c. εἴλλω ou εἰλέω, seul. aux formes suiv. : act. ao. ἔλσα, IL. 11, 413 ; A.RH. 1, 1247 ; inf. ἔλσαι, IL. 1, 409 ; 21, 225 ; inf. épq. ἐέλσαι, IL. 21, 295 ; part. ἔλσας, OD. 7, 250 ; CALLIN. 1, 11 Bgk ; part. éol. ἔλσαις, PD. O. 11, 43. Pass. part. εἰλόμενος, IL. 5, 203 ; 8, 215. Ao.1 ἠλσάμην, SIM. AM. fr. 17 Bgk. Pf. ἔελμαι, IL. 24, 662 ; part. ἐελμένος, IL. 13, 524 ; 18, 287.

(also εἰλέω, εἱλέω, εἴλλω, εἵλλω, ἴλλω ; εἱλῶνται is f.l. in Aret. SD 1.2), a word whose meanings are traceable to various roots of similar form, v. infr. D. — From εἴλω (pres. in Hom. only Pass. part. εἰλόμενος (v. infr.)), we have Ep. aor. ἔλσα Il. 11.413, inf. ἐέλσαι 21.295, Dor. part. ἔλσαις Pi. O. 10 (11).43; — Med., aor. ἠλσάμην Semon. 17; — Pass., aor.2 ἐάλην [α] Il. 13.408; inf. ἀλῆναι, ἀλήμεναι, 16.714, 18.76; part. ἀλείς, εῖσα, έν 22.308; pf. ἔελμαι, part. -μένος 13.524; — for ἐόλει, ἐόλητο, v. ἐόλει. — From εἰλέω Il. 2.294; impf. εἴλεον Od. 22.460; contr. εἴλει Il. 8.215, Od. 12.210; ἐείλεον Il. 18.447; fut. εἰλήσω LXX Jb. 40.21 (26), AP 12.208 (Strat.); aor. εἴλησα LXX 4 Ki. 2.8, Dsc. 5.87 (ἐν-); — Med., impf. εἰλεῦντο Il. 21.8; part. εἰλεύμενος Hdt. 2.76; — Pass., aor. εἰλήθην Hp. Morb. 4.52; pf. εἴλημαι LXX 1 Ki. 21.9 (10) and Is. 11.5 (s.v.l.), Lyc. 1202; plpf. εἴληντο J. AJ 12.1.9.
shut in (less freq.
shut out, εἰλέσθων τοῦ ἱαροῦ let them be shut out from the temple, IG2². 1126.48 (iv BC)); [Ὀδυσῆα] ἔλσαν ἐν μέσσοισι μετὰ σφίσι, πῆμα δὲ ἔλσαν (Zenod., v.l. πῆμα τιθέντες) Il. 11.413; ὅτε Κύκλωψ εἴλει ἐνὶ σπῆϊ Od. 12.210, cf. 22.460; ἔνθα δυώδεκα μὲν μένον ἤματα δῖοι Ἀχαιοί· εἴλει γὰρ Βορέης ἄνεμος μέγας οὐδ’ ἐπὶ γαίῃ εἴα ἵστασθαι Od. 19.200; ὅν περ ἄελλαι χειμέριαι εἰλέωσιν Il. 2.294; εἱλεῖσθαι ἐν τῷ τόπῳ, μὴ δυνάμενον ἐκπλεῦσαι Arist. Mir. 840a33, cf. EM 298.29; εἰς ἄστυ ἄλεν (for ἄλησαν) Il. 22.12; κατὰ ἄστυ ἐέλμεθα 24.662; ἐελμένοι ἔνδοθι πύργων 18.287; νηυσὶν ἔπι γλαφυρῇσιν ἐελμένοι 12.38; χειμέριον ἀλὲν ὕδωρ ponded water, prevented from flowing away, Il. 23.420; ὅσοι πικροὶ… χυμοὶ κατὰ τὸ σῶμα πλανηθέντες ἔξω μὲν μὴ λάβωσιν ἀναπνοήν, ἐντὸς δὲ εἱλλόμενοι (v.l. εἰλόμενοι) τὴν ἀφ’ αὑτῶν ἀτμίδα τῇ τῆς ψυχῆς φορᾷ συμμείξαντες ἀνακερασθῶσι, Pl. Ti. 86e.
hinder, hold in check, prevent, ἧστο Διὸς βουλῇσιν ἐελμένος Il. 13.524, cf. A. Fr. 25; ἔλλοψ (as though ἴλλοψ) is derived from ἴλλεσθαι = εἴργεσθαι and ὄψ = φωνή by Ath. 7.308c.
