(impf. ἔδευον, f. δεύσω, ao. ἔδευσα, pf. inus. ; pass. ao. ἐδεύθην, pf. δέδευμαι) :
   I mouiller, d’où :
      1 arroser, imprégner : γαῖαν, IL. 13, 655, la terre, en parl. de sang ; παρειάς, OD. 8, 522, les joues, en parl. de larmes ; γλάγος ἄγγεα δεύει, IL. 2, 471, le lait mouille, càd. inonde ou remplit les vases ; avec double rég. γαῖαν αἵματος, EUR. Ph. 674, arroser la terre de sang ; ou avec le dat. εἵματα δάκρυσι, OD. 7, 260, arroser ses vêtements de larmes ; au pass. être mouillé ou arrosé : δάκρυσι, IL. 9, 570 ; αἵματι, IL. 17, 361, de larmes, de sang ;
      2 particul. mouiller pour pétrir : ἄρτον ὕδατι, XÉN. Cyr. 6, 2, 28, mouiller du pain pour le pétrir ; δεῦσαι καὶ μάξαι, XÉN. Œc. 10, 11, mouiller et pétrir ; cf. AR. (POLL. 7, 24) ; DH. 7, 72, etc. ;
      3 enduire, imprégner : μέλιτι, PLAT. Leg. 782 c ; πίσσῃ, HDN 8, 4, enduire de miel, de poix ou de résine ; p. anal. en parl. de choses sèches : σποδίῃ, ANTH. 7, 10 (se couvrir les cheveux) de cendre ;
   II faire couler, répandre : αἷμα, SOPH. Aj. 376, du sang ;

Moy. mouiller (qqe ch. à soi) : πτερὰ ἅλμῃ, OD. 5, 53, mouiller ses ailes dans les flots.

➳ Impf. poét. 3 sg. δεῦε, IL. 23, 220. Impf. itér. δεύεσκον, OD. 7, 260. Pass. impf. 3 sg. poét. δεύετο, IL. 17, 361 ; A.RH. 1, 750 ; 3 pl. poét. δεύοντο, IL. 9, 570 ; 23, 15.

Étym. inconnue.

(seul. ao. 3 sg. ἐδεύησεν) manquer, ne pas réussir à, inf. OD. 9, 483, 540 ;

Moy. (seul. prés. impf. et fut. ; v. ci-dessous) :
   I manquer, d’où :
      1 manquer de, être privé de : τινος, IL. 1, 468 ; 2, 128 ; OD. 4, 264 ; 6, 192, de qqe ch. ; θυμοῦ, IL. 20, 472, être privé de la vie, perdre la vie ;
      2 abs. manquer de ressources, être dans le besoin, IL. 1, 134 ; 22, 492 ;
      3 manquer, être en reste, en déficit : τετράκις εἰς ἑκατὸν δεύοιτό κεν, A.RH. 3, 974, il s’en manquerait de 4 sur 100 ;
      4 p. suite, avoir besoin de, d’où demander à, désirer, avec l’inf. A.RH. 3, 1138 ;
   II être inférieur à : τινος, IL. 23, 484, à qqn ; μάχης, IL. 17, 142, rester au-dessous d’un combat, ne pas s’en tirer comme on aurait pu ; πολέμοιο, IL. 13, 310, rester au-dessous d’une guerre, ne pas avoir ce qu’il faut pour la soutenir (sel. d’autres, ne pas manquer de guerre, voir commencer une grande guerre, un grand combat).

➳ Moy. prés. ind. 2 sg. δεύεαι, IL. 23, 484 et δεύῃ, OD. 1, 254 ; 3 sg. -εται, OD. 7, 73 ; 3 pl. -ονται, Q. SM. 1, 459 ; impér. 3 sg. : -έσθω, IL. 20, 122 ; opt. 3 pl. -οιντο, CALL. Ap. 50 ; ion. et épq. -οίατο, IL. 2, 128 ; 5, 202 ; inf. -εσθαι, IL. 13, 310 ; part. -όμενος, IL. 3, 294 ; fém. dor. -ομένα, EUR. Tr. 276. — Impf. 2 sg. ἐδεύεο (avec syniz.) IL. 17, 142 ; 3 sg. ἐδεύετο, IL. 1, 468, 602 ; 4, 48 ; 3 pl. δεύοντο, IL. 2, 709 ; 3 duel δευέσθην, IL. 8, 127. — Fut. 2 sg. δευήσεαι, OD. 6, 192 ; 14, 510 ; inf. -ήσεσθαι, IL. 13, 786 ; OD. 23, 128.

Étym. p. *δέϝω, éol. et épq. c. δέω.

