Bailly
'
εὐ·θύς, εῖα, ύ, droit, direct :
I au propre, PD.
O. 6, 177, etc. ; p. opp. à στρογγύλος, PLAT.
Parm. 137 e,
Men. 75 a ;
à καμπύλος, PLAT.
Rsp. 602 c ;
à περιφερής, PLAT.
Parm. 137 e,
Phil. 51 c ;
à πλάγιος, D. PHAL.
104 ; ὁδὸς εὐθ. THC.
2, 100 ; XÉN.
Cyr. 1, 3, 4, route en ligne droite ;
subst.
ἡ εὐθεῖα :
1 (
s.-e. ὁδός) la droite voie : κατ' εὐθεῖαν, ARSTT.
Mund. 4 ; ἐπὶ τὴν εὐθεῖαν, POL.
3, 113, 2 ; ἐπ' εὐθείας, POL.
3, 113, 3 ; DS.
19, 38 ; GEOP.
5, 11, 3 ; 7, 15, 2 ; ἀπ' εὐθείας, PLUT.
Fab. 3, en droite ligne, directement ;
2 (
s.-e. γραμμή) ARSTT.
Cæl. 2, 4, 2, ligne droite ; ἐπὶ τὴν αὐτὴν εὐθεῖαν, POL.
3, 113, 2 ; ἐπὶ τῆς αὐτῆς εὐθείας, POL.
3, 113, 3, sur la même ligne droite ;
3 (
s.-e. πτῶσις) D. THR.
632, 10 ; 635, 5 ; DRAC.
18, 5 ; DYSC.
Pron. 268 c,
289 b ;
Synt. 12, 18 ; 14, 15, le cas direct,
càd. le nominatif ;
II fig. : 1 sans détour, franc, PD.
N. 10, 22 ; TYRT.
2, 8 ; EUR.
Hipp. 492 ; τὸ εὐθύ τε καὶ τὸ ἐλεύθερον, PLAT.
Theæt. 173 a, la droiture et l’indépendance ; ἀπὸ τοῦ εὐθέος, THC.
3, 43 ; ἐκ τοῦ εὐθέος, THC.
1, 34 ; p. opp. à δι' αἰνιγμάτων, PAUS.
8, 8, 3 ; δι' εὐθείας, PLUT.
M. 408 e ;
ou ἀπ' εὐθείας, PLUT.
M. 57 a,
etc. sans détour, ouvertement, franchement ;
2 régulier, correct, juste, SOL. (ARSTD.
t. 2, 397) ; PD.
N. 10, 12 ; ESCHL. (GAL.
9, 385).
• Cp. -ύτερος, XÉN. Cyr. 1, 3, 4 ; ARSTT. Probl. 5, 11.
Étym. inconnue.
'
Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »
LSJ
εῖα, ύ, Ion. and Ep. ἰθύς (so always in Hom. and Hdt.), straight, direct, whether vertically or horizontally, opp. σκολιός, καμπύλος, Pl. Tht. 194b, R. 602c, etc. ; κατὰ τὸ εὐθὺ ἑστάναι stands still with reference to the vertical, of a spinning top, ib. 436e; εὐ. πλόος, ὁδοί, Pi. O. 6.103, N. 1.25, etc. ; εὐθυτέρα ὁδός X. Cyr. 1.3.4; ὁδοὺς εὐθείας ἔτεμε Th. 2.100; ῥόμβος ἀκόντων Pi. O. 13.93; εὐθείᾳ (sc. ὁδῷ) by the straight road, Pl. Lg. 716a; εὐθεῖαν ἕρπε A. Fr. 195; τὴν εὐ. E. Med. 384; ἐπ’ εὐθείας D.S. 19.38, Ascl.Tact. 2.6, Plot. 2.1.8; so also εἰς τὸ εὐ. βλέπειν X. Eq. 7.17, etc. ; πλήρης τοῦ εὐθέος tired of going straight forward, ib. 14; ἡ ἐς τὸ εὐ. τῆς ῥητορικῆς ὁδός the direct road to…, Luc. Rh. Pr. 