[ῐ] (impf. ἐδίκαζον, f. δικάσω, ao. ἐδίκασα, pf. δεδίκακα, pass. f. δικασθήσομαι, ao. ἐδικάσθην, pf. δεδίκασμαι) juger :
   I au sens judiciaire :
      1 prononcer un jugement, HOM. etc. : Τρωσί τε καὶ Δαναοῖσι δ. IL. 8, 431, ou ἐς μέσον ἀμφοτέροισι, IL. 23, 574, décider entre les Troyens et les Grecs, entre les deux champions ; avec l’acc. de la cause : δ. δίκην, HÉS. O. 39 ; γραφήν, LYCURG. 148, 30 ; πρᾶγμα, ESCHL. Eum. 471, rar. avec le gén. ἐγκλήματος, XÉN. Cyr. 1, 2, 7, juger un procès, une accusation, une affaire ; au pass. δίκαι δικασθεῖσαι, PLAT. Crit. 50 b, causes jugées ; avec l’acc. de la sentence : δ. φυγήν, ESCHL. Ag. 1412, prononcer une sentence d’exil ; δ. ἄδικον, HDT. 5, 25, prononcer un arrêt injuste ; avec double rég. δίκας δ. τινί, rendre la justice à qqn, HDT. 3, 31 ; A.RH. 2, 1025, etc. ou accorder à qqn les satisfactions qu’il réclame, HDT. 6, 139 ;
      2 être juge, DÉM. 538, 25 ; LYS. 175, 15, etc. ;
      3 assigner en justice, d’où au pass. être accusé ou jugé, XÉN. Cyr. 1, 2, 7, LYS. 163, 15 ;
      4 plaider en justice : φόνον, EUR. Or. 580, se défendre d’une accusation de meurtre ;
   II en gén. rendre une décision, décider, ordonner, EUR. Or. 164 ; HDT. 1, 84 ;

Moy. plaider en justice, être en procès, OD. 11, 545 ; 12, 440 ; HDT. 1, 96 ; THC. 1, 77 ; τινὶ δίκην δ. LYS. 120, 27, intenter un procès à qqn ; δ. πρός τινα, THC. 3, 44, être en procès avec qqn ; τινὶ περί τινος, DÉM. 901, 5 ; τινί τινος, DÉM. 601, 23 ; 901, 11 ; LYS. 117, 16, avec qqn au sujet de qqe ch.

➳ Act. prés. inf. poét. δικαζέμεν, IL. 1, 542. Impf. poét. δίκαζον, IL. 18, 506. Fut. poét. δικάσσω, Ps.-PHOCYL. 11 ; inf. ion. δικᾶν, HDT. 1, 97. Ao. poét. δίκασα, OD. 11, 547 ; δίκασσα, IL. 23, 574 ; inf. δικάσσαι, THGN. 543. — Pass. f. ant. δεδικάσομαι, LUC. Bis acc. 14.

