Bailly
εὐ·μενής, ής, ές : bienveillant, bon,
en parl. des dieux, ESCHL.
Suppl. 686 ; XÉN.
Hell. 6, 4, 2 ; joint à ἵλεως, XÉN.
Cyr. 1, 6, 2, etc. ; en parl. des hommes, ESCHL.
Pers. 175 ; SOPH.
Ant. 212, etc. ; εὐ. πρός τι, PLUT.
Luc. 42, bien disposé pour qqe ch. ; τὸ εὐμενές, PLAT.
Leg. 792 e ; DÉM.
53, 6, la bienveillance ;
en parl. de choses (cœur, caractère, sort, fortune, etc.) bienveillant, doux, facile, HH.
21, 7 ; PD.
O. 14, 16, etc. ; en parl. du climat, TH.
C.P. 2, 1, 16 ; d’un remède, HPC.
Acut. 394 ; d’où en gén. facile, commode, HPC.
799 e,
etc. ; XÉN.
An. 4, 6, 12 ; ARÉT.
p. 81, 10 ; γῆ εὐ. ἐναγωνίσασθαι, THC.
2, 74, terre favorable pour un combat.
• Cp. -έστερος, HPC. 799 e ; ARÉT. p. 81, 10. • Sup. -έστατος, HDT. 7, 237 ; XÉN. Hell. 6, 4, 2 ; PLAT. Leg. 776 d.
Étym. εὖ, μένος.
Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »
LSJ
ές, (< μένος) well-disposed, kindly, τινι to one, epith. of gods, h.Hom. 22.7 (not in Il. or Od.), Pi. P. 2.25, A. Supp. 686 (lyr.), cf. X. HG 6.4.2; ἵλεως καὶ εὐ. Id. Cyr. 1.6.2, Theoc. 5.18; Ἑρμῆς IGRom. 1.1228 (Egypt, ii AD); τὸ τῶν θεῶν εὐ. D. 4.45. of men, A. Pers. 175 (troch.), Supp. 488 (Comp.); πόλει S. Ant. 212, etc. ; εὐ. πρός τι well-disposed for it, Plu. Luc. 42; τὸ εὐ., = εὐμένεια, Pl. Lg. 792e; ξεῖνος δὲ ξείνῳ… εὐμενέστατον πάντων Hdt. 7.237; in Dor. Prose, Schwyzer 84 (Argos, v BC). of actions, etc., εὐμενεῖ τύχα, νόῳ, Pi. O. 14.15, P. 8.18; εὐ. ὀλολυγμός signifying goodwill, friendly, A. Th. 268. of places and things, γῆ εὐ. ἐναγωνίσασθαι favourable to fight in, Th. 2.74; εὐμενεῖ ποτῷ (of a river) kindly, bounteous, A. Pers. 487; of the air, mild, soft, Thphr. CP 2.1.6; so of medicines, beneficial, ὑποχονδρίῳ καὶ σπλάγχνοισιν Hp. Acut. 59, cf. Aret. CA 1.3; but also, agreeable, [κόμμι]έστερον κόλλης Hp. Art. 33; of a road, easy, X. An. 4.6.12 (Comp.). Adv. -νῶς, Ion. -έως, A. Ag. 952, Pl. Phd. 89a, A.R. 2.1275, etc. ; Comp. -έστερον E. Hel. 1298, Pl. Lg. 718d; also -εστέρως Isoc. 4.43, D.H. Th. 5.
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)
Pape
ές, (μένος), gut gesinnt, wohlwollend, bes. von den Göttern, gnädig, θεοί Xen. Hell. 6.4.2 ; ἦτορ H.h. 21.7 ; Κρονίδαι Pind. P. 2.25 ; τύχη, νοῦς, Ol. 14.16, P. 8.19 ; εὐμενὴς ὁ Λύκειος ἔστω πάσᾳ νεολαίᾳ Aesch. Suppl. 669 u. oft ; ὑμῖν δ' ἂν εἴη δῆμος εὐμενέστερος 483 ; von Sachen, ὀλολυγμὸν ἱερὸν εὐμενῆ παιάνισον Spt. 250 ; Σπερχειὸς ἄρδει πεδίον εὐμενεῖ ποτῷ Pers. 479 ; wie νέους ἕρποντας εὐμενεῖ πέδῳ Spt. 17 ; so Soph. u. Eur.; τὰ σφάγια δέξαι ταῖς γυναιξὶν εὐμενής Ar. Lys. 204 ; καὶ ἵλεως Plat. Phaedr. 257a u. oft (wie Theocr. 5.18) ; μετὰ τύχης εὐμενοῦς Legg. VII.813a ; σύμμαχοι Rep. III.416b, wohlwollende, treue Bundesgenossen, wie Xen. u. A.; παρέσχετε τὴν γῆν εὐμενῆ ἐναγωνίσασθαι τοῖς Ἕλλησιν Thuc. 2.74 ; πρὸς πᾶσαν φιλοσοφίαν Plut. Lucull. 42 ; – τὸ τῶν θεῶν εὐμενές = εὔνοια Dem. 4.45. – Von Heilmitteln, die einen wohltätigen Einfluß auf Etwas ausüben, heilsam, zuträglich, Hippocr. u. a. Medic.; Plut.; ähnlich ἡ τραχεῖα ὁδὸς τοῖς ποσὶν ἀμαχεὶ ἰοῦσιν εὐμενεστέρα ἢ ὁμαλὴ τὰς κεφαλὰς βαλλομένοις, bequemer, Xen. An. 4.6.12. –
• Adv. εὐμενῶς, θεὸς εὐμ. προσδέρκεται Aesch. Ag. 926 ; ἡδέως καὶ εὐμ. τὸν λόγον ἀπεδέξατο Plat. Phaed. 89a ; ἀκούειν Rep. X.607d u. A.;
εὐμενεστέρως διατεθῆναι Isocr. 4.43 ;
εὐμενέστερον Eur. Hel. 1298 u. A.
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)