(impf. ἔδακνον, f. δήξομαι, ao.2 ἔδακον [ᾰ], pf. δέδηχα ; pass. f. δηχθήσομαι, ao. ἐδήχθην, pf. δέδηγμαι) [α, v. fin] mordre, en parl. de chiens, IL. 18, 585 ; de rats, BATR. 47 ; de chevaux : στόμιον δ. ESCHL. Pr. 1009, PLAT. Gorg. 516 a, etc. mordre le frein ; en parl. de pers. χεῖλος δ. TYRT. 7, 32, se mordre la lèvre (comme signe d’une volonté arrêtée) ; δ. στόμα, ESCHL. fr. 293 ; SOPH. Tr. 976, se mordre la bouche (pour se retenir de parler) ; δ. ἑαυτόν, AR. Ran. 43, se mordre la lèvre (pour se retenir de rire) ; — p. anal. en parl. d’une piqûre de mouche, IL. 17, 572 ; de l’odeur âcre de la fumée, AR. Ach. 18 ; Pl. 822, etc. ; d’une saveur âcre ou piquante, HPC. 565, 37, etc. ; DIOSC. 1, 14, 18 ; fig. en parl. d’une parole blessante, d’une injure, d’un chagrin, de l’amour, etc. IL. 5, 493 ; HÉS. Th. 567 ; HDT. 7, 16, 1 ; ESCHL. Pers. 846, etc. ; au pass. καρδίαν δέδηγμαι, AR. Ach. 1, je suis mordu au cœur ; δάκνεσθαι ὑπό τινος, AR. Nub. 12 ; ἐπί τινι, XÉN. Cyr. 4, 3, 3, être mordu, càd. piqué ou blessé par qqe ch. ; avec un part. ἀκούσας ταῦτα ἐδήχθη, XÉN. Cyr. 1, 4, 13, il fut piqué (litt. mordu) à ses paroles.

➳ Act. Ao.1 rare ἔδηξα, PARŒM. 11, 82 ; d’où impér. δῆξον, LUC. As. 9. Ao.2, 3 sg. poét. δάκε, IL. 5, 493 ; HÉS. Th. 567 ; avec redoubl. δέδακε, ANTH. 12, 15 ; inf. poét. δακέειν, IL. 17, 572 ; 18, 585. Pf. part. δεδηχώς, BABR. 77. — Pass. ao.1 part. dor. δαχθείς, PD. fr. 100, 8 Bgk. Ao.2 réc. ἐδάκην [ᾰ] ARÉT. 60. — [δᾱκν-] THCR. Idyl. 7, 109 ; [δᾰκν-] THCR. Idyl. 15, 40.

Étym. R. indo-europ. *denḱ-, mordre.

Hippon. 49.6 (cj.), A. Th. 399, etc. ; fut. δήξομαι Hp. Nat. Mul. 16, Mul. 1.18 (v.l. δάξεται); pf. δέδηχα Babr. 77; aor.1 ἔδηξα late, Luc. Asin. 9; aor.2 (the only tense in Hom.) ἔδακον Batr. 181, Tyrt. 10.32, etc., Ep. δάκε Il. 5.493, redupl. δέδακε AP 12.15 (Strat.); Ep. inf. δακέειν Il. 17.572; — Pass., δάκνομαι Thgn. 910; fut. δηχθήσομαι E. Alc. 1100; aor. ἐδήχθην S. Tr. 254, Ar. Ach. 18, etc. ; later ἐδάκην Aret. SD 2.2; pf. δέδηγμαι Ar. Ach. 1, etc. ; Dor. δεδαγμένος Pi. P. 8.87, Call. Epigr. 50 codd. :
bite, of dogs, δακέειν μὲν ἀπετρωπῶντο λεόντων Il. 18.585; of a gnat, ἰσχανάᾳ δακέειν 17.572; στόμιον δ.
champ the bit, A. Pr. 1009; χεῖλος ὀδοῦσι δακών, as a mark of stern determination, Tyrt. l.c. ; abs., δακὼν ἀνάσχου Men. Sam. 141; δ. στόμα bite one΄s tongue, so as to refrain from speaking, πρὸ τῶν τοιούτων χρὴ λόγων δ. στόμα A. Fr. 397, cf. S. Tr. 976; δ. ἑαυτόν to bite one΄s lips for fear of laughing, Ar. Ra. 43; so (by a joke παρὰ προσδοκίαν) δ. θυμόν Id. Nu. 1369; δ. χόλον A.R. 3.1170. metaph of pungent smoke and dust, sting, Ar. Ach. 18, Lys. 298, Pl. 822; δ. ὄμματα, of dry winds, Hp. Aph. 3.17. of the mind, bite, sting, δάκε δὲ φρένας Ἕκτορι μῦθος Il. 5.493, cf. Hes. Th. 567; ἔδακε λύπη Hdt. 7.16. a΄; συμφορὰ δ. A. Pers. 846; λόφοι δὲ κώδωντ’ οὐ δάκνουσ’ ἄνευ δορός have no sting, Id. Th. 399; σαίνουσα δάκνεις S. Fr. 885; τὸ δάκνον τῆς συμβουλῆς Jul. Or. 7.207d; of love, πάντες οἱ ἐν ὥρᾳ τὸν φιλόπαιδα δάκνουσι Pl. R. 474d; — freq. in Pass., δηχθεῖσα κέντροις… ἠράσθη E. Hipp. 1303; ἔρωτι δεδαγμένος Call. l.c. ; of vexation, δάκνομαι ψυχήν Thgn. 910; συμφορᾷ δεδαγμένοι Pi. l.c. ; δέδηγμαι καρδίαν Ar. Ach. 1; ὑπὸ τῆς δαπάνης Id. Nu. 12; πρός τι, ἐπί τινι, at a thing, S. Ph. 378, X. Cyr. 4.3.3; ὑπὸ τῶν ἐν φιλοσοφίᾳ λόγων Pl. Smp. 218a; c. part., ἐδήχθη ἀκούσας X. Cyr. 1.4.13.
(Cf. Skt. dáśati ΄bite΄, Goth. tahjan ΄tear΄.)

