'ή, όν [ῠᾰ]
   I qui peut, càd. :
      1 capable de : δ. πρός τι, XÉN. Œc. 7, 23, apte à qqe ch. ; avec l’inf. PD. O. 10, 11 ; λέγειν τε καὶ πράσσειν δυνατώτατος, THC. 1, 139, tout à fait capable de parler et d’agir ; cf. PLAT. Gorg. 319 a ; δυνατώτατός τε καὶ σοφώτατος κατὰ ταῦτα, PLAT. Hipp. mi. 366 d, très capable et très habile en ces matières ; avec le gén. δυνατοὶ πολέμου, SPT. Par. 2, 17, 18, capables de faire la guerre ; cf. ibid. 1, 12, 14 ;
      2 abs. qui peut remplir son office, en parl. d’animaux et de choses : ἵππος δ. XÉN. Hipp. 3, 9, bon cheval ; ναῦς δ. THC. 7, 60, navire capable de tenir la mer ; προτείχισμα δ. POL. 10, 31, 8, rempart solide ; χώρα δ. GEOP. 2, 21, terre capable de produire, p. opp. à ἀδυνατοῦσα ; en parl. de pers. fort, vigoureux : δ. τοῖς σώμασι καὶ ταῖς ψυχαῖς, XÉN. Mem. 2, 1, 19, vigoureux de corps et d’âme ; cf. PD. N. 9, 92 ; XÉN. Hipp. 1, 9 ;
      3 p. suite, en gén. puissant, influent (par le rang, la fortune, etc.) ; δ. χρήμασι, THC. 1, 13 ; PLAT. Lach. 186 c, puissant par la fortune ; ἄνδρες δυνατοί, XÉN. Cyr. 5, 4, 1 ; ou abs. οἱ δυνατοί, les riches, THC. 2, 65 ; ou les puissants, les grands, XÉN. Ath. 1, 3 ; PLAT. Pol. 308 a ; SOPH. El. 219 ; οἱ Ἑλλήνων δυνατώτατοι, HDT. 1, 53, les plus puissants des Grecs ;
   II ce qui se peut, possible, PLUT. M. 8 f, etc. ; ὁδὸς δυνατὴ καὶ ὑποζυγίοις πορεύεσθαι, XÉN. An. 4, 1, 24, route praticable même aux bêtes de somme ; δυνατόν ἐστι, avec l’inf. il est possible de, etc. PD. N. 10, 84 ; ESCHL. Ag. 97 ; PLAT. Leg. 839 c ; avec un dat. ποῖ μολεῖν μοι δυνατόν ; SOPH. Aj. 1006, où m’est-il possible d’aller ? cf. HDT. 9, 111 ; DH. 3, 29, etc. ; abs. οὐχὶ ἐσώσαμέν σε, οἷον τε ὂν καὶ δυνατόν, PLAT. Crit. 46 a, nous ne t’aurons pas (litt. nous ne t’avons pas) sauvé, lorsque cela était possible et en notre pouvoir ; adv., ἐπὶ τὸ δυνατόν, XÉN. Cyn. 5, 8 ; εἰς τὸ δυνατόν, XÉN. Cyr. 2, 1, 22 ; Mem. 3, 3, 4 ; PLAT. Rsp. 381 c, 500 d ; κατὰ τὸ δυνατόν, PLAT. Conv. 207 d ; κατά γε τὸ δ. PLAT. Crat. 435 c ; ou ἐκ τῶν δυνατῶν, XÉN. An. 4, 2, 23 ; Œc. 7, 11, selon le possible ; ὅσον γε δυνατόν, EUR. I.A. 997 ; ὅσον καθ' ἡμᾶς δυνατόν, EUR. Bacch. 183 ; avec un • Sup. ὡς δυνατὸν πλεῖστον, ISOCR. 284 e, autant que possible, le plus possible ; avec un adj. au • Sup. ὡς δυνατὸν κακίστους, XÉN. Mem. 4, 5, 5, les plus mauvais possible ; γνώμην ὡς δυνατὸν δικαιοτάτην, DÉM. 704, 6, l’avis le plus juste possible.

