ης (ἡ) :
   I ceinture, particul. :
      1 ceinture de femme, IL. 14, 181 ; OD. 5, 231, etc. ; HDT. 1, 51, etc. ; ζώνην λύειν, OD. 11, 245 ; cf. PLUT. Lyc. 15, délier la ceinture (de l’épouse), le jour du mariage ; ζώνην λύσασθαι, délier sa ceinture, càd. s’unir à son époux, ANTH. 7, 324 ; ou accoucher, CALL. Del. 209 ; ζ. ἀπολύσασθαι, OPP. C. 3, 56, ou καταθέσθαι, PD. O. 6, 66, accoucher ; ὑπὸ ζώνην τινὰ φέρειν, ESCHL. Ch. 992 ; ou ὑπὸ ζώνης, EUR. Hec. 762 ; ou ἐντὸς ζώνης, ESCHL. Eum. 608, porter un enfant dans son sein (litt. sous sa ceinture) ; ὑπὸ ζώνῃ θέσθαι, HH. Ven. 255, concevoir ;
      2 ceinture d’homme, particul. en parl. des Orientaux, XÉN. An. 4, 7, 16 ; PLAT. Hipp. mi. 368 c ; ATH. 443 b ; ζώνην λύειν, HDT. 8, 120, délier sa ceinture, càd. se mettre à l’aise pour une halte, en parl. de voyageurs ou de soldats ; λαϐεῖν τινα τῆς ζώνης, XÉN. An. 1, 6, 10 ; DS. 17, 30, saisir qqn par la ceinture (pour l’arrêter ou le conduire au supplice) ;
      3 ceinture où l’on met son argent, bourse, PLUT. M. 665 b ; NT. Marc. 6, 8 ; κῶμαι εἰς ζώνην δεδομέναι, XÉN. An. 1, 4, 9 ; cf. PLAT. 1 Alc. 123 b, villages donnés (à une reine de Perse) pour sa bourse, càd. comme présent ;
      4 ceinture qui soutient le poignard, en parl. des barbares, d’où service militaire, ANTH. 11, 238 ; οἱ ὑπὸ ζώνην, ANON. (SUID.) les soldats (cf. franç. sous le harnais) ;
      5 p. ext. région du corps où se place la ceinture, taille, d’où allure, démarche, IL. 2, 479 ;
   II p. anal. :
      1 tout objet qui entoure comme une ceinture, PLUT. M. 935 a ; LUC. Musc. enc. 3 ;
      2 zone terrestre ou céleste (ζ. εὔκρατος, zone tempérée ; διακεκαυμένη, zone torride ; κατεψυγμένη, zone glaciale) CLÉM. 9, 22, 27, 28 ; STR. 1, 2, 24 ; 1, 4, 6 ; 2, 1, 13 ; 2, 2, 2 ; 2, 3, 1 ; 4, 5, 5 Kram. ; PLUT. M. 888 c, 896 b ;
      3 frise, cordon, t. d’arch. PAUS. 5, 10, 5 ;
      4 zona, sorte d’herpès ou d’érysipèle autour des reins, MÉD.

Étym. ζώννυμι.

ἡ, (< ζώννυμι) belt, girdle; prop.
