'épq. ἐΰ [ῡ devant deux consonnes ou une consonne double], adv., bien, càd. ;
   I. 1 (avec idée d’origine ou de condition) noblement : ἄνδρες φύσει γεγονότες εὖ, HDT. 7, 134, des hommes de bonne naissance, de noble origine ;
      2 bien, régulièrement, justement : p. opp. à κακῶς, THC. 4, 63 ; à χεῖρον, THC. 2, 35 ; εὖ καὶ ἐπισταμένως, IL. 10, 265, bien et avec habileté ; νόμους… ἔχοντας εὖ, HDT. 3, 82, des lois bien conçues ; qqf. séparé du part. : εὖ πρᾶγμα συντεθέν, DÉM. 275, 26, affaire bien arrangée ; abs. εὖ κατὰ κόσμον, IL. 10, 472, en bon ordre ; subst. τὸ εὖ, ESCHL. Ag. 121 ; SOPH. Ph. 1140 ; ARSTT. Sens. 1, 8, le bien, le bon droit, la bonne cause ;
      3 bien, avec bienveillance, avec bonté : εὖ ἔρδειν τινά, IL. 5, 650, faire du bien à qqn ; εὖ εἰπεῖν τινα, OD. 1, 302, dire du bien de qqn ;
      4 p. suite, pour marquer une idée d’achèvement, de perfection, avec un verbe : εὖ μήδεο, IL. 2, 360, considère bien ; εὖ οἶδα, εὖ ἔγνωκα, ATT. je sais bien ; en forme de parenthèse, εὖ οἶδ' ὅτι, je sais bien : σὺ γάρ, εὖ οἶδ' ὅτι, οὐ πράγματ' ᾄσει, AR. Pax 1296, car pour toi, je le sais bien, tu ne crieras pas l’affaire sur les toits (litt. tu ne chanteras pas les affaires) ; avec un adj. ou un adv. εὖ πάντες, OD. 8, 37, 39, tous sans exception ; εὖ πάντα, OD. 3, 72, tout sans exception ; εὖ μάλα, OD. 4, 96 ; HH. Ap. 172 ; PLAT. Euthyphr. 4 a ; THCR. Idyl. 5, 19 ; εὖ καὶ μάλα, PLAT. Conv. 194 ; μάλ' εὖ, AR. fr. 142 ; PLAT. Soph. 236 d, tout à fait ; κάρτα εὖ, HDT. 3, 150 ; εὖ πάνυ, AR. Pl. 198 πάνυ εὖ, PLAT. Men. 80 a, tout à fait ; εὖ σαφῶς, ESCHL. Pers. 784 ; AR. Pax 1302, très évidemment ; dans les réponses εὖγε (v. εὖγε) ; εὖ κἀνδρικῶς, AR. Eq. 379 ; εὖ καὶ ἀνδρείως, PLAT. Theæt. 157 d ; εὖ κἀνδρείως, AR. Th. 656 ; ἀνδρείως τε καὶ εὖ, PLAT. Crat. 440 d, bien et virilement ; εὖ καὶ καλῶς, EL. V.H. 2, 6 ; εὖ τε καὶ καλῶς, PLAT. Rsp. 503 d ; καλῶς τε καὶ εὖ, HDT. 1, 59 ; PLAT. Euthyd. 307 b ; EL. N.A. 17, 16, bel et bien ; c. terme d’encouragement pour exciter des chiens : εὖ κύνες, εὖ ὦ κύνες, XÉN. Cyn. 6, 20, bien les chiens ! allons ! bien les chiens ! ;
   II heureusement : εὖ οἴκαδ' ἱκέσθαι, IL. 1, 18, revenir heureusement chez soi ; εὖ ζῆν, ARSTT. Pol. 7, 13, vivre heureusement.

➳ Épq. ἐΰ, IL. 3, 235 ; 4, 408 ; HÉS. Th. 885.

Étym. neutre de ἐΰς.

