ας (ἡ) :
      1 dommage, perte, p. opp. à κέρδος, XÉN. Cyr. 2, 2, 12 ; PLAT. Leg. 835 b ; LYS. 109, 23 ; ARSTT. Nic. 5, 4, 5 ; ou à ὠφέλεια, XÉN. Mem. 2, 3, 6 ; ζημίαν ποιεῖν, abs. AR. Pl. 1124, ou φέρειν τινι, PLAT. Leg. 835 b, causer ou apporter du dommage à qqn ; ζημίαν λαϐεῖν, DÉM. 155, 12, éprouver un dommage ; ζημίαν νομίζειν, ISOCR. 37 b ; IS. 65, 39, ou ἡγεῖσθαι, XÉN. Mem. 2, 3, 2, regarder comme un dommage ;
      2 particul. amende pécuniaire : ζημίαν καταϐάλλειν, DÉM. 727, 4, verser une amende ; ἀποτίνειν, HDT. 2, 65 ; ἐκτίνειν, PLAT. Leg. 774 e, payer, acquitter une amende ; ὀφείλειν, HDT. 3, 52, devoir une amende, d’où être condamné à une amende ; ζημίαν ὀφείλειν τάλαντον, PLUT. Lys. 27, être condamné à une amende d’un talent ;
      3 en gén. peine, châtiment : ζημίαν ἐπιτιθέναι τινί, HDT. 1, 144 ; PLAT. Leg. 662 b ; τιθέναι, PLAT. Leg. 860 e, infliger une peine à qqn ; ζημίᾳ τινὰ ζημιοῦν ou κολάζειν, PLAT. Leg. 847 a, frapper qqn d’un châtiment ; avec le nom de la peine : θάνατον ζημίαν ἐπιτίθεσθαι, THC. 2, 24 ; ou προθεῖναι, THC. 3, 44 ; ou τάττειν, DÉM. 498, 7 ; ou ποιεῖν, XÉN. Mem. 2, 2, 3, infliger ou fixer par une loi la peine de mort ; θάνατος ἡ ζημία ἐπικέεται, HDT. 2, 38 ; θάνατός ἐστιν ἡ ζημία, XÉN. Mem. 1, 2, 62, on est puni de mort ;
      4 en parl. de pers., t. de reproche, fléau, peste, avec un adj. φανερὰ ζαμία (dor.) AR. Ach. 737 ; καθαρὰ ou λαμπρὰ ζ. ALCIPHR. 3, 21, 38, vrai fléau ; abs. ALEX. (ATH. 104 e).

➳ Ion. ζημίη, HDT. ll. cc. Dor. ζαμία [ζᾱ] AR. l. c.

Étym. incert.

Dor. ζαμία (SIG 239 D iii5 (Delph., iv BC), etc., later σαμία Delph.3(1).342 (ii BC), cf. ταμία, ἀττάμιος), ἡ, loss, damage, Epich. 148; opp. κέρδος, Lys. 7.12, Pl. Lg. 835b, Arist. EN 1132b12; ζημίαν or ζημίας λαβεῖν to sustain loss, S. Fr. 807, D. 11.11; ζ. ποιεῖν Ar. Pl. 1124; ζ. ἐργάζεσθαι Is. 6.20 (unless in signf. 1.2); ζ. φέρειντῇ πόλει Pl. Lg. l.c. ; ζ. εἶναι νομίζειν consider as loss, Isoc. 3.50, Is. 7.23; ζ. πλείονα ὑπομένειν τῆς τιμῆς PFlor. 142.8 (iii AD). ζ. ἐργάζεσθαι, of a slave, be guilty of a delict, Is. 6.20 (v. supr.), Hyp. Ath. 22.
penalty in money, fine, ζημίην ἀποτίνειν Hdt. 2.65, cf. PHal. 1.195 (iii BC); ἐκτίνειν Pl. Lg. 774e; ἱρὴν ζ. ὀφείλειν Hdt. 3.52; ζ. καταβάλλειν D. 24.83, cf. SIG l.c. ; μετὰ… χρημάτων ζημίας Pl. Lg. 862d; ζ. ἐπέκειτο στατήρ Th. 3.70; ζημίαν ὀφείλειν τάλαντον Plu. Lys. 27; τῆς ζ. ἀφεθῆναι Id. Arist. 4. generally, penalty, ζ. ἐπιτιθέναι τινί Hdt. 1.144; ζ. ἔπεστί τινι Id. 2.136; πρόσκειταί τινι X. Vect. 4.21; γλώσσῃ ζ. προστρίβεται A. Pr. 331, cf. 384; with the penalty added, θάνατον ζ. ἐπιθέσθαι, προθεῖναι, τάξαι, to make death the penalty, Th. 2.24, 3.44, D. 20.135; θάνατος ἡ ζ. ἐπίκειται Hdt. 2.38, cf. 65; but ἐφ’ οἷς… θάνατος ἡ ζ. Pl. Prt. 325b; in pl., θανάτου ζημίαι πρόκεινται Th. 3.45 (v.l.); c. gen. criminis, ζ. ἀδικίας penalty for…, Pl. Tht. 176d, cf. Lg. 860e (pl.). simply, expense, SIG 717.81 (ii/i BC), PLond. 5.1660.10, 1674.23 (pl., vi AD). of what is bought too dearly, a bad bargain, a dead loss, X. Mem. 2.3.2; usu. with Adj., φανερὰ ζαμία Ar. Ach. 737; καθαρὰ ζ., λαμπρὰ ζ., Alciphr. 3.21, 38, cf. Alex. 56.6.

ἡ (kretisch δαμία, damnum),
1) Verlust, Schaden, Ggstz κέρδος, Plat. Legg. VIII.835b ; Xen. Cyr. 2.2.12 (neben βλάβη) Arist. Eth. 5.4 u. öfter ; Ggstz ὠφέλεια, Xen. Mem. 2.3.6 ; ζημίαν ποιεῖν τινι, Nachteil bringen, Ar. Put. 1124 ; ζημίαν λαβεῖν, Schaden leiden, Dem. 11.11.
2) Strafe, bes. Geldstrafe, χρημάτων ζημίαις κολάζειν Plat. Legg. VIII.847a ; ἐκτίνειν, bezahlen, VI.774e ; Isocr. 1.28 ; ἀποτίνειν Her. 2.85 ; so καταβάλλω, ὀφλισκάνω, s. Poll. 8.147, ἐπιτιθέναι Plat. Legg. II.662b. Uebh. Strafe, auch Todesstrafe, Din. 1.60 ; θάνατος ζημία ἐπικέεται Her. 2.38 ; θάνατον ζημίαν προθεῖσι Thuc. 3.44 ; Xen. Mem. 1.2.62 u. öfter. – Καθαρὰ ζημία, reiner Taugenichts, Alciphr. 3.21, vgl. Ar. Ach. 737 u. Alexis Ath. III.104e.

ζημία, -ας, ἡ
[in LXX for עָנַשׁ; עֹנֶשׁ ni. and cognate forms ;]
damage, loss: Act.27:10, 21 Php.3:8; opp. to κέρδος, Php.3:7.†
(AS)