ου (ὁ) :
   I cheville (de fer ou de bois), pour lier ensemble les pièces d’un navire, OD. 5, 248 ; A.RH. 2, 613 ; etc. ; en gén. HÉS. O. 429 ; ANTH. 6, 41 ; d’où synon. de ἦλος, « clou », ESCHL. Sept. 542 ; PLAT. Tim. 43 a ; ARSTT. Metaph. 9, 1 ; LUC. Gall. 24 ;
   II p. ext. ce qui sert à maintenir :
      1 latte ou traverse de bois pour soutenir les planches d’un navire, HDT. 2, 96 ;
      2 jointure des membres, articulation, ARSTT. P.A. 2, 9, 5, etc. ;
   III p. anal. stylet pour écrire, NONN. Jo. 19, 101.

Étym. Cf. sscr. g’ambhas, dent.

ὁ, bolt, for ship-building, Od. 5.248; for other uses, Hes. Op. 431, A. Th. 542; dowel, SIG 246ii40 (Delph., iv BC); γόμφοις καὶ περόνῃσιν ἀρηρότε Parm. 1.20; γόμφῳ ἢ κόλλῃ ἢ ἁφῇ Arist. Ph. 227a17, cf. Metaph. 1052a24; generally, bond, fastening, as of the cross-ribs of Egyptian canoes, Hdt. 2.96; of the ankle-joint, Arist. PA 654b21; of the in visible bonds uniting the partieles of the body, Pl. Ti. 43a; metaph, γ. κατάστοργοι, of love, Emp. 87; τῶνδ’ ἐφήλωται… γόμφος διαμπάξ these things are determined, A. Supp. 945; — acc. to EM 238.4, γ. were prop. of wood; but cf. γ. χαλκοί IG 9(1).691 (Corc.), γ. σιδηροῖ Plb. 13.7.9.
instrument for cautery, Hippiatr. 97. = γόμφιος, Hsch.
sea-fish, = γομφάριον, Gloss. (Cf. Skt. jámbhas ΄tooth΄, Lith. žam͂bas ΄edge of a beam΄, etc.)

ὁ, VLL σφήν, Schol. Ar. Eq. 461 σφῆνες οἱ συνείροντες τὰς σανίδας, ein keilförmiger, starker Nagel, bes. zum Zusammenfügen des Schiffsgebälks, Od. 5.248, ἅπαξ εἰρημ.; Ap.Rh. 2.613 ; vgl. Antiphil. 27 (IX.306) γόμφος δ' οὐκέτι χαλκὸς ἐν ὁλκάσιν οὐδὲ σίδηρος, ἀλλὰ λίνῳ τοίχων ἁρμονίη δέδεται, woraus, wie aus σιδηροῖ γ. Pol. 13.7.9 hervorgeht, daß sie nicht ausschließlich von Holz waren (vgl. ἧλος). Nagel am Pflug, Hes. O. 429 ; vgl. Agath. 30 (VI.41); u. sonst Nagel, Aesch. Spt. 524 ; Plat. Tim. 43a ; Arist. Metaph. 9.1 stellt κόλλῃ ἢ γόμφῳ ἢ συνδέσμῳ zusammen ; Luc. Gall. 24 μοχλοί, γόμφοι, ἧλοι. – Bei Her. 2.96 scheinen es Holzlatten zu sein, welche die Schiffsbretter zusammenhalten ; Arist. part.anim. 2.9 braucht es von der Vergliederung zweier Knochen durch ein Sprungbein.