ή, όν :
A (δῆμος, peuple) :
   I qui concerne les gens du peuple, d’où :
      1 populaire, plébéien, XÉN. Cyr. 2, 3, 6 ; DÉM. 581, 24 ; à côté de πονηρὸς καὶ πένης, XÉN. Ath. 1, 4 ; de νέος (parvenu) καὶ ταπεινός, POL. 25, 8, 1 ; δ. γράμματα, HDT. 2, 36, l’écriture démotique, càd. à l’usage des gens du peuple, l’écriture commune, en Égypte, p. opp. à l’écriture sacrée (ἱερά ; cf. ἱερογλυφικός) ; τὸ δημοτικόν, DÉM. Exc. 2, 538, le peuple, p. opp. à ἡ σύγκλητος ;
      2 partisan du peuple, qui a un caractère ou des sentiments démocratiques, en parl. de pers., p. opp. à ὀλιγαρχικός, PLAT. Rsp. 572 d ; ISOCR. 354 c ; ESCHN. Ctes. 83 ; en parl. de gouvernement, ISOCR. 185 e ; ARSTT. Pol. 4, 3, 8 ; en gén. en parl. de choses, THC. 6, 28 ; AR. Eccl. 631 ; οὐδὲν δημοτικὸν πράττειν, XÉN. Hell. 2, 3, 39 ; ne rien faire pour le peuple ;
      3 p. ext. qui a des sentiments d’humanité, philanthrope, joint à φιλάνθρωπος, XÉN. Mem. 1, 2, 60 ; à πρᾷος, PLAT. Euthyd. 303 d ; à μέτριος, DÉM. 573 fin ; en parl. de choses : POL. 10, 26, 1 ; PLUT. Oth. 1 ; à δημοτικόν, PLUT. Rom. 26 ; Thes. 17, sentiments d’humanité ;
   II qui concerne l’État, de l’État ; χρήματα δ. DH. 7, 63, le trésor public, l’argent de l’État ; τὰ δημοτικά, les affaires de l’État, ALCIPHR. 1, 4 ;
B (δῆμος, dème) qui concerne un dème, p. opp. à δημόσιος, DÉM. 1074, 20 ; δεῖπνα δ. ATH. 185 c, repas de dème, p. opp. à φυλετικὰ δεῖπνα.

• Cp. -ώτερος, DÉM. 754, 16 ; POL. 10, 26, 2 ; LUC. Ep. sat. 22 ; Sup. -ώτατος, ATT.

Étym. δημότης.

ή, όν, of or for the people, in common use, δ. γράμματα in Egypt, opp. ἱρά, Hdt. 2.36; οἶνος Plu. Mar. 44; of opinions and the like, ὑπόληψις popular, Arist. Metaph. 989a11; common, ordinary, ὀνόματα Luc. Hist. Conscr. 22; ὕλη Max.Tyr. 10.7; πράγματα μικρὰ καὶ δ. Plu. 2.408c. = δημόσιος, τὰ δημοτικά public affairs, Alciphr. 1.4; δ. λειτουργία PSI 1.86 (iv AD).
of the populace, one of them, D. 21.209. Adv. -κῶς, ἐσταλμένος Luc. Scyth. 5.
on the popular or democratic side, τὸ σόφισμα δ. Ar. Nu. 205; ὄρνεα δ. Id. Av. 1584; τὴν οὐ δ. παρανομίαν Th. 6.28; opp. ὀλιγαρχικός, Isoc. 16.37; λέγεις πόσα δεῖ προσεῖναι τῷ δ. D. 18.122; οὐδὲν δ. πράττειν to do nothing for the people, X. HG 2.3.39; δ. συκοφάνται Isoc. 8.133; generally, popular, δ. καὶ φιλάνθρωπος X. Mem. 1.2.60; τῶν μετρίων τινὰ καὶ δ. D. 21.183; δημοτικὸν τοῦτο δρᾷ Antiph. 190.19; hence, generous, kindly, affable, X. Mem. 1.2.60; δ. τι καὶ πρᾶον Pl. Euthd. 303d; πρᾶός τις καὶ δ. Plb. 10.26.1; δ. καὶ φιλάνθρωπα Plu. Oth. 1. Adv. -κῶς affably, kindly, καλῶς καὶ δ. D. 24.59; φιλανθρώπως καὶ δ. ib. 24; Comp. -ώτερον Plu. Demetr. 42. of governments, popular, democratic, πολιτεία Arist. Pol. 1292b13; Comp. -ώτερα Id. Ath. 22.1. δ. δικαστήριον trying suits between citizens, SIG 286.17 (Milet., iv BC). Adv. χρῆσθαι ἀλλήλοις δ.
in a spirit of equality, Arist. Pol. 1308a11; δ. πεπαιδευμένοι ib. 1310a17; δ. ἐρίζειν like a free and independent citizen, Luc. Ner. 9.
of or belonging to a deme, opp. δημόσιος, Lex ap. D. 43.71; ἱερά Hsch. s.v. δημοτελῆ.

1) zum gemeinen Volk gehörig, plebejus, gemein, Xen., der es Ath. 1.4 mit πονηροὶ καὶ πένητες vrbdt ; vgl. Ar. Av. 1584 ; Arist. Pol. 2.7, 4.14 ; νέος καὶ ταπεινὸς καὶ δημοτικῆς ἀγωγῆς τετευχώς Pol. 25.8.1 ; u. Sp. Bei Her. 2.36 stehen γράμματα δημοτικά den ἱρά entgegen.
2) dem Volke, der Demokratie ergeben, befreundet, im Ggstz von ὀλιγαρχικός, Plat. Rep. IX.572d ; Aesch. 3.207 ; ὁ δ., der Volksfreund, Dem. bei Din. 1.44 ; – σόφισμαδ. καὶ χρήσιμον Ar. Nub. 205 ; vgl. Thuc. 6.28 ; Arist. Pol. 5.9 ; δημοτικόν τι πράττειν Xen. Hell. 2.3.39. – Uebh. = menschenfreundlich, καὶ πρᾶος ἐν τοῖς λόγοις Euthyd. 803d ; καὶ φιλάνθρωπος, Xen. Mem. 1.2.60 ; vgl. Pol. 10.26 ; Plut. Oth. 1 ; τὸ δημοτικόν, die populäre Gesinnung, Rom. 26 ; Thes. 17. – Sp. τὰ δημοτικά, = δημόσια, Staatsgeschäfte, z.B. Alciphr. 1.4 ; auch χρήματα, Dion.Hal. 7.63. – Den Kompar. hat Lys. 20.13 u. Sp., wie Pol. 10.26.
3) einen att. Demos betreffend, δεῖπνα, Ath. V.185c ; ἱερόν, wozu die Bürger eines Demos beitragen, dem δημόσιον entgeggstzt, Dem. 43, 71.