'(f. διδάξω, ao. ἐδίδαξα, pf. δεδίδαχα ; pass. ao. ἐδιδάχθην, pf. δεδίδαγμαι) [ῐ]
      1 enseigner, instruire, apprendre : τι, IL. 9, 442 ; PLAT. Phædr. 276 c, etc. enseigner qqe ch. ; τινά, IL. 11, 832 ; OD. 8, 488 ; ESCHL. Pr. 196 ; XÉN. Hell. 2, 4, 10, instruire qqn ; avec double rég. τινά τι, IL. 23, 307 ; OD. 8, 481 ; XÉN. Mem. 1, 2, 10 ; PLAT. Conv. 201 d, etc. ; EUR. Hipp. 252, etc. ; τινὰ περί τινος, AR. Nub. 382 (cf. ci-dessous THC. 3, 71), apprendre qqe ch. à qqn ; τινὰ ποιεῖν τι, IL. 5, 51, etc. ; PLAT. Men. 85 d ; LYS. 141, 37 ; postér. τινὶ ποιεῖν τι, PLUT. Marc. 12 (seul ex. connu de cette construct. ; ttf. cf. PLAT. Theæt. 201 b, où le dat. s’explique par attract.) apprendre à qqn à faire qqe ch. ; τινὰ δ. avec un acc. de pers. et εἶναι : δ. τινὰ ὑψαγόρην ἔμεναι, OD. 1, 384, apprendre à qqn à être disert ; ou sans εἶναι : διδάσκειν τινὰ ἱππέα, PLAT. Men. 94 b, apprendre à qqn l’équitation (litt. à être cavalier) ; πολλοὶ τοὺς υἱοὺς ῥήτορας διδάσκουσιν, ARISTONYM. (STOB. Fl. 4, 106) beaucoup apprennent à leurs fils à devenir rhéteurs ; cf. PLUT. M. 405 f ; CHAR. LAMPS. (ATH. 520 f) ; avec une conj. περὶ τῶν πεπραγμένων διδάξοντας ὡς ξυνέφερε, THC. 3, 71, devant expliquer les faits en les présentant sous un jour favorable ; abs. πῶς δή ; δίδαξον, ESCHL. Eum. 431, comment donc ? explique ; λέγων διδασκέτω, XÉN. An. 5, 7, 11, qu’il parle et qu’il s’explique ; au pass. avec un gén. διδασκόμενος πολέμοιο, IL. 16, 811, instruit ou expert dans la guerre ; avec l’acc. ὃς οὔτ' ἐδιδάχθη οὔτ' οἶδεν καλὸν οὐδέν, HDT. 3, 81, qui n’a appris ni ne sait rien de beau ; avec double rég. τά σε προτί φασιν Ἀχιλλῆος δεδιδάχθαι, IL. 11, 831, les remèdes que l’on dit t’avoir été enseignés par Achille ; avec l’inf. βρέφος διδάσκεται λέγειν, EUR. Suppl. 914, le petit enfant apprend à répéter (ce qu’on lui enseigne) ; avec une conj. διδάσκεσθαι ὡς, XÉN. Hell. 2, 3, 45, apprendre que, etc. ;
      2 particul. διδάσκειν δρᾶμα, HDT. 6, 21 ; δ. διθύραμϐον, HDT. 1, 23 ; Πέρσας, AR. Ran. 1026 (cf. PLAT. Prot. 327 d) faire représenter une pièce, un dithyrambe, les Perses (d’Eschyle) etc., litt. donner les instructions nécessaires aux acteurs qui doivent jouer ;

Moy. διδάσκομαι (f. διδάξομαι) :
   I tr.
      1 faire instruire : τι τοὺς υἱέας, PLAT. Prot. 325 b, faire apprendre qqe ch. à ses enfants ; δ. τινα ἱππεύειν, PLAT. Rsp. 467 e, faire apprendre l’équitation à qqn ; τὸν υἱὸν ἱππέα διδάσκεσθαι ἀγαθόν, PLAT. Men. 93 d (cf. XÉN. Mem. 4, 4, 5) faire donner à son fils l’éducation d’un bon cavalier ;
      2 instruire, enseigner qqn, PLAT. Menex. 238 b ; AR. Nub. 783 ; LUC. Tox. 14, etc. ;
   II au sens réfléchi, s’instruire ou apprendre pour soi, abs. AR. Nub. 127 ; avec l’acc. ἀστυνόμους ὀργὰς δ. SOPH. Ant. 354, apprendre à connaître les lois qui portent à vivre en société, les mœurs civilisées.

➳ Act. prés. inf. épq. διδασκέμεναι, IL. 9, 442, et διδασκέμεν, IL. 23, 308. Ao. poét. δίδαξα, IL. 5, 51 ; PD. N. 3, 55. Autre ao. poét. *ἐδιδάσκησα, d’où opt. διδασκήσαιμι, HH. Cer. 144 ; inf. διδασκῆσαι, HÉS. O. 64. Pass. fut. réc. διδαχθήσομαι, DH. 3, 70 ; SEXT. 182. Moy. f. au sens pass. διδάξομαι, SOPH. Ant. 726 ; EUR. Andr. 739 ; AR. Nub. 127 ; PLAT. Rsp. 421. Ao. poét. 2 sg. διδάξαο, MOSCH. 3, 97.

