'(impf. ἐδείκνυν, f. δείξω, ao. ἔδειξα, pf. δέδειχα ; pass. f. δειχθήσομαι, ao. ἐδείχθην, pf. δέδειγμαι) :
A tr. montrer :
   I faire voir, càd. :
      1 produire au jour, faire apparaître : τέρας, OD. 3, 174 ; σῆμα, IL. 13, 244, un prodige, un signe ; ἐλαίας κλάδον, EUR. Tr. 799, un rameau d’olivier, en parl. d’Athèna ;
      2 en parl. d’artistes, produire, représenter : Δία, LUC. Somn. 8, rendre Zeus visible aux yeux, représenter Zeus ;
      3 p. suite, faire devenir, rendre : τινα ἕτερον Δαίδαλον, LIB. Ep. 109, faire de qqn un autre Dédale ; cf. LIB. 4, p. 454 ; DS. Exc. p. 529, 51 ;
   II faire connaître :
      1 montrer, indiquer (par la parole ou par le geste) : ὁδόν, OD. 12, 25, un chemin ; ἔς τινα, HDT. 4, 150 ; ἔς τι, HDT. 5, 49, tendre la main ou montrer dans la direction de qqn, de qqe ch. ; τινά τινι, IL. 3, 452, désigner ou faire connaître une personne à une autre ;
      2 faire connaître par la parole, expliquer : ἕκαστα, IL. 19, 332, chaque chose en détail ; ἀντολὰς ἄστρων, ESCHL. Pr. 458, faire comprendre ou expliquer le lever des astres ;
      3 signaler, révéler, dénoncer : τινα ou τι, SOPH. O.R. 278 ; STR. qqn ou qqe ch. ;
      4 montrer, prouver : τὴν δύναμιν, THC. 6, 11, montrer sa puissance ; προθυμίαν, THC. 1, 74, faire preuve de zèle ; δ. τί τινι, ATT. prouver qqe ch. à qqn ; ὡς, ESCHL. Sept. 176 ; ὅτι, THC. 1, 143 ; ὁπόθεν, XÉN. Mem. 3, 5, 21, etc. prouver ou montrer que, d’où, etc. ; δ. τίς ἔσται, ESCHL. Pr. 623 ; οἷος ἦν, XÉN. Mem. 1, 3, 1, montrer quel sera… ; quel il était ; avec un rég. accompagné d’un part. δείξω αὐτὸν πολλῶν θανάτων ἄξιον ὄντα, DÉM. 521, 24, je montrerai qu’il mérite mille morts ; de même au pass. δειχθήσεται τοῦτο πεποιηκώς, DÉM. 566, 20, il sera prouvé qu’il a fait cela ; même à l’act. avec un part. en relat. avec le suj. : ἔδειξαν ἕτοιμοι ὄντες, THC. 4, 73, ils montrèrent qu’ils étaient prêts ; cf. HDT. 3, 72 ; EUR. Or. 792 ; abs. au pass. δέδεικται, PLAT. Phæd. 66 d, cela est clair ou démontré ; même à l’act. δείξει αὐτό, PLAT. Theæt. 200 e, ou αὐτὸ δείξει, PLAT. Hipp. ma. 288 b, l’expérience le montrera (ou, au sens de δείκνυμι intr., — v. ci-dessous B — la chose se montrera d’elle-même, cela se verra de soi) ;
B intr. se montrer, apparaître : δείξει, AR. Ran. 1261, litt. cela apparaîtra, on le verra bien ;

Moy. (ao. ἐδειξάμην) :
   I faire signe de la main :
      1 faire un signe de bienvenue, saluer de la main (cf. δειδίσκομαι) : τινα, IL. 9, 196 ; OD. 4, 59 ; HH. Ap. 11, qqn ; τινα μύθοισι, OD. 7, 72, saluer qqn de la main en lui adressant des paroles de bienvenue ; τινα κυπέλλοις, IL. 9, 671 ; ou abs. (après πλησάμενος δ' οἴνοιο), IL. 9, 224, saluer qqn en levant les coupes ;
      2 montrer de la main : εἴς τινα, HH. Merc. 367, dans la direction de qqn ;
   II mettre sous les yeux de qqn, IL. 23, 701.