10; κατ’ εὐθύ on level ground, LXX 3 Ki. 21.23; but ἡ κατ’ εὐ. τάσις in the direct line, Apollon.Cit. 2; on the same side, Gal. 8.62; also, opp. εἰς τὸ ἐντός, Plot. 6.7.14. in moral sense, straightforward, frank, of persons, εὐθὺν χρὴ τὸν ἑταῖρον ἔμμεν καὶ μὴ σκολιὰ φρονεῖν Scol. 16; κοινᾶνι παρ’ εὐθυτάτῳ Pi. P. 3.28; ῥῆτραι Tyrt. 4.6; τόλμα Pi. O. 13.12; δίκα Id. N. 10.12; κρῖνε δ’ εὐθεῖαν δίκην A. Eu. 433, cf. Ἀρχ. Ἐφ. 1911.134 (Gonni); ὁ εὐθὺς λόγος E. Hipp. 492; τὸ εὐ. τε καὶ τὸ ἐλεύθερον Pl. Tht. 173a; ἀπὸ τοῦ εὐθέος λέγειν to speak straight out, Th. 3.43; ἐκ τοῦ εὐ. ὑπουργεῖν outright, openly, without reserve, Id. 1.34; ἐκ τοῦ εὐ., opp. δι’ αἰνιγμάτων, Paus. 8.8.3; in fem., τὴν εὐθεῖάν τινι συνειπεῖν Plu. Cic. 7; ἁπλῶς καὶ δι’ εὐθείας Id. 2.408e; ἀπ’ εὐθείας ib. 57a, Fab. 3; κατ’ εὐθεῖαν by direct reasoning, Dam. Pr. 432; μηδὲν ἐξ εὐθείας παρέχει (an amulet) does no good directly, Sor. 2.42. εὐθεῖα, ἡ, as Subst., (sc. γραμμή) straight line, Arist. APr. 49b35, al., Euc. 1 Def. 7, al. ; ἐπ’ εὐθείας εἶναι lie in a straight line, Archim. Con. Sph. 7, al. ; ἐπὶ τὴν αὐτὴν εὐ., ἐπὶ τῆς αὐτῆς εὐ. ἐκτείνειν, in the same line, Plb. 3.113.2, 3; ἐπὶ μίαν εὐ. ib. 8; Comp., εὐθυτέρα ἡ γραμμὴ γίνεται Arist. Mech. 855a24. (sc. πτῶσις) nominative case, D.T. 636.5, A.D. Pron. 6.11, etc. ; κατ’ εὐθύ in the nominative, Arist. SE 182a3. as Adv., εὐθύς and εὐθύ, the former prop. of Time, the latter of Place, Phryn. 119, etc. εὐθύ, of Place, straight, usu. of motion or direction, εὐθὺ Πύλονδε straight to…, h.Merc. 342; εὐθὺ πρὸς τὰ νυμφικὰ λέχη S. OT 1242; εὐ. [τὴν ἐπὶ] Βαβυλῶνος straight towards…, X. Cyr. 5.2.37; and so c. gen., εὐ. τῶν κυρηβίων, εὐθὺ Πελλήνης, Ar. Eq. 254, Av. 1421; εὐ. τοῦ Διός Id. Pax 68; εὐ. τοὐρόφου Eup. 47; εὐ. τῆς σωτηρίας Ar. Pax 301, cf. Th. 8.88, etc. ; ἀποθανούμενος ᾔει εὐ. τοῦ δαιμονίου in opposition to…, Pl. Thg. 129a (s.v.l.); cf. ἰθύς. νῆσον οἰκεῖ εὐθὺ Ἴστρου opposite…, Max.Tyr. 15.7. = ἁπλῶς, simply, καλεῖν Thphr. HP 3.8.2, cf. 9.13.2. rarely of Time, Philoch. 144, Arist. Rh. 1414b25, UPZ 77.27 (ii BC), PGrenf. 