Étym. R. indo-europ. *d(e)ns-, enseigner ; prés. factitif en -σκ- de δαῆναι, v. *δάω, avec redoublement.

'

Ep. inf. -έμεναι and -έμεν, Il. 9.442, 23.308; fut. διδάξω A. Supp. 519, etc. ; aor. ἐδίδαξα Il. 23.307, etc. ; poet. ἐδιδάσκησα h.Cer. 144 (prob.), Hes. Op. 64, Pi. P. 4.217; pf. δεδίδαχα X. Cyr. 1.3.18, Pl. Men. 85e; — Med., fut. διδάξομαι ; aor. ἐδιδαξάμην ; — Pass., fut. διδαχθήσομαι D.H. 3.70, etc. ; aor. ἐδιδάχθην Sol. 13.51, Hdt. 3.81, Ar. Nu. 637, etc. ; pf. δεδίδαγμαι Il. 11.831, Pl. Phdr. 269c, etc. Redupl. form of δάω in causal sense: — instruct a person, or teach a thing, Il. 11.832, 9.442; c. dupl. acc., σε… ἱπποσύνας ἐδίδαξαν they taught thee riding, 23.307, cf. Od. 8.481; πολλὰ διδάσκει μ’ ὁ πολὺς βίοτος E. Hipp. 252 (lyr.), etc. ; also δ. τινὰ περί τινος Ar. Nu. 382; δ. τῶν γενομένων τισὶ τὴν ἀλήθειαν Pl. Tht. 201b; c. acc. pers. et inf., σε διδάσκουσιν θεοὶ αὐτοὶ ὑψαγόρην ἔμεναι teach thee to be…, Od. 1.384; c. inf. only, δίδαξε γὰρ Ἄρτεμις αὐτὴ βάλλειν ἄγρια πάντα she taught how to shoot, Il. 5.51, etc. ; without inf., πολλοὶ τοὺς υἱοὺς ῥήτορας διδάσκουσιν Aristonym. ap. Stob. 3.4.105; δ. πολλοὺς αὐλητάς Charon 9; τούτους ἱππέας ἐδίδαξεν οὐδενὸς χείρους Pl. Men. 94b; also δ. τινὰ σοφόν E. Heracl. 575; with an abstract subject, πολυμαθίη νόον οὐ διδάσκει Heraclit. 40; ξενιτείη αὐτάρκειαν δ. Democr. 246; — Med., teach oneself, learn, φθέγμα καὶ ἀστυνόμους ὀργὰς ἐδιδάξατο S. Ant. 356 (lyr.); but usu., have one taught or educated, esp. of a father, τὰ ἄλλα… διδάσκεσθαι τοὺς ὑεῖς Pl. Prt. 325b; δ. τοὺς ὑεῖς τὰς κούφας ἐργασίας Arist. Pol. 1321a24; c. inf., δ. τινὰ ἱππεύειν Pl. R. 467e; δ. τινα ἱππέα Id. Men. 93d, cf. X. Mem. 4.4.5 (this distn. between Act. and Med. was neglected by some Poets and late Prose writers, Med. being used like Act. in Pi. O. 8.59, Luc. Somn. 10, etc. ; but in Ar. Nu. 783 Elmsl. restored διδάξαιμ’ ἄν σ’ ἔτι for διδαξαίμην σ’ ἔτι, and in Pl. R. 421e Cobet cj. διδάξει for -εται ; Med. is used of gods, [θεοί]… ὅπλων χρῆσιν διδαξάμενοι Id. Mx. 238b); — Pass., to be taught, learn, c. gen., διδασκόμενος πολέμοιο trained, skilled in war, Il. 16.811; c. acc., τά σε προτί φασιν Ἀχιλλῆος δεδιδάχθαι which [medicines] they say thou wert taught by Achilles, 11.831, cf. Arat. 529; ὃς οὔτ’ ἐδιδάχθη οὔτε εἶδε καλὸν οὐδέν Hdt. 3.81; διδάξω καὶ διδάξομαι λόγους E. Andr. 739; freq. c. inf., δεδιδαγμένον εἶναι χειροήθεα Hdt. 2.69; βρέφος διδάσκεται λέγειν ἀκούειν θ’ E. Supp. 914; διδάσκεσθαι ὡς… X. HG 2.3.45. c. gen., indicate, give sign of, χειμῶνος συναγειρομένοιο Arat. 793, cf. 734. abs., explain, πῶς δή; δίδαξον A. Eu. 431; σαφῶς δ. Th. 2.60, etc. ; show by argument, prove, λέγων διδασκέτω X. An. 5.7.11, etc. ; δ. περί τινος ὡς… Th. 3.71; ἡλίκον ἐστὶ τὸ ἀλαζόνευμα… πειράσομαι… διδάξαι Aeschin. 3.238; ποιητὴς δ. ὅτι… Jul. Or. 2.50b. of dithyrambic and dramatic Poets (cf. διδάσκαλος II), δ. διθύραμβον, δρᾶμα, produce a piece, Hdt. 1.23, 6.21; Πέρσας Ar. Ra. 1026, cf. Pl. Prt. 327d, IG1². 770, al. ; — Med., διδάξασθαι χορόν train one΄s own chorus, Simon. 145.

