[ῡ] (impf. ηὔθυνον, f. εὐθυνῶ [ῠ], ao. ηὔθυνα, pf. inus.) :
   I tr.
      1 diriger : ἡνίας, AR. Av. 1738, des rênes ; ἅρματα, ISOCR. 9 a, des chars ; ἀγέλας, XÉN. Cyr. 1, 1, 2, conduire des troupeaux ; πόδα, EUR. Her. 728, diriger ses pas ; fig. στρατόν, ESCHL. Pers. 773, conduire une armée ; πόλιν, SOPH. Ant. 178, gouverner une cité ; οὖρον, PD. O. 13, 38, maintenir le souffle (de l’heureuse fortune de qqn) ; δίκας λαοῖς, PD. P. 4, 153, rendre la justice avec droiture aux peuples ;
      2 redresser, corriger, PLAT. Prot. 325 d, etc. ; δίκας σκολιάς, SOL. 3, 36, des jugements tortueux ; d’où censurer, blâmer, en gén. PLUT. Nic. 1 ;
      3 particul. à Athènes, vérifier les comptes ou la gestion des magistrats, PLAT. Pol. 299 a ; ARSTT. Rhet. 2, 9 ; d’où traduire en justice : τινὰ κλοπῆς, PLUT. Cic. 9, qqn pour vol ; τινὰ παρά τινι, LUC. J. voc. 2, qqn devant un magistrat ; au pass. τῶν ἀδικημάτων εὐθ. THC. 1, 95, être traduit en justice pour ses méfaits ;
   II intr. être vérificateur des comptes (v. εὔθυνος) PLAT. Leg. 946 c.

Étym. εὔθυνος.

(< εὐθύς) = the Homeric ἰθύνω (which is a freq.v.l., as in A. Pers. 773): — guide straight, direct, οἰωνὸν γνώμῃ στομίων ἄτερ εὐθύνων Id. Pr. 289; εὐ. ἡνίας Ar. Av. 1739 (lyr.); [ἅρματα] Isoc. 1.32; εὐ. δόρυ steer the bark straight, E. Cyc. 15; εὐ. πλάτην Id. Hec. 39; ὁ εὐθύνων the helmsman, Ep. Jac. 3.4; εὐ. ἀγέλας lead or drive them, X. Cyr. 1.1.2; εὐ. χερσί manage, guide him, S. Aj. 542; εὐ. πόδα E. Heracl. 728, etc. metaph, direct, govern, Κύρου δὲ παῖς… ηὔθυνε στρατόν A. Pers. 773; πᾶσαν εὐθύνων πόλιν S. Ant. 178, cf. 1164, E. Hec. 9, Pl. Min. 320d.
make straight, straighten, opp. κάμπτειν, πτέρυγας Arist. IA 709b10; — Pass., Id. Mete. 385b32.
make or put straight, εὐ. δίκας σκολιάς make crooked judgements straight, Sol. 4.37; εὐ. λαοῖς δίκας Pi. P. 4.153; εὐ. οὖρον send a straight fair wind, Id. O. 13.28; εὐ. ὄλβον Id. P. 1.46; ὥσπερ ξύλον διαστρεφόμενον… εὐ. ἀπειλαῖς καὶ πληγαῖς Pl. Prt. 325d, cf. 326e.
examine the conduct of an official, Id. Plt. 299a; εὐ. τὰς ἀρχάς Arist. Pol. 1271a6, 1274a17, al. ; — Pass., c. gen., εὐθυνόμενος τῆς ἐφορείας Id. Rh. 1419a31. c. gen. criminis, call to account for…, τινα κλοπῆς Plu. Cic. 9; — Pass., τῶν ἀδικημάτων ηὐθύνθη Th. 1.95; οἱ εὐθυνόμενοι the culprits, Mitteis Chr. 31 iii 10 (ii BC), cf. Notiz.Arch. 4.21 (Cyrene, i BC); c. dat., εὐ. φόνῳ PTeb. 14.4 (ii BC); to be mulcted, punished, ἐπί τινι D.C. Fr. 90, al. ; abs., IG1². 41.6; ἑκατὸν δραχμῆσι ib. 4.15, al. generally, refute or censure, τοὺς λόγους τινός Phld. Piet. 67; τὴν Φιλίστου διάλεκτον Plu. Nic. 1; — Pass., to be refuted, δι’ αὐτῶν τῶν φαινομένων Phld. Sign. 30, cf. Plot. 3.6.13; but also, to be critically examined, Id. 4.6.13.
examine by torture, Procop. Goth. 3.32 (Pass). intr., serve as εὔθυνος, Pl. Lg. 946d.

(εὐθύς), ion. ἰθύνω, gerade machen, richten, ὥσπερ ξύλον διαστρεφόμενον εὐθύνουσιν ἀπειλαῖς καὶ πληγαῖς Plat. Prot. 325d ; richten, lenken, τὸν δ' οἰωνὸν γνώμστομίωιν ἄτερ Aesch. Pr. 287, χερσὶν παῖδα Soph. Aj. 542. das Kind an der Hand führen, πόλιν. Ant. 178, λαὸν δορί Eur. Hec. 9 ; ἀμφῆρες δόρυ, das Schiff, Cycl. 15, ἡνίας Ar. Av. 1738. ἅρματα Isocr. 1.32. Uebertr., ἐπέων οὖρον ἐπί τινα Pind. N. 6.29 ; ὄλβον καὶ κτεάνων δόσιν, Glück verleihen, P. 1.46 ; λαοῖς δίκας, das Recht verwalten, 4.153 ; δίκας σκολιάς Solon bei Dem. 19.255 (v. 36), wieder gerade machen, verbessern. Dah., wie Plat. Prot. 326e sagt, ὡς εὐθυνούσης τῆς δίκης, in Beziehung auf die Strafe, zurechtweisen, bestrafen, tadeln ; Plut. u. a.Sp. – Zur Rechenschaft ziehen, εἰς τούτους εἰσάγειν τοὺς ἄρξαντας καὶ εὐθύνειν Plat. Polit. 299a ; ἡ τῶν ἐφόρων ἀρχὴ πάσας εὐθύνει τὰς ἀρχάς Arist. rhet. 2.9 ; εὐθύνεσθαι τῆς ἐφορίας, darüber zur Rechenschaft gezogen werden, 3.18 ; vgl. τῶν ἀδικημάτων εὐθύνθη Thuc. 1.95, Dion.Hal. 11.46 ; verurteilen, προβατείαις εὐθύνειν, Plut. Poplic. 11, zu einer Strafe, die in Schafen entrichtet wird. – Das Amt des εὔθυνος verwalten, Plat. Legg. XII.946c.

εὐθύνω
(< εὐθύς), [in LXX: Num.22:23, Jos.24:23 (נָטָה hi.), Jdg.14:7, 1Ki.18:20 18:26 (יָשַׁר) Pro.20:24, Sir.2:2, 6, al. ;]
__1. to direct: Jas.3:4.
__2. to make straight: Jhn.1:23 (LXX, ἑτοιμάσατε).†
(AS)