the lower girdle worn by women just above the hips, περὶ δὲ ζώνην βάλετ’ ἰξυῖ Od. 5.231, 10.544, cf. Il. 14.181, Hdt. 1.51, etc. — Phrases; λῦσε δὲ παρθενίην ζ. unloosed her maiden girdle, of the bridegroom, Od. 11.245, cf. Lyr.Alex.Adesp. 11.18, Plu. Lyc. 15; — Med., of the bride, μούνῳ ἑνὶ ζώναν ἀνέρι λυσαμένα AP 7.324 (hence ζώνη, abs., of marriage, E. IT 204 (lyr.); of sexual intercourse, Philostr. VA 7.6); but also, ζ. λῦσαι to loose the girdle for childbirth, Hyp. Fr. 67; later λύσασθαι or ἀπολύσασθαι, Call. Del. 209, Opp. C. 3.56; so ζώναν κατατίθεσθαι Pi. O. 6.39. of men on a march, ζ. λύσασθαι to slacken one΄s belt, i.e. rest oneself, Hdt. 8.120; ζ. ἀναλύεσθαι Call. Del. 237. of pregnant women, τέκνων ἤνεγχ’ ὑπὸ ζώνην βάρος A. Ch. 1000; πῶς γάρ σ’ ἔθρεψεν ἐντὸς… ζώνης ; Id. Eu. 608; τοῦτον… ἔφερον ζώνης ὕπο E. Hec. 762; also ὑπὸ ζώνῃ θέσθαι to conceive, h.Ven. 255.
prov., εἰς ζώνην δεδόσθαι to be given for girdle-money (as we should say, pinmoney), of Oriental queens who had cities given them for their small expenses, X. An. 1.4.9; ἣν [χώραν] καλεῖν… ζ. τῆς βασιλέως γυναικός Pl. Alc. 1.123b. man΄s belt (more freq. ζωστήρ), ἡ ζ. τοῦ Ὠρίωνος the three stars that form the belt of Orion. Arist. Mete. 343b24; the belt of barbarians, in which they wore the dagger, X. An. 1.6.10, 4.7.16, Theopomp.Hist. 39a, Luc. Anach. 33, Pl. Hp. Mi. 368c. belt used as a purse, PRyl. 127.32 (i AD), Ev. Matt. 10.9, Plu. 2.665b; ζ. χρυσίον Luc. Fug. 31.
part round which the girdle passed, waist, Ἄρεϊ ζώνην ἴκελος Il. 2.479 (misunderstood by Paus. 9.17.3), cf. Il. 11.234, Orph. Fr. 168.28, Hp. ap. Erot. (also expld. as = ὀσφύς). = Lat. cingulum, belt worn by Roman civil and military officers, [Demod.] 5; = ἀξίωμα, Suid. ; οἱ ὑπὸ ζώνην soldiers, Anon. ap. eund. s.v. αὐθεντήσαντα, cf. Cod.Just. 1.5.12.6, 11, Just. Edict. 13.26, PLond. 5.1680.21 (vi AD).
anything that goes round like a belt, Plu. 2.935a, Luc. Musc. Enc. 3; of the girdle of ocean, Porph. Chr. 69.
one of the zones of the terrestrial sphere, Stoic. 2.195, Posidon. ap. Str. 2.2.2, Placit. 2.12.1 (pl.), etc. ; ζ. διακεκαυμένη, εὔκρατος, Str. 1.2.24, 1.4.6.
one of the planetary spheres, οἱ μὲν [τῶν πλανητῶν] ὑψηλὴν ζ. φέρονται οἱ δὲ ταπεινήν Diog.Oen. 8, cf. Vett.Val. 26.18, Corp.Herm. 1.25.
Astrol., = ζῴδιον, Porph. in Ptol. 186. in Archit., = διάζωμα, frieze, Paus. 5.10.5. Lat. zona, in Medic., shingles, Scrib. Larg. 63, 247; cf. ζωστήρ III. 3.
stripes on fish, Ael. NA 3.28, al. pl., an order of divine beings presiding over, or engirdled with cosmic zones, opp. ἄζωνοι, Dam. Pr. 96, Procl. in Prm. p. 494S.