'

Ep. also ἐΰ Od. 1.302, etc., cf. A.D. Adv. 200.20; Adv. (prop. neut. of ἐΰς): — well, opp. κακῶς (as in Th. 4.63), Hom., etc. of knowledge or action, well, thoroughly, competently, εὖ μέν τις δόρυ θηξάσθω, εὖ δ’ ἀσπίδα θέσθω Il. 2.382; εὖ καὶ ἐπισταμένως κέασαν ξύλα Od. 20.161; τὴν πόλιν κοσμέων καλῶς τε καὶ εὖ Hdt. 1.59; τὸ πρᾶγμα βασανίσας καλῶς τε καὶ εὖ Pl. Euthd. 307b, etc. ; τόξων ἐῢ εἰδώς cunning with the bow, Il. 2.718, etc. ; εὖ τόδ’ ἴσθι A. Pers. 173 (troch.); εὖ γὰρ σαφῶς τόδ’ ἴστε ib. 784; εὖ οἶδ’ ὅτι parenthetic in colloquial speech, σὺ γὰρ εὖ οἶδ’ ὅτι οὐ πράγματ’ ᾄσει Ar. Pax 1296, cf. D. 14.2, etc. ; εὖ οἶδα, in answers, Dioxi pp. 4; εὖ μήδεο consider well, Il. 2.360; εὖ λέγεις well spoken ! Pl. Ap. 24e, cf. D. 5.2, etc. ; with λέγω omitted, οὐδὲ τοῦτ’ εὖ Ἐρατοσθένης Str. 1.3.1.
morally well, kindly, εὖ ἔρδειν, = εὐεργετεῖν, Il. 5.650; εὖ εἰπεῖν τινα to speak well of him, Od. 1.302; εὖ δρᾶν εὖ παθών S. Ph. 672, etc. with passive or intransitive Verbs, fortunately, happily, in good case, εὖ ζώουσι Od. 19.79; εὖ οἴκαδ’ ἱκέσθαι safely, Il. 1.19, cf. Od. 3.188; τοῦ βίου εὖ ἥκειν Hdt. 1.30; εὖ φρονῶν in one΄s right mind, A. Pr. 387, etc. (but εὖ φρονεῖν εἴς τινας, τὰ σά, to be well-disposed towards, And. 2.4, S. Aj. 491); standing last for emphasis, ἄνδρες γεγονότες εὖ Hdt. 7.134; νόμους μὴ λύειν ἔχοντας εὖ Id. 3.82; τελευτήσει τὸν βίον εὖ Id. 1.32, cf. Th. 1.71, Arist. EN 1124b13, etc. ; separated from its Verb, εὖ πρᾶγμα συντεθέν D. 18.144. coupled with other Adverbs, esp. when qualifying nouns, adjectives, and adverbs, εὖ μάλα Od. 4.96, etc. ; ἡ ἀορτὴ εὖ μάλα κοίλη Arist. HA 514b22; εὖ μάλα πᾶσαι h.Ap. 171; εὖ μάλα πολλά Heraclit. 35; εὖ μάλα πρεσβύτης Pl. Euthphr. 4a; μάλα εὖ καὶ κομψῶς Id. Sph. 236d; εὖ καὶ μάλα Id. Smp. 194a (sed cf. CQ 15.4); κάρτα εὖ Hdt. 3.150; εὖ… πάνυ or πάνυ εὖ, Ar. Pl. 198, Pl. Men. 80b; εὖ σφόδρα Nicostr. 8, Philem. 75.4; εὖ κἀνδρικῶς, εὖ κἀνδρείως, Ar. Eq. 379 (lyr.), Th. 656; καλῶστεκαὶ εὖ (v. supr. 1.1); εὖ τε καὶ καλῶς Pl. R. 503d. as Subst., τὸ εὖ the right, the good cause, τὸ δ’ εὖ νικάτω A. Ag. 121; τὸ γὰρ εὖ μετ’ ἐμοῦ Ar. Ach. 661; the Good, final cause, τὸ εὖ τεκταινόμενος ἐν πᾶσιν τοῖς γιγνομένοις Pl. Ti. 68e; τοῦ εὖ ἕνεκα Arist. Sens. 437a1, cf. eund. Metaph. 1092b26; in Art, perfection, the ideal, τὸ εὖ διὰ πολλῶν ἀριθμῶν γίνεται Polyclit. 2. as the Predicate of a propos., τί τῶνδ’ εὖ ; A. Ch. 338 (lyr.), cf. 116; εὖ εἴη may it be well, Id. Ag. 216 (lyr.); εὐορκεῦντι μέμ μοι εὖ εἶμεν or εἴη, SIG 953.9 (Calymna, ii BC), PEleph. 23.19 (iii BC); εὖ σοι γένοιτο well be with thee, E. Alc. 627, cf. Fr. 707. Interjection, well done! to cheer on dogs, εὖ κύνες X. Cyn. 9.20; ahoy! ho! Lyr.Alex.Adesp. 20.11; cf. εὖγε. in Compds., implying abundance (< εὐανδρία), prosperity (εὐδαίμων, opp. κακοδαίμων), ease (εὔβατος, opp. δύσβατος); compounded only with Nouns and Adjs. (hence εὖ πάσχω, εὖ ποιέω are better written divisim, but εὐποιητικός implies εὐποιέω ; v. ἀντευποιέω)· εὐδοκέω is exceptional. (Replaced by καλῶς in later Gr., exc. in set phrases.)