enclose, cover, protect, ὑπ’ ἀσπίδος ἄλκιμον ἦτορ ἔλσας Callin. 1.11; τῇ ὕπο (sc. τῇ ἀσπίδι) πᾶς ἐάλη he was entirely covered, Il. 13.408.
press, as olives and grapes, Paus.Gr. Fr. 155; ἀμφὶ βίην Διομήδεος… εἰλόμενοι huddling around him, Il. 5.782; ἵππων φειδόμενος, μή μοι δευοίατο φορβῆς ἀνδρῶν, εἰλομένων, εἰωθότες ἔδμεναι ἄδην here where men throng, ib. 203; πλῆθεν… ἵππων τε καὶ ἀνδρῶν εἰλομένων· εἴλει δὲ… Ἕκτωρ 8.215, cf. 1.409, 18.447, 21.295; πόλις δ’ ἔμπλητο ἀλέντων ib. 607; ἐς ποταμὸν εἰλεῦντο they were forced into the river, ib. 8; εἱλουμένης τῆς τροφῆς the nourishment being concentrated, Thphr. CP 6.11.8; θῆρας ὁμοῦ εἰλεῦντα Od. 11.573; [λέων] ἰλλόμενός περ ὁμίλῳ hard-pressed, A.R. 2.27; ἀπωθούμενον ὑπὸ τοῦ περιεστῶτος ἔξωθεν πνεύματος πάλιν ἐντὸς ὑπὸ τὸ δέρμα εἱλλόμενον κατερριζοῦτο Pl. Ti. 76b; — Pass., of crowds, swarm, jostle one another, ἐν ὀλίγῳ εἰλουμένους Plu. Crass. 25; of ants, Luc. Icar. 19. in aor. Pass., of a man or animal, contract his body, draw himself together, Αἰνείας δ’ ἐάλη καὶ ἀπὸ ἕθεν ἀσπίδ’ ἀνέσχεν Il. 20.278; ἐνὶ δίφρῳ ἧστο ἀλείς (huddled up), ἐκ γὰρ πλήγη φρένας 16.403; of a lion when struck, ἐάλη τε χανών 20.168; of a warrior, Ἀχιλῆα ἀλεὶς μένεν 21.571; οἴμησεν δὲ ἀλεὶς ὥς τ’ αἰετὸς ὑψιπετήεις 22.308, Od. 24.538. without the idea of pressure, collect, ἐν Πίσᾳ ἔλσαις στρατὸν λείαν τε πᾶσαν Pi. O. 10 (11).43; — Pass., Ἀργείους ἐκέλευσα ἀλήμεναι ἐνθάδε πάντας to assemble, Il. 5.823. (found only in the forms εἰλέω (εἱλ-), ἴλλω) wind, turn round, σκολιήν τε καὶ οὐ μίαν ἀτραπὸν ἴλλων Nic. Th. 478; ἀπὸ δὲ τῶ[ν πετρῶν] ἴλλει ἡ στεφάνη ἐπὶ τὸν λόφον GDIiv p. 847 (iv BC); νῆα δ’ ἔπειτα πέριξ εἴλει ῥόος A.R. 2.571; roll, γλῶσσαν dub. in Call. Iamb. 1.144; — Pass., revolve, move to and fro, ἰλλομένων ἀρότρων S. Ant. 340 (lyr.); οἱ ἀστέρες ἐν τῷ οὐρανῷ εἰλέονται Luc. Astr. 29; περὶ τὴν γῆν ἀεὶ εἱλεῖν ἰών, as etym. of ἥλιος (< ἀέλιος), Pl. Cra. 409a; εἰλέονται ἐπὶ τὸ ὑγιὲς σκέλος they pivot or swing round on the sound leg, Hp. Art. 52, cf. Mochl. 20; of a flame, περὶ δ’ αὐτὸν εἰλεῖτο φλόξ Mosch. 4.104; κατ’ αὐτὸν (sc. τὸν κισσὸν) ἕλιξ εἰλεῖται is twined round, Theoc. 1.31; δαίμων ἐν μέσῳ τοῦ παντὸς εἱλουμένη Herm. ap. Stob. 1.3.52; also of hair on the crown, to be whorled, Ruf. Onom. 13.
roll up tight, [κῶας] εἴλει ἀφασσόμενος A.R. 4.181; τὴν μηλωτὴν εἱλήσας LXX 4 Ki. 2.8; — Pass., ἰλλομένοις ἐπὶ λαίφεσι furled, A.R. 1.329.