ἡ, Gurt, Gürtel, Leibbinde ; bei Hom. der untere Gürtel, den die Frauen oberhalb der Hüften trugen, der das Gewand zusammenhielt, welches faltig über im niederhing (vgl. ζωστήρ), περὶ δὲ ζώνην βάλετ' ἰξύϊ Od. 10.544, vgl. 5.231 ; Il. 14.181, vom Leibgurt des Agamemnon unter dem Panzer, κατὰ ζώνην θώρηκος ἔνερθεν νύξε 11.234. Von Männern Xen. An. 4.7.16, vgl. 1.6.10, Plat. Hipp. min. 368c, Ath. X.443b. Von Frauengürteln auch Aesch. ἔχω στρόβους ζώνας τε συλλαβὰς πέπλων, Suppl. 452 ; Eur. ζῶναί τέ σοι χαλῶσι, vom bacchantischen Aufzug des Pentheus, Bacch. 933 ; τῆς γυναικός Her. 1.51 ; χώραν, ἣν καλεῖν τοὺς ἐπιχωρίους ζώνην τῆς βασιλέως γυναικός Plat. Alc.I, 123b, erkl. durch Xen. An. l, 4.9 κῶμαι Παρυσάτιδος ἦσαν εἰς ζώνην δεδομέναι, die der persischen Königin zur Bestreitung ihres Gürtels, od. übh. ihres Schmuckes (zum Nadelgelde) gegebenen Ortschaften, – ζώνην λύειν, den Gürtel lösen, bes. vom Bräutigam, der die Braut in das Brautbett führt, Od. 11.245, wie Plut. Lyc. 15 ὁ δὲ νυμφίος ἔλυε τὴν ζώνην τῆς νύμφης ; Sp.; im med. von Frauen, μούνῳ ἑνὶ ζώναν ἀνέρι λυσαμένα Ep.adesp. 649 (VII.324); auch von Gebärenden, ἁ δὲ φοινικόκροκον ζώναν καταθηκαμένα – τίκτε κοῦρον Pind. Ol. 6.39 ; Opp. τόκων ἀπελύσατο ζώνην, Cyn. 3.56 ; auch von der Artemis, die den Gebärenden hilft u. sie von der Bürde befreit ; bei Her. 8.120 von Xerxes, πρῶτον ἐλύσατο τὴν ζώνην, ὡς ἐν ἀδείῃ ἐών, er machte es sich bequem, machte Halt u. ruhte aus ; vgl. ἀναλύσασθαι ζώνην Callim. Del. 237. – Aehnl. sind Vrbdgn wie ἐξ οὗ τέκνων ἤνεγχ' ὑπὸ ζώνην βάρος, wie wir sagen : unter dem Herzen tragen, Aesch. Ch. 986 ; πῶς γάρ σ' ἔθρεψεν ἐντὸς ζώνης Eum. 578 ; τοῦτον ἔφερον ζώνης ὕπο Eur. Hec. 762, vgl. δαίμων τᾶς ματρὸς ζώνας I.T. 204, des mütterlichen Ehebundes. – Auch die Gegend des Leibes, um die der Gürtel getragen wurde, zwischen den Hüften u. kurzen Rippen, hieß so, wie Agamemnon Il. 2.479 heißt Ἄρεϊ ζώνην ἴκελος, dem Ares ähnlich an schlankem Bau, was Paus. 9.17.3 aber durch ἡ τῶν ὅπλων σκευή erkl., wie B.A. 261 ζώνη, ἡ ὅπλισις neben περιγραφὴ τῶν λαγόνων ; dah. sagt Demodoc. (XI.238) Καππαδόκαι φαῦλοι μὲν ἀεί, ζώνης δὲ τυχόντες, im Kriege (vgl. ζώννυμι), φαυλότεροι. – Uebh. alles gürtelartig Herumlaufende, in der Baukunst der Fries, vgl. διάζωμα ; in der Geographie Erd- u. Himmelsgürtel, Zone, vgl. Strab. II.94 ff. – In der Arzneikunde das sogenannte heilige Feuer, eine Hautkrankheit, die sich gürtelartig um den ganzen Leib herumzieht, Sp.

ζώνη, -ης, ἡ
(ζώννυμι) [in LXX for אַבְנֵט, חֲגוֹר, etc. ;]
a belt, girdle: Mat.3:4, Mrk.1:6, Act.21:11, Rev.1:13 15:6; as a receptacle for money, Mat.10:9, Mrk.6:8.†
(AS)