'att. γλῶττα, ης (ἡ) litt. pointe, d’où :
   I langue, particul. :
      1 langue des hommes et des animaux, HOM. (IL. 1, 249, etc.) ; etc. ; γλώσσας τάμνειν, ἐν πυρὶ βάλλειν, OD. 3, 332, 341, couper, jeter dans le feu les langues des victimes (à la fin du repas) ;
      2 langue, organe de la parole ; γλώσσης χάριν, HÉS. O. 707 ; ESCHL. Ch. 266, pour parler ; γλώσσῃ θρασύς, SOPH. Aj. 1142, d’une parole hardie ; πᾶσαν ἵης γλῶσσαν ὡς, SOPH. El. 596, tu cries partout que, etc. (litt. tu lances toute la langue ; cf. ci-dessous γλῶσσαν ἱέναι) ; ὅ τι κεν ἐπὶ γλῶσσαν ἔλθῃ εἰπεῖν, LUC. Qu. hist. 32, dire ce qui vient sur la langue ; τὴν γλῶσσαν ἐγκλῄσας ἔχει, SOPH. Ant. 180, litt. il tient la langue enfermée, càd. il empêche de parler ; au plur. ἐν κερτομίοις γλώσσαις, SOPH. Ant. 962, avec des paroles impies ; ἀπὸ γλώσσης, par le libre usage de la parole, càd. franchement, THGN. 63 ; PD. O. 6, 13 ; ou en parole, p. opp. à « par écrit » HDT. 1, 123 ; THC. 7, 10 ; ou d’après les paroles, p. opp. à « d’après les actes » : δίκας οὐκ ἀπὸ γλώσσης θεοὶ κλύοντες, ESCHL. Ag. 813, les dieux qui jugent non sur les paroles (mais sur les actes) ; cf. οὐ τὴν γλῶσσαν ἀλλὰ τὴν γνώμην ἐξετάζειν, LUC. Laps. 18, rechercher non les paroles, mais les pensées ; ἡ γλῶσσ' ὀμώμοχ', ἡ δὲ φρὴν ἀνώμοτος, EUR. Hipp. 612, la langue a juré, mais non le cœur ; ἐν ὄμμασιν δεδορκὼς κοὐ κατὰ γλῶσσαν κλύων, SOPH. Tr. 747, j’ai vu de mes yeux et je ne parle pas par ouï dire ; p. ext. en parl. d’une personne, une langue, càd. un habile orateur (cf. franç. une bonne, une mauvaise langue), en parl. de Périclès, CRAT. ARSTD. Or. 45 ; cf. ÆSCHR. (ATH. 335 d) ; AR. fr. 719 ;
      3 langue, langage, idiome, IL. 2, 804 ; 4, 438 ; OD. 19, 175 ; HH. Ven. 113 ; γλῶσσαν ἱέναι, HDT. 1, 57 ; 9, 16 ; THC. 3, 112, parler une langue ; γλῶσσαν νομίζειν, HDT. 1, 142 ; 4, 183 ; γλώσσῃ χρῆσθαι, HDT. 4, 109, employer une langue, un idiome ; fig. langue d’un peuple pour le peuple lui-même, SPT. Judith 3, 8 ; Esaï. 66, 8 ; Dan. 3, 4 ; particul. p. opp. à la langue usuelle, langue ou locution archaïque, ou langue ou locution provinciale, ARSTT. Rhet. 1, 2, 17 ; 3, 3, 2 ; Poet. 21, 6 ; κατὰ γλῶσσαν γράφειν, LUC. Lex. 25, employer dans son style des expressions surannées ou provinciales ;
   II p. anal. :
      1 anche d’un instrument à vent (aulos, etc.), ESCHN. 86, 29 ; ARSTT. H.A. 6, 10, 9, etc. ;
      2 langue de soulier, PLAT. COM. (ATH. 677 a) ;
      3 langue de feu, NT. ;
      4 langue de terre (cf. ταινία), APP. 1, 476, 50 Schweigh. ;
      5 lingot d’or, SPT. Jos. 7, 21.

Étym. indo-europ. *glōg^h-s, pointe ; cf. γλώξ, γλωχίς.

