εἰσ·έρχομαι, ion. et anc. att. ἐσέρχομαι (f. -ελεύσομαι, ao. εἰσῆλθον, etc.) :
   I entrer dans, entrer, avec l’acc. εἰσ. πόλιν, IL. 15, 522 ; Φρυγίην, IL. 3, 184 ; ἄλσος, SOPH. Tr. 1167 ; δόμους, EUR. Alc. 563, entrer dans une ville, en Phrygie, dans un bois sacré, dans une maison, etc. ; avec une prép. ἐς οἴκημα, THC. 1, 134, dans un appartement ; ἐς Πλάταιαν, THC. 2, 2, à Platée ; οἴκαδε, XÉN. Hell. 5, 4, 28 ; ESCHN. 682, entrer chez soi ; οἴκαδε εἰς ἐμαυτοῦ, PLAT. Hipp. ma. 304 d, entrer chez moi, dans ma maison ; πρός τινα, XÉN. Mem. 3, 10, 1, etc. aller chez qqn ; ἐς τοὺς ἐφήϐους, XÉN. Cyr. 1, 5, 1, passer dans la classe des éphèbes ; avec un suj. de chose : ἐς Πελοπόννησον οὐκ ἐσῆλθεν (ἡ νόσος) THC. 2, 54, la maladie ne pénétra pas dans le Péloponnèse ; νόμισμα εἰς οἰκίαν εἰσελθόν, XÉN. Lac. 7, 5, monnaie introduite dans une maison ; fig. ἐς σπονδὰς ἐσελθεῖν, THC. 5, 36, litt. entrer dans un traité, adhérer à un traité ;
   II particul. paraître en public :
      1 comparaître devant un tribunal, en parl. de l’accusé ou des parties : εἰς τὸ δικαστήριον, PLAT. Gorg. 522 b ; DÉM. 571, 25 ; εἰς τοὺς δικαστάς, DÉM. 1345, 2, comparaître au tribunal, devant les juges ; εἰσ. τὴν γραφήν, DÉM. 261, 8 ou δίκην, DÉM. 841, 9, comparaître pour soutenir un procès ; en parl. des juges, entrer en séance, DÉM. 318, 21 ; en parl. de la cause, du procès, être introduit devant un tribunal, DÉM. 940, 21 ;
      2 paraître sur la scène, en parl. des acteurs ou du chœur, XÉN. An. 6, 1, 9 ; PLAT. Rsp. 580 b ;
      3 en parl. de magistrats : ἐπὶ τὴν ἀρχὴν ἐσ. DC. 64, 7, entrer en charge ; ἐς τὴν ὑπατείαν ἐσ. prendre le consulat, entrer en fonction, en parl. d’un consul ; abs. εἰσέρχεσθαι, entrer en charge, ANT. 146, 25 ;
   III fig. en parl. d’une pensée, d’un sentiment, entrer dans l’esprit ou dans le cœur : τινα, IL. 17, 157 ; HDT. 6, 125 ; ESCHL. Pers. 845 ; PLAT. Leg. 838 b, etc. ; τινι, HDT. 1, 24 ; 3, 14 ; SOPH. O.C. 372 ; PLAT. Rsp. 330 d, de qqn ; avec une conj. τὸν δὲ ἐσῆλθε ὡς, HDT. 8, 137 (cf. ESCHL. Pr. 1002), il lui vint à l’esprit que ; avec un inf. ἐσῆλθε γάρ με λογισάμενον κατοικτεῖραι ὡς, HDT. 7, 46, car, en réfléchissant, je me mis à déplorer que, etc. ; avec une prop. inf. τὸν δὲ ὡς ἐσῆλθε θεῖον εἶναι τὸ πρῆγμα, HDT. 3, 42, mais comme la pensée lui vint que l’événement avait une cause divine ; cf. PLAT. Leg. 835 d.

➳ Prés. impér. 2 sg. épq. εἰσέρχεο, IL. 22, 56. Ao.2 poét. εἰσήλυθον [ῠ] IL. 2, 798 ; 3, 184 ; OD. 4, 338, etc. ; sbj. 3 sg. épq. εἰσέλθῃσι, IL. 8, 522 ; 1 pl. dor. εἰσένθωμες, THCR. Idyl. 15, 68. — ἐσέρχομαι, HDT. THC. DC. ll. cc. ; dans HOM. ἐσέρχεται, IL. 17, 757 ; ἐσελεύσομαι, OD. 1, 88 ; etc.