lehren ; von δάω mit Reduplication δι- und verstärkender Endung -σκω gebildet, vgl. φάω (φάϜω) πιφαύσκω ; fut. διδάξω, ἐδίδαξα, ἐδιδάσκησα Hes. O. 64 H.h. Cer. 144, perf. δεδίδαχα, δεδίδαγμαι z.B. Her. 4.22 :
1) lehren u. unterrichten, von Homer an überall ; τί, Il. 9.442 τοὔνεκά με προέηκε, διδασκέμεναι τάδε πάντα, μύθων τε ῥητῆρ' ἔμεναι πρηκτῆρά τε ἔργων ; τἀληθῆ Plat. Phaedr. 276c ; so τέχνην u. ähnl.; τινά τι, von Hom. an überall, z.B. Od. 8.481 οὕνεκ' ἄρα σφέας οἴμας μοῦσ' ἐδίδαξε, φίλησε δὲ φῦλον ἀοιδῶν ; vgl. Il. 23.307 ; ἐμὲ τὰ ἐρωτικά Plat. Symp. 201d ; σὲ τὴν ἐπιστήμην Euthyd. 293b ; auch τινὰ περί τινος, Ar. Nub. 382 ; vgl. Thuc. 3.71 ; c. inf., Il. 5.51.Σκαμάνδριον, αἵμονα θήρης, ἐσθλὸν θηρητῆρα δίδαξε γὰρ Ἄρτεμις αὐτὴ βάλλειν ἄγρια πάντα ; Od. 1.384 ἦ μάλα δή σε διδάσκουσιν θεο' αὐτοὶ ὑψαγόρην τἔμεναι καὶ θαρσαλέως ἀγορεύειν ; τοῦτον γεωμετρεῖν Plat. Men. 85d ; τινά allein, = belehren, Il. 11.832, Od. 8.488. Auch τούτους – ἱππέας ἐδίδαξεν οὐδενὸς χείρους Plat. Men. 94b. – Uebh. = klar auseinandersetzen, dartun, beweisen. - Pass., διδασκόμενος πολέμοιο, in der Kriegskunst, Il. 16.811 ; ἐπὶ δ' ἤπια φάρμακα πάσσε, ἐσθλά, τά σε προτί φασιν Ἀχιλλῆος δεδιδάχθαι Il. 11.831 ; so für »lernen«, Her. 3.81 ; vgl. Aesch. Prom. 10. - Med. διδάσκεσθαί τινα, Einen unterrichten lassen, τοὺς υἱέας Plat. Prot. 325b ; τὸν υἱὸν ἱππέα ἐδιδάξατο ἀγαθόν, ließ ihn zu einem guten Reiter ausbilden, Men. 93d ; vgl. Xen. Mem. 4.4.5. – Sich unterrichten lassen, lernen ; αὐτὸς διδάξομαι Ar. Nub. 127 ; vgl. Soph. Ant. 356 ; Eur. Hel. 1442. – Aber auch = activ., Plat. Menex. 258b ; Ar. Nub. 782 ; Luc. Tox. 14 u. öfter.
2) διθύραμβον, δρᾶμα, von den Dichtern, die einen Dithyrambus, ein Drama selber einstudieren, die Schauspieler anweisen u. die Aufführung leiten, Her. 1.23 ; von Arion Plat. Prot. 327d ; Ar. Ran. 1026. – Vom Choregen braucht es Antiph. 6.11.

διδάσκω
[in LXX chiefly for למד pl., also for ידע hi., ירה hi., etc. ;]
to teach (i.e. instruct) a person, teach a thing;
__1. trans.: with accusative of person(s), Mat.5:2, Mrk.1:22, al.; before ὅτι, Mrk.8:31; περί, 1Jn.2:27; with inf., Luk.11:1; with accusative of thing(s), Mrk.6:30 12:14; with cogn. accusative, Mat.15:9 (LXX); with dupl. accusative, Mrk.4:2, Jhn.14:26; pass., Gal.1:12, 2Th.2:15; with dative of person(s) (like Heb., cf. Job.21:23, but prob. a vernac. usage, see Swete, in l.), Rev.2:14.
__2. Absol., to teach, give instruction: Mat.4:23, Mrk.1:21, and often in Gosp., Rom.12:7, 1Co.4:17, 1Ti.2:12, al.
SYN.: παιδεύω (cf. Westc., Heb., 402; Cremer, 180). (AS)