GRC

διοικέω

download
JSON

Bailly

δι·οικέω-ῶ (imp. διῴκουν, f. διοικήσω, ao. διῴκησα, pf. διῴκηκα ; pass. f. διοικηθήσομαι, ao. διῳκήθην, pf. διῴκημαι ou δεδιῴκημαι) :
   I habiter à part ; οἰκήσεις ἰδίας, PLAT. Tim. 19 e, avoir des habitations séparées ;
   II administrer une maison, d’où en gén. :
      1 administrer, gouverner : τάς τε οἰκίας καὶ τὰς πόλεις, PLAT. Men. 91 a, administrer les maisons et les États ; τὴν πόλιν, THC. 8, 21, gouverner l’État ; τὰ τῆς πόλεως, AR. Eccl. 305 ; τὰ πρὸς τὴν πόλιν, DÉM. 832, 23 ; τὰ πολιτικά, HDN 3, 10, 3, administrer les affaires de l’État ; τὸν κόσμον, PLAT. Phædr. 246 c, gouverner le monde ; πολέμους, DIN. 98, 46, diriger des guerres ; τὰ ἀνθρώπινα, PLAT. Leg. 713 c, diriger les affaires humaines ; τὸν βίον, ISOCR. 2 e, gouverner sa vie ; abs. exercer une autorité, gouverner, ARSTT. Pol. 5, 10, 36 ; avec un rég. de pers. τὴν ἀδελφὴν καλῶς διῴκηκεν, DÉM. 763, 6, il a bien administré les affaires de sa sœur ;
      2 p. suite, élever, nourrir ; γάλακτι, ATH. 46 e, nourrir avec du lait ;
   III t. de méd. digérer, DL. 6, 34 ;

Moy. :
   I intr. habiter séparément, XÉN. Hell. 5, 2, 5 ;
   II tr.
      1
régler pour soi, traiter pour soi, faire une convention, DÉM. 93, 8 ; 179, 24 ; 309, 8, πρός τινα, DÉM. 1237, 23, avec qqn ;
      2 disposer les parties d’un discours, DH. Rhet. 9, 4.

L’augment après la prép. : Impf. διῴκουν, THC. 8, 21 ; διῴκει, DÉM. 118, 27. Ao. 3 sg. διῴκησε, DÉM. 467, 17 ; DL. 6, 34. Pf. part. neutre διῳκηκός, PLAT. Tim. 19 e. Pass. ao. 3 sg. διῳκήθη, LUC. Nec. 19. Pf. διῴκημαι, ANTIPH. (Com. fr. 3, 106) ; DÉM. 616, 27. Moy. ao. 3 sg. διῳκήσατο, DÉM. 309, 8 ; ARSTT. Œc. 2, 24. — Pf. qqf. avec redoubl. syllab. et tempor. : δεδιῴκηκα, ARSTT. fr. 429 ; pass. 3 sg. δεδιῴκηται, ANTIPH. (Com. fr. 3, 84) ; MACH. (ATH. 341 c). — Impf. pass. sans augm. 3 pl. διοικοῦντο, XÉN. Hell. 5, 2, 5. — Pf. pass. au sens moy. DÉM. 288, 1. Fut. moy. au sens moy. DÉM. 93, 8 ; au sens pass. HDN 8, 7, 6.

Étym. διά, οἰκέω.

Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »

