13:6, 14, Jdth.15:8, 2Ma.2:4 2Mac 3:36, 3Ma.5:47 * ;]
to behold, look upon, contemplate, view (in early writers with a sense of wondering), in NT apparently always in literal, physical sense of 'careful and deliberate vision which interprets . . . its object': with accusative of thing(s), Mat.11:7, Luk.7:24 23:55, Jhn.1:14, 32 4:35 11:45, Act.22:9, 1Jn.1:1; with accusative of person(s), Mat.22:11, Act.21:27, Rom.15:24, 1Jn.4:12; with ptcp., Mrk.16:14, Luk.5:27, Jhn.1:38, Act.1:11; before ὅτι, Jhn.6:5, 1Jn.4:14; pass., Mat.6:1 23:5, Mrk.16:11.†
SYN.: see: θεωρέω (AS)