'

Ion. γλάσσα, Herod. 3.84, al., SIG 1002.7 (Milet.), Schwyzer 692 (Chios), Att. γλῶττα, ης, ἡ, tongue, Od. 3.332, etc. γ. λάρυγγος, = γλωττίς, larynx, Gal. UP 7.13.
tongue, as the organ of speech, γλώσσης χάριν through love of talking, Hes. Op. 709, A. Ch. 266; γλώσσῃ ματαίᾳ Id. Pr. 331, cf. Eu. 830; γλώσσης ἀκρατής Id. Pr. 884 (lyr.); μεγάλης γ. κόμποι S. Ant. 128; γλώσσῃ δεινός, θρασύς, Id. OC 806, Aj. 1142; ἡ γ. ὀμώμοχ’ ἡ δὲ φρὴν ἀνώμοτος E. Hipp. 612; with Preps., ἀπὸ γλώσσης by frankness of speech, Thgn. 63; φθέγγεσθαι Pi. O. 6.13 (but ἀπὸ γ. ληίσσεται, opp. χερσὶ βίῃ, of fraud opp. violence, Hes. Op. 322); also, by word of mouth, Hdt. 1.123, Th. 7.10, Arr. An. 2.14.1; τῷ νῷ θ’ ὁμοίως κἀπὸ τῆς γ. λέγω S. OC 936; τὰ γλώσσης ἄπο, i.e.
our words, E. Ba. 1049; ἀπὸ γ. φράσω by heart, opp. γράμμασιν, Cratin. 122; οὐκ ἀπὸ γλώσσης not from mere word of mouth, but after full argument, A. Ag. 813; μὴ διὰ γλώσσης without using the tongue, E. Supp. 112; ἐν ὄμμασιν… δεδορκὼς κοὐ κατὰ γλῶσσαν κλύων S. Tr. 747; — phrases; πᾶσαν γλῶτταν βασάνιζε try every art of tongue, Ar. V. 547; πᾶσαν ἱέναι γλῶσσαν let loose one΄s whole tongue, speak without restraint, S. El. 596; πολλὴν γ. ἐγχέας μάτην Id. Fr. 929; κακὰ γ. slander, Pi. P. 4.283; pl., ἐν κερτομίοις γλώσσαις, i.e. with blasphemies, S. Ant. 962 (lyr.), cf. Aj. 199 (lyr.); βοῦς, κ ῇς ἐπὶ γλώσσῃ, v. βοῦς, κλείς. of persons, one who is all tongue, speaker, of Pericles, μεγίστη γ. τῶν Ἑλληνίδων Cratin. 293, cf. Ar. Fr. 629 (s.v.l.). ἡ γ. τοῦ ταμιείου the advocacy of the fiscus, Philostr. VS 2.29.
language, ἄλλη δ’ ἄλλων γ. μεμιγμένη Od. 19.175, cf. Il. 2.804; γλῶσσαν ἱέναι speak a language or dialect, Hdt. 1.57; γ. Ἑλληνίδα, Δωρίδα ἱέναι, Id. 9.16, Th. 3.112, cf. A. Pers. 406, Ch. 564; γλῶσσαν νομίζειν Hdt. 1.142, 4.183; γλώσσῃ χρῆσθαι Id. 4.109; κατὰ τὴν ἀρχαίαν γ. Arist. Rh. 1357b10; dialect, ἡ Ἀττικὴ γ. Demetr. Eloc. 177; but also Δωρὶς διάλεκτος μία ὑφ’ ἥν εἰσι γ. πολλαί Tryph. ap. Sch. D.T. p. 320 H.
obsolete or foreign word, which needs explanation, Arist. Rh. 1410b12, Po. 1457b4, Plu. 2.406f; hence Γλῶσσαι, title of works by Philemon and others.
people speaking a distinct language, LXX Ju. 3.8 (pl.), interpol. in Scyl. 15.
anything shaped like the tongue (cf. γλῶσσαι ὡσεὶ πυρός Act. Ap. 2.3). in Music, reed or tongue of a pipe, Aeschin. 3.229, Arist. HA 565a24, Thphr. HP 4.11.4, etc.
tongue or thong of leather, shoe-latchet, Pl.Com. 51, Aeschin. Socr. 57.
tongue of land, App. Pun. 121, cf. 95.
ingot, γ. χρυσῆ LXX Jo. 7.21.
marking on the liver, in divination, Hsch.
(γλῶσσα from γλωχ-yă, cf. γλώξ, γλωχίς ; γλάσσα from γλαχ-yă, weak grade of same root.)