1.1.24 (ii BC), Aristeas 24, Luc. Nav. 22. εὐθύς, of Time, straightway, forthwith, Pi. O. 8.41; ὁ δ’ εὐ. ὡς ἤκουσε A. Pers. 361; ὁ δ’ εὐ. ἐξῴμωξεν S. Aj. 317; τὸ μὲν εὐ. τὸ δὲ καὶ διανοούμενον Th. 1.1, cf. 5.3, 7.77; joined with other adverbial words, τάχα δ’ εὐ. ἰών Pi. P. 4.83; εὐ. κατὰ τάχος Th. 6.101; εὐ. παραχρῆμα (v. sub παραχρῆμα)· εὐ. ἀπ’ αρχῆς Ar. Pax 84 (anap.); εὐ. ἐξ ἀρχῆς X. Cyr. 7.2.16; ἐξ ἀρχῆς εὐ. Arist. Pol. 1287b10; εὐ. κατ’ ἀρχάς Pl. Ti. 24b; ἀφ’ ἑσπέρας εὐ. ἤδη Luc. Gall. 1; εὐ. ἐκ νέου, ἐκ παιδός, even from one΄s youth, Pl. R. 485d, 519a; εὐ. ἐκ παιδίου X. Cyr. 1.6.20; with a part., εὐ. νέοι ὄντες Th. 2.39; εὐ. ἥκων X. An. 4.7.2; εὐ. ἀπεκτονώς D. 23.127; τοῦ θέρους εὐ. ἀρχομένου just at the beginning of summer, Th. 2.47; ἀρξάμενος εὐ. καθισταμένου [τοῦ πολέμου] from the very beginning of the war, Id. 1.1; εὐ. ἀποβεβηκότι immediately on disembarking, Id. 4.43; εὐ. γενομένοις at the moment of birth, Pl. Tht. 186b; metaph, at once, naturally, ὑπάρχει εὐθὺς γένη ἔχον τὸ ὄν Being falls at once into genera, Arist. Metaph. 1004a5, cf. Po. 1452a14; with Subst., ἡ τῶν Ἰταλιωτῶν εὐθὺς φυγή Hdn. 8.1.5. less freq. in a local relation, ὑπὲρ τῆς πόλεως εὐ.
just above the city, Th. 6.96; παρ’ αὐτὴν εὐ. ὁ ἔσπλους ἐστίν directly past it (the mole), Id. 8.90; ἐγγύτατα τούτου εὐ. ἐχομένη immediately adjoining this, ibid., cf. Theoc. 25.23; εὐ. ἐπὶ τὴν γέφυραν Foed. ap. Th. 4.118, cf. X. Cyr. 7.2.1, 2, 2.4.24, Ages. 1.29; τὴν εὐ. Ἄργους κἀπιδαυρίας ὁδόν the road leading straight to Argos, E. Hipp. 1197 (condemned by Phot.); εὐ. Λυκείου Pherecr. 110, cf. Arist. HA 498a32, etc. of Manner, directly, simply, v.l. in Pl. Men. 100a. like αὐτίκα 11; for instance, to take the first example that occurs, ὥσπερ ζῷον εὐθύς Arist. Pol. 1277a6, cf. Cael. 284b10, etc. ; οἷον εὐθύς Cleom. 1.1, D.Chr. 11.145. regul. Adv. εὐθέως, used just as εὐθύς, S. Aj. 31, OC 994, E. Fr. 31, Pl. Phd. 63a, etc. ; αἰσθόμενος εὐθέως as soon as he perceived, Lys. 3.11; ἐπεὶ εὐθέως ᾔσθοντο X. HG 3.2.4; εὐθέως παραχρῆμα Antipho 1.20, D. 52.6. = εὐθύς B. 11.4, οἷον εὐθέως as for example, Plb. 6.52.1, 12.5.6 (dub.sens. in Hp. Art. 55); so εὐ. alone, Ph. 2.589. (εὐθέως is the commoner form in later Greek, PCair. Zen. 34.17 (iii BC), etc.)
