(seul. prés. impf. εὗδον, att. ηὗδον et fut. εὑδήσω) dormir, reposer, IL. 2, 2, etc. ; SOPH. O.R. 65 ; HDT. 1, 209 ; PLAT. Leg. 807 e ; εὕδειν γλυκὺν ὕπνον, OD. 8, 445 ; ὕπνον εὐδαίμονα, EUR. H.f. 1014 ; γλυκερὸν ὕπνον, THCR. Idyl. 24, 7, dormir un doux sommeil, un sommeil fortuné ; en parl. de la mort, IL. 14, 482 ; SOPH. O.C. 621 ; fig. se reposer, s’apaiser, en parl. du vent, IL. 5, 524 ; de la mer, SIM. fr. 37, 15 ; de la guerre, SOL. 3, 19 ; du malheur, EUR. Suppl. 1148, etc. ; en gén. être reposé, heureux, SOPH. fr. 563 ; cf. PLAT. Rsp. 571 c ; THCR. Idyl. 2, 126.

➳ Prés. sbj. 2 sg. épq. εὕδῃσθα, OD. 8, 445 ; inf. épq. εὑδέμεναι, OD. 24, 255. Impf. εὗδον, THCR. 2, 12 b. Impf. itér. 3 sg. εὕδεσκε, IL. 22, 503. — En prose att. XÉN. Cyn. 5, 11 ; PLAT. Conv. 203 b et ci-dessus.

Étym. inconnue.

impf. ηὗδον Pl. Smp. 203b, E. Rh. 763, 779, εὗδον Il. 2.2, Theoc. 2.126; Ep. iter. εὕδεσκε Il. 22.503; fut. εὑδήσω A. Ag. 337; aor. εὕδησα (καθ-) Hp. Int. 12: — sleep, Il. 2.19, Hdt. 1.34, etc. ; c. acc. cogn., ὁππότ’ ἂν αὖτε εὕδῃσθα γλυκὺν ὕπνον Od. 8.445; ὕπνον οὐκ εὐδαίμονα E. HF 1013; γλυκερὸν καὶ ἐγέρσιμον ὕπνον Theoc. 24.7; μακρὸν ἀτέρμονα νήγρετον ὕπνον Mosch. 3.104; ὕπνῳ γ’ εὕδοντα slumbering in sleep, S. OT 65; εὕδειν… παρὰ χρυσέῃ Ἀφροδίτῃ Od. 8.337, cf. 342; ξὺν ὁμήλικι εὕδειν Thgn. 1063; ὅλην διατελεῖν νύκτα εὕδοντα Pl. Lg. 807e; of the sleep of death, Πρόμαχος δεδμημένος εὕδει ἔγχει ἐμῷ Il. 14.482; οὑμὸς εὕδων… νέκυς S. OC 621. metaph, rest, be still, ὄφρ’ εὕδῃσι μένος Βορέαο Il. 5.524; εὑδέτω πόντος εὑδέτω δ’ ἄμοτον κακόν Simon. 37.15, cf. A. Ag. 566; πόλεμον εὕδοντ’ ἐπεγείρει Sol. 4.19; εὕδουσιν ὀρέων κορυφαί Alcm. 60.1; οὔπω κακὸν τόδ’ εὕδει E. Supp. 1147 (lyr.); εὕδει χάρις sleeps, ceases, Pi. I. 7 (6).17; οὔποθ’ εὕδει λυπρά σου κηρύγματα E. Hec. 662; of the mind or heart, to be at ease, πυκνῆς ἀκοῦσαι ψακάδος εὑδούσῃ φρενί S. Fr. 636, cf. Theoc. 2.126; of persons, take one΄s ease, be inactive, κεἰ βραδὺς εὕδει S. OC 307; Γοργίαν ἐάσομεν εὕδειν we will let him rest, Pl. Phdr. 267a. (καθεύδω is generally used in Att. and later Prose, exc. Pl. ll.c., X. Cyn. 5.11.)

fut. εὑδήσω, impert. att. ηὗδε, Plat. Symp. 203b, schlafen, Hom. oft u. Folgde, γλυκὺν ὕπνον εὕδειν, süßen Schlaf schlafen, Od. 8.445 ; παρά τινι, 8.337 ; auch vom Todesschlaf, Il. 14.482, wie Soph. O.C. 627. u. bes. sp.D., z.B. Antip.Sid. 75 (VII.29 ; Pind., nur im praes.; ἀφύλακτον εὑδήσουσι πᾶσαν εὐφρόνην Aesch. Ag. 328 ; Soph. u. A.; Her. 1.209 ; Plat. a.a.O.; Xen. Cyn. 5.11 ; in Prosa ist καθεύδω gewöhnlicher. – Häufig übertr., ruhen, ὄφρ' εὕδῃσι μένος Βορέαο, bis die Wut des Nordwindes sich legt, ruht, Il. 5.524 ; παλαιὰ χάρις Pind. I. 6.17 ; εὖτε πόντος – ἀκύμων εὕδοι Aesch. Ag. 552 ; συμφορά Plut. Ant. 36 ; οὐχ ὕπνῳ γ' εὕδοντα μ' ἐξεγείρετε, den sorglosen, Soph. O.R. 65, wie Theocr. 2.126, ruhig, zufrieden sein ; κεἰ βραδὺς εὕδει, wenn er saumselig zögert, Soph. O.C. 308 ; οὔποθ' εὕδει λυπρά σου κηρύγματα, nimmer ruhen sie, hören sie auf, Eur. Hec. 662 ; Τισίαν ἐάσομεν εὕδειν, wir wollen ihn ruhen lassen, Plat. Phaedr. 267a ; εὕδοντα πόλεμον ἐπεγείρει Solon. eleg. v. 19 bei Dem. 19.255, wie τί δάκρυον εὗδον ἐγείρεις Callim. frg. 273.