δικαιόω-ῶ [ῐ] (f. ώσω et ώσομαι, ao. ἐδικαίωσα, pf. inus. ; pass. f. -ωθήσομαι, ao. ἐδικαιώθην, pf. δεδικαίωμαι) :
   I rendre juste, d’où :
      1 soumettre à la justice : τὸ βιαιότατον, PD. fr. 151, 4, les abus de la violence ;
      2 établir comme juste, d’où prouver, ESCHL. Ag. 393 ;
   II regarder comme juste, juger légitime, avec une prop. inf. HDT. 1, 89, 133 ; 3, 42, 79 ; SOPH. Tr. 1244, O.R. 6 ; EUR. Suppl. 526, etc. ; p. suite :
      1 désirer, vouloir, avec une prop. inf. HDT. 9, 93 ; THC. 2, 41 ; avec ὥστε, SOPH. O.C. 1350 ;
      2 ordonner, DH. 10, 1 ;
      3 consentir à, inf. HDT. 2, 172 ;
   III rendre justice à, ARSTT. Nic. 5, 9, 2 ; d’où :
      1 condamner, en gén. châtier, punir, HDT. 1, 100 ; 3, 29 ; PLAT. Leg. 934 b ;
      2 faire valoir les droits de, défendre, acc. SPT. Jos. 1, 17 ;

Moy. rendre justice, d’où condamner, THC. 3, 40.

➳ Act. prés. 3 pl. ion. δικαιεῦσι, HDT. 2, 47 ; inf. δικαιεῦν (var. -οῦν) HDT. 6, 82 ; part. δικαιεῦντος, HDT. 9, 42. Impf. 3 pl. ion. ἐδικαίευν, HDT. 3, 79 ; 6, 15. Fut. δικαιώσω, ORACL. (HDT. 5, 92) ; THC. 5, 26, POL. 3, 31, etc. ; ou δικαιώσομαι, THC. 3, 40. — Pass. ao. seul class. : part. δικαιωθείς, ESCHL. Ag. 393 ; les autres temps réc. : f. δικαιωθήσομαι, SPT. Esaï. 45, 25 ; pf. δεδικαίωμαι, SPT. Gen. 38, 26.

Ion. impf. ἐδικαίευν Hdt. 1.100; fut. -ώσω Orac. ap. eund. 5.92. β΄, Th. 5.26; -ώσομαι Id. 3.40; aor. ἐδικαίωσα Id. 2.71; — Pass., fut. -ωθήσομαι LXX Si. 18.2; aor. ἐδικαιώθην A. Ag. 393 (lyr.); pf. δεδικαίωμαι LXX Ez. 21.13 (18).
set right, νόμος… δικαιῶν τὸ βιαιότατον Pi. Fr. 169.3; δικαιωθείς proved, tested, A. l.c. hold or deem right, claim or demand as a right, c. inf., Hdt. 1.89, 133, Hp. Fract. 31; δεινά με δικαιοῖ δρᾶν S. OT 640, cf. 575; δικαιοῦντες μὴ ἀφαιρεθῆναι αὐτήν Th. 2.41; with inf. omitted, οὕτω δ. (sc. γενέσθαι) Hdt. 9.42; δίκας δ. (sc. γενέσθαι) ib. 93; ὅποι ποτὲ θεὸς δικαιοῖ S. Ph. 781; οὐκ ὀρθῶς δ. Th. 5.26; pronounce judgement, Id. 2.71; c. inf., ἐδικαίωσεν ἀποδοῦναι ἡμᾶς τὸ κεφάλαιον PRyl. 119.14 (i AD); consent, δουλεύειν Hdt. 2.172, cf. 6.86; οὐκ ἐδικαίου οὐδένα οἱ ἐσαγγεῖλαι he would not allow… Id. 3.118; — Pass., τὸ δικαιωθὲν ὑπό τινος that which is ordained, D.H. 10.1.
do a man right or justice; hence, chastise, punish, Hdt. 1.100; — Pass., Id. 3.29, Pl. Lg. 934b, D.C. Fr. 57.47; pass sentence on, ὑμᾶς αὐτοὺς δικαιώσεσθε Th. 3.40. Pass., also, have right done one, opp. ἀδικεῖσθαι, Arist. EN 1136a18.
pronounce and treat as righteous, justify, vindicate, LXX Ex. 23.7, Je. 3.11; ἑαυτούς Ev. Luc. 16.15, etc. ; — freq. in Pass., ib. 7.35, etc.

fut. δικαιώσομαι Thuc. 3.40, für recht u. billig erachten ; γένοιτο πλοῦς, ὅποι ποτὲ θεὸς δικαιοῖ Soph. Phil. 770 ; δικαιῶν τὸ βιαιότατον Pind. frg. 151 ; vgl. Plat. Legg. IV.714c ; u. pass., δικαιωθείς, bewährt, Aesch. Ag. 382. Dah.
   a) wie ἀξιόω, für recht halten, fordern, wollen ; οὐ γὰρ δικαιοῖς κλύειν Soph. Tr. 1234 ; vgl. O.R. 6 ; u. mit folgd. ὥς τε O.C. 1350 ; νεκροὺς θάψαι δικαιῶ Eur. Suppl. 526. So auch Her. 3.42, 79 ; Thuc. 4.122 u. Sp., wie Plut. Thes. 17.
   b) richten, strafen, verurteilen ; Her. 1.100 ; Plat. Legg. XI.934b ; Thuc. 3.40 ; Plut. Ages. 23 ; – δικαιοῦσθαι, iusta pati, Ggstz ἀδικεῖσθαι Arist. Eth. Nic. 5.9.

δικαιόω, -ῶ
(< δίκαιος), [in LXX chiefly for צָדַק pi., hi., (1) as Eze.16:51, Jer.3:11 (cf. NT usage); (2) as Deu.25:1; Exo.23:7, Isa.50:8 ;]
__1. in cl.,
__(a) with accusative of thing(s), to deem right;
__(b) with accusative of person(s), to do one justice; pass., δικαιοῦσθαι, to be treated rightly, opp. to ἀδικεῖσθαι.
__2. In NT, as in LXX, and as usual with verbs in -όω from adjectives of moral meaning;
__(1) to show to be righteous: Mat.11:19, Luk.7:35, Rom.3:4' (LXX), 1Ti.3:16;
__(2) to declare, pronounce righteous: Luk.7:29 10:29 16:15 18:14, Rom.2:13 3:24, 26 3:28 4:5 8:30, 33, Tit.3:7; before ἀπό, Mat.11:19, Luk.7:35, Act.13:39, Rom.6:7; ἐκ πίστεως, Rom.3:30 5:1, Gal.2:16 3:8, 24; ἐξ ἔργων, Rom.3:20 (LXX) Rom.4:2, Gal.2:16, Jas.2:21, 24-25; ἐκ τ. λόγων, Mat.12:37; διὰ τ. πίστεως, Rom.3:30; with dative, Rom.3:24, 28, Tit.3:7; before ἐν, Act.13:39, Rom.3:4 5:9, 1Co.4:4 6:11, Gal.2:17 3:11 5:4, 1Ti.3:16 (see Cremer, 193, 693; DB, ii, 826 ff.).†
(AS)