GRC

δατέομαι

download
JSON

Bailly

δατέομαι-οῦμαι [ᾰ] (seul. prés. et impf.) diviser, partager, d’où :
      1 partager entre soi : ληΐδα, IL. 9, 138, 280, se partager un butin ; κτῆσιν, IL. 5, 158, la possession de qqe ch. ; χθόνα, PD. O. 7, 55, la terre ; fig. μένος Ἄρηος, IL. 18, 264, se partager la force d’Arès, en parl. de deux armées, càd. combattre avec un égal courage ;
      2 diviser par portions : κρέα, OD. 1, 112, couper les viandes, en parl. de banqueteurs ou de serviteurs ; χθόνα ποσσί, IL. 23, 121, litt. partager la terre à la mesure de ses pas, en parl. de mules, càd. faire de grandes enjambées, dévorer l’espace ;
      3 donner en partage : τινί τι, HDT. 1, 216, qqe ch. à qqn ;
      4 prendre pour sa part, gén. IL. 8, 550 ;
      5 avec idée de violence, déchirer : τινά, IL. 20, 394, couper en deux le corps de qqn, en parl. des roues d’un char.

Prés. ind. 3 pl. δατέονται, IL. 18, 264 ; HDT. 1, 216 ; sbj. 1 pl. -εώμεθα, IL. 9, 280 ; inf. -έεσθαι, DÉMOCR. p. 177 Mull. Impf. 3 pl. δατέοντο, IL. 5, 158 ; 20, 394 ; PD. O. 7, 55, et δατεῦντο, IL. 23, 121.

Étym. R. indo-europ. *dh₂-, diviser ; v. δαίω¹ et δῆμος.

Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »

LSJ

[ᾰ] Il. 18.264, etc., irreg. inf. δατέασθαι (v.l. -έεσθαι) Hes. Op. 767; fut. δάσομαι (κατα-) Il. 22.354 (tm.); aor. ἐδασάμην, δασσάμην Od. 14.208, Il. 1.368, etc. ; Ion. δασάσκετο 9.333 (δια, tm.); pf. δέδασμαι Diog. Apoll. 3, Q.S. 2.57 in pass. sense (v. infr. II); aor. inf. δασθῆναι, Hsch. :
divide among themselves, ὅτε κεν δατεώμεθα ληΐδ’ Ἀχαιοί Il. 9.138; τὰ μὲν εὖ δάσσαντο μετὰ σφίσιν υἷες Ἀχαιῶν 1.368; ἄνδιχα πάντα δάσασθαι 18.511, cf. Od. 2.335, etc. ; χθόνα δατέοντο Ζεύς τε καὶ ἀθάνατοι Pi. O. 7.55; μένος Ἄρηος δατέονται they share, i.e.
are alike filled with, the fury of Ares, Il. 18.264; freq. of banqueters, κρέα πολλὰ δατεῦντο Od. 1.112; μοίρας δασσάμενοι δαίνυντ’ 3.66; ὑπέστην Ἕκτορα… δώσειν κυσὶν ὠμὰ δάσασθαι tear in pieces, Il. 23.21, cf. Od. 18.87, E. Tr. 450. [ἡμίονοι] χθόνα ποσσὶ δατεῦντο measured the ground with their feet, Il. 23.121.
cut in two, τὸν μὲν… ἵπποι ἐπισσώτροις δατέοντο 20.394. in act. sense, simply, divide, τρεῖς μοίρας δασάμενοι τὸν πεζόν having divided into…, Hdt. 7.121; divide or give to others, τῶν θεῶν τᾡ ταχίστῳ… τῶν θνητῶν τὸ τάχιστον δατέονται Id. 1.216; τοῖς παισὶ τὰ χρήματα Democr. 279; μεῖον, πλέον δ. X. Cyr. 4.2.43, Oec. 7.24; τὸ ἐπιβάλλον Corn. ND 27; pf. in pass. sense, to be divided, distributed, Il. 1.125, 15.189, Hdt. 2.84, Diog. Apoll. l.c., E. HF 1329. — Ep. and Ion., also Cret., Leg. Gort. 4.28, al., and Arc., IG 5(2).262 (Mantinea, v BC); rare in Trag., never in correct Att. Prose, exc. Lys. Fr. 7S. (Cf. δαίω¹.)
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)

Pape

(vgl. δαίω), nur praes. u. impf., teilen ; δατεώμεθα ληΐδα Il. 9.138, 280 ; κρέα δατεῦντο Od. 1.112, in Portionen zerlegen ; κνίσην δ' ἐκ πεδίου ἄνεμοι φέρον οὐρανὸν εἴσω ἡδεῖαν, τῆσδ' οὔτι θεοὶ μάκαρες δατέοντο, οὐδ' ἔθελον, sie verzehrten, genossen, Il. 8.550, unechter Vers ; τὸν μὲν Ἀχαιῶν ἵπποι ἐπισσώτροις δατέοντο πρώτῃ ἐν ὑσμίνῃ, er wurde übergefahren, die Räder teilten, d.h. zerstückelten seinen Leib, Il. 20.394 ; ταὶ (ἡμίονοι) δὲ χθόνα ποσσὶ δατεῦντο ἐλδόμεναι πεδίοιο διὰ ῥωπήια πυκνά, »sie zerteilten den Boden mit den Füßen«, entweder = sie zerstampften den Boden beim Auftreten, oder = sie legten den Weg schrittweise zurück, vgl. carpere viam, Il. 23.121 ; ὅθι περ Τρῶες καὶ Ἀχαιοὶ ἐν μέσῳ ἀμφότεροι μένος Ἄρηος δατέονται, »sie teilen die Kraft des Ares«, soll ohne Zweifel bedeuten »sie kämpfen«, offenbar eine unklare Vorstellung, Il. 18.264. – Folgende : Pind. Ol. 7.55 Her. 1.216.
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)
memory