fut. δικάσω Il. 23.579, Ar. Eq. 1089, V. 689, 801, Pl. Criti. 120a, etc. ; Ion. δικῶ Hdt. 1.97; inf. δικᾶν GDIiv p. 880 (Chios), SIG 134b23 (Milet.); aor. ἐδίκασα, Ep. δίκασα, δίκασσα, Od. 11.547, Il. 23.574; pf. δεδίκακα Heraclid.Cum. 1; — Med. (v. infr. II), fut. -άσομαι Hdt. 1.96, D. 37.37; aor. ἐδικασάμην Lys. 12.4, D. 38.17, etc. ; plpf. ἐδεδίκαστο (v. infr. II); — Pass., fut. δικασθήσομαι D.H. 5.61, δεδικάσομαι Luc. Bis Acc. 14; aor. ἐδικάσθην Th. 1.28, Pl. Cri. 50b; pf. δεδίκασμαι Lys. 21.18; plpf. ἐδεδίκαστο D. 33.27; (< δίκη): — judge, sit in judgement, Il. 23.579, Hdt. 1.14, Antipho 5.90, etc. ; sit as a juror, D. 21.75; δ. καὶ ἐκκλησιάζειν Lys. 26.2, cf. Arist. Pol. 1293a9, etc. c. acc. rei, give judgement on, decide, determine, Il. 1.542; δ. δίκην Hes. Op. 39, etc. ; ἀλιτρά Pi. O. 2.65; πρᾶγμα A. Eu. 471, cf. 601; τἀμπλακήματα Id. Supp. 230; δ. δίκην ἄδικον give an unjust judgement, Hdt. 5.25; δ. ἐμπορικὰς δίκας D. 35.46; less freq., γραφὰς δ. Lycurg. 7; εὐθύνας D. 19.132; ἀγῶνα Din. 1.46; c. acc. cogn., δίκας δ.
adjudge a penalty, Hdt. 6.139; δ. φυγήν τινι decree it as his punishment, A. Ag. 1412; δ. φόνον ματέρος ordain her slaughter, E. Or. 164 (lyr.); c. gen., δικάζειν τοὺς βασιλέας αἰτιῶν φόνου Lex Draconis ap. IG1². 115.11; δ. τοῦ ἐγκλήματος (sc. δίκην) X. Cyr. 1.2.7; — Pass., δίκαι δικασθεῖσαι Pl. Cri. 50b, cf. Lys. 17.3; ὁποτέρων ἂν δικασθῇ εἶναι τὴν ἀποικίαν it may be decided…, Th. 1.28.
pass judgement on, condemn, γάμον ἄγαμον S. OT 1214 (lyr.). φόνον δ.
plead in a case of murder, E. Or. 580; abs., plead, D.C. 69.18. c. dat. pers., decide between persons, judge their cause, Τρωσί τε καὶ Δαναοῖσι δικαζέτω ὡς ἐπιεικές Il. 8.431; ἐς μέσον ἀμφοτέροισι δικάσσατε 23.574, cf. Hdt. 1.97; τοῖσι Πέρσῃσι δίκας δ. Id. 3.31; ἑκάστῳ κατὰ τὸ μέγαθος τοῦ ἀδικήματος passed judgement on each, Id. 2.137. c. inf., δικαξάτω λαγάσαι Leg. Gort. 1.5; ἐδίκασαν δέκα ἀνταπόλλυσθαι Hdt. 3.14; δ. ὡς… Id. 1.84. Pass., αἰσχρὰς δίκας δ.
to have actions brought against one, Lys. 21.18. Med., of the party, plead one΄s cause, go to law, Od. 11.545, 12.440, Hdt. 1.96, Th. 1.77; πρὸς τοὺς ἀστυνόμους Pl. Lg. 845e; δίκην δικάζεσθαί τινι go to law with one, Lys. 12.4, D. 55.31; simply, δ. τινί Pl. Euthphr. 4e; πρός τινας Th. 3.44; prop. of a private suit, opp. a public prosecution, D. 21.26; with gen. added, δ. τινὶ κακηγορίας Lys. 10.12; κλοπῆς D. 22.27, etc. ; ἐδεδίκαστο ἄν μοι τῆς ἐγγύης Id. 33.27; δ. τινὶ περί τινος ib. 26. τὸ δ.
forensic speaking, Arist. Rh. 1354b26, cf. Antipho 2.2.12.