➳ Act. prés. impér. 2 sg. δείκνυ [ῡ] (non *δείκνυθι), PLAT. Rsp. 523 a. Impf. 3 sg. poét. δείκνυ, HÉS. O. 526. Ao. poét. δεῖξα, OD. 3, 174 ; PD. O. 13, 75. Pf. réc. δέδειχα, ARSTT. Top. 1, 18, 4 ; ALEX. (Com. fr. 3, 517). — Pass. fut. ant. δεδείξομαι, PLUT. M. 416 d. — Moy. ao. 3 sg. poét. δείξατο, HH. Merc. 367. Pf. au sens d’un prés. 3 pl. poét. δειδέχαται, OD. 7, 72. Pl.q.pf. au sens d’un impf. 3 sg. poét. δείδεκτο, IL. 9, 224 ; 3 pl. poét. δειδέχατο, IL. 4, 4. — La conjug. ion. supprime l’ι du rad. verb. à tous les temps autres que le prés. et l’impf. : fut. δέξω, HDT. 4, 179 ; ao. ἔδεξα, HDT. 2, 30 (cf. ἀπεδέχθην, ἀποδέδεγμαι, ἀπεδεξάμην, etc. ; v. ἀποδείκνυμι).

Étym. R. indo-europ. *deiḱ-, montrer, cf. lat. dīcō, anc. lat. deicō.

'

(also δεικνύω Hes. Op. 451, Men. 562; Ion. δέκνυμι GDI 5653b14 (ἀπο, Chios), 5493b25 (ἀπο, Milet.), freq. in Hdt. ; Cret. δίκνυμι (προ-) GDI 5112); 3 sg. δείκνυ Hes. Op. 526; imper. δείκνυε ib. 502, Pl. Phdr. 228e, 3 sg. δεικνύτω S. OC 1532; impf. 3 pl. ἐδείκνυσαν X. An. 4.5.33, D. 18.213, also -υον Hdt. 4.150, Antipho 5.76, etc. ; 3 sg. δείκνυεν Pi. P. 4.220; fut. δείξω Od. 12.25, etc., Ion. δέξω Hdt. 4.179, al. ; aor.1 ἔδειξα, Ep. δεῖξα Od. 3.174, etc., Ion. ἔδεξα Hdt. 2.30, al. ; pf. δέδειχα Alex. 268, (ἐπι-) D. 26.16, (ἀνα-) Plb. 4.48.3; — Med., with pf. Pass., for Ep. forms δεικνύμενος, δείδεκτο, δειδέχαται, δειδέχατο, v. δειδίσκομαι ; — Pass., fut. δειχθήσομαι Isoc. 5.1, 12.4; δεδείξομαι Plu. 2.416d, A.D. Synt. 23.26, al. ; aor. ἐδείχθην E. Supp. 1209, etc., Ion. ἐδέχθην (ἀπ-) Hdt. 1 Prooem. ; pf. δέδειγμαι S. Fr. 432, Ion. δέδεκται Hp. de Arte 10:
bring to light, show forth, [θεὸς] ἡμῖν δεῖξε [τέρας] Od. 3.178; δεικνὺς σῆμα βροτοῖσιν Il. 13.244; ἄγος δ. S. OT 1427; τὸν κτανόντα ib. 278; ἵν’ ἐλαίας… ἔδειξε κλάδον Ἀθάνα E. Tr. 802; of artists, portray, represent, Luc. Im. 5; cause, δυσθέατα πήματα ἐδείξατ’ A. Th. 982 codd. ; render so and so, τυφλοὺς τοὺς ἐμβλέποντας δεικνύει Men. 83; τινὰ ὑπὸ τῶν τραυμάτων δείξας νεκρόν D.S. 34.2.21; — Med., δείκνυμαι set before one, ἄεθλα Il. 23.701.
show, point out, δ. Ἀλέξανδρον Μενελάῳ Il. 3.452; δέσμιον… ἔδειξ’ Ἀχαιοῖς (sc. αὐτόν) S. Ph. 609, cf. 492, 630; αὐτὸ δ. experiment will show, Cratin. 177, cf. Pl. Tht. 200e, Hp. Ma. 288b; δείξει δὴ τάχα alone, time will show, Ar. Ra. 1261; δ. εἴς τινα point towards, Hdt. 4.150; — Med., δείξατο δ’ εἰς Κρονίωνα h.Merc. 367.