fut. -ελεύσομαι ; aor. -ήλυθον, ῆλθον ; in Att., fut. is supplied by εἴσειμι, and impf. by εἰσῄειν : — go in or into, enter, in Hom. and Poets mostly c. acc., Φρυγίην εἰσήλυθον Il. 3.184; ἀλλ’ εἰσέρχεο τεῖχος 22.56; αὐιάν Pi. N. 10.16; ἄλσος, δόμους, S. Tr. 1167, E. Alc. 563; οἴκαδε X. HG 5.44.28; οἴκαδε εἰς ἐμαυτοῦ Pl. Hp. Ma. 304d; εἰσῆλθ’ ἑκατόμβας invaded the hecatombs, Il. 2.321 ; but in Prose mostly with Preps., ἐς οἴκημα Th. 1.134, etc. ; ἐς. ἐς τὰς σπονδάς come into the treaty, Id. 5.36; εἰς τὸν πόλεμον v.l. in X. An. 7.1.27; εἰ. εἰς τοὺς ἐφήβους enter the ranks of the Ephebi, Id. Cyr. 1.5.1; also εἰ. πρός τινα enter his house, visit him, ib. 3.3.13; of a doctor, pay a visit, Gal. 18(2).36 ; εἰ. ἐπὶ τὸ δεῖπνον X. An. 7.3.21 ; abs., of money, etc., come in, προσόδους εἰσελθούσας Id. Vect. 5.12. of the Chorus, actors, etc., come upon the stage, enter, Pl. R. 580b, X. An. 6.1.9, etc. ; enter the lists, in a contest, S. El. 700; πρός τινα in competition with…, D. 18.319. as law-term, of the accuser, come into court, εἰς ὑμᾶς (sc. τοὺς δικαστάς) D. 59.1; but also τοὺς ὑπὲρ τῶν κοινῶν εληλυθότας δικαστάς Id. 18.278. of the parties, c. acc., εἰ. τὴν γραφήν enter the charge, Id. 18.105; εἰ. δίκας Id. 28.17 (so also εἰ. [τὴν καταχειροτονίαν] Id. 21.6; εἰ. λόγον κατά τινος Arg. Isoc. II). of the accused, come before the court, δεῦρο Pl. Ap. 29c; εἰς δικαστήριον Id. Grg. 522b; εἰς ὑμᾶς D. 18.103, cf. 21.176; εἰσελθόντες δ’ ὡς ὑμᾶς is prob. in Arist. Rh. 1410a18. of the cause, to be brought in, ποῖ οὖν δεῖ ταύτην εἰσελθεῖν τὴν δίκην ; D. 35.49.
enter on an office, Antipho 6.44 ; ἐς. ἐς τὴν ὑπατείαν D.C. 41.39 ; ἐπὶ τὴν ἀρχήν Id. 64.7.
consult a table, εἰ. εἰς ὄργανον Vett.Val. 20.12. metaph, [μένος] ἄνδρας ἐσέρχεται courage enters into the men, Il. 17.157 ; πείνη δ’ οὔ ποτε δῆμον ἐσέρχεται famine never enters the land, Od. 15.407 ; Κροῖσον γέλως ἐσῆλθε Hdt. 6.125 ; ὥς με πόλλ’ εἰσέρχεται… ἄλγη A. Pers. 845; πόθος μ’ εἰσέρχεται E. IA 1410 ; νιν εἰσῆλθεν τάδε ib. 57 ; c. dat., εἰσῆλθε τοῖν τρὶς ἀθλίοιν ἔρις S. OC 372 ; [Κύπρις] εἰσέρχεται μὲν ἰχθύων… γένει Id. Fr. 941.9 ; δέος εἰ. τινὶ περί τινος Pl. R. 330d ; ὑποψία εἰ. μοι Id. Ly. 218c.
come into one΄s mind, Κροίσῳ ἐσελθεῖν τὸ τοῦ Σόλωνος Hdt. 1.86, cf. Pl. Tht. 147c ; ἐσελθεῖν τισὶ ἡδονήν, οἶκτον, Hdt. 1.24, 3.14. impers., c. inf., τὸν δὲ ἐσῆλθε θεῖον εἶναι τὸ πρῆγμα it came into his head that…, Id. 3.42 ; ἐσῆλθέ με κατοικτῖραι Id. 7.46; εἰσῆλθε δή με… φοβηθῆναι Pl. Lg. 835d; τὸν δὲ ἐσῆλθε ὡς εἴη τέρας Hdt. 8.137; εἰσελθέτω σε μήποθ’ ὡς… A. Pr. 1002.

(ἔρχομαι ; εἰσέλθατε Matth. 7.13 ; εἰσένθωμες Theocr. 15.68),
1) hineingehen, kommen ; Hom. mit dem bloßen acc., Φρυγίην, τεῖχος, Il. 3.184, 22.56 ; αὐλήν, δώματα, Pind. N. 10.16, P. 10.32 ; πόλιν, Soph. O.C. 917 ; ἄλσος, Trach. 1157 ; δόμους, Eur. Alc. 563 ; εἰς οἴκημα, Thuc. 1.134 ; Plat. Prot. 321e ; com.; οἴκαδε εἰς ἐμαυτοῦ Hipp. mai. 304d, vgl. Xen, Hell. 5.4.28 ; παρά τινα, Gorg. 456b ; πρός τινα, Xen. Mem. 3.10.1 u. Sp. Oft absolut, bes. = auftreten, vom Chor, Plat. Rep. IX.580b ; vom Tänzer, Xen. An. 5.7.9. – Ἐς τὰς σπονδάς, ein Bündnis eingehen, Xen. Hell. 5.1.33 ; Thuc. 5.36 ; – ἐς τοὺς ἐφήβους, in das Alter der Epheben treten, Xen. Cyr. 1.5.1. – Auch von Geld u. Waren : einkommen, eingehen, Xen. πρόσοδοι, νόμισμα, Vectig. 5.12, Lac. 7.5.
