'[ῡ] (f. ζεύξω, ao. ἔζευξα, pf. inus. ; pass. ao.1 ἐζεύχθην, ao.2 ἐζύγη [ῠ], pf. ἔζευγμαι) :
   I mettre sous le joug, attacher au joug :
      1 au propre : ἵππους ὑφ' ἅρμασι, IL. 24, 14 ; ὑφ' ἅρματα, OD. 15, 46 ; ὑπ' ἅρματα, HDT. 5, 9 ; ἐν ἅρμασι, ESCHL. Ch. 794, atteler des chevaux à des chars ; ἐν ζυγοῖσι, ESCHL. Pr. 462, atteler sous le joug ; d’où, en parl. du char lui-même : ἅρμα, PD. P. 10, 64 ; ὄχους, EUR. Andr. 1019, atteler un char, des chars ; ἀνάγκῃ ζυγείς, SOPH. Ph. 1025, soumis au joug de la nécessité ; πότμῳ ζυγείς, PD. N. 7, 6, soumis au joug du destin ; ζυγεὶς ὁρκίοισι, EUR. Med. 735, lié par des serments ;
      2 fig. en parl. de mariage : ζ. τινά τινι, APP. Civ. 2, 14, unir une fille à un époux ; au pass. γάμοις ζευχθῆναι, SOPH. O.R. 826, ou ζυγῆναι EUR. I.A. 907 ; ou ἐν γάμοις, EUR. El. 99, être uni par un mariage ; ἐζευγμένη, SOPH. Tr. 536, femme mariée ;
      3 apparier (des gladiateurs) ARR. Epict. 1, 29, 37 ;
      4 p. anal. joindre, unir deux extrémités : ποταμόν, HDT. 1, 206 ; Ἑλλήσποντον, HDT. 7, 33, joindre par un pont les deux rives d’un fleuve, de l’Hellespont, y jeter un pont ; γέφυραν, HDT. 1, 205, etc. réunir les deux extrémités d’un pont, jeter un pont ;
      5 en gén. joindre, unir : ναῦς, HÉS. fr. 37, 6 Gaisford, construire des vaisseaux (propr. assembler les planches des navires) ; παλαιὰς ναῦς, réparer de vieux navires, litt. substituer des baux (v. ζυγόν) neufs aux anciens, THC. 1, 29 ; σανίδες ἐζευγμέναι, IL. 18, 276, poutres fortement unies, formant un assemblage solide ;
      6 p. ext. lier, attacher fortement : ἀσκοὺς δεσμοῖς, XÉN. An. 3, 5, 10, des outres avec des liens ; φάρη ἐζευγμέναι πόρπαισιν, EUR. El. 317, ayant leurs manteaux retenus par des agrafes ;
   II moy. :
      1 attacher pour soi ou à son char : ἵππους, IL. 24, 281 ; OD. 3, 492 (cf. en prose, HDT. 3, 102, etc.) des chevaux ; en parl. du char : τέθριππα, EUR. Alc. 428, un quadrige ; p. ext. joindre, unir : τὸν Βόσπορον, HDT. 4, 83, jeter un pont sur le Bosphore ; fig. en parl. de mariage, d’ord. en parl. du mari, non de la femme : ἄκοιτιν ζεύξασθαι, EUR. Alc. 994, unir à soi une épouse ; παρθένειον λέχος, EUR. Tr. 671, unir la couche d’une jeune fille à la sienne ;
      2 fig. lier ou assujettir à soi : τινα ἐν ὅρκοις, EUR. Suppl. 1229, qqn par des serments.

➳ Act. prés. ind. 3 pl. ζευγνῦσι (p. -ύασι) EUR. El. 1323 ; inf. épq. ζευγνύμεναι [ῠ] IL. 3, 260 ; ou ζευγνύμεν [ῠ] IL. 15, 120 ; ou avec [ῡ] IL. 16, 145. Impf. 3 pl. épq. ζεύγνυσαν, IL. 24, 783. Ao. 3 sg. poét. ζεῦξε, IL. 24, 690 ; part. fém. dor. ζεύξαισα, PD. P. 4, 215. Pass. prés. inf. ζεύγνυσθ(αι) OD. 23, 245. Impf. 3 pl. poét. ἐζεύγνυντο (var. ζεύγνυντο) OD. 3, 492 ; 15, 145, 190 ; 3 duel poét. ζευγνύσθην, IL. 24, 281.

Étym. R. indo-europ. *ieug-, atteler, relier ; cf. ζυγόν, lat. jŭgum, jungō.