LSJ

impf. διῴκουν Th. 8.21, etc. ; fut. -ήσω Pl. Men. 73b; aor. διῴκησα Isoc. 1.35, etc. ; pf. διῴκηκα Pl. Ti. 19e, D. 24.202; — Med., fut. -ήσομαι Id. 8.13 (also in pass. sense, Hdn. 8.7.6); aor. διῳκησάμην D. 18.247; pf. (in med. sense) διῴκημαι (v. infr.); — Pass., aor. διῳκήθην Luc. Nec. 19; pf. διῴκημαι Arist. Ath. 25.2, dub.l. in Antiph. 191.18, D. 22.74; plpf. διῴκητο (προ-) Id. 23.14; but with both augm. and redupl., pf. δεδιῴκημαι Antiph. 155, Macho ap. Ath. 8.341c, Phld. Rh. 2.266S. :
keep house; hence, generally, control, manage, administer, τὴν πόλιν Th. 8.21, etc. ; τὰ τῆς πόλεως Ar. Ec. 305; τάς τε οἰκίας καὶ τὰς πόλεις Pl. Men. 91a; τὸν κόσμον Id. Phdr. 246c; τὸν οὐρανόν Id. Lg. 896e; τὰ ἀνθρώπινα ib. 713c; τὸν ἑαυτοῦ βίον Isoc. 1.10; τὴν οὐσίαν D. 27.50, etc. ; τὰ κοινά Id. 1.22; τὴν ἀρχήν Arist. Pol. 1313a35; τὰ μέγιστα ὁ λογισμὸς διῴκηκε Epicur. Sent. 16; δ. πάντα ἀκριβῶς, of a housekeeper, Lys. 1.7; πολέμους Din. 1.69; of a financier, δ. τὰ πρὸς τὴν πόλιν, ἐπὶ τῇ τραπέζῃ, D. 27.60, 45.33; πεντεκαίδεκα τάλαντα, ἃ Καλλισθένης διῴκησεν Id. 20.33; administer as deputy, τὴν λογιστείαν Stud.Pal. 8.1010.1 (iii/iv AD); — Pass., to be ordered, managed, etc., τύχῃ δ. Hp. VM 1, Aeschin. 1.4; ἅπας ὁ βίος φύσει καὶ νόμοις δ. D. 25.15; — Med., manage after one΄s own will and pleasure, τὰ πράγματα διοικήσασθαι Id. 4.12; pf. Pass. (in med. sense), ἵν’ ἃ βουλόμεθα ὦμεν διῳκημένοι Id. 18.178; διοικούμενος οὕτως ἀδίκους πλεονεξίας managing to make such iniquitous profits, Id. 44.38, cf. 40; διοικεῖσθαι πρὸς ἀλλήλους act collusively with…, Id. 58.20, cf. 19. b. abs., exercise authority, govern, τυραννικώτερον Arist. Pol. 1313a2, cf. 1298b12.
provide, furnish, ἀπορῶ τἆλλα ὁπόθεν διοικῶ D. 27.66, cf. Decr. ap. eund. 24.27 (Pass.); δ. τὴν ἀδελφήν provide for, settle her, D. 24.202; — Pass., to be nourished or supported, ὑπό τινος Str. 14.2.24; γάλακτι Ath. 2.46e (dub.l.).
rent, farm, νομῶν τῶν πρὸς χαλκὸν διοικουμένων PTeb. 79.8 (ii BC), al.
digest food, D.L. 6.34. Rhet., Med., distribute, arrange in a discourse, D.H. Th. 9.4.
inhabit distinct places, Pl. Ti. 19e; — Med., live apart, κατὰ κώμας X. HG 5.2.5 (s.v.l. ; διοικιοῖντο Cobet).
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)

Pape

(nach den Atticisten impf. ἐδιῴκουν, δεδιῴκημαι, s. Macho unten);
1) abgesondert bewohnen ; οἰκήσεις ἰδίας διῳκηκός Plat. Tim. 19e. So im med., κατὰ κώμας, vereinzelt in Flecken wohnen, Xen. Hell. 5.2.5. Gew.
2) durch das Haus walten, verwalten, τάς τε οἰκίας καὶ τὰς πόλεις Plat. Men. 91a, u. oft ; auch Folgde ; τὴν πόλιν καὶ τὴν βασιλείαν Isocr. 2.2 ; τὰ τῆς πόλεως Ar. Eccl. 305 ; πολέμους Din. 1.69 ; τὰ πρὸς τὴν πόλιν, τὰ πολιτικά, Dem. u. A.; πόλις διοικεῖται νόμοις καὶ ψηφίσμασι Dem. 24.152, wie πᾶς ὁ τῶν ἀνθρώπων βίος φύσει καὶ νόμοις διοικεῖται 25.15 ; αἱ τυραννίδες διοικοῦνται Aesch. 1.4. Allgemeiner, einrichten, anordnen, τὰ ἀνθρώπινα Plat. Legg. VII.713c ; ταπεινῶς τὸν βίον Isocr. 1.10 ; von der Behandlung eines rhetorischen Stoffes, Dion.Hal.; auch im med., vom Verwalten des Geldes, Dem. 20.33 ; ἐπὶ τραπέζῃ, vom Wechselgeschäft, 45.33 ; besorgen, anschaffen ; εἴ τινος ἐνδεῖ πρὸς τὰ Παναθήναια διοικηθῇ 24.97 ; vgl. ἀπορῶ ὁπόθεν τὰ ἄλλα διοικῶ 27.66 ; δεδιῴκηται πάλαι, ist verausgabt, Macho bei Ath. VIII.841c ; – τὴν ἀδελφὴν καλῶς διῴκηκεν, hat er gut versorgt, Dem. 24.202 ; übh. = behandeln ; οἷά μεδ. Alciphr. 2.2 ; erhalten, ernähren, τὸ ὑποτίτθια γάλακτι διοικεῖται Ath. II.46e ; vgl. αὑτὸν εὐτελῶς διοικῶν, d.i. einfach lebend, Plut. Cleom. 32 ; Strab. XIX.659.
Bei den Aerzten = verdauen, DL. 6.34.
Med., für sich anordnen, Dem.; bes. = etwas ausführen, oft mit der Nebenbdtg »durch schlimme Ränke u. Listen« ; μετὰ πλείστης ἡσυχίας πάνθ' ὅσα βούλεται Φίλιππος διοικήσεται 8.13 ; ἵνα ἃ βουλόμεθα ὦμεν διῳκημένοι 18.178 ; ἀδίκους πλεονεξίας 44.38 ; πρός τινα, mit Einem ein Abkommen treffen, 58.19.
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)
memory