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)
Pape
εῖα, ύ, ion. u. ep. ἰθύς (w.m.s.), gerade, im Ggstz des στρογγύλος, Plat. Men. 75a, Parm. 137e, wo es erklärt wird : οὗ ἂν τὸ μέσον ἀμφοῖν τοῖν ἐσχάτοιν ἐπίπροσθεν ᾖ (nach Euclid. εὐθεῖα γραμμή, ἥτις ἐξίσου τοῖς ἐφ' ἑαυτοῖς σημείοις κεῖται); dem καμπύλος entgeggstzt, Rep. X.602c ; εὐθεῖα ὁδός Pind. N. 1.25 ; ὁδους εὐθείας τέμνειν, gerade Straßen anlegen, Thuc. 2.100 ; εὐθυτέρα ὁδός Xen. Cyr. 1.3.3 ; auch ἡ εὐθεῖα allein = der gerade Weg, Luc. Hermot. 15 ; = die gerade Linie, Arist. coel. 2.4 ; εὐθείᾳ περαίνειν Plat. Legg. IV.716a ; vgl. Eur. Med. 384 ; ἐπ' εὐθείας προάγειν DS. 19.38 ; a.Sp.; ἀπ' εὐθείας, geradezu, Plut. Fab. 3 ; ἐπὶ τῆς αὐτῆς εὐθείας ἐκτείνειν, auf derselben Linie, Pol. 3.113.3 ; πλόος, Pind. Ol. 6.103 ; εἰς τὸ εὐθὺ βλέπειν, gerade vor sich hinsehen, Xen. Eq. 7.17 ; ἡ εἰς τὸ εὐθὺ ὁδός Luc. Zeux. 10. – Uebertr., gerade, offen, aufrichtig, gerecht ; τόλμα Pind. Ol. 13.12 ; δίκη N. 10.12, wie Aesch. Eum. 411 ; πόνος Pind. Ol. 11.67 ; οὐδὲν εὐθύ, διὰ τὸ ἄνευ ἀληθείας τεθράφθαι, Plat. Gorg. 525a ; καὶ τὸ ἐλεύθερον, dem sklavischen Sinne entgeggstzt, Theaet. 173a ; ἐκ τοῦ εὐθέος, im Ggstz von ἀπάτη, Thuc. 1.34 ; ἀπὸ τοῦ εὐθέος λέγειν, eben so, 3.43, gerade heraus, offen reden ; τὸν εὐθὺν ἐξειπόντες ἀμφὶ σοῦ λόγον Eur. Hipp. 492, vgl. εὐθεῖαν λόγων τέμνων κέλευθον Rhes. 422 ; εὐθείαις ῥήτραις ἀνταπαμείβομαι Tyrt. bei Plut. Lyc. 6 ; συντόμως καὶ ἁπλῶς καὶ δι' εὐθείας φράζειν Plut. Pyth. or. 29 ; ἐκ τοῦ εὐθέος δεόμενος, im Ggstz von ἀπάτῃ, Thuc. 1.34 (ἀντιλέγειν Arr. An. 5.27.5), wie ἀπὸ τοῦ εὐθέος λέγειν, im Ggstz von ἀπάτῃ προσάγεσθαι, 3.43 ; von δι' αἰνιγμάτων, Paus. 8.8.2. – Bei den Gramm. ist ἡ εὐθεῖα, sc. πτῶσις, der Nominativ.