Aeol. and Ep. form of δέω², miss, want, Act. used by Hom. only in aor., ἐδεύησεν δ’ οἰήϊον ἄκρον ἱκέσθαι he missed, failed in reaching it, Od. 9.483, 540; δεύει, = δεῖ, IG 12(2).526 A 19 (Eresus); δεύοντος Alc. Oxy. 1788.15 ii 3. Dep. δεύομαι, fut. δευήσομαι Od. 6.192, = Att. δέομαι, feel the want or loss of, be without, θυμοῦ δευόμενος reft of life, Il. 3.294, 20.472; stand in need of, βάκτρου E. Tr. 276; ἐν καίροις ἐπιμεληΐας δευομένοις IG 12(2).243 (Mytilene); αἴ κέ τινος δεύωνται ib. 15.26; ἐδεύετο ἤματος ὥρη… νέεσθαι the time of day required her to return, A.R. 3.1138.
to be wanting, deficient in, δ. πολέμοιο Il. 13.310 μάχης ἄρα πολλὸν ἐδεύεο 17.142; abs., δευόμενος in need, 22.492; τετράκις εἰς ἑκατὸν δεύοιτό κεν it would fall short…, A.R. 2.974. c. gen. pers., to be inferior to, ἄλλα τε πάντα δεύεαι Ἀργείων Il. 23.484; οὔ τευ δευόμενον Od. 4.264.

impf. ἔδευον, Ep. δεῦον, Ion. δεύεσκον, Od. 8.522, Il. 13.655, Od. 7.260; fut. δεύσω Eub. 90.4; aor. ἔδευσα Eup. 332, Pl.Com. 173.9, S. Aj. 376 (lyr.); — Med., Od. 5.53; — Pass., ib. 6.44, etc. ; fut. δεύσομαι (ἀνα-) Gal. 10.867; aor. ἐδεύθην Hp. Ulc. 11, Thphr. HP 9.9.1; pf. δέδευμαι E. Fr. 467.5, Pl. Lg. 782c, X. Cyr. 6.2.28: — wet, drench, δεῦε δὲ γαῖαν (sc. αἷμα) Il. 13.655, cf. 23.220; γλάγος ἄγγεα δεύει 2.471; δάκρυ δ’ ἔδευε… παρειάς Od. 8.522; σπογγιὰν δεύων Hp. Loc. Hom. 12; c. dat. modi, εἵματα δ’ αἰεὶ δάκρυσι δεύεσκον Od. 7.260; — Pass., δεύοντο δὲ δάκρυσι κόλποι Il. 9.570; αἵματι δὲ χθὼν δεύετο 17.361; χρίμασι δευόμενοι Xenoph. 3.6; μέλιτι καρποὶ δεδευμένοι Pl. Lg. l.c. ; to be flooded with light, ἀργέτι δεύεται αὐγῇ Emp. 21.4; ῥίζα ὄξει δευθεῖσα steeped in…, Thphr. l.c. ; — Med., πυκινὰ πτερὰ δεύεται ἅλμῃ wets his wings in the brine, Od. 5.53, cf. E. Alc. 184; rarely c. gen. modi, αἵματος ἔδευσε γαῖαν Id. Ph. 674 (lyr.).
mix a dry mass with liquid, so as to make it fit to knead, Ar. Fr. 271; δεῦσαι καὶ μάξαι X. Oec. 10.11; ἄρτον ὕδατι δεδευμένον Id. Cyr. 6.2.28; ἀλφίτοις δ.
knead up with meal, D.H. 7.72.
smear, δᾷδας πίττῃ δεδευμένας Hdn. 8.4.11; — Med., ἀμφὶ μελαίνῃ δευόμεναι σποδιῇ πλόκαμον AP 7.10. causal, make to flow, shed, ἐρεμνὸν αἷμ’ ἔδευσα S. Aj. 376 (lyr.).

benetzen, befeuchten ; verwandt διαίνω ? oder δύω, δύνω ? Hom. nur praes. u. impf.; z.B. ἐκ δ' αἷμα μέλαν ῥέε, δεῦε δὲ γαῖαν Il. 13.655 ; εἵματα δ' αἰεὶ δάκρυσι δεύεσκον Od. 7.260 ; πυκινὰ πτερὰ δεύεται ἅλμῃ 5.53 ; δεύοντο δὲ δάκρυσι κόλποι Il. 9.570 ; ὥρῃ ἐν εἰαρινῇ, ὅτε τε γλάγος ἄγγεα δεύει, Milch netzt die Gefäße, d.i. füllt sie, Il. 2.471. Das einzige Homerische Komposit., καταδεύω, erscheint an der einzigen Stelle, wo es bei Homer vorkommt, Il. 9.490, im aorist., πολλάκι μοι κατέδευσας ἐπὶ στήθεσσι χιτῶνα οἴνου ἀποβλύζων ἐν νηπιέῃ ἀλεγεινῇ. – Eur. Phoen. 674, c. gen., αἵματος δ' ἐδευσε γαῖαν ; auch in Prosa, μέλιτι καρποὶ δεδευμένοι Plat. Legg. VI.782c ; von der Asche, σποδιῇ δευόμεναι πλόκαμον, Ep.adesp. 482 (VII.10). Einen aor. δεύεσαν ἀφρῷ hat Qu.Sm. 4511.
Uebertr., a) ἐρεμνὸν αἷμ' ἔδευσα, Soph. Aj. 369, d.i. vergießen.
   b) bei Xen. Oec. 10.11 ist δεῦσαι καὶ μάξαι verbunden, einweichen u. kneten ; vgl. ἄρτον ὕδατι Cyr. 6.2.28 ; εἰμὴ κόρη δεύσειε τὸ σταῖς Eupol. fr. inc. 40 ; μάττω, δεύω, πέττω, Ar. bei Poll. 7.24 ; γῆν ὕδατι, beim Ziegelstreichen, Plut. fort. g.E. (p. 309); Dion.Hal. 7.72 ; Suid. erkl. δέδευκε, πεφύρακε.
   c) δᾷδες πίσσῃ καὶ ῥητίνῃ δεδευμέναι, bestrichen, Herodian. 8.4.30.

fehlen, s. δέω².