2) in attischer Gerichtssprache, vor Gericht gehen, εἰς δικαστήριον, Plat. Gorg. 522d, wie Dem. 59.90 ; ohne den Zusatz, sich vor Gericht stellen, Plat. Apol. 29c, Crit. 45e ; εἰς ὑμᾶς, Richter, Dem. 59.1 ; bei Lys. 3.7 vom Senat ; auch εἰσῆλθον τὴν γραφήν, Dem. 18.105, 21.6 u. andere Redner, die Klage vorbringen, vgl. εἴσειμι. Aber auch ὁ ἀγὼν εἰσέρχεται εἰς ὑμᾶς, Dem. 59.16, 91.
3) wie εἴσειμι, ein Amt antreten, Antiph. 6.44 ; ἐς τὴν ὑπατείαν, DC. oft.
4) übertr., μένος ἄνδρας ἐσέρχεται, Mut kommt in die Männer, Il. 17.157 ; πείνη δῆμον, Hungersnot kommt über das Volk, Od. 15.407 ; ὥς με πόλλ' ἐσέρχεται ἄλγη Aesch. Pers. 831 ; εἰσελθέτω σε μήποθ' ὡς ἐγὼ – ἔσομαι, es falle dir nie ein, komme dir nie in den Sinn, Prom. 1004 : von Leidenschaften, ἔρως – ἰχθύων γένει Soph. frg. 678 ; πόθος μ' εἰσέρχεται, Sehnsucht ergreift mich, Eur. I.A. 1411 ; μ' ἔλεος εἰσῆλθε I.A. 491 ; ἰδόντα γέλως εἰσῆλθε Her. 6.125 ; τὸν δὲ ἀκούσαντα εἰσῆλθε αὐτίκα, ὡς εἴη τέρας, es fiel ihm ein, 8.137, wie τὸν δὲ εἰσῆλθε θεῶν εἶναι τὸ πρῆγμα 3.42 ; ἐπιθυμία τοὺς πολλούς, Begierde wandelte sie an, Plat. Legg. VIII.838b ; seltner c. dat., ὑποψία μοι Lys. 218c ; αὐτοῖς διαλεγομένοις, im Gespräch fiel es ihnen ein, Theaet. 147c ; αὐτῷ δέος καὶ φροντίς Rep. I.330d ; vgl. Her. 1.24, 3.14 ; Soph. O.C. 372 ; Plut. Timol. 26. Vgl. ἐπέρχομαι u. εἴσειμι.

εἰσ-έρχομαι,
[in LXX chiefly for בּוֹא ;]
to go in or into, enter: Mat.9:25, Luk.7:45, al.; before εἰς, Mat.10:12, Mrk.2:1, al.; before διά (πύλης, θύρας, etc.), Mat.7:13, Jhn.10:1, al.; ὑπὸ τ. στέγην, Mat.8:8; with adv.: ὅπου, Mrk.14:14, Heb.6:20; ὧδε, Mat.22:12; ἔσω, Mat.26:58; before πρός, with accusative of person(s), Mrk.15:43, Luk.1:28, Act.10:3 11:3 16:40 17:2 28:8, Rev.3:20; of demons taking possession, Mrk.9:25, Luk.8:30 22:3, Jhn.13:27; of food, Mat.15:11, Act.11:8. Metaph., of thoughts, Luk.9:46; εἰς κόπον, Jhn.4:38; εἰς πειρασμόν, Mat.26:41, Luk.22:40, 46; of hope as an anchor, Heb.6:19; βοαί, Jas.5:4; πνεῦμα ζωῆς, Rev.11:11; εἰς τ. κόσμον (cf. Wis.2:24 14:14, Jhn.18:37), Rom.5:12, Heb.10:5; in counterparts of Jewish Aram. phrases relating to the theocracy (cf. Dalman, Words, 116ff.): εἰς τ. γάμους, Mat.25:10; εἰς τ. χάραν τ. κυρίου, Mat.25:21, 23; εἰς τ. ζωήν, Mat.18:8, 9 19:17, Mrk.9:43, 45; εἰς τ. βασιλ. τ. οὐρανῶν, Mat.5:20 7:21, al. (see: βασιλεία); εἰς τ. κατάπαυσιν, Heb.3:11, 18 4:1ff.; εἰς τ. δόξαν, Luk.24:26; εἰσ. καὶ ἐξερχ., to go in and out (like Heb. בוֹא וְצֵאת, Deu.28:6, etc.), of familiar intercourse, Act.1:21; figuratively, of moral freedom, Jhn.10:9 (cf. ἐπ-, παρ-, συν-εισέρχομαι).
(AS)