• Cp. -ώτερος, XÉN. Cyr. 5, 2, 28 ; PLAT. Lach. 186 c, etc. • Sup. -ώτατος, HDT. 1, 53 ; XÉN. Ath. 1, 3 ; HIPP. 1, 9 ; PLAT. Gorg. 319 a, Hipp. mi. 366 d, etc. ; cf. ci-dessus.

➳ Fém. -ος, PD. N. 2, 21.

Étym. vb. de δύναμαι.

'

ή, όν, also ός, όν Pi. N. 2.14, Apollon.Cit. 2: — strong, mighty, in body or mind, ὅ τι ἦν αὐτῶν δυνατώτατον the ablest-bodied men, Hdt. 9.31; sound in limb, opp. ἀδύνατος, Lys. 24.12; σῶμα δ. πρός τι X. Oec. 7.23; χερσὶ καὶ ψυχᾷ δ. Pi. N. 9.39; τοῖς σώμασι καὶ ταῖς ψυχαῖς X. Mem. 2.1.19; εἴς τι Pl. Hp. Mi. 366a; κατά τι ib. 366d (Sup.); c. acc., ibid. (Sup.); of ships, fit for service, Th. 7.60; of things, δυνατώτερον ἀδικία δικαιοσύνης Pl. R. 351a; λόγος a powerful argument, Epicur. Ep. 1 p. 31U. ; δ. προτείχισμα Plb. 10.31.8. c. inf., able to do, Hdt. 1.97, etc. ; δ. λῦσαι mighty to loose, Pi. O. 10 (11).9; λέγειν τε καὶ πράσσεινώτατος Th. 1.139, Pl. Prt. 319a; δυνατώτατοι καὶ τοῖς σώμασιν καὶ τοῖς χρήμασιν λῃτουργεῖν Decr. ap. Arist. Ath. 29.5; ἐᾶν τοὺς δ. ἄρχειν X. Ath. 1.3; ὅσονπερ δ. εἰμι, with inf. omitted, E. Or. 523. of outward power, powerful, influential, S. El. 219; τῶν Ἑλλήνων δυνατώτατοι Hdt. 1.53; οἱ δ.
the chief men of rank and influence, Th. 2.65; χρήμασι δ. Id. 1.13, etc., cf. OGI 669.13 (i AD).
able to produce, productive, χώρα δυνατωτέρα εἰς τὴν καρπῶν ἔκφυσιν Gp. 2.21.5.
potential, Arist. Metaph. 1048a27.
Pass., of things, possible, οὐ δύνατον γένεσθαι Sappho Supp. 5.21, cf. Hdt. 9.111, A. Ag. 97 (lyr.), etc. ; ὁδὸς δυνατὴ καὶ τοῖς ὑποζυγίοις πορεύεσθαι practicable, X. An. 4.1.24; λόγου δ. κατανοῆσαι Pl. Phd. 90c; βίον τοῖς πλείστοις κοινωνῆσαι δ. Arist. Pol. 1295a30; κατὰ τὸ δυνατόν, quantum fieri possit, Pl. Cra. 422d, D. 3.6, etc. ; ἐς τὸ δ. Hdt. 3.24; εἰς ὅσον ἀνθρώπῳ δ. μάλιστα Pl. Phdr. 277a; ἐκ τῶν δυνατῶν X. An. 4.2.23; ἐπὶ τὸ δ. Id. Cyn. 5.8; ἐν δυνατῷ εἶναι BCH 29.172 (Delos, ii BC); also ὅσον δυνατόν E. IA 997; ὅσον καθ’ ἡμᾶς δ. Id. Ba. 183; esp. with Sup., ὡς δ. πλεῖστον Isoc. 12.278; ὡς δ. κακίστους X. Mem. 4.5.5; γνώμη ὡς δ. δικαιοτάτη D. 24.13; τὰ δ. things which are practicable, Th. 5.89, cf. Arist. Rh. 1359b1. Adv. -τῶς strongly, powerfully, εἰπεῖν δ. Aeschin. 2.48; Sup. -ώτατα most ably, Pl. R. 516d. δ. ἔχει it is possible, Hdt. 7.11.

