(impf. ἐδερκόμην, fut. réc. δέρξομαι, ao. ἐδέρχθην, ao.2 ἔδρακον, pf. au sens d’un prés. δέδορκα ; v. ci-dessous) :
   I tr.
      1 regarder, avec idée d’un regard fixe ou perçant : δ. δεινόν, IL. 3, 342 ; HÉS. Sc. 160 ; ou δεινά, ESCHL. Eum. 34, regarder d’un air terrible ; δ. ὀξύτατον, IL. 17, 675, avoir un regard très perçant, en parl. de l’aigle ; avec un subst. synon. d’un adj. πῦρ ὀφθαλμοῖσι δεδορκώς, OD. 19, 446, lancer un regard de feu ; Ἄρη δ. ESCHL. Sept. 53, avoir un regard étincelant d’ardeur martiale ; abs. δεδορκὸς βλέπειν, CHRYSIPP. (A. GELL. 14, 4), regarder d’un œil perçant ; — avec le rég. de l’objet qu’on regarde : τινα, IL. 13, 86 ; 14, 141 ; ἔς τινα, HÉS. Sc. 169 ; EUR. H.f. 951 ; τι, ESCHL. Pr. 546 ; SOPH. Aj. 425 ; κατά τι, ESCHL. Pr. 679 ; ἐπί τινι, ANTH. 12, 87, fixer son regard sur qqn ou qqe ch. ;
      2 p. ext. voir, particul. voir la lumière du jour : δεδορκώς, celui qui voit (p. opp. à τυφλός) SOPH. O.R. 454 ; d’où voir le jour, au sens de être vivant, IL. 1, 88 ; OD. 16, 439 ; δεδορκώς, vivant, ESCHL. Eum. 322 ; SOPH. El. 66 ;
      3 p. anal. percevoir par l’ouïe, entendre : κτύπον, ESCHL. Sept. 103, un bruit (qu’on semble voir en entendant) ;
   II intr. en parl. de la lumière, briller, PD. N. 3, 80 ; 9, 41 ; O. 1, 94.

➳ Impf. itér. 3 sg. δερκέσκετο, OD. 5, 158. Fut. réc. δέρξομαι, ANDROM. (GAL. 6, 37). Ao.1 pass. au sens act. ἐδέρχθην, ESCHL. Pr. 93, 546 ; SOPH. Aj. 425. Ao.1 moy. réc. ἐδερξάμην, A. PL. 166. Ao.2 ἔδρακον [ᾰ] OD. 10, 197 ; ESCHL. Eum. 34, etc. ; EUR. Or. 1456 ; poét. δράκον, HÉS. Sc. 262. Ao.2 moy. réc. ἐδρακόμην, ANTH. 7, 224. Ao.2 pass. part. δρακείς [ᾰ] PD. P. 2, 20 ; N. 7, 3 ; fr. 100 Bgk. — Verbe poét., réc. en prose : δέρκομαι, LUC. Syr. 20 ; pf. δέδορκα, v. ci-dessus ; cf. PLUT. M. 15 b, etc. LUC. Cal. 10, Herm. 20, H. conscr. 37, Ic. 6 et 14 ; GAL. 1, 5.

Étym. R. indo-europ. *derḱ-, voir.