'

ζεύγνυσι A. Pers. 191, (ὑπο-) Pl. Plt. 309a; 2 pl. imper. ζεύγνυτε E. Rh. 33 (lyr.); inf. -ύναι (μετα-) X. Cyr. 6.3.21, Ep. ζευγνῦμεν Il. 16.145; part. ζευγνύς Hdt. 1.206, 4.89; impf. 3 pl. ἐζεύγνυσαν Id. 7.33, Ep. ζεύγν- Il. 24.783; also ζευγνύω Hdt. 1.205, Plb. 5.52.4, etc. ; impf. ἐζεύγνυον Hdt. 4.89 (Ep. ζεύγν- v.l. Il. 19.393); fut. ζεύξω Pi. I. 1.6, etc. ; aor.1 ἔζευξα Od. 3.478, etc. ; late pf. ἔζευχα (ἐπ-) Philostr. VA 2.14; — Med., Ep. impf. 3 dual ζευγνύσθην Il. 24.281, 3 pl. ἐζεύγνυντο Od. 3.492; fut. ζεύξομαι E. Hec. 469 (lyr.), etc. ; aor.1 ἐζευξάμην Hdt. 3.102, E. Ion 901 (lyr.); — Pass., fut. ζευχθήσομαι (δια-) Gal. 9.938; aor.1 ἐζεύχθην Pi. O. 3.6, Hdt. 7.6, A. Ag. 842, Pl. Plt. 302e; more commonly aor.2 ἐζύγην [υ] Pi. N. 7.6, E. Supp. 822 (lyr.), (συ-) Pl. R. 546c; pf. ἔζευγμαι Il. 18.276; plpf. ἔζευκτο Hdt. 4.85. — Usu. in aor. Act. in Hom. ; the simple Verb is rare in Att. Prose:
yoke, put to, ὑπ’ ὄχεσφιν ἵππους Il. 23.130; ὑφ’ ἅρμασιν ἵππους 24.14; ὑπ’ ἀμάξῃσιν βόας ἡμιόνους τε ib. 783; κἄζευξα πρῶτος ἐν ζυγοῖσι κνώδαλα A. Pr. 462; — Med. (esp. in Od.), ἵππους ζεύγνυσθαι put to one΄s horses, Od. 3.492, al. ; abs., ζευγνύσθην Il. 24.281; ζεύξομαι ἆρα πώλους E. Hec. 469 (lyr.); καμήλους Hdt. 3.102; of riding horses, harness, saddle and bridle, ζεῦξαι Πάγασον Pi. O. 13.64, cf. Ar. Pax 128, 135; of chariots, put to, get ready, ζ. ἅρμα, ὄχους, Pi. P. 10.65, E. Andr. 1020 (lyr.); — Med., τέθριππα Id. Alc. 428.
bind fast, ἀσκοὺς δεσμοῖς X. An. 3.5.10; — Pass., φάρη… ἐζευγμέναι πόρπαισιν having them fastened…, E. El. 317. metaph, πότμῳ ζυγείς in the yoke of fate, Pi. N. 7.6; ζυγεὶς ἐν ἅρμασι πημάτων A. Ch. 795 (lyr.); ἀνάγκῃ ζυγείς S. Ph. 1025; ζεύχθη was tamed, Id. Ant. 955 (lyr.); θεσφάτοις… ζυγείς E. Supp. 220; ὁρκίοισι ζ. Id. Med. 735; μοναρχία ζευχθεῖσα ἐν γράμμασιν ἀγαθοῖς Pl. Plt. 302e; — Med., τόνδ’ ἐν ὅρκοις ζεύξομαι E. Supp. 1229.
join together, σανίδες… μακραὶ ἐΰξεστοι ἐζευγμέναι well-joined, Il. 18.276 (elsewh. in Hom. only in signf. 1); ζεῦξαι ὀδόντας, in setting a fractured jaw, Hp. Art. 32; τὼ πόδε ζευγνύντες, of sculptors who made their statues with joined feet, Hld. 3.13.
join in wedlock, ἐπειδὰν εὐφρόνη ζεύξῃ μία yokes her in wedlock, S. Fr. 583.11; of the parents or authors of the marriage, τίς ταύτην ἔζευξε ; E. IA 698; ζ. τὴν θυγατέρα τινί App. BC 2.14, cf. Ath. 12.554d; — in Med., of the husband, wed, ἄκοιτιν ζεύξασθαι E. Alc. 994 (lyr.); παρθένειον ἐζεύξω λέχος Id. Tr. 676 (so in Act., γάμοις ἔζευξ’ Ἀδράστου παῖδα I married his daughter, Id. Ph. 1366; ὁ Σεμέλην ζεύξας γάμοις Id. Ba. 468); — Pass., to be married, ἐζευγμένη, opp. κόρη, S. Tr. 536; γάμοις ζευχθῆναι or ζυγῆναι, Id. OT 826, E. IA 907, etc. ; ἐν γάμοις Id. El. 99; ἐς ἀνδρὸς εὐνάν Id. Supp. 822 (lyr.); metaph, ζ. μέλος ἔργμασι Pi. N. 1.7, cf. I. 1.6.
join opposite banks by bridges, ποταμὸν ζεῦξαι Hdt. 1.206; τὸν Ἑλλήσποντον Id. 7.33, Lys. 2.29; μηχαναῖς ἔζευξεν Ἕλλης πορθμόν A. Pers. 722 (troch.); — also in Med., ζεύγνυσθαι τὸν Βόσπορον Hdt. 4.83 (v.l. -νύναι); — Pass., Id. 7.6, 34; διῶρυξ ἐζευγμένη πλοίοις X. An. 1.2.5; but also, γεφύρας ζεῦξαι Hdt. 1.205, cf. 4.85, 118, al.
furnish ships with cross-benches (ζυγόν III), Hes. Fr. 76.6; but ζεύξαντες τὰς παλαιὰς [ναῦς] ὥστε πλωΐμους εἶναι having strengthened them with thwarts, Th. 1.29, cf. Sch. ad loc. pair or match gladiators, Arr. Epict. 1.29.37.
join issue at law, in Pass., [δίκαι] ὑπέρ τινος ἐζευγμέναι SIG 742.44 (Ephesus, i BC). (Cf. Skt. yunákti, pl.
yuñjánti ΄yoke΄, Lat. jungo, jugum.)