adj. verb. zu δύναμαι;
1) der etwas kann, im Stande ist, sowohl von kraftvollem Körper, z.B. τὸ σῶμα δ. πρὸς ταῦτα φύσας Xen. Oec. 7.23, als geistig geschickt wozu, λῦσαι δυνατὸς ὀξεῖαν ἐπιμομφάν Pind. Ol. 10.8 ; δυνατὸς εἶ ἐπισκέψασθαι Plat. Theaet. 185b ; χερσὶ καὶ ψυχᾷ δ. Pind. N. 9.39 ; δ. καὶ τοῖς σώμασι καὶ ταῖς ψυχαῖς, kräftig an Leib und Seele, Xen. Mem. 2.1.19 ; u. übh. = vermögend, Macht habend ; τοῖς δυνατοῖς οὐκ ἐριστὰ πλάθειν Soph. El. 219 ; χρήμασιν δ. Thuc. 1.13 ; Plat. Lach. 186c ; τοὺς Ἑλλήνων δυνατωτάτους, die mächtigsten, Her. 1.55 ; Plat. Polit. 308a ; Xen. Cyr. 5.2.28 ; λέγειν τε καὶ πράσσειν δυνατώτατος. Thuc. 1.139 ; δυνατώτερον καὶ ἰσχυρότερον ἡ ἀδικία τῆς δικαιοσύνης Plat. Rep. I.351a. – Auch von Dingen ; προτείχισμα Pol. 10.31.8 ; von der Erde, ergiebig, fruchtbar, Geop.
2) was getan werden kann, möglich ; λέξασ' ὅτι καὶ δυνατὸν καὶ θέμις αἰνεῖν Aesch. Ag. 97 ; ποῖ γὰρ μολεῖν μοι δυνατόν ; Soph. Aj. 163 ; u. so gew. in Prosa ; auch auf das Subj. bezogen, ὁδὸς δυνατὴ καὶ ὑποζυγίοις πορεύεσθαι, ein Weg, auf dem auch Lastvieh fortkommen kann, Xen. An. 4.1.24 ; ὡς δυνατὰ ταῦτα γίγνεσθαι Plat. Rep. V.472d ; τὸ δυνατόν, die Möglichkeit, Xen. Mem. 3.5.1 ; εἰς τὸ δ., nach Kräften, wie εἰς τὴν δύναμιν Phaedr. 252d, öfter ; κατὰ τὸ δ., Crat. 422d ; εἰς ὅσον ἀνθρώπῳ δυνατὸν μάλιστα, so sehr es immer möglich ist, Phaedr. 277a, wie ὅσον οὖν δυνατὸν πειρατέον, Symp. 196d ; vgl. Eur. I.A. 997, Bacch. 183 ; καθ' ὅσον μάλιστα δ. θνητῷ γίγνεσθαι Plat. Tim. 90c ; ὡς δυνατὸν ὀρθότατα Legg. II.640d, wie ὡς δ. ἄριστα, so gut wie möglich, IV.710b ; γνώμη ὡς δ. δικαιοτάτη Dem. 24.13 ; ἐκ τῶν δυνατῶν, Xen. An. 4.2.28.
• Adv., δυνατῶς, kräftig, tüchtig, sehr, Plat. u. A.; δυνατῶς ἔχει μοι, = δυνατόν ἐστιν, Her. 7.11.

δυνατός, -ή, -όν
(< δύναμαι), [in LXX for גִּבּוֹר, חַיִל, etc. ;]
__1. strong, mighty, powerful: absol., Luk.1:49, 1 Col.1:26; οἱ δ., the chief men, Act.25:5 ; of spiritual strength, Rom.15:1, 2Co.12:10 13:9; before ἐν, Luk.24:19, Act.7:22 18:24; πρός, 2Co.10:4.
__2. C. inf., able to do; Luk.14:31, Act.11:17, Rom.4:21 11:23, 2Ti.1:12, Tit.1:9, Heb.11:19, Jas.3:2.
__3. Neut., δυνατόν, possible: Mat.19:26, Mrk.9:23 10:27 14:36, Luk.18:27, Act.2:24 20:16; εἰ δ. (ἐστι), Mat.24:24 26:30, Mrk.13:22 14:35, Rom.12:18, Gal.4:15; τὸ δ. (= ἡ δύναμις) αὐτοῦ, Rom.9:22.†
(AS)