(Act. only in Hsch.), Il. 11.37, etc. ; impf. ἐδερκόμην, Ep. δερκέσκετο Od. 5.158; fut. δέρξομαι Androm. ap. Gal. 6.37; pf. in pres. sense δέδορκα Il. 22.95, Pi. O. 1.94, A. Th. 103 (lyr.), etc. ; also later Prose, Arist. Phgn. 808a4, Luc. Herm. 20, Icar. 6, 14; aor. ἔδρακον Od. 10.197, A. Eu. 34, E. HF 951 (never in S.); aor. part. Pass. δρακείς Pi. P. 2.20, N. 7.3; ἐδέρχθην A. Pr. 547 (lyr.); δέρχθη S. Aj. 425 (lyr.), imper. δέρχθητε A. Pr. 93 (lyr.), part. δερχθείς S. Fr. 837; later in med. forms δέρξατο APl. 4.166 (Even.), ἐδρακόμην AP 7.224:
see clearly, see, Il. 17.675; part. δεδορκώς having sight, opp. τυφλός, S. OT 454, cf. El. 66; hence, alive, living, ζῶντος καὶ ἐπὶ χθονὶ δερκομένοιο Il. 1.88, cf. Od. 16.439; δρακεῖσ’ ἀσφαλές since she lives in safety, Pi. P. 2.20; ἀλαοῖσι καὶ δεδορκόσι A. Eu. 322 (lyr.); δεδορκότ’ S. El. 66; freq. with neut. Adj., δεινόν, σμερδαλέον δ., look terrible, Il. 3.342, 22.95, etc. ; δεινὰ… ὀφθαλμοῖς δρακεῖν A. Eu. 34; φόνια δ. Ar. Ra. 1337 (lyr.); c. acc. cogn., πῦρ ὀφθαλμοῖσι δεδορκώς flashing fire from his eyes, Od. 19.446; Ἄρη δεδορκότων A. Th. 53; but σκότον δεδ.
blind, E. Ph. 377. c. acc. objecti, look on or at, Il. 13.86, etc. ; τί… ἥδιον δρ. ; A. Ag. 602; ἐδέρχθης ὀλιγοδρανίαν Id. Pr. 547; so δ. εἴς τινα Hes. Sc. 169, E. HF 951; κατά τι A. Pr. 679; descry, perceive, Od. 10.197, E. Andr. 545; κτύπον δέδορκα A. Th. 103 (lyr.).
look with favour on, of Destiny, Pi. P. 3.85. of light, flash, gleam, like the eye, δέδορκεν φάος, φέγγος, Id. N. 3.84, 9.41; δεδορκὸς βλέπειν to be keen-eyed, Chrysipp. Stoic. 3.198; τὸ σφοδρὸν καὶ δεδορκός Plu. 2.15b.
(Cf. Skt. dadárśa ΄have seen΄, dṛṣtás ΄seen΄; prop. not merely of sight, but of sharp sight, cf. A. Supp. 409, S. Aj. 85. — Poet. and later Prose.)

blicken ; perf. mit Präsensbdtg δέδορκα, aor. ἔδρακον ; pass. Formen ἐδράκην Pind. P. 2.20, N. 7.3 u. ἐδέρχθην Aesch. Prom. 93, 140 ; Soph. Aj. 425 ; aor. med. ἐδέρξατο Euen. 9 (Plan. 166); Homer öfters Partizip praes., z.B. dual. δερκομένω Il. 23.815 ; δέρκεσθαι Il. 17.675, δερκέσκετο Od. 5.158, aorist. ἔδρακον Od. 10.197, perfect. mit Präsensbdtg δέδορκεν Il. 22.95, δεδορκώς Od. 19.446. Grundbedeutung = leuchtende Blicke ausstrahlen ; verwandt δράκων und δορκάς, beide vom leuchtenden Blicke der Augen benannt ; Wurzel Δερκ-, Δαρκ-; Sanskrit dr (entst. aus dark) »sehen«, perfect. dadara ; Airs. torht »glänzend«, Althd. zoraht, Curtius Grundz. d. Griech. Etymol. 1.83, 91, 104.
1) intr., blicken, sehen ; ἐμεῦ ζῶντος καὶ ἐπὶ χθονὶ δερκομένοιο Il. 1.88, so lange meine Augen offen stehen, vgl. Od. 16.439 ; δεδορκώς »lebend« Aeschyl. Eum. 312 ; Soph. El. 66 ; σμερδαλέον δέρκεσθαι, Il. 22.95 ; δεινόν, furchtbar blicken, Il. 3.342 ; Hes. Sc. 160 ; ὀξύτατον Il. 17.675 ; φόνια Ar. Ran. 1332 ; ὄμματι λαμπρόν Pind. N. 7.66 ; πῦρ ὀφθαλμοῖσι δεδορκώς, Feuer aus den Augen sprühend, Od. 19.446 ; vgl. Opp. C. 4.164 ; λεόντων ὡς Ἄρη δεδορκότων Aesch. Spt. 53 ; – strahlen, leuchten, φέγγος, φάος δέδορκε, κλέος τηλόθεν, Pind. N. 9.41, 3.80, Ol. 1.94 ; – δεδορκὸς βλέπειν, scharf blicken, Chrysipp. bei Gell. 14.4.
2) transit., erblicken, sehen ; Il. 13.86 δερκομένοισιν Τρῶας, 14.141 φόνον καὶ φύζαν Ἀχαιῶν δερκομένῳ ; Od. 10.197 καπνὸν ἔδρακον ὀφθαλμοῖσι ; ταῦτα δερχθέντες Soph. Aj. 425 ; ἔς τινα Hes. Sc. 169 ; Eur. Herc.Fur. 951 ; ἐπί τινι Ep.adesp. 8 (XII.87); κτύπον δέδορκα, wahrnehmen, Aesch. Spt. 103. – Das praes. activ. δέρκω XLL.