α, ον :
   I qui appartient en propre ou qui convient à une race : οὔ μοι γενναῖον ἀλυσκάζοντι μάχεσθαι, IL. 5, 253, ce n’est pas l’habitude de ma race de combattre en reculant ;
   II qui appartient à une bonne famille :
      1 de naissance libre (lat. ingenuus) HDT. 1, 173 ;
      2 de noble race, ESCHL. Eum. 595, etc. ; THC. 2, 97 ; etc. ; γ. γονῇ, SOPH. O.R. 1469, noble par la naissance ; joint à πλούσιος, XÉN. Ath. 1, 2 ; PLAT. Theag. 128 a, etc. ; οἱ γενναῖοι, ARSTT. Pol. 4, 12, 2, les nobles, p. opp. à οἱ ἀγεννεῖς ; en parl. d’animaux : γ. σκύλαξ, κύων, XÉN. Cyr. 1, 4, 15 et 21 ; PLAT. Rsp. 375 a et e ; γ. ἵππος, HDN 2, 9, 6, jeune chien, chien, cheval de race ; ζῷα γ. ARSTT. H.A. 1, 1, 32, animaux de bonne race, p. opp. à ἀγεννῆ ; de même, en parl. de fruits, du sol, et, p. ext., de toute chose de bonne qualité : γ. σταφυλή, γ. σῦκα, PLAT. Leg. 844 e, raisin, figues de bonne espèce ; χώρα γ. POL. 4, 45, 7, sol généreux ; πώγων γ. PLUT. Lys. 1, barbe vigoureuse ; τεῖχος γ. HDN 3, 1, 14, mur solide ; p. ext. en mauv. part, violent : δύη γ. SOPH. Aj. 938 (cf. El. 287), douleur violente ; πολλὰ γενναῖα ἐποίησεν ὁ ἄνεμος, XÉN. Hell. 5, 4, 17, le vent causa beaucoup de ravages ; σεισμὸς γ. PHILSTR. 274, tremblement de terre violent ; etc. ; en parl. de pers. APD. 1, 9, 20 ;
      3 au moral, noble, généreux : γενναῖος ἀνήρ, PLAT. Rsp. 361 b, homme d’un caractère généreux ; cf. SOPH. Ph. 475 ; etc. ; ψυχὰ γ. EUR. Suppl. 1030, âme bien née ; γ. ἔπος, SOPH. Ph. 1402, ou ῥῆμα, AR. Ran. 97, parole généreuse ; γ. καὶ καλὸν πρᾶγμα, PLAT. Gorg. 485 d, action noble et belle ; τὸ γενναῖον, SOPH. O.C. 569, noblesse d’âme (en ce sens, distinct de εὐγενής, ARSTT. H.A. 1, 1, 32 ; cf. XÉN. Œc. 15, 4) ; souv. dans le dial. ὦ γενναῖε, PLAT. Gorg. 473 d ; Phædr. 261 a, etc. mon brave ! mon bon ! qqf. dans les Trag. (SOPH. Ph. 801, 1510) ; qqf. ironiq. DH. 7, 46 ; γενναῖος εἶ, AR. Th. 220, tu es trop bon, forme de refus poli.

• Cp. γενναιότερος, PLAT. Rsp. 440 c ; Lys. 207 c, etc. ; ARSTT. G.A. 5, 7. • Sup. γενναιότατος, PLAT. Rsp. 409 c ; Euthyd. 306 e, etc. ; ARSTT. Rhet. 2, 23 ; POL. 4, 45, 7.

➳ Fém. γενναῖος, EUR. Hec. 592.

Étym. γέννα.