beißen, fut. δήξομαι, aor. ἔδακον, perf. δέδηχα, z.B. Babr. 77.1 ; δέδακε Strat. 14 (XII.15); δέδηγμαι. – Homer dreimal, im aorist. 2. activ.: Il. 18.585 von Hunden, οἱ δ' ἥτοι δακέειν μὲν ἀπετρωπῶντο λεόντων ; Il. 17.572, von einer μυῖα, ἥ τε καὶ ἐργομένη μάλα περ χροὸς ἀνδρομέοιο ἰσχανάᾳ δακέειν, λαρόν τέ οἱ αἷμ' ἀνθρώπου, = stechen ; Il. 5.493, übertr., ἃς φάτο Σαρπηδών, δάκε δὲ φρένας Ἕκτορι μῦθος. Mit Unrecht hat man Gewicht darauf gelegt, daß alle drei Stellen der Ilias angehören, keine der Odyssee ; Od. 8.185 θυμοδακὴς γὰρ μῦθος, ἐπώτρυνας δέ με εἰπών ; also reiner Zufall, daß δάκνω selber in der Odyssee nicht erscheint. – Folgende ; Tragg. u. in Prosa ; στόμιον, in den Zügel beißen, Aesch. Prom. 1008 ; Plat. Gorg. 516a u. öfter ; vom Rauche ἔδακε τὰ βλέφαρα Ar. Pl. 822 ; vgl. Lys. 298 ; oft übertr., ἄλγος δάκνει Soph. Phil. 1342 ; ὄνειδος Tr. 253 ; von der Liebe, Eur. Hipp. 696, reizen, wie Plat. Rep. V.474d ; πληγεὶς καὶ δηχθεὶς ὑπὸ τῶν ἐν φιλοσοφίᾳ λόγων Symp. 218a ; δάκνω ἐμαυτόν Ar. Ran. 43 ; δάκνειν τὴν καρδίαν Vesp. 374, seinen Grimm verbeißen ; vgl. Nub. 1358 ; οὐ δάκνει σε τοῦτο, das kümmert dich nicht, Vesp. 253. Im pass. gereizt, erbittert sein, von Aerger u. Gram, δέδηγμαι τὴν καρδίαν Ar. Ach. 1 ; δάκνεσθαι ὑπὸ τῆς δαπάνης Nub. 12 ; ἐπί τινι Xen. Cyr. 4.3.3 ; Plut. Alc. 9 ; ἀκούσας ταῦτα ἐδήχθη Xen. Cyr. 1.4.13 ; vom Weine gesagt im Ggstz von ἱλαροὺς ποιεῖν Alex. Ath. II.36f ; ὁ λιμὸς τοῦτον δακών Men. ib. XII.552e.

δάκνω
[in LXX for נשׁךְ, Gen.49:17, al., exc. Deu.8:15 (שׂרף) ;]
to bite: metaph., Gal.5:15.†
(AS)