bind fast, δεσμοῖς ἰλλόμενος A.R. 1.129, cf. 2.1249 (Pass.), cf. S. Fr. 158. metaph in Pass., ἐν ποσὶ εἱλεῖσθαι to be familiar, Hdt. 2.76; οἱ περὶ τὰς δίκας εἱλούμενοι Max.Tyr. 28.3, cf. Alciphr. 3.60, 64. It seems impossible to derive all the above uses from an orig. sense squeeze, though most of those under A and B, as well as C. II, might be so explained; but A seems to imply a root meaning bar, cf. ἀποϜηλέω, ἐγϜηληθίωντι, Ϝήλημα (βήλημα), εἶλαρ, and C is to be compared with εἰλύω, Lat. volvo; some passages are doubtful in meaning, μή νυν περὶ σαυτὸν εἶλλε τὴν γνώμην ἀεί do not roll or wrap your thought round you, or do not confine your thought within you, Ar. Nu. 761; γῆν… ἰλλομένην (v.l. εἱλλ, εἰλλ-) τὴν περὶ τὸν διὰ παντὸς πόλον τεταμένον Pl. Ti. 40b was taken to mean revolving by Arist. Cael. 293b31 (cf. περὶ τὸ μέσον εἱλεῖσθαι Mete. 356a5) but expld. (omitting τήν) as packed tightly about… by Procl. in Ti. 3.136 D. ; ἐν δὲ τῇ ταραχῇ (in the churning) εὐρυχωρίης γινομένης, εἰλέεται (sc. τὸ ὑγρόν) ἀποκεκριμένον καὶ θερμαίνει τὸ σῶμα perh.
is squeezed out, Hp. Morb. 4.51; πρὶν δὲ ταραχθῆναι οὐκ ἔχει ἐκχωρέειν τὸ πλεῖον τοῦ ὑγροῦ, ἀλλ’ ἄνω καὶ κάτω εἰλέεται μεμιγμένον τῷ ἄλλῳ ὑγρῷ is driven up and down, ibid. ; — νῆα κεραυνῷ Ζεὺς ἔλσας (ἐλάσας Zenod.) ἐκέασσε prob.
striking the ship…, Od. 5.132, cf. 7.250 (only here in this sense).

od. εἴλλω, att. εἵλλω, häufiger εἰλέω, att. εἱλέω, vgl. ἴλλω (eigtl. FΕΛ, volvo, wie auch ἐείλεον, ἐελμένος u. ä. zeigen),
1) drängen, zusammendrängen ; εἰλέω Il. 8.215 ; med., sich zusammendrängen, ἀμφὶ βίην Διομήδεος εἰλόμενοι Il. 5.782 ; ἀνδρῶν εἰλομένων, wo Menschen sich in dichten Scharen zusammendrängen, 5.203 ; vgl. εἰλουμένους περὶ τὸν ἄρχοντα Plut. Lyc. 25 ; μύρμηκες εἱλούμενοι Luc. Icarom. 19 ; pass., εἰλεῦντο ἐς ποταμόν, sie wurden in den Fluß gedrängt, Il. 21.8 ; ἐντὸς ὑπὸ τὸ δέρμα εἱλλόμενον κατερριζοῦτο Plat. Tim. 76b ; γῆ περὶ τὸν διὰ παντὸς πόλον τεταμένον εἱλλομένη (εἱλουμένη v.l.), die sich um die Achse andrängt, ib. 40b ; μὴ νῦν περὶ σαυτὸν εἶλλε τὴν γνώμην ἀεί, verwickle dich nicht in die Gedanken, Ar. Nub. 751 ; Hom. hat so auch aor.2 pass. ἐάλην, ἀλῆναι u. ἀλήμεναι, εἰς ἄστυ ἄλεν, in die Stadt gedrängt, Il. 22.12, vgl. 18.76, 21.607 ; Ἀργείους ἐκέλευσα ἀλήμεναι ἐνθάδε πάντας, sich hier zusammenzudrängen. 5.823 ; ἀλὲν ὕδωρ, zusammengelaufenes und eingeschlossenes Wasser, 23.420. – Vor sich hindrängen, treiben, θῆρας ὁμοῦ εἰλεῦντα Od. 11.573.