[ῡ], u. ζευγνύω, ζεύγνυε, Strat. 48 (XII.206), ζεύξω, ἔζευξα, perf. pass. ἔζευγμαι, aor. gew. ἐζύγην, auch ἐζεύχθην, Tragg., z.B. Soph. Ant. 945, doch auch Plat. Polit. 302e;
1) anjochen, anspannen, oft bei Hom. ἵππους, ἡμιόνους, βόας, auch mit dem Zusatz ὑφ' ἅρμασιν, ὑπ' ὄχεσφιν, ὑπ' ἀμάξῃσιν, Il. 23.130, 24.14, 782, Od. 3.478. So auch med., ἵππους ζεύγνυσθαι. die Rosse für sich anspannen, Od. 3.492, 15.145 u. öfter. Auch vom Reitpferde, aufzäumen, satteln, Ar. Pax 128, 135. Aehnl. Pind. σθένος ἡμιόνων, Ol. 6.22 ; ἅρμα P. 10.64, wie Plat. Tim. 22c ; καμήλους, ἵππους ὑπ' ἅρματα, Her. 3.102, 5.9 ; κνώδαλα ἐν ζυγοῖς Aesch. Prom. 460.
2) übh. zusammenfügen, verbinden, σανίδες ἐζευγμέναι, fest zusammengefügte, Il. 18.276. Dah.
   a) durch die Ehe verbinden, heiraten, γάμοις ζυγῆναι Soph. O.R. 826 ; μήποτ' ἐζύγη δέμας εἰς ἀνδρὸς εὐνήν Eur. Suppl. 848 ; dah. ἐζευγμένη entgeggstzt der κόρη, Soph. Tr. 533 ; vgl. Plut. Sull. 33 u. Parthen. 17.2 ; τὴν θυγατέρα τινί, App. B.C. 2.14. Auch med., ἄκοιτιν ζεύξασθαι κλισίαις Eur. Alc. 977.
   b) durch Brücken verbinden, sowohl γέφυραν ζευγνύναι, Her. 4.88 u. sonst, wie pass., 4.85, als ποταμόν, Ἑλλήσποντον, 7.24, 157 ; Plat. Legg. III.699a ; Pol. 5.52.4 u. sonst.
   c) ναῦς, Schiffe in Stand setzen, kalfatern, Thuc. 1.29, vgl. ὑπόζωμα.
   d) übertr., ἐν ἀνάγκῃ ζυγείς Soph. Phil. 1014, wie Plat. Menex. 240c, τοὺς Ἀθηναίους ἐν τῇ αὐτῇ ἀνάγκῃ ζευγνύναι ; vgl. ἐν δεσμῷ ζευχθεῖσα Soph. Ant. 945 ; μοναρχία ἐν γράμμασιν ἀγαθοῖς ζευχθεῖσα Plat. Polit. 302e ; πότμῳ ζυγείς Pind. N. 7.6 [ζευγνῦμεν, inf., Il. 16.145].

1. to yoke, put to , ἵππους (Homer), etc.; ζ. ἵππους ὑφ᾽ ἅρματα, ὑφ᾽ ἅρμασιν, ὑπ᾽ ὄχεσφιν, ὑπ᾽ ἀμάξηισιν (Iliad by Homer);—;(so in Mid., ἵππους ζεύγνυσθαι to put to one's horses, (Homer));—;also of riding horses, to harness, saddle and bridle , ζεῦξαι Πάγασον (Pindar):—;of chariots, to put to, get ready , (Homer)
2. to bind, bind fast , (Xenophon Historicus):—;Pass., φάρη ἐζευγμέναι having them fastened , (Euripides)
3. metaphorically, πότμωι ζυγείς in the yoke of fate, (Pindar); ἀνάγκηι, ὁρκίοις ζυγείς (Sophocles Tragicus)
4. to join together , σανίδες ἐζευγμέναι well-joined , (Iliad by Homer)
5. to join in wedlock , (Euripides):—;in Mid., of the husband, to wed , (Euripides):—;Pass. to be married , (Sophocles Tragicus)
6. to join opposite banks by bridges , τὸν Ἑλλήσποντον ζεῦξαι (Herdotus Historicus), etc.:—;also, γέφυραν ζεῦξαι to form a bridge, (Herdotus Historicus)
7. to undergird ships with ropes , (Thucydides) (ML)