(δίκη), fut. δικάσω, z.B. Ar. Eq. 1089 ; ion. δικῶ, Her. 1.97 ; perf. δεδικακέναι u. pass. δεδικάσθαι Heraclid. bei Ath. XII.517b;
1) richten, Recht sprechen ; absolut, Od. 11.547 ; Pind. Ol. 2.65 ; Her. 1.96 u. Folgde ; τινί, z.B. Τρωσί τε καὶ Δαναοῖσι δικαζέτω, über die Troer u. Danaer entscheiden, Il. 8.431 ; ἐς μέσον ἀμφοτέροισι δικάσσατε, sprecht beiden unparteiisch Recht, 23.574, vgl. Scholl. Aristonic.; Her. 2.137 ; Plat. Legg. VI.761e ; δίκην δικάζειν, einen Prozeß entscheiden, einen Richterspruch fällen, Her. 7.124 ; δίκην ἄδικον 5.25 ; τινί, 3.31 ; δίκας Xen. Mem. 3.5.10 ; πάντα Cyr. 1.2.14 ; u. wo δίκην zu ergänzen, δικάζουσι καὶ ἐγκλήματος Xen. Cyr. 1.2.7 ; εὐθύνας Dem. 19.132 ; γραφάς Lycurg. 7 ; ἀγῶνα Din. 1.46 ; ähnl. φυγήν τινι, Verbannung zuerkennen, Aesch. Ag. 1421 ; τὸ αὐτὸ ἐκείνοις περὶ τῆς καταψηφίσεως δικάζετε Antiph. 1.3 ; pass., αἱ δίκαι δικασθεῖσαι Plat. Crito 50b ; vgl. ὁποτέρων δ' ἂν δικασθῇ εἶναι τὴν ἀποικίαν Thuc. 1.28 ; οἱ δικασθέντες, die Gerichteten, Verurteilten, Plat. Rep. VIII.558a. Aber οἱ δικαζόμενοι, die Angeklagten, Xen. Mem. 1.2.51 ; vgl. αἰσχρὰς δίκας δεδίκασμαι Lys. 21.18 ; Arist. rhet. 2.23. – Uebh. = einen entscheidenden Ausspruch tun, κρυπτάδια φρονέοντα δικαζέμεν Il. 1.542 ; dah. = bestimmen ; δίκας διδόναι, ἃς Ἀθηναῖοι ἂν αὐτοὶ δικάσωσι Her. 6.139 ; vom Orakel, 1.84. Aehnl. αὐτὸς ἑαυτῷ ἐδίκασεν, er bestimmte sich, Dem. 43.5 ; ἐδίκασα ἐγὼ τούτῳ καὶ οὗτος ἐμοί, wir kamen in den Bestimmungen überein, 48.8 ; vgl. 33.
2) Med., sich Recht sprechen lassen, vor Gericht streiten, prozessieren  ; Od. 11.545, 12.440 ; in Prosa, Her. 1.96 ; Thuc. 1.77 ; πρός τινα, 3.44 ; gew. τινί, mit Jemandem, Isae. 5.1 ; τινὶ περί τινος, Dem. 33.25 ; auch ἐδεδίκαστο ἄν μοι τῆς ἐγγύης 27, wie κακηγορίας δικάζεσθαι Lys. 10.2, um Schmähreden ; τῆς οἰκίας τοῖς ἔχουσι 17.5 ; ἀργυρίου, um Geld, 49.43 ; φόνου 9.44 ; auch δίκην τινί, 55.31 ; vgl. Xen. Mem. 3.5.16. – Il. 23.579 εἰ δ' ἄγ' ἐγὼν αὐτὸς δικάσω erklärt man unrichtig = med., es heißt ; ich werde selbst richterlich entscheiden, will selbst Richter sein, wie Il. 18.506 ἀμοιβηδὶς δὲ δίκαζον, die Alten sprachen abwechselnd, einer nach dem andern Recht. Auch Eur. Or. 580 soll φόνον δικάζων »vor Gericht verteidigen« sein.

1. to judge, to give judgment on a thing, decide or determine a point, (Iliad by Homer), etc.
2. with accusative cognate, δίκας δ., to adjudge a penalty, (Herdotus Historicus); δ. φυγήν τινι to decree it as his punishment, (Aeschulus Tragicus); δ. φόνον ματρός to ordain her slaughter, (Euripides); δ. τοῦ ἐγκλήματος [i.e. δίκην] (Xenophon Historicus):—;Pass. to be decided , (Thucydides)
3. to pass judgment on, condemn , (Sophocles Tragicus)
4. φόνον δ. to plead in a case of murder, (Euripides)
5. with dative pers. to decide between persons, judge their cause , Τρωσί τε καὶ Δαναοῖσι δικαζέτω (Iliad by Homer); ἐς μέσον ἀμφοτέροισι δικάσσατε (Iliad by Homer): —;Pass. to be judged or accused , (Xenophon Historicus)
6. absolute to be judge, give judgment , (Iliad by Homer):—; to sit as judges or jurymen , (Demosthenes Orator)
7. Mid. of the culprit, to plead one's own case, defend one's right, have one's case tried, go to law , (Odyssey by Homer), etc.: —; δίκην δικάζεσθαί τινι to go to law with one, (Plato Philosophus); πρός τινα (Thucydides); τινος or περί τινος for a thing, (Demosthenes Orator) (ML)