• Adv. εὐθύς :
a) vom Orte, gew. εὐθύ, geradezu, ἐς Πύλον εὐθὺς ἐλῶντα H.h. Merc. 255 ; εὐθὺς ἰών Pind. P. 4.83 ; εὐθὺς ἐπὶ τὴν γέφυραν, in einem Vertrage bei Thuc. 4.118 ; εὐθὺς πρὸς τὰ βασίλεια Xen. Cyr. 2.4.24 ; auch χωρίου ὑπὲρ τῆς πόλεως εὐθὺς κειμένου, gerade oberhalb der Stadt, Thuc. 6.96 ; τινός, gerade auf Etwas los, Eur. Hipp. 1197 u. Thuc. 8.96, wo Lobeck εὐθύ ändert ; εὐθὺς τοῦ Πειραιῶς κατέσχον Polyaen. 4.7.6.
b) von der Zeit, sogleich, gerades Weges, ohne Umstände ; ἔννεπεν εὐθύς Pind. Ol. 8.41 ; εὐθὺς ὡς ἤκουσεν Aesch. Pers. 353 ; εὐθὺς γενέσθω πορφυρόστρωτος πόρος Ag. 884, öfter, wie die anderen Tragg.; in Prosa, εὐθὺς εἴσω ᾔει Plat. Prot. 310b, εὐθὺς κατ' ἀρχάς Tim. 24c ; bes. εὐθὺς ἐκ νέου, ἐκ παιδός, von Jugend auf, Rep. VI.485d, VII.519a ; auch εὐθὺς νέῳ ὄντι, Symp. 178c ; νέων ὄντων εὐθὺς τῶν παίδων Legg. VII.788d ; vgl. εὐθὺς ἔτι βρέφος Eur. Phoen. 652 ; ἀρξάμενοι εὐθὺς ἀπὸ τῶν Thuc. 1.146 ; εὐθὺς ἐκ παιδίου Xen. Cyr. 1.6.20 ; noch gewöhnlicher εὐθὺς νέοι ὄντες, sogleich von Jugend auf, Thuc. 2.39 ; εὐθὺς μειράκιον ὤν Xen. An. 2.6.18 ; so öfter mit dem partic., sobald als, προσέβαλλεν εὐθὺς ἥκων, sobald er angekommen war, griff er sogleich an, An. 4.7.2 ; εὐθὺς ἀπαλλαττομένη τοῦ σώματος, sobald sie sich vom Körper trennt, Plat. Phaed. 70a ; ἰδὼν εὐθὺς παρακελεύομαι Symp. 221a, öfter, wie Folgde ; εὐθὺς παραχρῆμα Dem. 48.40 u. A.; – ἡ εὐθὺς φυγή, die plötzliche Flucht, Hdn. 8.1.10.
c) zur Anführung eines Beispiels, wie auch wir gleich brauchen (vgl. αὐτίκα), bes. bei Sp. Vgl. Xen. Mem. 2.6.32, Hier. 1.35 ; οἷον εὐθύς vrbdt Plut. Def. orac. 47. Vgl. oben εὐθέως.
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)
TBESG
εὐθύς, -εῖα, -ύ
[in LXX chiefly for יָשַׁר ;]
__1. straight, direct: τρίβοι, Mat.3:3, Mrk.1:3, Luk.3:4' (LXX) ; εἰς εὐθειας, (sc. ὁδούς), Luk.3:5; εὐ. ὐδός, figuratively, Act.13:10, 2Pe.2:15; as (Proper name) of a street, Act.9:11.
__2. In moral sense, straightforward, right: καρδία, Act.8:21 (cf. Psa.7:11 32:11, al.).†
εὐθύς,
adv., [in LXX (more freq. than εὐθέως) chiefly for יָשַׁר ;]
= εὐθέως, straightway, directly: Mat.3:16 13:20-21 14:27 21:2-3 26:74, Luk.6:49, Jhn.13:30, 32 19:34, Act.10:16, 42 times in Mk.†
(AS)
Translators Brief lexicon of Extended Strongs for Greek based on Abbot-Smith, A Manual Greek Lexicon of the New Testament (1922) (=AS), with corrections and adapted by Tyndale Scholars