α, ον, also ος, ον E. Hec. 592; (< γέννα): — true to one΄s birth or descent (εὐγενὲς μέν ἐστι τὸ ἐξ ἀγαθοῦ γένους, γενναῖον δὲ τὸ μὴ ἐξιστάμενον ἐκ τῆς αὑτοῦ φύσεως Arist. HA 488b19, cf. Rh. 1390b22), οὔ μοι γενναῖον ἀλυσκάζοντι μάχεσθαι Il. 5.253 (nowhere else in Hom.); γενναῖον δέ σοι ταχέως ὑπακούειν Ar. Fr. 28 D. ; hence, of persons, high-born, noble, Archil. 107, etc. ; τέκνα Hdt. 1.173; ὦ γονῇ γενναῖε S. OT 1469; ἐσθλοὺς ἔκ τε γενναίων γεγῶτας Id. Fr. 107.3; γενναῖός τις ἑπτὰ πάππους ἔχων ἀποφῆναι Pl. Tht. 174e; οἱ γ., opp. οἱ ἀγεννεῖς, Arist. Pol. 1296b22; so of animals, well-bred, σκύλαξ Pl. R. 375a, X. Cyr. 1.4.15; opp. ἀγεννής, Arist. HA 558b16.
noble in mind, high-minded, Hdt. 3.140 (Sup.), S. El. 129 (lyr.), etc. ; τὸ γ., = γενναιότης, Id. OC 569; of actions, noble, Hdt. 1.37; λῆμα γ. Pi. P. 8.44; τλάσας τὸ γ. S. OC 1640, cf. E. Alc. 624; γ. ἔπος, λόγοι, πόνοι, S. Ph. 1402, E. Heracl. 537, HF 357 (lyr.). as a form of polite speech, γενναῖος εἶ you are very good, Ar. Th. 220. ὦ γενναῖε, common form of address in Pl., as Grg. 494e, cf. S. Ph. 801; ironical, D.H. 7.46. of things, good of their kind, excellent, μέλος A. Fr. 281.5; σταφυλή, σῦκα, Pl. Lg. 844e; γενναίου… ἄξιον οὐθενός of no great use, Ath.Mech. 31.2; ironical, γένει γ. σοφιστική Pl. Sph. 231b (cf. 1.1), etc. ; genuine, intense, δύη S. Aj. 938, etc. ; violent, σεισμός Philostr. VA 6.38; θάλπη Jul. Or. 2.101d. γενναῖον· τὸ τῆς γενέσεως ἀρχηγόν, Hsch. Adv. -αίως nobly, Hdt. 7.139, Th. 2.41, Pl. La. 196b, Men. 672; ὅρκος, πῆγμα γ. παγέν A. Ag. 1198; ironical, μάλα γ. ἐπιλαθόμενον ὧν εὖ πάθοι Jul. Or. 3.125c; Comp. -οτέρως Pl. Tht. 166c, Ps.-Callisth. 1.38; Sup. -ότατα E. Cyc. 657 (lyr.). irreg. Sup. γενναιέστατος Dinol. 10.

(γέννα), auch 2 End., Eur. Hec. 592, angeboren, im Geschlecht liegend ; Hom. einmal, Il. 5.253 οὐ γάρ μοι γενναῖον ἀλυσκάζοντι μάχεσθαι οὐδὲ καταπτώσσειν, es ist nicht die Art meines Geschlechtes ; Scholl. Aristonic. γενναῖον : σημειοῦνταί τινες ὅτι οὕτως εἴρηται ἐγγενές, πάτριον, vgl. Apollon. Lex.Homer. p. 54.17. – Gew. von edler Abkunft, adelig, ἀνήρ, γυνή, τέκνα, Aesch. Eum. 595, Ag. 600, 1278 ; γονῇ γενναῖος Soph. O.R. 1469, u. sonst ; vgl. Thuc. 2.97 ; γενναῖός τις ἑπτὰ πάππους ἔχων πλουσίους Plat. Theaet. 174e, u. öfter mit πλούσιος vrbdn ; ἵππος, von edler Race, Hdn. 2.9.6 ; σκύλαξ, κύων, Plat. Rep. II.375a ; Xen. Cyr. 1.4.15 ; ἀλεκτρυών, ein Kampfhahn, Men. Stob. fl. 106.8 (v. 12). Nach Arist. rhet. 2.15 von εὐγενές unterschieden, κατὰ τὸ μὴ ἐξίστασθαι ἐκ τῆς φύσεως. Uebertr. auf Gesinnung u. Handlungsweise, edel, wacker, trefflich, λῆμα Pind. P. 8.46 ; τοῖσι γενναίοισί τοι τό τ' αἰσχρὸν ἐχθρόν Soph. Phil. 473 ; ἔπος 1388 ; oft Prosa, Thuc. 1.136 ; καὶ τὸ ἀγαθόν Plat. Gorg. 512d ; καὶ καλὸν πρᾶγμα 485d ; καὶ ἁπλοῦς ἀνήρ Plat. Rep. II.361b ; Folgde : häufig in Anreden, ὦ γενναῖε, o Wackerer ! γενναῖος εἶ, du bist sehr gütig, höflich ablehnend, Ar. Th. 220, oft ironisch. Auch von Dingen, was in seiner Art tüchtig ist, trefflich, edel, σταφυλή Plat. Legg. VIII.844e ; so σῦκα, ἰχθύς, τεῖχος, stark, Hdn. 3.1.14 ; πώγων, lang, Plut. Lys. 1 ; στόμα, groß, Ael. H.A. 16.4 ; χώρα, fruchtbar, Pol. 4.45 ; übh. stark, heftig, δύη Soph. Aj. 918 ; πολλὰ καὶ ἄλλα γενναῖα ἐποίησεν ὁ ἄνεμος Xen. Hell. 5.4.17, er gab Zeichen seiner Stärke, richtete Schaden an.
• Adv. γενναίως, in allen diesen Bdtgn ; γενναιότατα καὶ κάλλιστα Her. 1.37 ; τὰ προσπίπτοντα γενναίως φέρειν Men. monost. 13 ; γενναιότατα ὠθεῖτε, tüchtig, kräftig, Eur. Cycl. 652 ; γενναιοτέρως Plat. Theaet. 166c ; γενναιέστατον Dinoloch. bei Eust. Od. 1441.18.