2) einschließen, einengen ; Ἀχαιοὺς Τρῶες ἐπὶ πρύμνῃσιν ἐείλεον Il. 18.447 ; εἴλει ἐνὶ σπῆϊ, hielt eingesperrt, Od. 12.210 ; so auch aor. I. ἔλσαι u. ἐέλσαι, z.B. ἔλσαν δ' ἐν μέσσοισι Il. 11.413 ; λαὸν κατὰ τείχεα ἔλσαι, gegen die Mauer zusammendrängen, 21.295, vgl. 1.409, 18.294, 21.225 ; perf. pass., κατὰ ἄστυ ἐέλμεθα 24.662, vgl. 5.203, 18.287 ; Διὸς βουλῇσιν ἐελμένος, durch Zeus Ratschluß in die Enge getrieben, im Zaume gehalten, Il. 13.524 ; – νῆα κεραυνῷ ἔλσας, mit dem Blitze treffend, Od. 5.132, 7.250. – Auch Sp., wie Plut., τοὺς Ῥωμαίους εἱλουμένους ἐν ὀλίγῳ Crass. 15.
3) zusammenziehen ; ἐν Πίσᾳ ἔλσαις ὅλον στρατόν Pind. Ol. 11.45 ; ἀλῆναι ὑπ' ἀσπίδι, sich unter den Schild zusammenziehen, zusammenducken, Il. 13.408, 20.278, wie εἰληθεὶς ὑπὸ τῇ ἀσπίδι Arr. An. 6.9.5 ; ὑπ' ἀσπίδος ἄλκιμον ἦτορ ἔλσας, bergend, Callim. frg. 11 ; Ἀχιλῆα ἀλεὶς μένεν, sich zusammennehmend, Il. 21.571, wie vom Löwen, der sich zusammenkauert, bevor er auf seine Beute losstürzt, 20.168 ; οἴμησεν ἀλείς, alle seine Kräfte nahm er zusammen u. stürzte darauf los, Od. 24.538.
4) abhalten, hindern ; Il. 2.294 ; Aesch. frg. 19. – Bei Sp. auch = umhüllen. Aber μὴ ταχὺς Ἡρακλείτου ἐπ' ὀμφαλὸν εἴλεε βίβλον, entfalte nicht schnell, Ep.adesp. 517 (IX.540).
5) Pass., sich herumtreiben ; τῶν ἐν ποσὶ εἰλευμένων τοισι ἀνθρώποισι, in der Nähe der Menschen, Her. 2.76 ; περὶ τὸ στόμιον Luc.; a.Sp. Auch von den Sternen, kreisen, οἱ ἀστέρες ἐν τῷ οὐρανῷ τὴν σφετέρην εἰλέονται Luc. astrolog. 29. – Sich herumwinden, ἕλιξ εἱλεῖται κατ' αὐτόν, um den Becher, Theocr. 1.31 ; περὶ δ' αὐτὸν – εἱλεῖτο φλόξ Hosch. 4.104 ; a. sp.D., wie Ap.Rh. 4.1067 Opp. Cyn. 1.510. Vgl. übrigens Buttmann Lexik. II S. 141 ff. – Ἐόλει u. ἐόλητο s. unten bes.

1. to roll up, pack close, Lat. conglobare, κατὰ τείχεα λαὸν ἐέλσαι to roll up the host and force it back to the walls, (Iliad by Homer); Ἀχαιοὺς ἐπὶ πρύμνηισιν ἐείλεον (Iliad by Homer); εἰλεῖν ἐν μέσσοισι to coop up or hem in on all sides, (Iliad by Homer); θῆρας ὁμοῦ εἰλεῖν to drive game together, (Odyssey by Homer):—;Pass. to be cooped or huddled up , εἰς ἄστυ ἄλεν (for ἄλησαν) (Odyssey by Homer); νηυσὶν ἐπὶ γλαφυρῆισιν ἐελμένοι (Odyssey by Homer):—;metaphorically, Διὸς βουλῆισιν ἐελμένος straitened, held in check by the counsels of Zeus, (Odyssey by Homer)
2. to smite , νῆα κεραυνῶι Ζεὺς ἔλσας having smitten the ship with lightning, (Odyssey by Homer)
3. to collect : Pass., ἀλὲν ὕδωρ water collected, ponded , (Iliad by Homer)
4. Pass., also, to draw oneself up, shrink up , ἀλῆναι ὑπ᾽ ἀσπίδι (Iliad by Homer); Ἀχιλῆα ἀλεὶς μένεν collecting himself he waited the attack of Achilles, (Iliad by Homer)
5. Pass. also, to go to and fro , like Lat. versari, (Herdotus Historicus)
6. to wind, turn round :—; Pass. to turn round, revolve , ἰλλομένων ἀρότρων moving to and fro , (Sophocles Tragicus); ἕλιξ εἰλεῖται is twined round , (Theocritus Poeta Bucolicus) (ML)