show, make known, esp. by words, explain, ὁδόν Od. 12.25, etc. ; ἀντολὰς ἐγὼ ἄστρων ἔδειξα A. Pr. 458, cf. 482.
show, prove, with part., ποῦ γὰρ ὢν δείξω φίλος; E. Or. 802; ἔδειξαν ἕτοιμοι ὄντες Th. 4.73, cf. 5.72; δεικνύω ἐσπουδακώς Men. 562; δείξω αὐτὸν πολλῶν θανάτων ὄντ’ ἄξιον D. 21.21; εἰ… δειχθήσεται τοῦτο πεποιηκώς ib. 160; ἱκανώτατα δέδεικται ψυχὴ τῶν πάντων πρεσβυτάτη Pl. Lg. 896b; folld. by a relat. clause with ὡς…, ὅτι…, εἰ…, etc., A. Th. 176, Th. 1.76, 143, etc. ; πᾶσα ἀπόδειξίς τι κατά τινος δείκνυσι Arist. APo. 90b34; ὅπερ ἔδει δεῖξαι, = Q. E. D., Euc. 1.4, al. ; abs., δέδεικται it is clear or proven, Pl. Phd. 66d, etc. ; δεδείξεται A.D. l.c. of accusers, inform against, τινά Ar. Eq. 278 (Dobree ex Sch. ἐγὼ ἐνδείκνυμι).
display, exhibit, ἀγλαΐαν Pi. P. 6.46; ἀρετήν, προθυμίαν, Th. 1.37, 6.11.
offer, proffer, καὶ τὰ πίστ’ ἐδειξάτην A. Ag. 651.
(Cf. Lat. dīco, Goth. gateihan ΄announce΄, OHG. zeigōn ΄show΄.)

[ῡ], zeigen ; Wurzel Δικ-, mit Guna Δεικ, verwandt dĭcare und dicere, vgl. Curtius Grundz. d. Griech. Etymol. 1.105, 2.228 ; futur. δείξω, aorist. ἔδειξα, perf. δέδειχα, δέδειγμαι, ion. δέξω, ἔδεξα, δέδεγμαι ; die homerischen Formen δειδέχαται u. a. s. unter med. 2;
1) zeigen, zum Vorschein bringen, nach Plat. Crat. 430e τὸ δεῖξαι λέγω εἰς τὴν τῶν ὀφθαλμῶν αἴσθησιν καταστῆσαι. So Hom. ᾖτέομεν δὲ θεὸν φῆναι τέρας· αὐτὰρ ὅ γ' ἥμιν δεῖξε, ließ uns ein Zeichen sehen, Od. 3.174 ; σῆμα Il. 13.2441 ἵν' ἐλαίας πρῶτον ἔδειξε κλάδον Ἀθάνα, sichtbar werden, d.i. hervorsprossen ließ, Eur. Tr. 799 ; φάσμα γυναικός Plat. Symp. 179d ; εἴδωλα Soph. 234c u. sonst ; von Künstlern, darstellen, machen, Φειδίας ἔδειξε τὸν Δία Luc. somn. 8 u. Sp.; τυφλοὺς δεικνύει, macht sie blind, Men. bei Stob. fl. 93.21.