ἡ, att. γλῶττα (cf. γλώξ, eigtl. die Spitze),
1) die Zunge, von Hom. an überall von Menschen u. Tieren ; γλώσσας τάμνειν Od. 3.332, ἐν πυρὶ βάλλειν vs. 341, Zungen der Opfertiere, geschah zum Schluß der Abendmahlzeit, vgl. Nitzsch ; – γλώσσης χάριν, nur um zu reden, od. um Einem nach dem Munde zu reden, Hes. O. 707 ; vgl. Aesch. Ch. 264 ; ἀπὸ γλώσσης, mündlich, ἐφθέγξατο Pind. Ol. 6.13 ; vgl. P. 3.2 ; φράσω Cratin. B.A. 436 ; εἰπεῖν Her. 1.123 ; Thuc. 7.10 ; im Ggstz des schriftlichen. Bei Aesch. Ag. 787 δίκας γὰρ οὐκ ἀπὸ γλώσσης θεοὶ κλύοντες nicht bloß die Worte hörend, sondern nach der Wahrheit ; Luc. pro laps. 18 οὐ τὴν γλῶτταν, ἀλλὰ τὴν γνώμην ἐξετάζειν ; Eur. Hipp. 612 ἡ γλῶσσ' ὀμώμοχ', ἡ δὲ φρὴν ἀνώμοτος ; – ὅ, τι κεν ἐπὶ γλῶτταν ἔλθῃ εἰπεῖν, sagen, was Einem in den Mund kommt, Luc. Qu. hist. 32 ; γλῶσσα δέδεται Merc.cond. 5 ; τὴν γλῶτταν πεπεδημένη Bis acc. 15 ; ἐκ φόβου τὴν γλῶτταν ἐγκλείσας ἔχει Soph. Ant. 180 ; vgl. βαίνω, – Geradezu : Sprache, von Hom. an geläufig ; bes. Mundart, Dialekt ; Il. 2.804, 4.438, Od. 19.175 ; γλῶσσαν ἱέναι, eine Sprache reden, Her. 1.57 u. öfter ; Thuc. 3.112 ; τὴν αὐτὴν γλῶσσαν νομίζουσι, gebrauchen, Her. 1.142, 4.183 ; χρῆσθαι 4.109. Auch = Provinzialismus, ein Wort, das nicht im allgemeinen Gebrauch ist, ein veraltetes ; Arist. poet. 42, rhet. 3.2 ; κατὰ γλῶσσαν γράφειν, in ungewöhnlichen, veralteten Ausdrücken schreiben, Luc. Lexiph. 25 ff.; oft Gramm. – Sprachvermögen, Redegabe ; πᾶσαν γλῶτταν βασάνιζε Ar. Vesp. 547 ; Cratin. nannte den Perikles μεγίστη γλῶττα τῶν Ἑλληνίδων, was Aristid. Or. 45 (II. p. 23) nachahmt, vgl. Aeschrio Ath. VIII.335d.
2) das Mundstück der Flöte, αὐλῶν B.A. 32 ; vgl. Aesch. 3.229 ; σάλπιγγος Poll. 4.85 ; – ein zungenförmiger Schuhriemen, B.A. 32 ; vgl. Plat. com. Ath. XV.677a ; s. Lobeck zu Phryn. 229 u. γλωσσίς.

γλῶσσα, -ης, ἡ,
[in LXX chiefly for לָשׁוֹן ;]
__1. the tongue, as the organ of speech: Mrk.7:33, 35 Luk.1:64 16:24, Act.2:26' (LXX), Rom.3:13 (LXX) 14:11 (LXX), 1Co.14:9, Php.2:11, Jas.1:26 3:5, 6 8, 1Pe.3:10' (LXX), 1Jo.3:18, Rev.16:10; of a tongue-like object, Act.2:3.
__2. a tongue, language: Act.2:11; joined with φυλή, λαός, ἔθνος, freq. in pl., Rev.5:9 7:9 10:11 11:9 13:7 14:6 17:15; λαλεῖν ἑτέραις γ., Act.2:4; γ. λαλεῖν καιναῖς, WH, txt. (RV, mg., omit καιναῖς), Mrk.16:17; λαλεῖν γλώσσαις, γλώσσῃ (see ICC, ll. with; DB, iv, 793ff.), Mrk.16:17, WH, txt., R, mg., Act.10:46 19:6, 1Co.12:30 13:1 14:2, 4-6, 13, 18, 23, 27, 39; γλῶσσαι (= λόγοι ἐν γλώσσῃ, 1Co.14:19), 1Co.13:8 14:22; γένη γλωσσῶν, 1Co.12:10, 28; προσεύχεσθαι γλώσσῃ, 1Co.14:14; γλῶσσαν ἔχειν, 1Co.14:26 (Cremer, 163, 679).
† (AS)