neutr. von ἐΰς, bei Epik. vor einem DoppelKonsonanten auch ἐΰ, Il. 3.235, Od. 4.408, gut, wohl, recht, tüchtig, im Ggstz von κακῶς, von Hom. an überall, bes. in Verbindung mit Verbis, εὖ καὶ ἐπισταμένως, Il. 10.265, Od. 20.161 ; εὖ κατὰ κόσμον, wohl nach Gebühr, Il, 10.472 ; vgl. ὀρθῶς τε καὶ εὖ, Plat. Men. 96e ; seltener = wohlbehalten, glücklich, behaglich, Od. 3.188, 190, 19.79, u. auch sp. in der Vrbdg mit ζῆν. Am häufigsten sind sonst die Vrbdgn mit οἶδα, εὖ εἰδώς, εὖ ἔγνωκα u. ähnl., Pind. N. 4.43, P. 4.287 ; Aesch. Spt. 357 ; Soph. O.R. 59 ; εὖ μέντοι ἴστε Plat. Apol. 20d. – Εὖ ἔρδειν τινά, Gutes erweisen, wie εὐεργετέω, Il. 5.650 ; εὖ δρᾶν τινα, Tragg. u. sonst, wie εὖ παθεῖν, der Ggstz, Wohltaten von Einem empfangen ; ὅστις γὰρ εὖ δρᾶν εὖ παθὼν ἐπίσταται Soph. Phil. 668, wie Aesch. εὖ δρῶσαν, εὖ πάσχουσαν Eum. 830 abdi ; εὖ πάσχειν = glücklich sein, Soph. Phil. 501, wie oft εὖ πράττειν, sich wohl befinden (s. das verbum), u. εὖ ἔχειν, sich in einem guten Zustande befinden. – Εὖ λέγειν τινά, Gutes von ihm sagen ; εὖ λέγεις, gut gesprochen, Plat.; εὖ κλύειν, in einem guten Rufe stehen, u. ä., die bei den einzelnen Verbis bemerkt sind. – Mit dem Artikel, ἀνδρός τοι τὸ μὲν εὖ δίκαιον εἰπεῖν, das Gute, Passende, Soph. Phil. 1125, ch., wie Aesch. τὸ δ' εὖ νικάτω, κρατοίη, Ag. 120, 340, das was Glück u. Segen bringt ; τοῦ εὖ ἕνεκα, zu einem guten Zwecke, Arist. sens. 1. – Mit ausgelassenem εἶναι, τί τῶνδ' εὖ ; Aesch. Ch. 534 ; εὖ τὰ τῶν ἐγχωρίων Suppl. 595. – Bei manchen Wörtern dient es zur Verstärkung, so Sp. εὖ σαφῶς u. σαφῶς εὖ u. ä.; auch εὖ καὶ μάλα, Plat. Symp. 194a ; κάρτα εὖ Her. 3.150.
Aus dem Altertum ist die Betonung ἔϋ überliefert, in Betreff welcher man Lehrs Aristarch. ed. 2 p. 384 vergleiche.
In den häufigen Zusammensetzungen mit Nominibus (denn mit Verbis wird es nie zusammengesetzt, vgl. Lobeck zu Phryn. p. 561 ff) drückt es entweder den guten Zustand, die Leichtigkeit oder Vergrößerung aus, oft den Zusammensetzungen mit πολύ entsprechend, u. denen mit δυσ- u. κακός entgegengesetzt. Folgt in der Zusammensetzung auf εὖ ein DoppelKonsonant, so wird es bei den Epikern gewöhnlich in ἐϋ gedehnt.

εὖ
adv. (prop. neuter of old Epic ἐΰς, good, noble) [in LXX, εὖ γίγνεσθαι, εὖ ποιεῖν (יָטַב) ;]
well: εὖ γιν., Eph.6:3 (LXX); εὖ ποιεῖν, with dative (cf. Sir.12:1-2), to do good, Mrk.14:7 (where Nestle suggests εὐποιεῖν, which see); εὖ πράσστειν, to fare well, Act.15:29; in replies (= εὖγε), good! well done! Mat.25:21, 23 Luk.19:17 (εὖγε, WH, txt.).†
εὖ-γε,
adv.,
in replies, well! good! well done!: Luk.19:17 (WH for Rec. εὖ, which see).†
(AS)