2) durch Worte kundmachen, anzeigen, αὐτὰρ ἐγὼ δείξω ὁδὸν ἠδὲ ἕκαστα σημανέω, ich werde den Weg angeben und beschreiben, Od. 12.25 ; vielleicht gehört hierher auch Il. 19.332 καί οἱ δείξειας ἕκαστα, κτῆσιν ἐμὴν δμῶάς τε καὶ ὑψηρεφὲς μέγα δῶμα und Od. 10.303 καί μοι φύσιν αὐτοῦ ἔδειξεν ; Hes. O. 500, unterweisen ; vgl. 612 ; ἡλίῳ τοὔναρ Soph. El. 417 ; θεοῖς ἔργον Tr. 1240 ; lehren, c. inf., Eur. Andr. 707, 1003 ; ὁ λόγος σαφέστερον δείξει Plat. Phil. 20c ; τὴν ἀλήθειαν Crat. 438d ; ἀπόκρισιν, d.i. antworten, Rep. I.337c ; δέδεικται, es ist einleuchtend erwiesen, Phaed. 66d ; ἔχουσι δεῖξαι ὁπόθεν ἔμαθον ταῦτα Xen. Mem. 3.5.21. Auch vom Ankläger, angeben, τινά Ar. Eq. 278 : vgl. Antiph. 2 α 1, wo διαγνωσθῆναι καὶ δειχθῆναι dem ἐλέγχεσθαι entspricht. – Oft folgt das partic., δεικνύσθω ἐνταῦθα ἐὼν πολέμιος Her. 3.72 : ἔδειξαν ἕτοιμοι ὄντες Thuc. 4.73 ; ταῦτα οὕτω ἔχοντα Plat. Legg. VII.822c ; ποῦ γὰρ ὢν δείξω φίλος Eur. Or. 802 ; ἱκανώτατα δέδεικται ἡ ψυχὴ ἀρχὴ γιγνομένη Plat. Legg. X.896b ; σὺ δεῖξον πόλλ' ἀναλωκώς Dem. 42.22 ; öfter ; sonst folgt meist ὅτι, ὡς, εἰ, Thuc. 1.76 ; Soph. Ant. 37 ; οἷος ἦν Xen. Mem. 1.3.1.
3) hinweisen, εἴς τινα Her. 4.150 ; εἴς τι 5.49. So med., H.h. Merc. 367.
4) intr., δείξει, es wird sich zeigen, Ar. Ran. 1259 ; Plat. Phil. 45d ; Theaet. 200c.
Med. 1) zeigen, Il. 23.701.
   2) bewillkommnen, begrüßen, τινά. Hierher gehören besonders die Homerischen Perfect- und Plusqpft- Formen δειδέχαται, δειδέχατο, δείδεκτο ; sie sind durch Umsetzung aus δεδείχαται, δεδείχατο, δέδεικτο entstanden, wie ἀπερείσιος aus ἀπειρέσιος, des Metrums halber ; δειδέχαται mit Präsensbdtg Od. 7.72 οἵ μίν ῥα θεὸν ἃς εἰσορόωντες δειδέχαται μύθοισιν, ὅτε στείχῃσ' ἀνὰ ἄστυ ; δειδέχατο mit Imperfectbdtg Il. 4.4 τοὶ δὲ χρυσέοις δεπάεσσιν δειδέχατ' ἀλλήλους, sie tranken einander zu ; Il. 9.671 τοὺς μὲν ἄρα χρυσέοισι κυπέλλοις υἷες Ἀχαιῶν δειδέχατ' ἄλλοθεν ἄλλος ἀνασταδόν ; Il. 22.435 ὅ μοι νύκτας τε καὶ ἦμαρ εὐχωλὴ κατὰ ἄστυ πελέσκεο, πᾶσί τ' ὄνειαρ Τρωσί τε καὶ Τρωῇσι κατὰ πτόλιν, οἵ σε θεὸν ἃς δειδέχατ'· ἦ γάρ κέ σφι μάλα μέγα κῦδος ἔησθα ζωὸς ἐών, erinnert an Od. 7.72 ; Il. 9.224 πλησάμενος δ' οἴνοιο δέπας δείδεκτ' Ἀχιλῆα, er trank ihm zu. Einige ziehen diese Formen δείδεκτο, δειδέχατο, δειδέχαται zu δέχομαι ; dabei ist aber erstens das ει weit schwerer zu erklären ; und zweitens ist zu beachten, daß das praes. δεικνύμενος bei Homer in demselben Sinne vorkommt, wie δειδέχαται, δειδέχατο, δείδεκτο : τὼ καὶ δεικνύμενος προσέφη πόδας ὠκὺς Ἀχιλλεύς (ξανθὸς Μενέλαος) Il. 9.196, Od. 4.59. – h.Apoll. 11 δέπαϊ χρυσείῳ δεικνύμενος φίλον υἱόν.